کتاب اصلاح نباتات رشته کشاورزی

کتاب اصلاح نباتات رشته کشاورزی


کتاب های آمادگی آزمون کارشناسی ارشد سراسری رشته کشاورزی گرایش بیوتکنولوژی (البته بعضی دروس برای دیگر گرایش ها هم قابل استفاده است) ویژه کنکور سال 95 - به همراه تست ها و پاسخ تشریحی

اهلی کردن Domestication :

اولین گام در جهت اصلاح نباتات بوده است . غلات شامل جو، گندم و ارزن اولین گیاهان اهلی شده هستند. بطـور کلـی

ترتیب زمانی اهلی شدن گیاهان زراعی را میتوان بدین صورت نشان داد : غـلات ¬ گیاهـان روغنـی و میـوه جـات ¬

گیاهان ریشه ای ¬ گیاهان دارویی، گلها، علوفه ای ها ¬ گیاهان صنعتی .

امروزه اصلاح کنندگان نبات بیشتر به ژنهای مفید توجه می کنند تا به اهلی نمودن گونه های وحشی . اصـلاح نباتـات و

تکامل (Evolution) گیاهان اهلی و وحشی جنبه های مشترکی دارند :

وجود یا خلق تنوع (Variation) ¬ انتخاب (گزینش) Selection ¬ جداسازی فرمهای جدید برای تثبیـت صـفات

Isolation

برای تولید گیاهان اهلی از گیاهان وحشی ، 4 مسیر پیشنهاد شده است :

1- تنوع مندلی

2- هیبریداسیون (دورگ گیری) بین گونه ای

3- آتوپلوئیدی

4- آلوپلوئیدی

تنوع مندلی :

اساس تنوع مندلی متراکم شدن موتاسیونهای ژنی در یک گونه است. هرچند که موتاسیونها (جهشها) اغلب مضـر بـوده و

حذف می شوند، لیکن گاهی موتاسیونهای مفید نیز رخ داده که در جامعه باقی می مانند. موتاسیونهای مضر مغلـوب نیـز

در جامعه باقی می مانند. مثالی متنوع مندلی از این مورد تکامل، تولید جوی اهلی از وحشی است که تنها تفاوت آنها در

استحکام ساقه در جوی اهلی است که مانع ریزی دانه می شود.

هیبریداسیون بین گونه ای (Interspecific Hybridization) :

امکان وقوع آن کمتر است ، چراکه با مشکلاتی همراه بوده و معمولاً پس از آن باید یک دوبل شـدن کروموزومهـا ازنظـر

تعداد و تولید آلوپلوئیدی صورت گیرد تا گونه جدیدی ظاهر شود. در غیر اینصورت میتوانیم انتظـار تولیـد لایـن متجـاوز

(Introgressive line) را داشته باشیم. در صورتیکه در این روش ژنوتیپ مناسبی تولید شود میتوان آنرا با تکثیر غیـر

جنسی نگهداری کرد. «10»اصلاح نباتات

اینتروگرسیون (Introgression) :

انتقال قسمتی از ژرم پلاسم یک گونه به گونـه دیگـر، بـدون اینکـه حالـت تاکسـونومیکی گونـه گیرنـده تغییـر کنـد، را

1 اینتروگرسیون گویند. در این روش ابتدا بین دو والد از گونه های مختلف تلاقی صورت گرفته و F

حاصـله چنـد بـار بـا

یکی از والدین بک کراس (تلاقی برگشتی) میشود تا اینکه قسمت اعظم ژرم پلاسم آن از ژنهای والد مکرر recurrent)

(parent و تنها بخش اندکی از آن (که حاوی ژنهای مفید مورد نظر، مثل مقاومت به بیمـاری اسـت)، از والـد بخشـنده

(والد بخشنده یا غیر مکرر) (Donor parent) تشکیل شده باشد.

یوپلوئیدی (Euploid) :

به جاندارانی اطلاق می شود که کروموزومهای آنها مضربی از یک عدد اصلی یا n است . یوپلوئیـدها مـی تواننـد شـامل :

مونوپلوئید ، دیپلوئید، تریپلوئید، تتراپلوئید و ... باشند.

