روانشناسی دین ، بررسی مسئله دین است از جنبه درونی و فردیِ آن . این گستره سعی می کند با تحلیل روانی انسان ( از طریق روانشناسی ) ، ریشة پیدایش دین و همین‌طور پیامدهای این گرایش را مورد مطالعه قرار دهد. در این باب ، نظریه های موافق و مخالف بسیاری ارائه شده است .
علل و انگیزه های بروز دیدگاه روان‌شناسانه دین ، سیر تاریخی آن ، تئوری‌ها و نظریه های قابل توجه در این زمینه ، همچنین پیامدهای تبیین شخصی و روانی دین که از مهمترین آنها می توان به پلورالیسم دینی اشاره کرد ، درفصل اول این رساله مورد مداقه قرار گرفته است .
از مهمترین و محوری ترین مسائل مورد بحث در روانشناسی دین ، میتوان از بحث ‘تجربه دینی’ نام برد که به عنوان گوهر و اساس این دیدگاه ، مورد توجه و دقت نظر متفکرین ، متألهان و همچنین روان‌شناسان قرار گرفته است . یکی از مهمترین فرضیه های مورد بررسی در این مبحث ، معرفت زایی تجربیات دینی است و اینکه آیا تجربه دینی می‌تواند از لحاظ معرفت‌شناسی ، عینیت داشته باشند ؟
بیان نظریات مختلف در مورد این مسئله ، که در فصل دوم به آنها اشاره شده ، تا حدودی اظهار نظر در مورد آن را آسان می‌نماید .
نقد و بررسی موضوع نیز ، همراه با بیان نظرات متفکرین معاصر و نتیجه گیری کلی از بحث ، اجمالاً در فصل پایانی رساله آمده است .
ما حصل بحث :
ـ روانشناسی دین ، نگاهی درونی ، روانی و فردی به دین است ، بدون در نظر گرفتن جنبه های اجتماعی ، فرهنگی و … آن .
ـ تبیین شخصی و درونی دین ، از بسیاری از تعارضات میان عقاید دینی و سایر ابعاد زندگی جلوگیری کرده و خواه و ناخواه ، اصطکاک همیشگی میان دین و علم را
از بین می برد.
ـ از طریق ارجاع تجربیات شخصی و فردی به پیش فرض‌های دینی و زمینه های مذهبی افراد ، تجربیات دینی قابل تعریف بوده و به عنوان مهمترین عامل تحویل دین به روانشناسی ، مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد .
ـ تجربیات دینی از لحاظ معرفت شناسی می توانند عینیت داشته باشند و اعتقادآور باشند ( اما فقط برای صاحب تجربه و نه ناظران ، بلکه برای ناظران خارجی ، تنها جنبه آشنایی دارد )
ـ از بارزترین نتایج تبیین و تفسیر درونی و فردی دین ، اعتقاد به پلورالیسم دینی
( کثرت گرایی دینی ) است که امروزه با گسترش این روند در جوامع غربی ، حقانیت مکاتب توحیدی و اعتقاد به صراط مستقیمی واحد ، به زیر سؤال رفته و تا حدودی تضعیف شده است .
ـ دین از طریق تجربه درونی و شخصی قابل ادراک است ، و این ادراک بر اساس فطرت کمال‌جوی انسان و طبیعت وی استوار است .
ـ تجربیات دینی در صورت عینیت یافتن ، می تواند معرفت زایی کرده و اعتقادات دینی را توجیه نمایند؛ اما این مسئله در مورد شخص تجربه کننده صادق می باشد و برای شخص ناظر هیچ الزام و ضرورتی ، برای اعتقاد از طریق تجربه دینی وجود ندارد.
فهرست مطالب
چکیده | ||
| مقدمه ………………………………………………………………………………… 1 | ||
فصل اول | ||
| رابطه روانشناسی و دین ………………………………………………………… 11 | ||
| تعریف دین ……………………………………………………………………… 15 | ||
| بررسی تئوریهای روانشناسانة دین …………………………………………… 21 | ||
| ـ تئوری تحولی پیاژه ………………………………………………………… 22 | ||
| ـ تئوری اریکسون ……………………………………………………………. 25 | ||
| ـ آلپورت ……………………………………………………………………… 27 | ||
| ـ یونگ ………………………………………………………………………… 30 | ||
| ـ هیوم ………………………………………………………………………….. 35 | ||
| ـ فروید ………………………………………………………………………… 42 | ||
| علل گرایش به دین ……………………………………………………… 47 | ||
| پیامدهای گرایش به دین ………………………………………………… 50 | ||
| ـ جیمز…………………………………………………………………………… 51 | ||
| | ||
| تجربة دینی ……………………………………………………………………… 59 | ||
| تعارض علم و دین ……………………………………………………………… 60 | ||
| کثرت‌گرایی دینی ……………………………………………………………… 68 | ||
فصل دوم | ||
| تعریف تجربة دینی ……………………………………………………………… 76 | ||
| پیشینة تاریخی تجربة دینی …………………………………………………… 79 | ||
| اقسام تجربة دینی ……………………………………………………………… 83 | ||
| دیدگاههای مختلف در مورد انواع تجربه‌های دینی ………………………… 86 | ||
| ـ تجربة دینی نوعی احساس است ………………………………………… 86 | ||
| ـ تجربة دینی نوعی تجربة مبتنی بر ادراک حسی است ………………… 95 | ||
| ـ تجربة دینی ارائه نوعی تبیین مافوق طبیعی است ……………………… 98 | ||
| نمونه‌های تجربة دینی ………………………………………………………… 104 | ||
| آیا تجربه‌های دینی هستة مشترکی دارند …………………………………… 118 | ||
| تجربه‌های عرفانی ……………………………………………………………… 120 | ||
| ـ آیا تجارب عرفانی معرفت‌زا است ……………………………………… 131 | ||
| | ||
| آیا تجربة دینی می‌تواند اعتقاد دینی را توجیه کند ………………………… 135 | ||
| فصل سوم | ||
| نگاهی نقادانه به موضوع ……………………………………………………… 149 | ||
| ـ تقدم شرک بر یکتا پرستی………………………………………………… 164 | ||
| ـ موهوم پنداری باورهای دینی …………………………………………… 165 | ||
| ـ گناه نخستین………………………………………………………………… 166 | ||
| ـ خدای پدرگونه …………………………………………………………… 167 | ||
| ـ مفهوم جنسیت …………………………………………………………… 168 | ||
| ـ تعمیم ناروا ………………………………………………………………… 170 | ||
| فهرست منابع و مآخذ (فارسی) …………………………………………… 180 | ||
| فهرست منابع و مآخذ (انگلیسی) ………………………………………… 184 | ||
چکیده انگلیسی………………………………………………………………… 185 |
جزوه زبان تخصصی رشته زیست شناسی
Muscle activities
The skeletal muscle mass accounts for over 50 percent of the total oxygen consumption
in the resting human being and up to 90 percent during very active muscular work. The
metabolism of skeletal muscle is primarily specialized to generate ATP as the immediate
source of energy for contraction and relaxation. Moreover skeletal muscle is adapted to
do its mechanical work in an intermittent fashion, on demand. Sometimes skeletal
muscles must deliver an enormous amount of work in a very short time, as in a 100 meter
sprint.
Skeletal muscles can use glucose, free fatty acids of ketone bodies as fuel, depending on
the degree of activity. In resting muscle the basic fuels are free fatty acids and ketone
bodies, carried from the liver via the blood. These are oxidized and degraded to yield
acetyl-CoA, which enters the citric acid cycle for oxidation to CO2.
فعالیت ماهیچهای
ماهیچه اسکلتی در انسان در حال استراحت متجاوز از 50 درصد و در انسانی که در حال کار عضلانی بسیار فعال (بسیار
سخت) میباشد، بیش از 90 درصد مصرف کل اکسیژن را به خود اختصاص میدهد. سوخت و سـاز (متابولیسـم) عضـله
اسکلتی در اولویت اول وابسته به تشـکیل ATP اسـت کـه بـه عنـوان منبـع ضـروری انـرژی بـرای انقبـاض و انبسـاط
(استراحت) ماهیچه است. علاوه بر این ماهیچه اسکلتی طوری سازگاری پیدا کرده است که به محض نیـاز کـارش را بـه
صورت متناوب انجام دهد. گاهی اوقات ماهیچههای اسکلتی ناچار هسـتند کـه بخـش بزرگـی از کـار را در مـدت زمـان
کوتاهی انجام دهند. به عنوان مثال در دو صد متر.
برحسب میزان فعالیت، ماهیچههای اسکلتی میتوانند گلوکز، اسیدهای چرب آزاد، اجسام کتـونی را مـورد اسـتفاده قـرار
دهند. در ماهیچههایی که در حال استراحت هستند، سوخت اصلی مورد استفاده، اسیدهای چـرب آزاد و اجسـام کتـونی
است که توسط خون از کبد آورده میشوند. این مواد به منظور تولید استیل کوانزیم acetyl – CoA) A ) اکسید شده
و تجزیه میگردند که برای اکسیده شدن به CO2وارد چرخه سـیتریک اسـید مـیشـوند.
لغات متن 2
Gas گوارشی غدد tric glands
rete ترشح کردن Sec
tain دارا بودن ، حاوی بودن Con
هضم کردن، فرو بردن، بلعیدن ingest
حمایت کردن، کمک کردن، پشتیبانی کردن aid
timulate برانگیختن، تحریک کردن S
سوزش دادن، برانگیختن، آسیب زدن، زخم کردن، آزرده کردن irritate
مخاط mucosa
ماده لزج، خلط، ماده مخاطی mucus
fundus رحم
بجای دیگر، در جای دیگر elsewhe
re
it زیر واحد Subun
un واحد it
join متصل شدن، ملحق شدن
B پل ridge
تحریک کردن، تکان دادن، حرکت، جنبش، حرکت
stir
junction ارتباط، اتصال
tight محکم، سخت
نگهداری کردن، محافظت کردن P
rotect
انجامیدن، منجر شدن، ختم شدن
tend
مجموعه تست های زبان تخصصی
1-during a long trip, when one becomes drowsy, he should putt of the road to rest.
a- Sleepy b- Sick c- lost d- bored
2- In recent years many people have sued doctors.
a- checked b- brought to court c- given gifts to d- failed to pay
3- there is a fierce competition among certain Iranian football teams.
a- Hostility b- friendship
c- rivalry d- reconciliation
4- if you continue to be absent from your classes, we will have to notify your
sponsor.
a- Visit b- change c- inform d- invite
5- Please detach the advertisement and mail it with a check for 3 hundred Tomas to
above address.
a- Locate b- separate c- copy d- complete
6- when the king gave up his throne, his son tried to succeed him.
a- Exploited b- neglected c- abused d- abdicated
7- the teacher postponed the examination because he had to attend a seminar.
a- put off b- put away c- put out d- put back
8- A laser beam is nosed to penetrate even the hardest substances.
a- Light up b- repair c- identify d- pass through
فهرست مطالب
8 ................................................................................................................................................... MUSCLE ACTIVITIES
فعالیت ماهیچهای ............................................................................................................................................................................................................... 9
لغات متن 10 ....................................................................................................................................................................................................................... 1
12 ........................................................................................................................................................ GASTRIC GLANDS
غددگوارشی...................................................................................................................................................................................................................... 13
لغات متن 14 ....................................................................................................................................................................................................................... 2
16 .......................................................................................................................................................................... LISTERIA
لیستریا ............................................................................................................................................................................................................................... 17
لغات متن18 ........................................................................................................................................................................................................................ 3
20 ........................................................................................................................................................... FERMENTATION
تخمیر ................................................................................................................................................................................................................................. 22
لغات متن 24 ....................................................................................................................................................................................................................... 4
26 ....................................................................................................................................................................... BACTERIA
باکتریها............................................................................................................................................................................................................................... 28
لغات متن 30 .......................................................................................................................................................................... 5
31 .....................................................................................................................................................CAFFEINE EFFECTS
اثرات کافئین ..................................................................................................................................................................................................................... 32
لغات متن 33 ....................................................................................................................................................................................................................... 6
35 ................................................................................................................................................................................. FOOD
غذا ....................................................................................................................................................................................... 36
و....
مجموعه تست های زبان تخصصی .................................................................................................................................... 161
پاسخنامه مجموعه تست های زبان تخصصی .................................................................................................................. 183
پاسخنامه مجموعه تست های زبان تخصصی +
نوع فایل:Pdf
سایز: 2.73mb
تعداد صفحه:183
جزوه مجموعه زیست شناسی
جزوات آمادگی آزمون کارشناسی ارشد سراسری رشته زیست شناسی ویژه کنکور سال 95 - به همراه تست ها و پاسخ تشریحی
فصل اول:آب و الکترولیت
آب فراوانترین ماده موجود در سیستمهای بیولوژیک است. حدود 70٪ وزن بدن را آب تشکیل میدهد که این درصد با
توجه به میزان چربی بدن قابل تغییر است، زیرا هرچه مقدار چربی بدن بیشتر باشد، میزان آب بدن کمتر . میشود
نکته :1 به تدریج که انسان پیر میشود، مقدار آب بدن کم می . شود
2: نکته 2
3
کل آب بدن به صورت مایع داخل سلولی (ICF=Intracellular Fluid) و در داخل سلو لها است و
1
3
باقیمانده آب خارج سلولی (ECF=Extracellular Fluid) را تشکیل میدهد که از این مقدار 70٪ آب میان بافتی
، 5 25% پلاسما و ٪ مایع ورای سلولی (فضای سینوویال، مفصلی، پریکاردی، داخل چشمی، نخاعی و...) را تشکیل
میدهد.
توانایی ایجاد پیوند هیدروژنی با دیگر مولکولهای آب، به آب خصوصیات ویژهای بخشیده است که از جملهی آن ها
کشش سطحی، چسبندگی داخلی بین مولکولها، نقطه ذوب و جوش و حرارت تبخیر بالای آن نسبت به سایر
حلالهاست. مولکولهای آب علاوه بر ایجاد پیوند هیدروژنی با خود میتوانند با بخشهای قطبی سایر مولکول های
بیولوژیک نیز پیوند هیدروژنی ایجاد کنند و همین خصوصیت، آب را به یک حلال بیولوژیک مناسب تبدیل کرده است.
نکته :1 ات مهای F،N ،O و S و هیدروژن متصل به آنها در تشکیل پیوند هیدروژنی نقش دارند.
خواص شیمیایی آب، موجب شده است که این ماده به عنوان حلال فیزیولوژیک اصلی مواد قطبی در بدن شناخته شود.