پلی پلوئید : این اصطلاح را می توان درباره هر جانداری که بیش از 2n کروموزوم دارد بکار برد. مـثلاً گنـدم هگزاپلوئیـد

است. یک بافت پلی پلوئید که حتماً آنرا می شناسید ، بافت تریپلوئید آندوسپرم دانه غلات است. پلی پلوئید برای مطالعه

اثر مقدار ژن (Dosage effect) مفیدند. یعنی وقتی که یک یا چند آلل از یک لوکوس در حضور مقـدار (دوز) واحـدی

از آلل دیگر باشند، به چه صورت رفتـار مـی کننـد. اگـر یـک آلـل اثـر آلـل دیگـر را بپوشـاند بـه آن غلبـه (بـارزبودن)

Dominance گوئیم . وقتی که یک آلل از دانه گرده اثر مقدار مضاعف آلل دیگر را که در آندوسپرم است بپوشـاند، بـه

آن زنیا (اگزینا) Xenia گفته می شود.

پلی پلوئیدی خود شامل اتوپلی پلوئیدی و آلوپلی پلوئیدی است .

اتوپلی پلوئید :

در این جانداران یک ژنوم چند بار تکرار شده است. بعنوان مثال ، یونجه 2n=4x=32 یک اتوتتراپلوئید بـوده و

سیب زمینی 2n=4x=48 و موز 2n=3x=33 جزء اتوپلوئیدها هستند.

گیاهان اتوپلوئید دارای باروری کم بوده و بیشتر شامل گیاهان زینتی اند. مثالی از یک اتوتتراپلوئید : AAAA

آلوپلی پلوئید :

از تلاقی دو گونه با ژنوم متفاوت و دوبرابر کردن تعداد کروموزومها حاصل میگردد. ازجمله مهمترین آنهـا گنـدم ، پنبـه ،

تنباکو و بسیاری از گیاهان علوفه ای می باشند.

انواع گلها :

1) گلهای کامل ( Complete Flowers ) : گلهایی کـه هـر 4 قسـمت اصـلی گـل یعنـی پـرچم، مـادگی، گلبـرگ و

کاسبرگ را داشته باشند : پنبه ، کتان ، تنباکو، کلم ، سیب زمینی ، سویا ، شبدر قرمز ، یونجه و ماش همه گلهای کامل

دو جنسه هستند .

2) گلهای ناقص (Incomplete Flowers) : به گلهایی گفته می شود که فاقد یک یا چند قسمت اصلی گـل باشـند .

گیاهان خانواده گرامینه دارای گلهای ناقص اند ، چراکه کاسبرگ و گلبرگ ندارند : ذرت ، گندم ، جو و برنج و ...

3) گلهای دو جنسه (Perfect Flowers) : دارای پرچم و مادگی هستند : گندم، جو، پنبه ، ... (دقت نمائید که گلهای

کامل حتماً دو جنسه هستند). معادل ترم (هر مافرودیت) است .

4) گلهای یک جنسه (Imperfect Flowers) : گلهایی هستند که یا پرچم و یا مادگی را ندارنـد . تمـام گلهـای یـک

جنسه گلهای ناقص هستند. گلهای یک جنسه ای که فقط پرچم داشـته باشـند را گلهـای نـر (Staminate) و گلهـای

دارای فقط مادگی (یعنی در واقع گلهایی که پرچم ندارند، ولی می تواننـد گلبـرگ و کاسـبرگ را هـم داشـته باشـند) را

گلهای ماده (Pistilate) گویند.

تستهای مربوط به این قسمت :

1- کدام یک از موارد زیر متخصصین اصلاح نبابات را به فکر حفاظت از منابع ژنتیکی انداخت ؟

1- فرسایش ژنتیکی 2- آسیب پذیری ژنتیکی

3- رانده شدن ژنتیکی 4- هیچ کدام

2- در جوامع کوچک کدام مورد در تغییر فرکانس ژن موثر تر است ؟

1- انتخاب 2- رانده شدن ژنتیکی

3- جهش 4- هر سه مورد

3- در پروتاندری و پروتوژنی به ترتیب :

1- اندام نر زودتر از اندام ماده و اندام ماده زودتر از اندام نر می رسد

2- اندام ماده زودتر از اندام نر و اندام نر زودتر از اندام ماده می رسد

3- در هردو مورد اندام نر و ماده همزمان می رسند

4- در پروتاندری اندام نر زودتر از اندام ماده ولی در پروتوژنی هردو همزمان میرسند

4- مهمترین وظیفه بانک ژن چیست ؟

1- جمع آوری مواد 2- حفظ و نگهداری ذخایر توارثی

3- احیاء و ارزیابی ذخایر توارثی 4- استفاده از مواد

5- کدام نوع بانک ژن از کارایی بیشتری برخوردار است ؟

1- بانک مریستم

2- بانک بذری

3- نگهداری اندامهای رویشی در سردخانه

4- هیچ کدام


نوع فایل:Pdf

سایز :2.32 MB

تعداد صفحه:120

خرید فایل

جزوه ازدیاد نباتات (علوم باغبانی) رشته کشاورزی

دانلود جزوه ازدیاد نباتات (علوم باغبانی) رشته کشاورزی

کلیات
انسان اولیه در مورد گیاهان کار سلکسیون و انتخاب را برمیگزید.
شناخت انسان از ازدیاد گیاهان ابتدا جنسیها بود. اولین گیاهان مورد استفاده بشر گیاهان چوبی سهل ریشه زا بود.
روش های ازدیاد تعدادی از گیاهان و مثال های آنها:
قلمه: انگور- انار- انجیر- زیتونم
پاچوش: خروا
هدف از ازدیاد نباتات :
1- ازدیاد و تکثیر گیاهان
2- حفظ خصوصیات و ویژگی مطلوب آنها
اصلاح نباتات (انتخاب ژنوتیپ برتر):
انتخاب از میان تودههای وحشی selection
ایجاد تنوع ژنتیکی و بعد انتخاب breeding & selection
مهندسی ژنتیک genetic engineering
* برای ایجاد تنوع، برای گیاهانی که در یک گونه- در یک جنس و به ندرت بین خانوادهها امکان تلافـی کمتـر و ایجـاد
گونه های بهتر شامل گونه، جنس، خانواده .
* مهندس ژنتیک در مورد گیاهانی که امکان تلاقی در بین آنها وجود ندارد و حتی از باکتریها وجـانوران بـه سـلولهای
گیاهی انتقال کازئین شیر و یا انسولین به سلولهای گیاهی
Breader = کسانی که کار اصلاح نباتات را انجام میدهند.
جنسی plant propagator generative کسانی که کار تکثیر و ازدیاد نباتات را انجام میدهند.
غیر جنسی vegetative
تعریف totipotency خود تولیدی، خود کاملی توانائی تولید یک گیاه کامل از یک سلول غیر جنسـی مثـل قلمـه ریشـه-
ساقه را بسازد و قلمه ساقه ریشه را بسازد.
پایه و اساس کلیه علوم بیولوژیکی = میوز و میتوز میباشد.
روشهای نونهالی:
1- پیوند متوالی روی پایه های بذری وقتیکه چند سال متوالی پیوند میزنیم در نهایت به یک گیاه نونهال میرسیم.