-1 در داخل مولکول آب، هستهی اکسیژن، الکترونها را از اتمهای هیدروژن به سمت خود میکشد، در نتیجه آب دارای
بار الکتریکی شده و به یک مولکول قطبی تبدیل . میشود
-2 آن دسته از مواد که حلالیت خوبی در آب دارند، مواد قطبی یا هیدروفیل (آب دوست) . نام دارند
-3 آن دسته از مواد که حلالیت خوبی در آب ندارند، مواد غیرقطبی یا هیدروفوب (آب گریز) نامیده . میشوند
مولکولهای آب توسط پیوندهای هیدروژنی که از دسته پیوندهای غیرکوالان میباشد، به یکدیگر متصل . میشوند
-1 پیوندهای هیدروژنی در نتیجهی جاذبهی بین بارهای مثبت جزیی اتمهای هیدروژن یک مولکول با بارهای منفی
جزیی اتمهای اکسیژن یا نتیروژن یک مولکول دیگر، ایجاد می . شوند
-2 پیوندهای هیدروژنی، ضعیف هستند بهطوری که در دمای 25 درجه سانتیگراد، در هر ثانیه
12
10 بار شکسته و
مجدداً تشکیل . میشوند
آزمون خودسنجی
1 - کدام یکازاعمال زیر ازوظایف غشایسیتوپلاسمینیست؟
1 ) دفع کردن اگزوآنزیم ها 2) شرکت در واکنش های انتقال الکترون
3 ) شرکت در واکنش های فتوسنتز 4) ذخیره کردن رنگدانه های فتوسنتزی
2 - سیتوزول عبارت است از:
1 ) سیتوپلاسم فاقد اندامکهای سیتوپلاسمی 2) سیتوپلاسم فاقد غشاء سیتوپلاسمی
3 ) سیتوپلاسم همراه اندامکهای سیتوپلاسمی 4) سیتوپلاسم فاقد آنیون ها و کاتیون ها
3 - واحد اصلی تشکیل دهنده دستگاهگلژیچه نام دارد؟
1 ) تیلاکوئید 2) دیکتیوزوم 3) ریبونکلئوپروتئین 4 ) سیسترن
4 - کدام یکاز سلول هاییوکاریوتیفاقد میتوکندریهستند؟
1 ) گلبول های سفید خون 2 ) سلول های عصبی 3 ) گلبول های قرمز خون 4 ) سلول های گیاهی
5 - کدام گزینه درمورد فاگوستیوز صحیحاست؟
1 ) فقط در ماکروفاژها و گرانولوسیت ها رخ می دهد. 2 ) در تمامی سلول ها رخ می دهد.
3 ) انتخابی و با واسطه گیرنده است. 4) شامل برداشت مایع و محتویات توسط سلول است.
6 - رخدادهای مرحلۀ S چرخه سلولیعبارتند از:
1 ) تقسیم میتوکندری واندامک ها، تولید و ذخیره میکروتوبول ها
2 ) جدا شدن پروتئین ها از DNA ، شروع همانند سازی DNA ، سنتز هیستون ها و سانتریول
3 ) سنتز RNA ، افزایش ATP و کلسترول
4 ) سنتز آنزیم ها و پروتئین های ضروری برای سنتز DNA
پاسخنامه سوالات
( - )4 1
2- )1(
- )2( 3
4- )3(
( - )1 5
( - )
فهرست مطالب
مقدمه ................................................................................................................................ ..........15
مولکولهای زیستی.............................................................................................................................15
ایزومرهای فضایی : ............................................................................................................................15
کربن نمتقار و نامتقارن : ....................................................................................................................15
ایزومر هندسی : ...............................................................................................................................17
پیوندهای شیمیایی : ..........................................................................................................................17
19............................................................................................... (Minereal Elements ) معدنی ترکیبات
فصل اول:آب و الکترولیت ....................................................................................................................20
ریتأث آب بر ساختار لیب ومولکو ها ................................................................................................ ............21
روشهای تعیین حجم آب بدن ................................................................................................ ...............22
23..... ................................................................................................(Osmotic pressure ) اسمزی فشار
تنظیم حجم آب داخل سلولی، بین سلولی و پلاسما ......................................................................................25
27............ ................................................................................................................................ PH
ی سیون یزا ون آب و 29........................................................................................................................ pH
بافرها................................................................................................................................ ...........30
معادلهی هندرسن – هاسلباخ:................................................................................................ ...............30
لال تیکترو ها................................................................................................................................ ....32
میتنظ تعادل آب و تیالکترول ها ................................................................................................ .............32
یاس دها و بازها ................................................................................................................................ .33
تعیین PKa بوسیله تیتراسیون : ................................................................................................ ............34
میتنظ تعادل دیاس و باز ......................................................................................................................37
اختلالات دیاس – باز..........................................................................................................................39
فصل دوم: بیومولکولها.......................................................................................................................45
کربوهیدراتها................................................................................................................................ ...45
طبقهبندی کربوهیدراتها......................................................................................................................45
ساختمان خطی ( فرم فیشر) قندها ................................................................................................ ..........46
کربن نامتقارن و ایزومری فضایی ونوری قندها .............................................................................................46
ایزومری اپیمری ( اپیمریسم)................................................................................................ .................48
نمونه سوالات تستی.........................................................................................................................364
پاسخنامه سوالات تستی ....................................................................................................................367
پاسخنامه سوالات........................................................................................................................... 373
آزمون خودسنجی........................................................................................................................... 375
پاسخنامه سوالات........................................................................................................................... 378
آزمون خودسنجی ........................................................................................................................... 380
پاسخنامه سوالات تستی ................................................................................................................... 383
نوع فایل:Pdf
سایز: 4.43 mb
تعدادصفحه:422
جزوه مجموعه تست دروس رشته زیست شناسی
زیست شناسی سلولی و مولکولی
1- کدام عامل موجب هتروکروماتینی شدن یکی از کروموزومهای X در پستانداران ماده میشود؟
1) متیل و کاهش آن در 2 DNA) میتلاسیون یوراسیل
3) متیلاسیون آدنین 4) متیلاسیون سیتوزین
2- احتمال اینکه یک کراسینگ اور بین دو ژن رخ دهد بستگی به کدام عامل دارد؟
1) فاصله بین دو ژن 2) فعالیت دو ژن
3) دو ژن چقدر از سانتروزوم فاصله دارند. 4) چگونگی بستهبندی کرومرها در هسته
DNA -3 میتوکندریایی پستانداران به کدام طریق همانندسازی میکند؟
1) از یک جایگاه (ori) بطریق دو طرف 2) از دو جایگاه (ori) مختلف و تا انتها در یک جهت
3) از دو جایگاه (ori) مختلف و در نهایت در دو جهت 4) از چندین جایگاه بطریق دو طرفه شبیه کروموزومهـای
هستهای
4- ترمیم بخشهای آسیب دیده از پرتوهای فرابنفش در یوکاریوتها به عهده DNA پلیمراز ........ است.
g (4 d (3 b (2 e (1
5- کدام پدیده در بازسازی پوشش هستهای نقش اساسی دارد؟
1) اتصال مجدد رشتههای کروماتین با لامین 2 B) دفسفریلاسیون لامیناها
3) فسفریلاسیون لامینای 4 B, A) فسفریلاسیون لامیناها
بیوشیمی
31- کدام آنزیم باعث ارتباط میان گلیکولیز و سیکل سیتریک اسید میشود؟
1) استیل کوآنزیم آسنتتاز 2) لاکتات دهیدروژناز 3) استیل دهیدروژناز 4) پیروات دهیدروژناز
32- کدام ویتامین در فعال شدن پروترومبین شرکت میکند؟
K (4 D (3 B1
(2 A (1
33- مرحله کنترلی مهم در بیوسنتز کلسترول کدام است؟
1) تشکیل اسکوالن توسط اسکوالن سنتتاز
2) تشکیل استواستیل کوآنزیم آ از استیل کوآنزیم آ
3) تشکیل موالونیک اسید از هیدروکسی متیل کلوتاریل کوآنزیم آ
4) حلقوی شدن اسکوالن به لانوسترول
34- کدام یک از نقایص آنزیمی (ژنتیکی)، منجر به بیماری آلبینیسم میشود؟
1) آرژنینوسوکسینات لیاز 2) تیروزیناز
3) سیتاتیونین-b- سنتتاز a (4 - آمینوآدیپیک سمی- آلدئید دهیدروژناز
35- نقش Valinomycine در مهار سنتز ATP چگونه است؟
1) جدا کردن اکسیداسیون از فسفریلاسیون 2) مهار Adenine numleotide translocase
C1
3) مهار کمپلکس4 F0) مهار انتقال الکترون از سیتوکروم b به سیتوکروم
میکروبیولوژی
91- کدام گزینه بهترین آزمون برای تشخیص استافیلوکوک بیماریزاست؟
1) کواگولاز 2) تخمیر مانیتول
3) لیپاز DNASE (4 (دزوکسی ریبونوکلئاز)
92- کدام گروه از باکتریهای زیر فاقد آنزیم سوپراکسید دسموتاز هستند؟
1) باکتریهای هوازی اجباری 2) باکتریهای بیهوازی اختیاری
3) باکتریهای بیهوازی مقاوم در برابر هوا 4) باکتریهای بیهوازی اجباری
93- واکسن بیماریهای دیفتری، سیاه سرفه، و سل به ترتیب تشکیل شدهاند از............
1) باکتری کشته شده، باکتری کشته شده، سم خنثی شده، باکتری ضعیف شده
2) باکتری ضعیف شده، سم خنثی شده، سم خنثی شده، باکتری کشته شده
3) باکتری کشته شده، سم خنثی شده، باکتری خنثی شده، سم خنثی شده
4) سم خنثی شده، باکتری کشته شده، سم خنثی شده، باکتری ضعیف شده
94- عفونت شایع بیمارستانی در سوانح سوختگی ناشی از کدام عامل میکروبی زیر است؟
1) استافیلوکوکوس اورئوس 2) کلوستریدیوم تتانی
3) سودوموناس ائروجینوزا 4) استرپتوکوکوس اپیدرمیس مجموعه تست کنکور سال های گذشته
مجموعه ی گیاه شناسی
121- برگهای مرکب شانهای منحصراً در کدام تیره دیده میشود؟
Cornaceae (4 Fagaceae (3 Juglandaceae (2 Betulaceae (1
122- کدام یک از مجموعههای سردهای زیر، گیاهان آبزی با برگهای فراهم را شامل میشود؟
Ruppia, Hydrilla, Potamogeton (2 Nasturtium, Nelumbo, Ceratophyllum (1
Elodea, Zannichellida, Batrachium (4 Ceratophyllum, Myriophyllum, Hydrilla (3
123- کدام گیاه از تیره نخل (Arecaceae) به صورت خودرو در ایران میروید؟
Washingtonia (4 Nanorrhops (3 Chamaerops (2 Cocos (1مجموعه تست کنکور سال های گذشته «29 »
124- جنسهای (سردههای) Geranium و Erodium با کدام صفات از هم جدا میشوند؟
1) در Geranium پرچمهای زایا معمولاً 10 عدد ولی در Erodium پرچمهای زایا 5 عدد که به طور متنـاوب بـا 5
ناپرچمی قرار گرفتهاند.
2) در Erodium طول برگها برابر عرض میباشند ولی در Geranium طول برگها بلندتر از عرض برگ میباشند.
3) در Geranium گلها به صورت منظم ولی در Erodium گلها نامنظم میباشند.
4) در Erodium میوهها دارای زواید بلند فنری شکل میباشند ولی در Geranium میوهها فاقد زایده میباشند.
مجموعه جانورشناسی
Hemocoel -151 را در کدام یک از شاخههای جانوری زیر مشاهده میشود؟
1) بندپایان- کرمهای حلقوی 2) بندپایان- اکثر نرمتنان
3) حشرات- نرمتنان 4) حشرات- کرمهای حلقوی
152- رشتههای پروتوپلاسمی (Microvilli) در کدام گروه از تاژکداران مشاهده میشود؟
1) داینوفلاژله 2) متامونادا 3) کینتوپلاستیدا 4) کوآنوفلاژله
Vorticella -153 از نظر قرار گرفتن مژههای روی بدن در کدام گروه قرار میگیرد؟
Spirotriches (4 Holotriches (3 Peritiches (2 Chonotriches (1
154- کدام پدیده در تولیدمثل Opalinata مشاهده می شود؟
Plasmotomy (4 Conjugation (3 عرضی تقسیم (2 اسپور تولید (1مجموعه تست کنکور سال های گذشته
Rhynchocoel -155 در کرمهای روبانی چه ساختاری است؟
1) حفره نگهداری خرطوم 2) دهان با قابلیت واژگونی 3) خرطوم 4) حلق تغییر شکل یافته
بیوفیزیک
181- کدام گزینه از نظر بیان ترمودینامیکی در واکنش آبگریز برقرار است؟
DG >0 0 , SD < (4="" dg="">0 0 , SD > (3 DG <0 0="" ,="" sd=""> (2 DG <0 0="" ,="" sd=""><>
182- توتامر چیست؟
1) ملکولهای بازی نیتروژندار که در ساختمان آنها گروه هیدروکسیل جابجا گردیده است.
2) ملکولهای نیتروژندار که در ساختمان آنها عامل آمین جابجا گردیده است.
3) ملکولهای قندی حلقوی که در ساختمان آن ها گروه هیدروکسیل جابجا گردیده است.
4) ملکولهای بازی نیتروژندار که در ساختمان آنها گروه هیدروژن عامل هیدروکسیل جابجا گردیده است.
183- کدام گزینه در مورد ریبوزوم صحیح است؟
1) آنها نسبتاً کوچکند، با اوزان ملکولی کمتر از ده هزار
2) حدود بیست و پنج عدد از آنها در سلول E.coli یافت میشوند.
3) دو دون واحد بزرگ، که هر کدام پروتئینهای مولتیپل دارند، وجود دارد.
RNA (4 در ریبوزوم یک نقش ساختمانی بازی میکند و نه کاتالیتیکی
184- در صورتی که نور عبور کرده از نمونه به جای 90 ،%10% نور ورودی باشد جذب چقدر عوض میشود؟
%90 (4 %80 (3 %50 (2 %5 (1
فیزیولوژی گیاهی
211- قارچهای میکوریزی اکتوتروف در چه گیاهانی بیشتر دیده میشود؟
1) بازدانگان 2) تک لپهایها 3) نهانزادان آوندی 4) نهاندانگان
212- گرهکهای ساقهای تثبیت کننده ازت در کدام یک از گیاهان دیده میشود؟
1) لوبیا 2) گندم 3) گونرا 4) نیشکر
213- نقش لگ هموگلوبین در فرآیند همزیستی ازت در گرهکهای ریشهای گیاهان خانوده بقولات چیست؟
O2 به سلولهای فعال گرهکی 2) کنتر غلظت O2 در سلولهای فعال گرهکی
1) جلوگیری از نفوذ
3) کاهش غلظت O2 در سلولهای فعال گرهکی 4) محافظت نیتروژناز از رادیکال های آزاد
214- در همهی موارد زیر منیزیم نقش دارد بجز:
1) تجزیه آب در فتوسنتز 2) فعالیت روبیسکو 3) فعالیت 4 ATPase) بیوسنتز کلروفیل
+ - 215- برای انجام واکنش مقابل کدام عنصر لازم میباشد؟ CO2 H2 3 O HO H
+ ® +
Mg (4 Zn (3 Mn (2 Ca (1
فیزیولوژی جانوری
241- در رابطه با سیستم حرکتی کدام عبارت صحیح است؟
1) آسیب ناحیه بروکا موجب آفازی حرکتی میشود.