اثر پایه است که باعث برگشت میگردد.)
2- کشت بافت در صورتیکه به هورمونها گیاه بالغ جواب دهد.
ریشه نا به جا: روی ساقه (قلمه زنی)، ریشه حاصل از برگ، روی قسمتهای پر ریشه. Adventitious shoot جوانه نابجا
نکته * جوانه های نابه جا در دوران نونهالی قرار دارند. و برای پیوند مناسب نیستند.
ریشه زائی و ایجاد جوانه جز مراحل اپی ژنتیکی است.
مریستم و یا قابلیت تبدیل شدن competence= دارا بودن یک قابلیت- دارا بودن پتاسیل اینکه یک سلول بتوانـد چیـزی
بشود مثل سلولهای مریستمی که competence هستند. که میتواند تمایز یافته ایجاد شاخه را کند، هر چه این مریسـتم
مرحله determination تمایزیابی جوانه گل را بیشتر جلو رفته باشد بازگشت به نونهالی مشکلتر است.
نکته * در جوانه گل که تبدیل جوانه رویشی به جوانه زایشی است اپی ژنتیکی است.
با پاشیدن GA- قبل از تمایزیابی سلولهای درونی گیاه باعث میشویم به جای ایجاد جوانه گل به شـاخه تبـدیل شـود و
این در مرحله competence است اگر وارد مرحله determination شود نمیتواند باز گردد.
در یک جوانه گل اجزاء از بیرون به درون ساخته میشود اول کاسبرگ بعد گلبرگ و...
هورمون از طریق روشن و یا خاموش کردن ژنها تأثیر خود را میگذارند.
مجموعه تست اول
1- ph خنثی داشتند و فاقد خاصیت تبادل کاتیونی میباشد؟ کدام محیط کشت زیر استریل و
1) پرلیت 2) خاک برگ 3) ماسه بادی 4) ورمیکولایت
2- کدام ماده زیر ماده معدنی از جنس میکا است که با حرارت گسترش مییابد.
1) ورمیکولایت 2) پرلیت 3) پیت 4) یشم سنگ rockwool
3- کدام ماده زیر از تجزیه بیولوژیکی مواد زاید تحت شرایط محیطی کنترل شده حاصل میشود؟
1) پرلیت 2) پیت 3) کمپوست 4) خاک برگ
4- از یک محلول ppm10000 هورمونی چه حجم باید برداشت شـود و بـا آب رقیـق شـود تـا 100cc محلـول
ppm1000 حاصل میشود.
2000cc (4 1000cc (3 cc10 (2 cc100 (1
5- حد مجاز بر در آب مورد استفاده در تکثیر گیاهان چند ppm است؟
500 از بیشتر (4 250-500 بین (3 100 حدود (2 1 از کمتر (1
6- بهترین روش برای ضد عفونی مخلوطهای خاک جهت تکثیر گیاهان کدام است: سراسری 78
1) استفاده از بخار گاز متیل بروماید
2) کاربرد مواد شیمیائی قارچ کش
3) حرارت 100 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه
4) حرارت مرطوب 65 درجه c به مدت 30 دقیقه
7- برای از بین بردن ویروسهای مقاوم گیاهی در خاک چند درجه سانتیگراد مناسب است ؟
90-100 (4 40-50(3 60-70(2 20-30 (1


پاسخ مجموعه تست اول
«1» -1
1» -2» ورمیکولایت مادهای کانی از نوع میکاست و با حرارت گسترش مییابد.
3» -3» کمپوست از تجزیه بیولوژیکی مواد زائد تحت شرایط محیطی کنترل شده حاصل میشود.
«2» -4
1» -5» میزان براگر بیش از یک ppm در آب باشد به گیاه آسیب میرساند. جلد 1 دکتر خوشخوی ص87
«4» -6
4» -7» ویروسها موجوداتی مقاوم بوده و باید از دمای 100-90 درجه استفاده شود

خرید فایل

زراعت و اصلاح نباتات

              پاورپوینت کشاورزی، گیاهشناسی و حشره شناسی با عنوان زراعت و اصلاح نباتات در 214 صفحه و شامل مطالب زیر می باشد: * مقدمه * طبقه بندی علمی گیاهان * ترتیب طبقات عبارتند از * غلات * حبوبات * گیاهان روغنی * گیاهان علوفه ای * گیاهان ریشه ای * گیاهان لیفی * گیاهان غده ای * گیاهان قندی * گیاهان دارویی * گروه بندی بر اساس مورد مصرف خاص * گروه بندی بر اساس عکس العمل به طول روز * گروه بندی بر اساس طول دوره ی رشد * گروه بندی بر اساس حرارت مطلوب رشد * گیاهان سرمادوست * گیاهان گرمادوست * گروه بندی بر اساس طول عمر * گروه بندی بر اساس عملیات زراعی * گیاهان وجینی * گیاهان غیر وجینی * GENERAL FARMING  (زراعت عمومی ) * مقدمه * فلات (PLATEOU) دو مشخصه دارد : * FALLOW * AGRONOMY * از دیدگاه علم زراعت ب ...