2) پیام ورودی از قشر مخچهای به هستههای عمقی آن از نوع تحریکی است.
3) مسیر ماده سیاه- جسم مخطط گاباارژیک است.
4) تحریک عقدههای قاعدهای مغز موجب هیپرتونی (افزایش تونوس عضلانی) میشود.
242- پیامهای حسی بخش دهلیزی گوش به کدام نواحی وارد میشوند؟
1) عقده دهلیزی- مسیر نخاعی مخچهای 2) هستههای حلزونی بصلالنخاع- عقده دهلیزی
3) هسته مخچه- هستههای حلزونی 4) هستههای دهلیزی- قشر مخچه
243- مدار نورونی در رفلکس کششی معکوس کدام گزینه است؟
1) گیرنده دوکی حلقوی- اوران Ia- نورون واسطه مهاری- نورون حرکتی گاما
2) گیرنده تاندونی گلژی- آوران Ia- نورون حرکتی گاما- تار ماهیچهای اسکلتی
3) گیرنده کششی گلژی- آوران Ib- نورون واسطه مهاری- نورون حرکتی آلفا- تار ماهیچهای اسکلتی
4) گیرنده دوکی گل افشان- نورون واسطه مهاری- نورون حرکتی آلفا- تار ماهیچهای اسکلتی
244- بیماری Chorea با کدام گزینه مربوط است؟
1) افزایش دوپامین در عقدههای قاعدهای 2) افزایش گابا در عقدههای قاعدهای
3) کاهش گابا در عقدههای قاعدهای 4) هسته رافه- سروتونین
ژنتیک
61- اگر کروموزومهای یک سلول در محلول حاوی آنزیم DNase قرار گیرند کدام ناحیـه کرومـاتین بـویژه
مورد هضم قرار میگیرند؟
1) پروموتر ژنهای در حال رونویسی فعال 2) نواحی سانترومری
3) نواحی ختم رونویسی 4) نواحی ترجمه نشوندهی انتهای¢5
62- دو بیمار هر دو کپی کروموزوم 7 را از مادرشان به ارث برده و هیچ کروموزوم 7 پدری ندارند. ژن فیبروز
کیستی که بر روی کروموزوم 7 جای دارد در این دو بیمار وضعیت هموزیگوستی بـا منشـأ یـک والـد دارد و
بیماران علاوه بر علایم فیبروز کیستی علایم مشترک دیگری نیز نشان مـیدهنـد. ایـن مشـاهده مثـالی از
.............. است.
genomic imprinting پدیده (2 anticipation پدیدهی (1
germ cell mutation پدیده (4 pleiotopy پدیده (3
63- یک جمعیت بنیانگذار مگس سرکه که از لحاظ آلوزیمی مطالعه شـده اسـت و بـرای تعـداد زیـادی از
جایگاه آنزیمی خود، تنوع و چند شکلی بسیار پایینی نشان میدهد کدام پدیده ژنتیکی دلیل این مشـاهده
میباشد؟
1) دریفت ژنتیکی 2) مهاجرت 3) وقوع جهش های تصادفی 4) هیبریداسیون
64- دو مکان ژنی مستقل را در یک جمعیت در تعادل .H.W در نظر بگیرید که هر کدام دو آلل بـا فراوانـی
مساوی دارند. فراوانی هتروزیگوت دوبل (دوگانه) برابر است با:
صفر (4 0/625 (3 0/5 (2 0/25
همراه با پاسخنامه کاملا تشریحی
فهرست مطالب
زیست شناسی سلولی و مولکولی...............................................................................................................7
بیوشیمی.......................................................................................................................................12
زنتیک..........................................................................................................................................18
میکروبیولوژی..................................................................................................................................24
مجموعه ی گیاه شناسی ......................................................................................................................28
مجموعه جانورشناسی ........................................................................................................................34
بیوفیزیک ......................................................................................................................................39
فیزیولوژی گیاهی .............................................................................................................................45
فیزیولوژی جانوری ............................................................................................................................50
مجموعه تست .................................................................................................................................55
زیست شناسی سلولی و مولکولی ............................................................................................................55
بیوشیمی.......................................................................................................................................59
ژنتیک..........................................................................................................................................65
میکروبیولوژی..................................................................................................................................72
مجموعه گیاه شناسی.........................................................................................................................78
جانورشناسی...................................................................................................................................84
بیوفیزیک ......................................................................................................................................88
فیزیولوژی گیاهی .............................................................................................................................93
فیزیولوژی جانوری ............................................................................................................................98
مجموعه تست ............................................................................................................................... 103
زیستشناسی سلولی و ملکولی ............................................................................................................ 103
میکروبیولوژی................................................................................................................................ 107
مجموعه گیاه شناسی....................................................................................................................... 112
مجموعه جانورشناسی ...................................................................................................................... 117
مجموعه تست ............................................................................................................................... 122
مجموعه تست و.....
نوع فایل:Pdf
سایز: 4.43mb
تعداد صفحه:205
جزوه ایمنی شناسی،قارچ شناسی ،ویروس شناسی
فهرست مطالب
فصل اول:آنتی ژن .........................................................................................................................18
تعریف آنتی ژن :...............................................................................................................................18
-انواع آنتی ژن ازنظرمنشأ ................................................................................................................... 18
-ماهیت وجنس آنتی ژن..................................................................................................................... 18
-ویژگی های ایمونولوژیک یک مولکول آنتی ژن ...........................................................................................18
-اپی توپ......................................................................................................................................19
-انواع اپی توپ ها از نظر ساختمانی .........................................................................................................19
-پاسخ علیه یک 21 ..........................................................................................................................AG
عوامل مؤثربر ایمونوژنیسیته : ................................................................................................................21
انواع ادجوان....................................................................................................................................25
فصل دوم : مجموعه اصلی سازگاری بافتی وعرضه آنتی ژن.......................................................................31
فصل اول:آنتی ژنAntigen
تعریف آنتی ژن :
آنتی ژن مولکولی است که می تواند به طور اختصاصی به گیرنده سلول TCR )T ) یا گیرنده سلول BCR) B ) متصل
شود.
- انواع آنتی ژن ازنظر منشأ
آنتی ژن می تواند دارای منشأ داخلی ( انروژنوس) یا دارای منشأ خارجی ( اگزوژنوس) باشد . ازآنتی ژن های دارای منشأ
داخلی می توان به آنتی ژن های تومورال واز آنتی ژن های دارای منشأ خارجی می توان به آنتی ژن های میکروارگانیسم
ها اشاره کرد .
- ماهیت وجنس آنتی ژن
آنتی ژن ها معمولاً مولکولهای بزرگ ودارای ساختارپیچیده هستند وتوسط سیستم ایمنی بدن بعنوان مولکولهای بیگانـه
یا غیر خودی تلقی می شو ند . اولین ویژگی از یک آنتی ژن که مورد شناسایی سیستم ایمنی قرار می گیرد شکل فضایی
آن است نه ماهیت فیزیکوشیمیایی آن .
آنتی ژن مجموعه ای است از ترکیبات آلی شامل پرویئین ، قند ، چربـی واسـید نوکلئیـک ولـیکن آنتـی ژن هـا عمـدتاً
پروتئینی یا پلی ساکاریدی و( قند ) ، هستند وبخش عمده یک مولکول آنتی ژن را پروتئین تشکیل می دهد .
- ویژگی های ایمونولوژیک یک مولکول آنتی ژن
1- آنتی ژنیسیته ( Antigenicity ) : به معنای توانایی یک مولکول دراتصال اختصاصی به TCR یا BCR است .
2- ایمونوژنیسیته ( Immunogeniticity ) : به معنای توانایی یک مولکول در تحریک پاسخ ایمنی اختصاصی اسـت
. برای اینکه یک مولکول بتواند دارای این ویژگی باشد ( ایمونوژن باشد) باید بتواند به گیرنده های آنتی ژنی لنفوسیت ها
متصل شود(بایدAg باشد ) بنابراین می توان گفت هرمولکول ایمونوژن ، الزاماً یک آنتی ژن اسـت ولـیکن یـک مولکـول
آنتی ژن ممکن است ایمونوژن نباشد .بعبارت دیگر آنتی ژنیسیته شرط ایمونوژنیسیته اسـت ولـی ایمونوژنیسـیته شـرط
آنتی ژنیسیته نمی باشد . ضمناً ایمونوژنیسیته ویژگی ذاتی یک مولکول نیست وبه ویژگی ها وشرایط بیولوژیـک میزبـان
وابسته است .
3- آلرژنیسیته ( Allergenicity) : به معنای توانایی یک مولکول درتحریـک پاسـخ سـلولهای TH2 وتولیـد
تمایز بازوفیل ها و مست سل ها وائوزینوفیل ها می باشد . همانطورکه ذکر شد یک آلرژن می تواند بطوراختصاصی پاسخ
ایمنی راتحریک کند ، بنابراین یک آلرژن حتماً دارای ویژگی های آنتی ژنیسیته وایموژنیسیته می باشد .
4- تولرژنیسیته ( Tolergenicity ) : به معنای توانایی یک مولکلول درالقاء بی پاسخی اختصاصی سیستم ایمنی می
باشد بعبارتی یک مولکلول تولرژن فاقد ویژگی ایمونوژنیسیته می باشد .
- اپی توپ
لنفوسیت ها نمی توانند باکل یک مولکول ، میان کنش انجام دهنـد . بلکـه بواسـطه شناسـایی نـواحی کـوچکتر از یـک
مولکول آنتی ژنیک که اپی توپ نامیده می شوند باآن مولکول ، میان کنش انجام می دهند . بعبـارت دیگـر ، اپـی تـوپ
کوچکترین واحد آنتی ژنیک یک مولکول است که توسط سیستم ایمنی شناسایی می شود . اپی تـوپ هـا تحـت عنـوان
های شاخص های آنتی ژنیک ( Antigenic determinants ) ونقاط فعال ( Active regions ) یک مولکول آنتـی
ژن نیز خوانده می شوند . علیه یک نوع اپی توپ ، یک نوع سلول T ، یک نوع سلول B ویک نوع آنتی بادی ( مونوکلونال
) ایجادمی شود .بعبارت دیگر ، هر اپی توپ خاص ، منجربه تحریک پاسخ مونوکلونال سیستم ایمنی می شود.
برحسب جنس مولکول آنتی ژن ، اپی توپ می توند محصول کنارهم قرار گرفتن چند آمینواسـید یـا چنـد مونوسـاکارید
باشد .اگر درساختار یک اپی توپ خاص ، تغییری ایجادشود پاسخ ایمنی نیز علیه این اپی توپ ، تغییر خواهدکرد .
- انواع اپی توپ ها از نظر ساختمانی
1-اپی توپ خطی ( ترتیبی ، پیوسته ، غیرفضایی) : دریک آنتی ژن پروتئینی ، دراثر درکنـارهم قـرار گـرفتن چنـد
آمینو اسید براساس ساختمان اول ، اپی توپ های خطی تشکیل می شوند . به عبارتی دیگر می توان گفت ترتیب کـدون
های موجود در ژن هر پروتئین ، تعیین کننده اپی توپ های خطی آن پر وتئین می باشد . تنها پیوندهای تشکیل دهنده
اپی توپ های خطی ، پیوندهای پپتیدی هستند که بین آمینو اسیدها تشکیل می شوند وساختمان اولیه هـر پـروتئین را
تشکیل می دهند . این اپی توپ ها به رناتوراسیون وهر عامل تخریب کننده آرایش ها ی فضایی مقاوم هستند ( حـرارت
وبرخی آنزیم ها ) ، یعنی با دناتوراسیون یک پروتئین ، این اپی توپ ها از بین نمی روند. در یک آنتی ژن پلی ساکاریدی
نیز این توپ های پیوسته دراثر درکنارهم قرار گرفتن چندمونوساکارید ایجاد می شوند .
عوامل مؤثر بر ایمونوژنیسیته :
1- بیگانگی : از آنجا که برای ایجاد یک پاسخ ایمنی علیه یک مولکول ، درمرحلـه اول بایـد ایـن مولکـول بعنـوان یـک
ترکیب بیگانه ( غیر خودی ) شناسایی شود ، می توان گفت بیگانگی مهم ترین عامـل وشـرط اول ایمونـوژن بـودن یـک
ترکیب است . ترکیباتی که بخشی از بدن یک فرد می باشند ،معمولاً برای اوایمونوژن نمی باشند ولی برای فرد دیگر مـی
توانند ایمونوژن باشند . هرچه ارتباط تکاملی بین دوفرد یا دوگونه کمتر یا بعبارت دیگر فاصله فیلوژنیک آنها بیشتر باشد.
ترکیبات آنها برای یکدیگر دارای ایمونوژنیسیته بیشتری است. بعنوان مثال باتزریق سرم آلبومین گاوی (BSA ) از یـک
گاو به گاودیگر ، پاسخ ایمنی قابل ملاحظه ای تحریک نمی شود درحالیکه درصورت تزریق BSA به خرگوش ، متعاقبـاً
یک پاسخ ایمنی شدید ، برانگیخته می شود . همچنین درصورت تزریق BSA به مرغ ، پاسخ ایمنـی بسـیار شـدیدتر از
حالتی است که آن را به گوسفند یا بز تزریق کنیم .
برخی ترکیبات که درطول تکامل ساختار خود را حفظ کرده اند ( کلاژن وسیتوکروم C) دارای ایمونوژنیسیته اندکی بین
گونه های مختلف می باشند .
بعضی اجزاء خودی بدن مانند اسپرمها ، بافت قرنیه وکندروسیت ها بعلت دور بودن از دسترس سیستم ایمنـی ( جـدایی
آناتومیک ) برای سیستم ایمنی، بیگانه تلقی می شوند واگر این ترکیبات به خود فردی کـه از اوگرفتـه شـده انـد تزریـق
شوند می توانند منجربه بروز پاسخ ایمنی شوند . همچنین اگر در اثر آسیب ، بخشی از بدن که دور از دسـترس سیسـتم
ایمنی قرار داشته است در دسترس سیستم ایمنی قرار بگیرد ، علیه این بخش ها پاسخ ایمنی ایجاد خواهد شد. این آنتی
ژن ها را Sequestered می نامند .
2- اندازه ووزن مولکولی : باافزایش وزن مولکولی ، میزان ایمونوژنیسیته نیز افزایش می یابـد . بعنـوان مثـال بهتـرین
ایمونوژن هادارای وزن مولکولی حدوداً صدهزار دالتون هستند . عموماً ترکیبات بـا وزن مولکـولی بـالای ده هـزار دالتـون
ایمونوژن، ترکیبات باوزن مولکولی بین چهارهزار تا ده هزار دالتون ایمونوژن ضعیف وترکیبـات بـاوزن مولکـولی کمتـر از
دالتون، غیر ایمونوژن می باشند. بعنوان مثال ، آلبومین ، سم کزاز ودیفتری دارای وزن مولکولی بالا وایمونوژن های قـوی
، انسولین وACTH ایمونوژن های ضعیف وپنی سلین ، پروژسترون وآسپیرین غیر ایمونوژن می باشند .
3- بارالکتریکی : ازآنجا که ماهیت پیوندهای ایجاد شده بین آنتی ژن وآنتی بادی ، غیرکووالان والکتروسـتاتیک اسـت
وبه منظور تشکیل این پیوندهاوجود بارالکتریکی درمولکول آنتی ژن ضروری است وهمچنین بـه دلیـل دردسـترس قـرار
گرفتن اپی توپ های باردار درمحیط آبی – که عموماً واکنش های آنتی ژن وآنتی بادی دراین محیط ها انجام می شـوند
– باافزایش بارالکتریکی یک ترکیب ، ایمونوژنیسیته آن نیز افزایش می یابد .
4- عدم یکنواختی ( Heterogeneity ) وپیچیدگی های شیمیایی : هر چه زیرواحـدهای سـازنده یـک ترکیـب ،
متنوع تر باشند ایمونوژنیسیته آن نیز بیشتر می شود . بعنوان مثال هتروپلیمرها ( ماننـد پلـی پپتیـدهای حـاوی آمینـو
اسیدهای متنوع ) دارای ایمونوژنیسیته بیشتری نسبت به هموپلیمرها ( مانند یک پپتید سنتتیک شامل یک آمینواسید )ایمنی
هستند. همچنین باافزودن آمینواسیدهای حلقوی مثل تیروزین وفنیل آلانین، ایمنی زایی کوپلیمرها افزایش می یابد زیرا
عدم یکنواختی وپیچیدگی شیمیایی ساختار را افزایش می دهد( آمینواسیدها عمدتاً غیرحلقوی هستند )
نوع فایل: Pdf
8.64سایز: mb
تعداد صفحه:312
جزوه ایمنی شناسی(قسمت دوم) رشته زیست شناسی
خصوصیات کلی پاسخهای ایمنی
عملکرد فیزیولوژیک سیستم ایمنی، دفاع در برابر میکروبهای بیماریزا است. با ایـن وجـود، حتـی عوامـل بیگانـه غیـر
بیماریزا میتوانند سبب برانگیختن پاسخهای ایمنی شوند. به علاوه، مکانیسمهایی که به طور طبیعـی افـراد را در برابـر
عفونت محافظت میکنند و عوامل خارجی را حذف مینمایند، خود قادر به ایجاد آسیب بافتی و بیماری در برخی شرایط
خاص میباشند. از این رو، تعریف دقیقتر ایمنی عبـارت اسـت از واکنشـی در برابـر عوامـل بیگانـه نظیـر میکـروبهـا و
ماکرومولکولهایی از قبیل پروتئینها و پلی ساکاریدها، بدون در نظر گرفتن نتیجه فیزیولوژیک یا پاتولوژیک آن واکنش.
از دهه 1960 تاکنون، دگرگونی عمیقی بر درک ما از سیستم ایمنی و عملکـرد آن بـه وجـود آمـده اسـت. پیشـرفت در
روشهــای کشــت سـلولی (شـامل تولیــد آنتـیبــادی منوکلونـال، ایمونوشــیمی، روشهــای تولیـد DNA نوترکیــب،
کریستالوگرافی با اشعه X و تولید حیواناتی که از لحاظ ژنتیکی دستکاری شـدهانـد (بـه خصـوص مـوشهـای دارای ژن
انتقالی و ناک اوت)، ایمونولوژی را از یک علم بسیار توصیفی به گونهای تغییر دادهاند که در آن پدیدههای مختلف ایمنی
از لحاظ ساختاری و بیوشیمیایی قابل توضیح هستند. در این فصل، پیرامون صفات کلی پاسخهای ایمنی صـحبت کـرده،
به معرفی مفاهیمی که بنای ایمونولی نوین را گذاشتهاند میپردازیم.
ایمنی ذاتی و اکتسابی
دفاع در برابر میکروبها در ابتدا بر عهده واکنشهای زودرس ایمنی ذاتی است و سپس توسط پاسخهای ایمنی اکتسـابی
میگیرند. ایمنی ذاتی (که ایمنی طبیعی یا فطری نیز نامیده میشود) شامل مکانیسمهای دفاعی سـلولی و بیوشـیمیایی
است که حتی پیش از عفونت نیز وجود دارند و حضور آنها به منظور پاسخ سریع به عفونتها است. این مکانیسمهای تنها
به میکروبها پاسخ میدهند نه به عوامل غیربیماریزا. اینها الزاماً به عفونتهای مکرر یکسان بـه گونـهای مشـابه پاسـخ
میدهند، اجزای اصلی ایمنی عبارتند از:
1) سدهای فیزیکی و شیمیایی نظیر اپلی تلیوم و مواد ضدمیکروب حاصل از سوح اپیتلیال؛
2) سلولهای بیگانهخوار (نوتروفیلها، ماکروفاژها) و سلولهای NK (کشنده طبیعی)؛
3) پروتئینهای خون، شامل اجزای سیستم کمپلمان و سایر واسطههای التهابی؛
اجزای سلولی سیستم ایمنی اکتسابی
سلولهای اصلی سیستم ایمنی لنفوسیتها، سلولهای عرضهکننده آنتیژن و سلولهای عملیـاتی هسـتند. لنفوسـیتهـا
سلولهایی هستند که به طور اختصاصی آنتیژنهای بیگانـه را شناسـایی کـرده، بـه آنهـا پاسـخ مـیدهنـد و از ایـن رو
واسطههای ایمنی هومورال و سلولی به شمار میآیند. زیر جمعیتهای مختلفی از لنفوسیتها وجود دارنـد کـه از لحـاظ
چگونگی شناسایی آنتیژنها و از نظر عملکردشان با هم تفاوت دارند.
لنفوسیتهای B تنها سلولهایی هستند که قادر به تولید آنتیبادیها میباشند. آنها آنتیژنهای برون سـلولی (از جملـه
در سطح سلول) را شناسایی کرده و به سلولهای ترشحکننـده آنتـیبـادی تمـایز مـییابنـد و بـدین ترتیـب بـه عنـوان
واسطه های ایمنی هومورال عمل میکنند.
تستهای آزمونهای جامع علوم پایه
1- تعداد کدامیک از سلولهای زیر در گردش خون محیطی بیشتر است؟
الف) سلول IgG ب) T Cell
K Cell (د B Cell (ج
2- لنفوسیتهای T کمککننده Helper-T-Cells بـا کـدامیک از نشـانههـای (Markers) غشـای زیـر
شناخته میشوند
CD8 الف)
CD4 ب)
ج) C3 Re ceptor د) ایمونوگلبولین غشایی
3- کودکی علیه واکسن خوراکی فلج اطفال ایمن شده است. این نوع ایمنی چگونه توصیف میگردد؟
الف) ایمنی غیرفعال paccive ایجاد شده به صورت طبیعی
ب) ایمنی غیرفعال به صورت اکتسابی
ج) ایمنی ایجاد شده به صورت طبیعی
د) ایمنی فعال القا شده به صورت اکتسابی
4- پاسخ ایمنی به آنتیژنی که به صورت درون پوست intra-Dermal تزریق شده است توسط کدام بافـت
لنفاوی انجام میگیرد؟
الف) تیموس ب) طحال
ج) گره لنفاوی د) مغز استخوان
5- کدامیک از اعضای لنفاوی زیر مستقیماً در دفاع علیه عفونتهای لثه، دندانها، و حلق و حنجره شـرکت
دارند؟
الف) آدنوئید ب) پلاکتهای پییر
ج) لوزه کامی د) مونوسیت
6- کدامیک از سلولهای زیر یک لنفوسیت محسوب میشود؟
الف) سلول کوپفر ب) سلول NK
ج) سلولهای لانگرهانس د) مونوسیت
پاسخ تستهای بخش اول
1- ب
2- ب
3- د
4- ج
5- ب
6- ب
فهرست مطالب
خصوصیات کلی پاسخهای ایمنی............................................................................................................................................ 11
ایمنی ذاتی و اکتسابی........................................................................................................................11
انواع پاسخهای ایمنی اکتسابی...............................................................................................................12
خصوصیات اصلی پاسخهای ایمنی اکتسابی ................................................................................................14
اجزای سلولی سیستم ایمنی اکتسابی.......................................................................................................17
نگاهی بر پاسخهای ایمنی در برابر میکروبها..............................................................................................18
پاسخ زودرس ایمنی ذاتی در برابر میکروبها ..............................................................................................19
پاسخ ایمنی اکتسابی .........................................................................................................................20
شناسایی آنتیژن توسط لنفوسیتها ........................................................................................................20
ایمنی وابسته به سلول: فعال شدن لنفوسیتهای T و حذف میکروبهای درون سلولی...............................................21
ایمنی هومورال: فعال شدن لنفوسیتهای B و حذف میکروبهای خارج سلولی .......................................................22
خاطره ایمونولوژیک...........................................................................................................................23
تستهای آزمونهای جامع علوم پایه .......................................................................................................25
پاسخ تستهای بخش اول....................................................................................................................28
مجموعه اصلی سازگاری بافتی (29.................................................................................................... (MHC
کشف مجموعه اصلی سازگاری بافتی و نقش آن در پاسخهای ایمنی....................................................................29
کشف مجموعه اصلی سازگاری بافتی در انسان ............................................................................................31
ویژگیهای کلی ژنهای مجموعه اصلی سازگاری بافتی...................................................................................33
ساختمان مولکولهای مجموعه اصلی سازگاری بافتی.....................................................................................34
مولکولهای مجموعه اصلی سازگاری بافتی کلاس یک....................................................................................34
مولکولهای مجموعه اصلی سازگاری بافتی کلاس دو..................................................................................... 36
اتصال پپتید به مولکولهای مجموعه اصلی سازگاری بافتی...............................................................................38
اساس مولکولی اتصال پپتید به مولکولهای مجموعه اصلی سازگاری بافتی.............................................................39
سازمانبندی ژنومی مجموعه اصلی سازگاری بافتی........................................................................................39
بروز مولکولهای ....................................................................................................................................41
آمادهسازی و عرضه آنتیژن به لنفوسیتTعرضه آنتیژنها به لنفوسیتهای T یاور.........................................................44
مجموعه تست ................................................................................................................................. 46
پاسخ تستهای بخش دوم................................................................................................................... 56
بلوغ. فعال شدن و تنظیم لنفوسیتها ..................................................................................................................................... 5
...
نوع فایل:Pdf
سایز: 7.31mb
تعداد صفحه:260
جزوه میکروبیولوژی- زیست شناسی
انواع تعریف گونه
به مجموعهای از سویهها (Strains) که دارای صفات مشترک هستند گونه گفته میشـود. در تـاگزونومی سیسـتماتیک
باکتریایی، گونه گروه اصلی میباشد. گذشته از این، دو تاگزونومی باکتریایی مشخصات شکلی اهمیت چنـدانی نـدارد. در
تعیین گونه باکتری جنسیت دخیل نیست زیرا در بین باکتریها تعداد محدودی از آنها همیوغی (Conjugation) انجـام
میدهند. (همیوغی تنها روش تولید مثل جنسی باکتریهاست).
یکی از راههای تشخیص گونه باکتری، بررسی خویشاوندی ژنتیکی یا بررسی تشابه DNA میان باکتریهای مختلف است.
سویه (Strain) : سویه یا سوش به سلولهای حاصل از یک سلول در کشت خالص اطلاق میگردد.
جنس (Genus) : مجموعهای از سویههاست که دارای صفات مشترک میباشند. در ردهبنـدی لینـهای، جـنس بـاکتری
بیشتر مدنظر قرار میگیرد. ردهبندی امروزی بیشتر بر پایه اختصاصات فیزیولوژیک انجام میشود.
در ردهبندی کنونی، موجودات زنده را که کلاً در 2 گروه اصلی طبقهبندی نمودهاند که عبارتند از :
1ـ یوکاریوتها (پروتیستها) مانند جلبکها، قارچها، پروتوزوئرها، کپکهای مخاطی.
2ـ پروکاریوتها که خود شامل 3 گروه هستند : جلبکهـای سـبز ـ آبـی (سـیانوباکترها)، باکتریهـا یـا باکتریهـای حقیقـی
(یوباکترها) و بالاخره آرکیباکتر (آرکئا یا باکتریهای باستانی).
آرکیباکترها در کل دستهای از پروکاریوتها هستند که قادرند در محدوده بسیار وسیعی از شرایط محیطی زیسـت کننـد.
به عبارت دیگر این باکتریها قادرند در شرایط بسیار سخت محیطی (Harsh) اعم از PHهای بسیار اسـیدی یـا بسـیار
قلیایی
( تحت عنـوان extremely alkalophiles , extremely acidophiles)، دماهـای بسـیار بـالا یـا بسـیار پـایین،
درصدهای بسیار بالای نمـک (extremely halophiles)، فشـارهای بسـیار بـالا (تحـت عنـوان Barophiles : ایـن
باکتریها بعضاً به قدری فشار دوست هستند که برای کشت آنها از کپسولهای تحت فشار استفاده مـیکننـد) و ... زنـدگی
کنند لذا به این دسته از باکتریها اصطلاحاً extremophiles یا بینهایت دوست میگویند که دارای گونههای متمـایز از
یوباکترها هستند.
طبقه بندی باکتریها براساس رابطه ژنتیکی
طبقهبندی باکتریها براساس رابطه ژنتیکی مزیتهای زیر را دارا است :
اولاً اینکه قبول فرضیه یکسان و یکنواخت بودن گونه باکتریها را میسر میسازد.
دوم این نوع طبقهبندی تحت تأثیر تغییرات ناگهانی قرار نمیگیرد.
سوم بعد از طبقهبندی میتوان طرح تشخیصی قابل اطمینانی را ارائه داد.