امتزاج پروتوپلاست و کاربرد آن در اصلاح نباتات

امتزاج پروتوپلاست و کاربرد آن در اصلاح نباتات

چکیده :

دورگ گیری سوماتیکی(somatic hybridization ) و امتزاج پروتوپلاست( Protoplast Fusion )درجنس ها وگونه هایی انجام می شود که تلاقی پذیری ندارند. اینکار به منظور دست کاری گونه‌‌های گیاهی و در جهت افزایش تنوع ژنتیکی و ایجاد صفات و یا گیاهان جدید و تولید سیبریدها استفاده می‌شود. این فنون با رفع محدویت تلاقی‌‌های بین‌گونه‌‌ای و بین‌جنسی از طریق کشت تخمک نارس یا بالغ(Invitro pollination )و با به کارگیری فنون نجات (یاکشت) جنین (embrio rescue) به عنوان مکمل روش‌‌های اصلاح سنتی عمل نمایند. دورگ گیری سلولهای سوماتیکی یک فرآیند چند مرحله ای است که شامل جداسازی پروتوپلاستهای گونه های متفاوت، آمیختن پروتوپلاستهای حاصل از دو گونه متفاوت، و کلون کردن پروتوپلاستهای هیبرید مخلوط شده و تجدید نسل گیاهان هیبرید بارور حاصل از پروتوپلاستهای آمیخته است. از جمله صفاتی که در این روش برای انتقال مورد توجه هستند می توان تحمل به تنش های محیطی از قبیل سرما، شوری، خشکی، و مقاومت به آفات و بیماریها را نام برد. ایجاد دورگ گیری سوماتیکی به روش امتزاج پروتوپلاست در بیش از 30 گونه و12 جنس انجام شده است. پومیتو (Pomato) تنها گیاه جدیدی است که از طریق امتزاج پروتوپلاست گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی تولید شده است ولی هنوز بهره برداری کشاورزی ندارد.

واژه های کلیدی : دورگ گیری سوماتیکی، امتزاج پروتوپلاست، سیبرید، نجات جنین، پومیتو

مقدمه:

پروتوپلاست سلولی است که دیواره آن بطور کامل حذف شده است. امتزاج پروتوپلاست عبارت است از اخطلاط پروتوپلاستهای گیاهی (سلولهای عاری از دیواره سلولی) از سلولهای سماتیکی گونه های متفاوت و تجدید نسل گیاهان هیبرید حاصل از پروتوپلاست های مخلوط شده می باشد. اولین تلاش موفقیت آمیز در امتزاج پروتوپلاست گل اطلسی توسط پاور و همکارانش (Power et al, 1976 ) در انگلیس و نیز کارلسون و

همکارانش (Carlson et al, 1975 ) در آمریکا در تنباکو بود. بعد از جداسازی پروتوپلاست تنها مانع بین