خانواده میکروکوکاسه : شامل استافیلوکوکوس، میکروکوکوس، پلانوکوکوس
ویژگیهای استافیلوکوکها :
استافیلوکوکها باکتریهای کروی به اندازه 5/. تا 1/5 میکرون میباشد که باکتریهای گرم مثبت بوده و میکروفلـور طبیعـی
پوست انسان، بینی و بخش فوقانی دستگاه تنفس میباشند. این باکتریها از نازوفازنکس قابل جداسازی هستند. همچنین
بیهوازی اختیاری بوده و رشد آنها در شرایط هوازی بهتر انجام میشود. به صورت همسفره بـا انسـان یـا بیمـاریزا وجـود
دارند. مهمترین گونه بیماریزا، استافیلوکوکوس اورئوس است که شایعترین عامل عفونتهای موضعی چرکی است. اسـتافها
متابولیسم تنفسی داشته، کاتالاز مثبت هستند (که وجه تمایز آنها با استرپتوکوکها اسـت)، فاقـد حرکـت و فاقـد اسـپور
هستند، حرارت مناسب برای رشدشان 37 ـ 30 درجه سانتیگراد میباشد.
میکروکوکوسها و پلانوکوکوسها فاقد گونههای بیماریزا میباشند.
خانواده استرپتوکوکاسه
اعضای خانواده استرپتوکوکاسه به صورت همسفره در انسان یا به صورت ساپروفیت در شیر و فرآوردههای آن وجود دارند.
این باکتریها هوازی یا بیهوازی اختیاری هستند. جنسهای وابسته به استرپتوکوکها عبارتند از : آئروکوکوس، پدیوکوکوس،
لوکونوستوک ، جملا در این باکتریها فقط جنسهای ائروکوکوس و استرپتوکوکوس با عفونتهـای انسـانی مـرتبط هسـتند.
آئروکوکوس گاهاً در عفونتهای مجاری ادراری و اندوکاردیت نقش دارد.
طبقهبندی لنسفیلد : این طبقهبندی براساس آنتیژنهای دیواره سلولی است و شامل گروههـای E ، D ، C ، B ، A و...
است. در گروه A (استرپتوکوکوس پایوژنز) و گروه C ، کپسول از جنس هیالورونیک اسید است.
نکته : کپسول هیالورونیک اسیدی در سویههای مولد هیالورونیداز وجود ندارد. ایـن کپسـول ایمونوژنیـک نمـیباشـد. در
گروه B و D ، کپسول از جنس پلیساکاریدی است. کلنیهای کپسولدار کلنیهای موکوئیدی هستند.
فهرست مطالب
تعریف گونه .............................................................................................................................. 11
طبقهبندی باکتریها براساس رابطه ژنتیکی..................................................................................................12
خواص اسیدهای نوکلئیک....................................................................................................................13
صفات فنوتیپی ................................................................................................................................15
روشهای تشخیصی برای تعیین تشابهات و تفاوتهای میان باکتریها ........................................................................ 16
خانواده میکروکوکاسه : شامل استافیلوکوکوس، میکروکوکوس، پلانوکوکوس ............................................................17
گونههای مهم استاف از نظر پزشکی..........................................................................................................17
حساسیت آنتیبیوتیکی .......................................................................................................................18
ویژگیهای کشتی استافیلوکوکها..............................................................................................................19
ساختار آنتیژنیک استافها ....................................................................................................................21
کپسول .........................................................................................................................................21
همولیزین ......................................................................................................................................22
اثر سیتوتوکسیک همولیزینها.................................................................................................................22
22....................................................................................... (PANTON – VALENTINE لوکوسیدین) لوکوسیدین
انتروتوکسین...................................................................................................................................23
24............................................................................. ( TOXIC SHOCK SYNDROM = TSS) سمی شوک سندروم
اگزوتوکسینهای تبزا ......................................................................................................................... 26
کواگولازدر استاف............................................................................................................................. 26
نوع فایل:Pdf
سایز: 5.08mb
تعداد صفحه:319
جزوه میکروبیولوژی- زیست شناسی
انواع تعریف گونه
به مجموعهای از سویهها (Strains) که دارای صفات مشترک هستند گونه گفته میشـود. در تـاگزونومی سیسـتماتیک
باکتریایی، گونه گروه اصلی میباشد. گذشته از این، دو تاگزونومی باکتریایی مشخصات شکلی اهمیت چنـدانی نـدارد. در
تعیین گونه باکتری جنسیت دخیل نیست زیرا در بین باکتریها تعداد محدودی از آنها همیوغی (Conjugation) انجـام
میدهند. (همیوغی تنها روش تولید مثل جنسی باکتریهاست).
یکی از راههای تشخیص گونه باکتری، بررسی خویشاوندی ژنتیکی یا بررسی تشابه DNA میان باکتریهای مختلف است.
سویه (Strain) : سویه یا سوش به سلولهای حاصل از یک سلول در کشت خالص اطلاق میگردد.
جنس (Genus) : مجموعهای از سویههاست که دارای صفات مشترک میباشند. در ردهبنـدی لینـهای، جـنس بـاکتری
بیشتر مدنظر قرار میگیرد. ردهبندی امروزی بیشتر بر پایه اختصاصات فیزیولوژیک انجام میشود.
در ردهبندی کنونی، موجودات زنده را که کلاً در 2 گروه اصلی طبقهبندی نمودهاند که عبارتند از :
1ـ یوکاریوتها (پروتیستها) مانند جلبکها، قارچها، پروتوزوئرها، کپکهای مخاطی.
2ـ پروکاریوتها که خود شامل 3 گروه هستند : جلبکهـای سـبز ـ آبـی (سـیانوباکترها)، باکتریهـا یـا باکتریهـای حقیقـی
(یوباکترها) و بالاخره آرکیباکتر (آرکئا یا باکتریهای باستانی).
آرکیباکترها در کل دستهای از پروکاریوتها هستند که قادرند در محدوده بسیار وسیعی از شرایط محیطی زیسـت کننـد.
به عبارت دیگر این باکتریها قادرند در شرایط بسیار سخت محیطی (Harsh) اعم از PHهای بسیار اسـیدی یـا بسـیار
قلیایی
( تحت عنـوان extremely alkalophiles , extremely acidophiles)، دماهـای بسـیار بـالا یـا بسـیار پـایین،
درصدهای بسیار بالای نمـک (extremely halophiles)، فشـارهای بسـیار بـالا (تحـت عنـوان Barophiles : ایـن
باکتریها بعضاً به قدری فشار دوست هستند که برای کشت آنها از کپسولهای تحت فشار استفاده مـیکننـد) و ... زنـدگی
کنند لذا به این دسته از باکتریها اصطلاحاً extremophiles یا بینهایت دوست میگویند که دارای گونههای متمـایز از
یوباکترها هستند.
طبقه بندی باکتریها براساس رابطه ژنتیکی
طبقهبندی باکتریها براساس رابطه ژنتیکی مزیتهای زیر را دارا است :
اولاً اینکه قبول فرضیه یکسان و یکنواخت بودن گونه باکتریها را میسر میسازد.
دوم این نوع طبقهبندی تحت تأثیر تغییرات ناگهانی قرار نمیگیرد.
سوم بعد از طبقهبندی میتوان طرح تشخیصی قابل اطمینانی را ارائه داد.
خانواده میکروکوکاسه : شامل استافیلوکوکوس، میکروکوکوس، پلانوکوکوس
ویژگیهای استافیلوکوکها :
استافیلوکوکها باکتریهای کروی به اندازه 5/. تا 1/5 میکرون میباشد که باکتریهای گرم مثبت بوده و میکروفلـور طبیعـی
پوست انسان، بینی و بخش فوقانی دستگاه تنفس میباشند. این باکتریها از نازوفازنکس قابل جداسازی هستند. همچنین
بیهوازی اختیاری بوده و رشد آنها در شرایط هوازی بهتر انجام میشود. به صورت همسفره بـا انسـان یـا بیمـاریزا وجـود
دارند. مهمترین گونه بیماریزا، استافیلوکوکوس اورئوس است که شایعترین عامل عفونتهای موضعی چرکی است. اسـتافها
متابولیسم تنفسی داشته، کاتالاز مثبت هستند (که وجه تمایز آنها با استرپتوکوکها اسـت)، فاقـد حرکـت و فاقـد اسـپور
هستند، حرارت مناسب برای رشدشان 37 ـ 30 درجه سانتیگراد میباشد.
میکروکوکوسها و پلانوکوکوسها فاقد گونههای بیماریزا میباشند.
خانواده استرپتوکوکاسه
اعضای خانواده استرپتوکوکاسه به صورت همسفره در انسان یا به صورت ساپروفیت در شیر و فرآوردههای آن وجود دارند.
این باکتریها هوازی یا بیهوازی اختیاری هستند. جنسهای وابسته به استرپتوکوکها عبارتند از : آئروکوکوس، پدیوکوکوس،
لوکونوستوک ، جملا در این باکتریها فقط جنسهای ائروکوکوس و استرپتوکوکوس با عفونتهـای انسـانی مـرتبط هسـتند.
آئروکوکوس گاهاً در عفونتهای مجاری ادراری و اندوکاردیت نقش دارد.
طبقهبندی لنسفیلد : این طبقهبندی براساس آنتیژنهای دیواره سلولی است و شامل گروههـای E ، D ، C ، B ، A و...
است. در گروه A (استرپتوکوکوس پایوژنز) و گروه C ، کپسول از جنس هیالورونیک اسید است.
نکته : کپسول هیالورونیک اسیدی در سویههای مولد هیالورونیداز وجود ندارد. ایـن کپسـول ایمونوژنیـک نمـیباشـد. در
گروه B و D ، کپسول از جنس پلیساکاریدی است. کلنیهای کپسولدار کلنیهای موکوئیدی هستند.
فهرست مطالب
تعریف گونه .............................................................................................................................. 11
طبقهبندی باکتریها براساس رابطه ژنتیکی..................................................................................................12
خواص اسیدهای نوکلئیک....................................................................................................................13
صفات فنوتیپی ................................................................................................................................15
روشهای تشخیصی برای تعیین تشابهات و تفاوتهای میان باکتریها ........................................................................ 16
خانواده میکروکوکاسه : شامل استافیلوکوکوس، میکروکوکوس، پلانوکوکوس ............................................................17
گونههای مهم استاف از نظر پزشکی..........................................................................................................17
حساسیت آنتیبیوتیکی .......................................................................................................................18
ویژگیهای کشتی استافیلوکوکها..............................................................................................................19
ساختار آنتیژنیک استافها ....................................................................................................................21
کپسول .........................................................................................................................................21
همولیزین ......................................................................................................................................22
اثر سیتوتوکسیک همولیزینها.................................................................................................................22
22....................................................................................... (PANTON – VALENTINE لوکوسیدین) لوکوسیدین
انتروتوکسین...................................................................................................................................23
24............................................................................. ( TOXIC SHOCK SYNDROM = TSS) سمی شوک سندروم
اگزوتوکسینهای تبزا ......................................................................................................................... 26
کواگولازدر استاف............................................................................................................................. 26
نوع فایل:Pdf
سایز: 5.08mb
تعداد صفحه:319
بررسی گیاه شناسی
استفاده از گیاهان دارویی به قدمت عمر عقلی و رشد شعور انسان است. چون امراض با پیدایش بشر متولد شده اند و اسناد چند هزار ساله موجود در تاریخ طب و داروسازی حاوی تجربیات و اطلاعات ارزشمند گیاهی درمانی میباشد. خدمات علماء و دانشمندان مسلمان نظیر جابربن حیان، زکریای رازی، ابونصر فارابی، ابو علی سینا و امثال ایشان که سر آمد علوم شیمی، پزشکی و دارو سازی عصر خود بودند، به اندازه ای است که هنوز هم جوامع انسانی از پرتو آنها در زمینه‌های مذکور استفاده میکند. تا چند دهه گذشته، آنچه که به عنوان دارو مورد استفاده قرار می‌گرفت، از منابع طبیعی و بطور عمده از گیاهان به دست می‌آمد. در کشور ما سطح وسیعی از دشتها و مراتع پوشیده از گیاهانی است که خواص مختلف دارویی دارند. گونههای مختلف گیاه جنس درمنه از لحاظ داشتن خواص مختلف و موارد استفاده متفاوت در مقایسه با بسیاری از گیاهان دیگر شاخص بوده و ارزشهای چند جانبه دارد و البته گونه درمنه دشتی نیز در مناطق رویشی استپی، نیمه بیابانی و بیابانی حضور بارز داشته و نحقیقات نشان میدهد ماده سنتونین موجود در سرشاخه‌های آن دارای اثرات دارویی بوده و جهت دفع انگل بکار می‌رود.
با پیشرفت سریع علوم، از یکسو و مسایل اقتصادی از سوی دیگر، از مصرف گیاهان دارویی بصورت گذشته کاسته شد و داروهای شیمیایی در بسیاری موارد جایگزین گیاهان شدند. تجربه چند دهه اخیر نشان داد که داروهای شیمیایی با تمام کارآیی، اثرات نامطلوب بسیاری دارند و روشن شده است که کمترین ماده خالصی وجود دارد که فاقد اثرات سوء باشد و این آثار سوء هم از طریق درمان مستقیم اعمال میشود و هم از طریق نفوذ برخی از این داروها در خاک و جذبشان توسط گیاهان مورد استفاده انسانها و حیوانات، اعمال اثر میکنند و البته از جمله آنها، میتوان لوامیزول را نام برد (41).
به همین دلیل، بازگشت به استفاده از گیاهان دارویی مورد توجه بسیار قرار گرفته است و دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و سازمان بهداشت جهانی، برنامه‌های وسیعی جهت استفاده از گیاهان دارویی تدارک دیده اند. این مراکز نقش گیاهان دارویی را در ارتباط با مواد مختلف در قرن 21 سرنوشت ساز تلقی نموده اند (41).
اما استفاده صحیح از گیاهان دارویی، مشروط به وجود اطلاعات دقیق و علمی است. مسئله مقاومتهای دارویی نیز هشداری جهت تجدیدنظراستفاده از داروهای شیمیایی تلقی میشود و البته داروهای ضد انگلی نیز از این امر مستثنی نبوده و مقاومت نسبت به آنها به درجات مختلف ایجاد شده است.
از طرفی عفونتهای انگلی، در حال حاضر، به عنوان بیماریهای مزمن فراوان و جدی مطرح هستند و آلودگیهای وسیع را در تمام نقاط دنیا و از جمله در ایران ایجاد میکنند.
مجموعه این عوامل ما را به سمت بررسی علمی و آزمایشگاهی اثر ضد انگلی، 2 گونه از گیاه درمنه که البته به فراوانی در منطقه کرمان وجود دارند و ردپایی از اثر ضد انگلی آنها نیز در متون طبی قدیمی یافت میشود و ضمنا انگل، پارابرونما اسکریابینی نیز، طبق تحقیقات انجام شده در منطقه کرمان شیوع زیادی دارد و همچنین این انگل مقاومت خوبی نیز در محیط آزمایشگاهی دارد(17 و 38). با توجه به این دلایل بر آن شدیم تا در پی بررسی اثر ضد انگلی گیاه درمنه بر روی انگل پارابرونما اسکریابینی باشیم.
گیاه شناسی گیاه درمنه (آرتمیزیا) [1]
سلسله [2]: گیاهان [3]
شاخه[4]: نهاندانگان [5]
رده[6]: دو لپه ای [7]
زیر رده[8]: گل ستاره ای [9]، پیوسته گلبرگان
راسته[10]: آفتابگردان [11]
خانواده[12]: گل مرکبان [13]، (آفتابگردان)[14]، کامپوزیته[15]
زیرخانواده [16]: پرتو آساها [17](رادیه)
طایفه [18]: بابونه [19]
سرده[20]: درمنه[21]
گونه 1 : آرتمیزیا سیبری [22]
گونه2: آرتمیزیا سانتولینا [23]
آرتمیزیا
این گروه شامل پنجاه هزار گونه در جهان است. شامل گروهی از گیاهان گلدار واجد برگهای غالبا ساده و فاقد گوشوارک، جام پیوسته، برچه‌های متصل به هم و تخمکهایی تک پوششی هستند (33).
گیاهان این راسته، گلهایی با آرایش حلقه ای کاسه و جام و نافه پنج پر (5 قطعه) مشخص میشوند. براثر عدم رشد برخی از قطعات گلپوش و نافه و یا پیوستگی آنها به هم، تعداد قطعات گل، تغییر حاصل میکند، و ممکن است به کمتر از 5 برسد. در گیاهان این راسته پرچمها همیشه روی لوله جام قرار دارند. تخمدان همواره ناشکوفا و محتوی یک دانه (فندقه) است. در بیشتر رده بندیهای کنونی، راسته آسترال، فقط به یک تیره کاسنی منحصر میشود (33).
از تیره‌های بزرگ گیاهان 2 لپه ای و آخرین تیره این گروه به شمار می‌آید. این گیاهان عموما علفی، بندرت چوبی یا پیچان بوده، دارای برگهای متناوب و ساده یا کم و بیش باپهنک بریده و به اشکال مختلف هستند. تیره کاسنی حدود 1000 جنس و 000/20 گونه دارد که تقریبا در تمام سطح کره زمین پراکنده اند. این تیره به 4 زیر تیره تقسیم میشود. که جنس آرتمیزیا به زیر تیره پرتو آساها تعلق دارد(1،7، 19، 33).
اختصاصات عمومی تیره کاسنی
در این تیره بزرگ انواع حالات رویشی از علفهای فصلی، یکساله و چند ساله و بندرت درختچه ای هستند. این گیاهان تقریبا با تمام محیطها و ارتفاعات مختلف سازش یافته اند و پوشش متراکم گونه‌هایی از این تیره که در ارتفاعات بالا می‌رویند، بسیار چشمگیر است. اندامهای ذخیره ای زیر زمینی در برخی از گونههای تیره مانند کوکب و سیب زمینی ترشی وجود دارد. در اندامهای هوایی این گیاهان، مواد ذخیره ای به صورت اینولین است.
برگها دارای اشکال بسیار متنوع اند ولی وجه مشترک همه آنها نداشتن گوشوارک است در اکثر گیاهان تیره، پهنگ دارای بریدگیهای عمیق با اشکال مختلف است. برگهای گیاهان کوهستانی را نیز معمولا پوششی ضخیم از کرک پوشانده است. بسیاری دارای برگهای با حاشیه خاردار هستند (33).
از آنجا که بر سطح کپه این گیاهان گلهای بیشماری قرار دارند، کپه‌ها را گلهای مرکب می‌نامند و به همین جهت کمپوزه یا کمپوزیته به این تیره داده شد. در تالیفات و ترجمه‌های گذشته نیز نام این تیره را "مرکبان" نوشته اند. تعداد گلهای موجود در کپه‌ها متفاوت است در کپه‌های درمنه (آرتمیزیا) تعداد گل بسیار اندک است. گرده افشانی توسط حشرات در تیره کاسنی با حداکثر تکامل گل آذین در این تیره، امری بسیار سازش یافته است. خود گشنی (خود باروری) تقریبا بسیار نادر است زیرا رسیدن دانه گرده قبل از آمادگی کلاله برای پذیرش گرده صورت میگیرد (33).
یکی از اهداف ما دراین تحقیق شناسایی بهتر گیاهان دارویی و استفاده صحیح از آنها و البته بالابردن توانایی شناسایی و استفاده از گیاهان بومی بوده است.اطلاعات بسیار زیادی اززمانهای گذشته و حاضر در دست است که نشان میدهد در سیستم پزشکی سنتی از گونههای مختلف گیاه درمنه،استفاده‌های دارویی منتوع و زیادی می‌شده است و البته هنوز هم استفاده میشود.یکی از موارد کاربرد وسیع درمنه در طب سنتی نیز، استفاده از آن به عنوان داروی ضد انگل بوده است (8؛ 12، 16، 22، 23، 24). لذا آزمایشاتی که بتواند کاربرد ستنی گیاه درمنه را به عنوان ضد انگل، از طریق علمی نیز به اثبات برساند، مفید وکارساز به نظر رسید.
چرا که عفونتهای انگلی نیز از جمله درگیریهای حائز اهمیت به شمار می‌روند . بویژه که انگل پارابرونما اسکرویابینی طبق تحقیقات و گزارشات علمی موجود، یکی از انگلهای شایع در استان کرمان میباشد(17، 38).
بالطبع به دلیل شیوع بالا،اندازه مناسب و آسان بودن بررسی حرکات نیز، یکی از انگلهای مناسب جهت بررسی تاثیرات ضد کرمی ایت عصاره محسوب میشود.
ناگفته نماند، تحقیقات متعدد نشان میدهد که استفاده وسیع از داروهای ضد انگلی شیمیایی،مقاومتهای دارویی را در بسیاری از انگلها به وجود آورده است .به عنوان مثال فاگبمی[24] (2003) مقاومت مرحله لاروی انگل استرونژیلوس را در 10 گروه گوسفند، در مقابل 4داروی ضد انگلی بررسی کردند. مقاومت مقابل داروی آلبندازول[25] در 2 گروه از گوسفندان دیده شد،در مقابل فبانتل [26] در 1 گروه،در برابر لوامیزول در 3 گروه و در مقابل مورانتل [27] هم در 2گروه از گوسفندان مقاومت دیده شد.
این موضوع نیز عامل سوق دهنده دیگری به سوی تحقیق حاضر بود.ودر این تحقیق، ما از انواع عصاره‌های آبی متانولی و اتانولی در هر دو گونه آرتمیزیا سیبری و آرتمیزیا سانتولینا،جهت انجام آزمایشات استفاده کردیم (56، 70).
بر اساس نتایج به دست آمده از آزمایشات ما گونه آرتمیزیا سیبری، اثر قابل توجه ضد انگل پارابرونما اسکریابینی در محیط آزمایشگاه نشان داد که این تاثیر قابل مقایسه با لوامیزول میباشد. در بین عصاره‌های آبی،متانولی و اتانولی گیاه درمنه گونه آرتمیزیاسیبری مؤثرترین عصاره در بین عصاره‌ها بود. بعد از عصاره اتانولی گیاه درمنه گونه آرتمیزیاسیبری، عصاره متانولی آن موثر بوده و عصاره آبی گونه آرتمیزیاسیبری کمترین اثر را در بین 3 توع عصاره این گونه داشت.
در مورد گونه آرتمیزیا سانتولینا،عصاره متانولی این گونه،مؤثرتر از عصاره آبی و اتانولی بود.و عصاره اتانولی آرتمیزیا سانتولینا هم،اثر ضد انگلی قویتری را نسبت به عصاره آبی همین گونه نشان داد.
اقبال و همکاران (2004)اثر ضد انگلی عصاره آبی و متانولی گیاه آرتمیزیا برویفولیا[28] را طی آزمایشات در محیط آزمایشگاهی و در بدن موجود زنده بر روی انگل همانکوس کونتورتوس بررسی کردند.
غلظت بکار رفته از هر دو نوع عصاره در محیط آزمایشگاه 25 میلی گرم به ازای هر میلی لیتر بوده است، آزمایشاتی که در محیط آزمایشگاه انجام شدند، موثر بودن هر دو عصاره آبی و متانولی گیاه مذکور را بر انگل همانکوس کونتورتوس نشان دادند. البته عصاره متانولی دارای اثر قویتری بود نسبت به عصاره آبی لازم به ذکر است که تاثیر عصاره‌ها،از داروی لوامیزول که به عنوان شاهد بکار رفته بود کمتر بوده است. به این ترتیب که در همه موارد انگلها بعد از 6 ساعت کاملا مرده بودند اما در مورد عصاره‌ها، بعد 6 ساعت، اگر چه تعداد قابل توجهی از انگلها مرده بودند اما هنوزتعداد اندکی زنده باقی مانده بودند.
در آزمایشات ما نیز عصاره‌های متانولی واتانولی مؤثرتراز عصاره آبی نشان دادند وشاید با توجه به این دو نتیجه مشابه بتوان گفت ماده مؤثر در گیاه که باعث ایجاد اثر ضد انگلی درآن میشود، توسط متانول واتانول بهتر استخراج میشود.
در آزمایشات اقبال و همکاران (2004) عصاره آبی گونه آرتمیزیا برویفولیا، در غلظت 25 میلی گرم به ازای هر میلی‌لیتر، پس از 6 ساعت باعث مرگ 30 درصد از انگلهاشده است و لوامیزول بکاررفته در آزمایش آنها پس از 6 ساعت، تمام انگلها را کشته. در آزمایشات ما نیز در مورد عصاره آبی گونه آرتمیزیا سیبری، پس از 6 ساعت، 30 درصد انگلها مرده بودند. ضمنا در آزمایش ما نیز لوامیزول پس از 6 ساعت، مرگ و میر 100 درصدی در انگلها ایجاد کرد. ضمن اینکه بیشترین غلظت لوامیزول در آزمایشات ما با غلظت لوامیزول بکاررفته در آزمایشات اقبال و همکاران (2004)برابر بوده است رمان ومقدار اثر عصاره‌های آبی آرتمیزیا سیبری در آزمایش ما وآرتمیزیا برویفولیا در آزمایش اقبال،مشابه هم میباشد. ودرمورد هر دودرزمانی که لوامیزول باعث مرگ همه انگلها شده،این دو عصاره از 2 گونه آرتمیزیا باعث مرگ 30درصد از انگلها شدند. در مورد عصاره آبی آرتمیزیا سانتولینا،هم پس از6ساعت،باعث مرگ 30 درصدازانگلها شده اما با این تفاوت که لوامیزول پس از3ساعت،همه انگلها رانابود کرده بنابراین در مقایسه با آرتمیزیا برویفولیا،اثر ضد انگلی ضعیف تری را نشان میدهد. در مورد عصاره متانولی آرتمیزیا برویفولیا،زمانی که لوامیزول باعث مرگ همه انگلها شده بود. 80 درصد انگلها مرده بودند .و درمورد عصاره متانولی آرتمیزیا سیبری،در زمانی که لوامیزول همه انگلها را کشته بود، عصاره متانولی 50 درصد از انگلها را از بین برده بود. بنابراین عصاره متانولی گیاه آرتمیزیا برویفولیا مؤثرتراز عصاره متانولی آرتمیزیا سیبری به نظر می‌رسد.
عصاره متانولی آرتمیزیا سانتولینا،در زمانی که لوامیزول همه انگلها را کشته،تنهاباعث مرگ 10 درصد از انگلها شده است در نتیجه عصاره متانولی آرتمیزیا برویفولیا از عصاره متانولی آرتمیزیا سانتولینا هم مؤثرترو قویتر عمل کرده است . البته لازم به ذکر است که این نتایج مربوط به غلظت 25 میلی گرم به ازای هر میلی لیتر عصاره‌ها هستند ودرغلظت‌های بالاتر،عصاره‌های ما نتایج در خور توجهی را نشان دادند. ضمناً در مورد عصاره آبی آرتمیزیا برویفولیا،انگلهای مرده پس از اینکه در PBS تازه قرار داده شدند مجدداً از خود حرکاتی رانشان دادند حال آنکه در آزمایشات ما انگلها ی مرده پس از قرار گرفتن در PBS تازه و با حرارت بالاتر،هیچگونه حرکتی از خود نشان ندادند. درخصوص مقایسه زنده ماندن انگل پارابرونما و همانکوس در محیط PBS،نتایج مشابهی مشاهده نشد. در آزمایشات ما،انگل پارابرونما، تا، 10ساعت بعد از شروع آزمایشات، درمحیط PBS،کاملاً دارای حرکات واضح بود و حتی در مواردی که بمدت 24 ساعت هم نگهداری می‌شدند،باز زنده می‌ماندند،اما در آزمایشات اقبال و همکارانش(2004)،تعدادی از انگلهای همونکوس بعداز 6 ساعت از شروع آزمایش،دچار فلجی و مرگ شده یودند و این حاکی از مقاومت بیشتر انگل پارابرونما در محیط آزمایشگاهی است.
ناخاره و گری(1991) اثر ضد انگلی عصاره آبی آرتمیزیا پالنزوال را بر روی انگلهای تنیاسولیوم، فریتیما پوستوما (کرم خاکی) و اسکاریس لومبریکویدس بررسی کردند. داروی شاهد که در اینجا استفاده کردند پیپرازین فسفات [29] بوده است.