سیتوپلاسم و محیط خارجی غشا پلاسما می باشد. فقدان دیواره سلولی باعث برقرار شدن تماس نزدیک غشا پلاسمایی دو یا چند پروتوپلاست می شود که این امکان تحت شرایط طبیعی وجود ندارد وقتی غشا پلاسمایی دو پروتوپلاست با هم تماس می یابند، تحت بعضی شرایط آنها همانند دوحباب صابون به همدیگر خواهند چسبید. بعداً اگرمحرک مناسبی برروی آنها اعمال شود بار دیگر مثل دو حباب صابون با یک دیگرامتزاج یافته و به صورت یک گوی احاطه شده با یک غشا در می آیند. امروزه توجه زیادی برای امتزاج پروتوپلاست به عنوان یک وسیله بهنژادی گیاهان صورت می گیرد. اگرچه نتایج مثبت در این زمینه جهت تولید گیاهان زراعی اصلاح شده خیلی نادراست ولی اشخاص زیادی امتزاج پروتوپلاست را یک وسیله مفید برای اصلاح گران می دانند که آنها می توانند با استفاده از این روش گونه های ناسازگار جنسی را با هم تلاقی داده وصفات هسته ای و سیتوپلاسمی را منتقل نمایند. امتزاج پروتوپلاست را می توان برای تلاقی درون گونه ای، درون جنسی و بین جنسی به کار برد. امتزاج پروتوپلاست ابزاری در جهت نیل به توارث فرا جنسی ژنوم های اندامکی هر دو والد به شمار می رود. در فراورده های الحاقی که هسته ها، پلاستها و میتوکندری های هردو والد در یک سلول حضور دارند، اجتماع تازه ای از هسته یک گونه و اندامکهای یک گونه دور پدید می آید. از طرفی نیز اثرات متقابل درسطح DNA بین ژنومهای اندامکی موجبات خلق ژنوم های جدید موردعلاقه در اصلاح نباتات می شود. امتزاج پروتوپلاست و دورگ گیری سوماتیکی درجنس ها وگونه‌هایی انجام می‌شود که تلاقی پذیری ندارند. اینکار به منظور دست کاری گونه‌‌های گیاهی و درجهت افزایش تنوع ژنتیکی و ایجاد صفات و یا گیاهان جدیدو تولید سیبریدها (دورگ‌‌های سیتوپلاسمی) استفاده می‌شود. با توجه به اینکه امتزاج پروتوپلاست برای آمیزش گونه هایی که نمی توان به صورت جنسی تلاقی یابند استفاده می شود، لذا امتزاج پروتوپلاست را دورگ گیری شبه جنسی(parasexual hybridization ) نیز نام گذاری کرده اند. این فنون با رفع محدویت تلاقی‌‌های بین‌گونه‌‌ای و بین‌جنسی از طریق کشت تخمک نارس یا بالغ(Invitro pollination )و با به کارگیری فنون نجات (یاکشت) جنین(embrio rescue) به عنوان مکمل روش‌‌های اصلاح سنتی عمل نمایند. پومیتو (Pomato) تنها گیاه جدیدی است که از طریق امتزاج پروتوپلاست گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی تولید شده است ولی هنوز بهره برداری کشاورزی ندارد.

خرید فایل

فعالیتهای علمی‌اصلاح نباتات تحقیقات در زمینة محصولات زراعی عمده از جمله غلات و ...

فعالیتهای علمی‌اصلاح نباتات تحقیقات در زمینة محصولات زراعی عمده از جمله غلات و ...

مقدمة گردآورنده :

تحقیقات یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده توسعة کشاورزی است. فناوریهای جدید در زمینة تولیدات کشاورزی حاصل از تحقیقات دانشمندان و محققان در موسسات تحقیقات دولتی در گوشه وکنار جهان می‌باشد.هدف از تحقیقات کشاورزی دستیابی به راهکارهها و روشهای نوین علمی‌به منظور حل مشکلات و موانع موجود بر سر راه تولید می‌باشد.

فعالیتهای علمی‌اصلاح نباتات در ایران عملاّ از اولین دهة 1300 هجری شمسی شروع به صورت پراکنده در مناطق محدودی از کشور انجام می‌گردید.