فهرست مطالب
فصل اول: مقدمه و هدف
مقدمه و هدف... 1
فصل دوم: کلیات و مروری بر منابع
کلیات و مروری بر منابع.. 4
گیاه شناسی گیاه درمنه (آرتمیزیا) 5
آرتمیزیا 6
1-2- اختصاصات پیوسته گلبرگان.. 6
1-1-2- راسته آسترال. 6
2-1-2- تیره کاسنی.. 6
1-2-1-2- اختصاصات دستگاه رویشی.. 7
3-2-1-2 - اختصاصات دستگاه زایشی.. 7
3-1-2- زیر تیره پرتو آساها (رادیه) 8
4-1-2- طایفه بابونه. 8
5-1-2- جنس درمنه (آرتمیزیا) 8
1-5-1-2- آرتمیزیا سیبری 9
1-1-5-1-2- اسامی مختلف گیاه. 9
2-5-1-2- گیاه آرتمیزیا سانتولینا 10
2-1-5-1-2 - مشخصات گیاه آرتمیزیا سیبری.. 10
3-1-5-2- انتشار در جهان.. 11
4-1-5-1-2- انتشار در ایران.. 11
5-1-5-1-2- نوع مناطق رویش... 12
6-1-5-1-2- خصوصیات مناسب درمنه دشتی جهت رشد در مناطق بیابانی.. 12
7-1-5-1-2- قسمتهای مورد استفاده گیاه و فصل رویش... 13
8-1-5-1-2- ترکیبات مهم شیمیایی گیاه. 13
1-8-1-5-1-2- خواص آرتمیزین (آرتمیزینین) 14
2-8-1-5-1-2 - مکانیسم اثر آرتمیزنین.. 15
3-8-1-5-1-2 خواص تعدادی از متابولیت‌های ثانویه. 16
2-5-1-2 - کاربرد گیاه درمنه در طب سنتی.. 17
3-5-1-2– تحقیقات انجام گرفته روی برخی ازگونه‌های جنس آرتمیزیا 18
1-3-5-2-1 اثرات ضد انگلی گونههای مختلف درمنه. 19
2-3-5-1-2- اثر ضد میکروبی درمنه. 21
3-3-5-1-2- اثرات ضد قارچی درمنه. 21
4-3-5-1-2- سایر اثرات گونههای مختلف درمنه. 22
1-2- طبقه بندی انگل پارابرونام اسکریابینی.. 25
2-2- مشخصات راسته اسپیروریدا 25
3-2- مشخصات فوق خانواده اسپیروریده آ. 25
4-2- مشخصات جنس پا را برونما اسکریابینی.. 26
1-4-2-جنس نر. 26
2-4-2-جنس ماده. 26
3-4-2-محل زندگی.. 26
4-4-2-سیر تکاملی.. 26
5-4-2-تخم. 27
6-4-2-بیماریزایی.. 27
7-4-2-همه گیری شناسی انگل در ایران.. 27
8-4-2 همه‌گیری شناسی انگل درسایر نقاط دنیا 29
3-2 - لوامیزول.. 32
1-3-2- فرمول شیمیایی و مشخصات لوامیزول. 32
2-3-2- موارد کاربرد. 33
3-3-2- فارماکوکینتیک.. 34
4-3-2-فارماکودینامیک.. 35
5-3-2-عوارض جانبی.. 35
6-3-2-مسمومیت دارویی.. 35
7-3-2-تداخل دارویی.. 36
8-3-2-احتیاطات لازم. 36
9- 3-2-میزان درمانی دارو. 36
فصل سوم: مواد و روش کار
مواد و روش کار 37
1-3 مواد مورد استفاده. 38
1-1-3 – وسایل و دستگاه‌های مورد استفاده : 38
2-1-3 مواد شیمیایی مورد استفاده. 39
2-3- روش کار 39
1-2-3-تهیه عصاره. 39
1-1-2-3- انتخاب گیاهان مورد استفاده. 39
2-1-2-3- خشک کردن.. 39
3-1-2-3 آسیاب کردن و آمادهسازی گیاه برای عصاره‌گیری.. 40
4-1-2-3- تهیه عصاره گیاهی.. 40
5-1-2-3-آمادهسازی عصاره‌های گیاهی با غلظتهای مختلف... 41
1-5-1-2-3- تهیه عصاره‌های آبی.. 41
2-5-2-3- تهیه عصاره متانولی.. 41
3-5-2-3- تهیه عصاره متانولی.. 41
4-5-2-3- تهیه لوامیزول. 41
2-2-3- تهیه انگلها 42
1-2-2-3 تهیه شیردان جهت جداسازی انگلها 42
2-2-2-3- جدا سازی انگلها 42
3-2-3- انجام آزمایشات.. 42
فصل چهارم: نتایج
1-4 نتایج حاصل از عصاره آبی گونه آرتمیزیا سیبری.............................................. 42
2-4 -نتایج حاصل از عصاره آبی آرتمیزیا سانتولیا 50
4-4-نتایج حاصل از عصاره متانولی آرتمیزیا سانتولینا 51
5-4-نتایج حاصل از عصاره اتانولی آرتمیزیا سیبری.. 52
6-4- نتایج حاصل از عصاره اتانولی آرتمیزیا سانتولیا 52
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
بحث... 59
منابع فارسی.. 67
منابع لاتین.. 71
فهرست جداول
جدول 1-4 : نتایج آزمایش عصاره اتانولی آرتمیزیا سانتونیا............................................... 53
جدول 2- 4 نتایج آزمایش عصاره اتانولی آرتمیزیا سیبری................................................. 54
جدول 3-4 نتایج آزمایش عصاره متانولی آرتمیزیا سیبری.................................................. 55
جدول 4-4 نتایج آزمایش عصاره متانولی آرتمیزیا سانتولینا................................................ 56
جدول 5-4-نتایج آزمایش عصاره اتانولی آرتمیزیا سیبری................................................. 57
جدول 6-4- نتایج آزمایش عصاره اتانولی آرتمیزیا سانتولینا.............................................. 58
بررسی جامعه شناسی نفاق از دیدگاه قرآن
مقدمه
موضوع پژوهش
بیان مسئله
هدف و ضرورت
فصل دوم : ادبیات پژوهش
بیان مفاهیم
مقدمه
مفهوم سیستم
مفهوم فراگیر سیستم اجتماعی
مفهوم رفتار behavior
مفهوم عمل(action) ، عمل اجتماعی(social acion) و تعامل اجتماعی(ntraction)
گروه اجتماعی social group
هنجار (norm)
توجه مجدد به چهارچوب عمل
تعریف کنش اجتماعی
عناصر کنش اجتماعی
کنش متقابل
نقش اجتماعی
سنخ اجتماعی
نظام اجتماعی
فرایند دو گانه نظام اجتماعی
قشر اجتماعی
نظامهای قشر بندی اجتماعی
مفهوم نفاق
پیشینه تحقیق
اخلاق در قرآن
سیمای نفاق در قرآن
پیامبر و منافقین
دشمنان دوست نما
علائم و نشانه های منافق
منافق و منافقین
اسلام مکتب مبارز و مولد
اخلاق از دیدگاه قرآن و عترت
نفاق یا کفر پنهان
فرهنگ واژه اخلاق در قرآن
سی و دو سخنرانی پیرامون سوره حشر
گذری بر سوره حشر
مصباح الشریعه
رساله قلع الغیبه
نبوغ حافظ شیرازی
فصل سوم : روش تحقیق
روش پژوهش
تحلیل درونی
خصیصه ذهنی
تحلیل بیرونی
نتیجه
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه
بخش اول
بخش دوم
بخش سوم
تعاملات منافقان با پیامبر و مؤمنان ،منافقان و کافران
تعاملات منافقان با پیامبر (و مؤمنان)
تعاملات منافقان با یکدیگر
تعاملات منافقان با کفار
فصل پنجم
تحلیل داده ها
بررسی کنشهای فرهنگی منافقان
تعاملات فرهنگی
پیامبر – منافقان
مومنان – منافقان
کافران – منافقان
کنشهای منافقان در برابر مؤمنان
کنشهای فرهنگی منافقان با منافقان و کافران
بررسی کنشهای اجتماعی منافقان
تعاملات اجتماعی
پیامبر – منافقان
منافقان – پیامبر
منافقان – مومنان
کنشها و تعاملات اجتماعی منافقان در رابطه با پیامبر و مؤمنان
کنشهای اجتماعی منافقان
تعاملات اجتماعی منافقان
تعاملات اجتماعی منافقان
کنشهای سیاسی منافقان در رابطه با نظام سیاسی
کنشهای سیاسی منافقان در رابطه با دشمنان نظام اسلام
تعاملات سیاسی
بررسی کنشهای اقتصادی منافقان
تعاملات اقتصادی
خاتمه
تذکر دادن و دعوت به ایمان
اعراض کردن و حذر کردن
طرد کردن
تهدید به مجازات
مماشات ( تحمل کردن )
فهرست منابع و مآخذ
فرهنگ و نظام اجتماعی –سیاسی اسلام ،در جریان رشد و پویایی خویش همواره در معرض خطراتی بوده و می باشد . باتوجه به تاریخ اسلام و متون دینی می توان دریافت ،گاهی خطراتی که از درون فرهنگ و نظام اسلامی را در معرض آسیب قرار داده است با اهمیت تر از تهدیداتی است که ازبیرون با آن مواجه بوده است . بنابراین در صورت موفقییت نیروهای خطرساز درونی، ضربه های کاری تری وارد می آورند .
توضیح اینکه: با دقت در مشاهدات اجتماعی چنین نتیجه گیری می شود که برخی انسانها بر شخصیت واقعی خویش روکش ایمان کشیده و دینداری را ابزاری جهت دنیا محوری خود قرار داده اند ، و چون از بیشتر راهکارهای اجتماعی نظام اجتماعی –سیاسی جامعه اطلاع دارند و می توانند مشکلاتی جدی در مسیر رشد و پویایی فرهنگ اسلامی ایجاد کنند .در فرهنگ دینی به اینگونه افراد منافق گفته می شود .
نفاق مشکلی است که اسلام از ابتدای ظهور با آن مواجه بوده است و در قرآن و روایات جزء های آن بارها مورد تأکید قرار گرفته است . از اینرو بهترین روش جهت رفتار شناسی و درنتیجه کنترل این قشر از جامعه برسی متون مذهبی و دینی است که در این برسی ارجحیت با قرآن می باشد.بنابراین با توجه به خطرهایی که از ناحیه این گروه جامعه را تهدید می کند، شناخت کنش های منافقان در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی می تواند به شناخت ساخت نظام کنش منافقان و روابط اجتماعی آنها در عرصه های مختلف و تعیین چگونگی واکنش منافقان نسبت به قضایای مختلف، کمک کند . بنابراین سعی ما در این پژوهش این است که با توجه به آیات قرآن از ویژگی های این گروه و راه های کنترل خطرات آنها آگاه شویم و سپس تحلیلی جامعه شناسانه از نوع رفتار و عملکرد منافقان ارائه دهیم. علاوه بر این استخراج مفاهیم اجتماعی قرآن پیرامون موضوع مورد پژوهش از نکات مثبت پژوهش می باشد .
در پایان برخورد لازم می دانم از دفتر تبلیغات اسلامی که امکان این پژوهش را برای این جانب فراهم آورد ،همکاری خوب و صمیمانه گروه علوم اجتماعی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان ،ناظر محترم جناب حجة السلام والمسلمین دکترغلام رضا صدیق اورعی که علاوه بر نظارت بر پژوهش ،در نظرات ایشان نهایت و همکار کوشا و صبورغیر قابل انکار است، سرکار خانم نرگس اصفهانی، نهایت تقدیر و تشکر را داشته باشم و موفقیت گروهی و فردی این بزرگواران را از خدای منان آرزو مندم
والسلام
موضوع پژوهش:
‹‹ جامعه شناسی نفاق در قرآن ›› موضوع تصویب شده برای این پژوهش است . با مشورتی که در یک نشست کوتاه با جناب اقای دکتر رفیع پور داشتم ، ایشان این عنوان را قابل نقد می دانستند و پیشنهاد ایشان تغییر موضوع بود . پس از چندی که مقداری از پژوهش انجام شد و برای تأیید و اظهار نظر به ناظر محترم تقدیم شد ، با توجه به موضوع تصویب شده، ایشان کار ما را بر شناسایی سنخ اجتماعی منافق و صورت کنش متقابل این سنخ در قرآن ››متمرکز کردند .
بیان مسئله:
انسان موجودی است نفع طلب و اساس همه کنشهای بشری جلب منفعت و دفع ضرر می باشد ولی مصداق نفع و طلب بر اساس باورها و ارزشها متغییر است . شاید به همین دلیل از کنشگران مختلف براساس باورهای متفاوت و ارزشهای گوناگون ، در مسئله گروهی ، کنشهای متفاوتی صادر می شود . عده ای کنشهایشان ابزاری صرف ،بعضی دیگر ارزشی صرف و جمعی نیز ابزاری، ارزشی است .منافقان را می توان دسته ای دانست که کنشهای آنان ابزاری صرف بوده و جهت جلب منفعت بیشتر از هر وسیله ای استفاده می کنند ، یکی از این ابزار تظاهر به پایبندی به فرهنگ عمومی جامعه و ایجاد تضاد میان اقشار و دسته های مختلف اجتماعی و حداکثر استفاده از تضاد موجود است .
کفار نیز از همین ویژگی برخوردار بوده و برای به دست آوردن حداکثر منفعت از هیچ عملی رویگردان نیستند ، یکی از کارهای آنان کاهش همبستگی و ایجاد تضاد، در جامعه اسلامی است . این مهم در صورتی محقق می شود که کفار بتوانند با دسته هایی از جامعه اسلامی که دارای باور و ارزشی مشترکی هستند به وحدت منافع رسیده و جهت دستیابی به این هدف در تعامل مستمر باشند .
از طرفی مؤمنان در تعاملاتشان بر پایبندی به دین تأکید دارند ،تعاملات منافقان و مؤمنان با تأکید بر تظاهر به پایبندی دین صورت می گیرد تعاملات منافقان با کافران با تأکید بر تظاهر به عدم پایبندی به دین تحقق می یابد. کفار نیز در تعاملاتشان بر عدم پایبندی به دین تأکید دارند . از همینرو احتمال دستیابی منافقان به اهدافشان بیشتر از کفار است .
نتیجه تظاهر به پایبندی به دین در جامعه دینی ،زمینه سازی دستیابی افرادی به ثروت ، قدرت و منزلت می باشد که کنشهایشان ابزاری صرف بوده و نگرش آنها به معنویات نگرشی منفی است. دستیابی افراد به ثروت ، قدرت و منزلت از این شیوه کم کم سبب می شود تظاهر به پایبندی به دین ،جایگزین پایبندی به دین شده و در دراز مدت میان مؤمنان شکاف ایجاد کند و جامعه دینی را به نابودی بکشاند .
خلاصه اینکه ، نفاق ورزیدن که حاصل آن منافق است ،عملی اجتماعی است و آثار زیانباری برای گروه مؤمنان و به تبع جامعه ایمانی به دارد . علاوه بر این سرایت چنین کنشی به لایه های مختلف اجتماعی و در بر گرفتن افراد بیشتری از جامعه، که یکی از آثار زیانبار آن به شمار می آید ، تهدیدی جدی محسوب می شود .
از آنجا که مفهوم واژه نفاق وقتی محقق می شود ، که مفاهیمی همچون ایمان و کفر مصداق خارجی داشته باشد ،کار جامعه شناسان و دین شناسان خطیر تر بوده و ضرورت همکاری این دو دسته از اندیشمندان نمود عینی بیشتری پیدا می کند، لذا با توجه به سنت و فرهنگ جامعه ما ،که برای تبیین مفاهیم دینی و دستیابی به تدابیر قابل اجرا به کتاب خدا و سنت پیامبر او مراجعه می شود ، ما نیز در تبیین مفهوم نفاق و منافق و چگونگی کنش آنان با مؤمنان و کافران و بیان این موارد و تحلیل آن به زبان جامعه شناسی ، کتاب خدا، یگانه مرجع غیر قابل خدشه در نزد همه مسلمین را در پیش روی خود قرار داده و به بازیابی مجدد آن با بهره گیری از روشهای جامعه شناسی، می پردازیم .
هدف از انجام این تحقیق و ضرورت پرداختن به آن شامل موارد ذیل می گردد:
1-شناخت ساخت نظام کنش اجتماعی منافقان در عرصه های اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی و به تبع آن خنثی کردن خطرهای منافقان در عرصه های مختلف با توجه به آیات قرآن .
2-بهره گیری از مسائل اجتماعی مطرح در قرآن در علم جامعه شناسی .
3-استفاده از گنجینه غنی قرآن در خصوص مسائل اجتماعی مبتلا به جامعه .
4-تعریف منافق و تعیین کنش او در عرصه های اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی در طول دوران نزول وحی .
5-تعیین استراتژی و خط مشی منافقان در شرایط مختلف زندگی
با توجه به جداول فوق که باورها ، کنشها و تعاملات سیاسی منافقان با نظام اسلامی و دشمنان نظام اسلامی را در بر دارد ، به بررسی کنشهای سیاسی منافقان می پردازیم .
نگرش به کنشهای سیاسی باید از زاویه قدرت و اقتدار صورت پذیرد . زیرا اولین شرط برای مدیریت و نظارت یک سازمان و به تبع آن جامعه را می توان قدرت دانست . « کسانی که از دیدگاه پارسوتر به قدرت می نگرند ، قدرت را از اقتدار متمایز می کنند به این معنی که اقتدار توانایی بالقوه نفوذ مبتنی بر موقعیت رسمی است ، در صورتی که قدرت ، توانایی بالفعل نفوذ مبتنی بر تعدادی از عوامل از جمله موقعیت سازمانی است 1. » در مقابل پارسونز ، وبر « مفهوم قدرت را توانایی وادار کردن افراد به پذیرش دستورات و مفهوم مشروعیت را به معنای پذیرش اعمال قدرت به علت انطباق با ارزشهای افراد می داند . ( آنها اعمال قدرت را می پذیرند چون آن را مشروع می دانند . ) او مفهوم اقتدار را در معنای ترکیب این دو به کار می برد ، یعنی قدرتی که پذیرفته شده و مشروع دانسته می شود .2 »هر یک از این دو در تعریفهای خود اشاره کرده اند که از دید دیگری پنهان و یا از اهمیت کمتری برخوردار بوده است . پارسوتر به توانایی بالفعل و بالقوه توجه داشته و وبر بر مشروعیت و عدم مشروعیت آن تأکید داشته است . وبر اقتدار را از آنچه پارسوتر برداشت کرده عام تر می داند که شامل قدرت – از نظر پارسوتر – و مشروعیت – مورد نظر وبر – می باشد . حال اگر بنا بر نظر وبر بپذیریم که رهبر علاوه بر قدرت باید اقتدار نیز داشته باشد ، منشأ آن اقتدار چیست ؟
وبر بر اساس منابع و انواع مشروعیت ، سه گونه اقتدار تشخیص می دهد که عبارتند از :
با توجه به آنچه ذکر شد ، اگر به مسأله ظهور پیامبر در مکه بنگریم و هجرت ایشان به مدینه و برخورد مردم مکه و مدینه را با ایشان مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه خواهیم رسید که پیامبر و یاران در مکه و سپس در سالهای اول هجرت به مدینه به دنبال ایجاد تغییرات اجتماعی بوده اند ، که شامل فرهنگ – اعم از ارزشها ، باورها ، هنجارها و نمادها است – سیاست و اقتصاد می باشد .
از آنجا که پیامبر همه ویژگیهای « رهبران فکری یا ایدئولوژی پرداز » ، «رهبران بسیج گر یا کاریزمایی » و « رهبران سیاست گذار و مدبر » را داشته اند ، پس از ایجاد تغییرات اجتماعی ، خود به دنبال ثبات در جامعه جدید بوده و دوام و بقاء فرهنگ ترویج شده را به همراهی یاران پی گیری می کردند .
اگر جامعه مکه و مدینه را از زاویه قدرت و اقتدار مورد بازنگری قرار دهیم ، قریش بر مکه حاکم بود و همه لوازم یک اجتماع قبیله ای – اشرافی ، را در رفتار تک تک اهالی مکه می شد مشاهده کرد . در دامان رهبر قریش و رئیس مکه – عبدالمطلب – کودکی رشد کرد که هیچیک از لوازم رهبری جامعه قبیله ای را به همراه نداشت . زیرا عموها و پسر عموها و دیگر تیره های قریش از جهت ثروت ، قدرت و منزلت های مورد توجه در فرهنگ جاهلی بر او تقدم داشتند .
در چنین وضعی ، محمد جوان به پیامبری مبعوث و پیران – افراد صاحب قدرت و منزلت – و ثروتمندان را به پرستش خدای یگانه خواند . در این دعوت ، قدرت ، ثروت و منزلت با تعاریف جدید و فرهنگ جدید باید انطباق می یافت و کم کم شکاف فرهنگی و به تبع آن شکاف اجتماعی را رؤسای قبایل قریش که هر یک ادعای رهبری مکه را داشتند ، استشمام می کردند . پیامبر و یاران تحت فشار شدیدی قرار گرفته و از مکه به سوی مدینه مهاجرت کردند .
در مدینه نیز اوضاع بهتر از مکه نبود . مردم مدت زیادی در اختلافات میان دو قبیله بزرگ اوس و خزرج در حال پایمال شدن بودند . در اواخر به این نتیجه رسیده بودند که عبدالله بن ابی را به رهبری و ریاست مدینه تعیین کنند ، او نیز خود را برای این مهم آماده می ساخت که جمعی از نخبگان قبایل اوس و خزرج به نزد پیامبر رفته و سوم شخص ذی نفع را به رهبری خود برگزیدند . اگر چه مدنی بودن پیامبر از جهت مادر را نمی توان در این گزینش نادیده گرفت .بنابر این پس از هجرت مدینه شهری بود که حداقل از سه گروه اجتماعی تشکیل شده بود :
1- مکی ها که مهاجرین نامیده می شدند.
2- اهالی مدینه یا مدنی ها که اینها خود به دو گروه قابل تقسیم هستند .
1-2 : انصار – افرادی از اهل مدینه که اسلام را پذیرفته و مهاجرین را برادر خود می دانستند .
2-2 : یهودیها و نصرانیهای ساکن در مدینه و بعضی از اهالی اوس و خزرج که به ظاهر اسلام آورده بودند ولی مسلمان مکی را قریبه می دانستند .
در بافت جمعیتی جدید مدینه موارد زیر قابل بررسی است :
1- مهاجرین از خانه و کاشانه خود دست کشیده و به انصار پناهنده شدند .
2- مهاجرین از امکانات اجتماعی و اقتصادی انصار برای زندگی در محیط جدید استفاده می کردند .
سبک شناسی کشف المحجوب
چکیده
این مقاله تلاشی است در جهت بررسی سبک کتاب کشف المعجوب نوشته ی ابوالحسن علی بن عثمان جلابی هجویری که در سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی است .
تلاش شده تا با توجه به جملات و لغات و اصطلاحات ویژگی بارزی را پیدا کرد که از آن برای یافتن سبک کتاب بهره برد. و یا در هر یک از سطوح بدین شکل کار شده است ودر نهایت به نتیجه ای رسیدم که می توان گفت سبک این کتاب کمی با نثرهای هم دوره اش متفاوت است . و البته هنوز هم فضایی برای بررسی باقی است.
کلید واژه : سبک شناسی، کشف المحجوب، جلابی هجویری
مقدمه
کشف المحجوب از کهن ترین متون صوفیه است . که در اوایل قرن 5 توسط ابوالحسن علی بن عثمان نوشته شده است که هم دوره با تاریخ بیهقی و قابوسنامه و سفرنامه ناصر خسرو است و اما شباهتی با آن کتب ندارد چرا که نه آمیخته ای از تجارب شخصی، و آداب و عادات اجتماعی و باورهای همگانی و نه گزارشی صمیمانه از مشاهدان سیر و سفر حتی به تمامی شرح تجربیات روحانی و یافته های خاطر مولف نیز نیست .
هجویری در روزهای پادشاهی سلطان محمود غزنوی زاده شد ( م :421)
علوم متداول عصر، خاصه قرآن، حدیث ، تفسیر ، فقه و کلام را درزادگاه خود آموخت آن چه که که درباره ی شخصیت ومقام او می توان گفت اینکه او طبعی نازک و روحیه ای حساس داشت تنها اثری که از دیرزمان به هجویری نسبت داده اند و امروزه در دست است کشف المحجوب است و از طریق همین کشف المحجوب از دیگر آثار وی می توان آگاهی یافت، هجویری در ضمن سخن و مناسبت های گوناگون از کتب و رسایل خود نام برده است نظیر:
ذهن و قلم هجویری تحت تآثیر زبان عربی بود بخصوص که اصطلاحات تصرف نیز تقریباً همه کلماتی قرآن اند و کمتر واژه ای فارسی مثل دوستی، درویشی، نیستی و ... ظرفیت معنایی را داشت که به خوبی بتواند به جای محبت ، فقر و فنا و ... به کار رود
دیوان اشعار ، منهاج الدین ، کتاب فنا وبقا و البیان لاهل العیان و چند کتاب دیگر
موضوع کشف المحجوب تصرف اسلامی است و شامل مطالب زیر است :
1. مقدمه ای در سبب تالیف کتاب و بیان موضوع آن :
در این مقدمه علاوه بر طرح سوالات ابوسعید هجویری – همشهری مولف که وی را متعهد کرده تا با این کتاب بدان ها پاسخ دهد – مولف مجال یافته از روزگار و نااهلان شکایت کند.
2. باب اثبات العلم (ص 21-11)
3. باب الفقر (ص 34-21)
4. باب التصوف (ص 49-34).
5. باب مرقعه داشتن (لبس المرقعات ) ص 65-49.
6. باب اختلافهم فی الفقر و الصفوه (ص 68-65)
7. باب بیان ملامه ( ص 78-68)
8. باب ذکر ائمتهم من اصحابه التابعین (ص 85-87)
9. باب فی ذکر ائمتهم من اهل البیت (ص 97-85)
10. باب ذکر اهل الصفه ( ص 107-97)
11. باب فی ذکر ائمتهم من اتباع التابعین الی یومنا ( ص 202-107)
12. باب فی ذکر ائمتهم من المتاخرین (ص 214-202)
13. باب فی ذکر رجال الصوفیه من المتاخرین علی الاختصار اهل البلدان (ص 218-214)
14. باب فی فرق فرقهم و مذاهبهم و آیاتهم و مقاماتهم و حکایاتهم (ص 219-218)
15. مکتبهای صوفیه ، عقاید و اقوال و نظریات آن ها ( 245-219)
سپس در حقیقت نفس و معرفت آن و دیگر مقولات عرفانی و فلسفی به اشباع تمام سخن می راند (546-245).
نثر این کتاب زلال و از برترین نمونه های نثر قرن 4 و 5 است و به همان شیوه ای است که در زبان اهل ادب به نثر مرسل ساده شهرت دارد.
روش انجام تحقیق:
حدود چند باب از این کتاب را مورد بررسی قرار دادم و تلاش کردم تا موارد گویایی را که نشان از سبک این کتاب داشته باشد را بیابم و خلال سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی قرار دهم و هر کدام از این سطوح خود دارای چند قسمت است . ابتدا درباره ی آن نمونه توصیفی ارائه دادم تا مخاطب با آن آشنا شود سپس بعد از تحلیل، نمونه هایی از آن را در ادامه آورده ام .
پیشینه ی تحقیق:
مقالاتی درباب کشف المحجوب پیدا کردم اما سبک آن مد نظرم بود که هیچ یک در این باره نبودند و برای کار سبک شناسی من مفید نبود.
سطح واژگان
نویسنده در جای جای این کتاب، هرکجا که قصد بیان مطلبی را دارد که نسبت به آن تاکید دارد بعد از بیان آن از احادیث پیامبر و ائمه و نیز از آیات قرآن بهره می برد.
1. صفحه 11[1] (می گوید : خدای عزوجل دم کرد آنان را که علوم بی منفعت آموزند )
در ادامه آیه ای از قرآن می آورد : « یتعلمون ما یضرُهم و لاینفعهم (102/بقره ) و پیامبر نیز فرمود« اُعوذُبک من علم لایَنْفع»
2. صفحه 13: زمانی که قصد دارد بگوید : « که علم ما صفت ماست و به ما قایم و اوصاف ما متناهی ) از آیه ی 85 سوره اسراء استفاده می کند « مااوتیتم من العلم الاقلیلاً»
3. صفحه 12. کاربند آن باش که دانی تا به بوکات آن نادانسته نیز بدانی «انتَ لاتعمل بما تعلم ، کیفَ تطلُبُ مالا تعلم»
4. صفحه 50 سپردن طریق معانی دشوار باشد جز بر آن که وی را از برای آن آفریده بود، و پیامبر گفت : صلی الله علیه :« کل میسر لما خلق له »
« لغات و عبارات تازی »
این کتاب متعلق به 5 است پس طبیعی است که دستخوش لغات و عبارات تازی باشد از طرف دیگرصبغه ی مذهبی و عرفانی این کتاب باعث شده تا برای فهم بیشتر و القای معانی که مقصود نویسنده است از آیات قرآن و احادیث بهره برد که مخاطب با آن امن دارد و قبول دارد
بسیاری از لغات و اصطلاحات عربی وجود دارد که در این کتاب به معنی هایی استفاده شده که قبل از آن اینگونه استمال نمی شده است یا اصطلاحات دیگری جایگزین آن شده است . [2]
نمونه : عبودیت ، خیریت ، مجاهدت، زیادت، قلت، فراسات و ...
حروف متروک
برخی از حروف در این کتاب دیگر کاربردی ندارند و معنای آن ها تغییر کرده ودیگر در این معنا استعمال نمی شود.
1) ص 61 : رسول – صلی الله علیه و سلم – مامور بود به صحبت و قیام کردن به حق ایشان تا رسول (ع) هرک جایی که از ایشان بدیدی گفتی ..... تا در معنای چنانکه ، تا حدی که
2) صفحه 74: گفت به خدمت برده ام ، که وی به خدمت خداوند مشغول شد و ما به خدمت ...
بر دوام (در معنای همیشگی، دایم ( حرف اضافه + اسم )
3) آنچه به ابتدای کتاب نام خود اثبات کردم (آنچه در معنای این که )
4) و این اندر ماه رمضان بود. ( اندر در معنای در )
5) غنا فاضل تر که فقر (که به معنی « از » )
سبک این کتاب قدیمی و کهنه است و از این حروف واژگان بسیار در آن دیده می شود و نویسنده متناسب با دوره ای که در آن قرار داشته و آن بدان را شکل که واژگان و حروف بکار برده می شدند ، استفاده کرده است
[1] - شماره صفحات این مقاله بر اساس کتاب درویش گنج بخش (گزیده کشف المحجوب) به انتخاب و توضیح /دکتر محمود عابدی نوشته شده است.
[2] - ملک الشعرای بهار در کتاب سبک شناسی ج2 صفحه ی 203 )