با تأسیس مدرسة عالی فلاحت در سال 1306 این کوشش ها سامان یافت و با گذشت زمان تحقیقات در زمینة محصولات زراعی عمده از جمله غلات گسترش چشمگیری پیدا نمود. در سال 1339 موسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر تأسیس و مسولیت اصلاح بذر و نهال محصولات عمده زراعی و باغی از نظر کمی‌و کیفی به عهده آن واگذار گردید. مسیر تحول تحقیقات اصلاح نباتات ایران به طور مختصر به سه دوره تقسیم می‌شد:

دورة اول:

این دوره با تأسیس مدرسه فلاحت و سپس دانشکده کشاورزی کرج زیر نظروزارت کشاورزی آغاز و 20 سال به طول انجامید.این دوره بیشترین موانع را در خود داشته است زیرا برای تغییر روشهای قدیمی‌مالکان و کشاورزان آن زمان نیاز به افراد تحصیل کرده و آشنا به کشاورزی نوین بود.

در همین دوره تأسیسات فنی در مزارع آزمایشی در جنب دانشکده ایجاد شد. از حدود سال 1310 تهیه بذر مرغوب آزمایشی باغ فردوس مدرسة عالی فلاحت آغاز و در زمینه غلات،حبوبات، سبزیجات، و انواع بذر و پنبه نمونه هائی از کل کشور جمع آوری و در مزارع کاشته و مطالعه گردید.

از اواخر سال 1311 آزمایشات مقدماتی چغندر قند، غلات، پنبه و ازدیاد بذر در مزارع باغ فردوس مدرسة فلاحت شروع و اولین بنگاه اصلاح نباتات در ایران در سال 1314 در کرج تأسیس گردید؛ که وظیفة اصلی آن اصلاح و تهیة بذر چغندر قند بود. در همان تاریخ مقدمات اصلاح نباتات و تهیة بذر غلات در کرج فراهم شد. در اواخر سال 1315 بنگاه اصلاح نباتات ورامین تأسیس و نسبت به تهیة بذر الیت پنبه و همچنین انواع گندم اقدام نمود.

دورة دوم:

این دوره با خاتمة جنگ جهانی دوم آغاز تأسیس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیة نهال بذر در سال 1339 ادامه یافت که در واقع این دوره با آغاز پیشرفت و گسترش سریع روشها و ابزارهای کشاورزی نوین در کشورهای پیشرفته شروع گردیدکه در این دوره می‌توان دوران آمادگی و تلاش کادر متخصصین تحصیل کرده در جهت رفع وضع نابسامان بذر و نهال در کشور اقدام به انجام یک رشته مطالعات و آزمایشات مقدماتی نمودند و این امر در مراکز اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج و ورامین که امکانات بهتری داشته آغاز شد.از سال 1325 تحقیقات باغبانی و نیز با جمع آوری گونه های مختلفی از میوه جات سردسیری داخلی و خارجی و احداث باغ کلکسیون در کرج آغاز شد و این امر در مورد مرکبات در شمال و خرما در جنوب انجام گردید.از سال 1327 با جدا شدن دانشکده کشاورزی کرج از وزارت کشاورزی امکانات مربوطه به جمع آوری و آزمایش توده های بومی‌گندم موجود در بنگاه اصلاح نباتات کرج متمرکز گردید.

از سال 1330 تحقیقات پنبه نیز شکل جدی تر گرفته و به طور وسیع تر در مراکز ورامین آغاز گردید.

از سال 1335 فکر تأسیس ادارة تهیة بذر گواهی شده در وزارت کشاورزی شکل گرفته و این اداره تأسیس گردید تا نسبت به کنترل مزارع غلات و پنبه در کرج، ورامین اقدام نموده و بعد از کنترل و صدور گواهی بذر مادری بین کشاورزان توزیع گردید.

از سال 1336 تحقیقات برنج در بنگاه کشاورزی لاهیجان آغاز و با ایجاد ایستگاه برنج رشت در سال 1338 توسعه می‌یابد.

دورة سوم:

با توجه به پراکندگی تحقیقات در دستگاههای مختلف کشاورزی از یک طرف و با توجه به اینکه اداره کل زراعت وقت با تشکیلات محدود و امکانات ناچیز مستقیما قادر به هدایت این امر ضرورت تأسیس موسسه ای مستقل با اختیارات وسیع قانونی احساس گردید.

بنابراین تشکیل مؤسسه اصلاح و تهیه نهال بذر بر اساس لایحه قانونی مصوب مجلس شورای ملی که در تاریخ 3/8/1338 به تصویب مجلس سنای وقت رسید مشتمل بر 6 ماده و تبصره موردموافقت قرارگرفت.

ـ وظایفی که موجب قانون به عهده مؤسسه قرار گرفت به شرح زیر بوده است:

1ـ بررسی‌های نژادی و به زراعی برای اکثر محصولات مهم زراعی مثل گندم، ‌جو، ‌پنبه، برنج، دانه‌های روغنی، ذرت، حبوبات، نباتات علوفه ای و کنف.

2ـ تولید بذور مادری و تهیه بذور گواهی شده به منظور تکثیر وتهیه بذر مورد نیاز کشور و نیز ازدیاد وتوزیع نهالهای پیوندی از ارقام انتخابی متناسب با شرایط آب و هوایی مختلف کشور.

3ـ کنترل و گواهی بذرهائی که تولید کنندگان بذر بر اساس ضوابط تعیین شده در وزارت کشاورزی و منابع طبیعی وقت تولید می‌کنند .

ـ مؤسسه در راستای ایفای وظایف موله اقدام به تشکیل 4 اداره کل به شرح زیر نمود:

1ـ اداره کل بررسیهای باغبانی به منظور ازدیاد اولیه ارقام میوه، سبزی و صیفی و سیب زمینی.

2ـ اداره کل بررسیهای زراعی به منظور بررسی وازدیاد اولیه بذور پنبه، گندم،‌ جو، ذرت، برنج و علوفه و حبوبات و سایر نباتات زراعی.

3ـ اداره کل کثیر و گواهی بذر به منظور کنترل بذور تولیدی و صدور گواهی بذر.

4ـ اداره کل تکثیر و توزیع بذر جهت تهیه و توزیع بذور اصلاح شده.

در مرحله بعدی به منظور تجهیز و تکمیل امکانات ایستگاهها از نظر ماشین آلات تأسیسات و تجهیزات، اداره کل امور ایستگاهها نیز در مؤسسه تشکیل گردید.

در همین راستا مؤسسه اقدام به تشکیل لابراتور اصلاح غلات کرج، لابراتور اصلاح بذر چغندر قند در کرج،‌ لابراتور اصلاح میوه در کرج، لابراتور اصلاح بذر در ورامین، لابراتور اصلاح برنج در رشت، لابراتور اصلاح خرما در اهواز و گلخانه‌های مخصوص بذر در کرج و ورامین نمود.

با اقزایش حجم فعالیت‌ها و ضرورت تمرکز روی محصولات خاص و افزایش کارایی و بازده تحقیقات به تدریج تشکیلات مؤسسه تغییر یافت بطوریکه در سال 1348 بخش تحقیقات دانه‌های روغنی و در سال 1349 بخش تحقیقات ذرت (ذرت و یونجه) و در سال 1350 اداره کل بررسیهای باغبانی به بخش تحقیقات باغبانی تغییر یافت و از سال 1357 واحد سبزی وصیفی از آن جدا شد و بصورت بخشی جداگانه به فعالیت خود ادامه داد. در سال 1359 بخش تحقیقات حبوبات و در سال 1362 بخش تحقیقات فیزیولوژیکی و بیوشیمی‌و تکنولوژی تاسیس شد و در نیمه دوم همین سال بخش ژنتیک و آمار نیز در مؤسسه تأسیس گردید. در سال 1337 بخش تحقیقات سیب زمینی، پیاز، حبوبات آبی از این بخش تفکیک و بخش سبزی وصیفی به ورامین منتقل گردید.

با افزایش روند توسعه فعالیتهای تحقیقاتی مؤسسات تحقیقات مستقل تأسیس و از مؤسسه تحقیقات خرما در اهواز و در سال 1357 مؤسسه تحقیقات مرکبات در رامسر تأسیس و این محصولات از موسسه تحقیقات نهال و بذر جدا گردیدند. از سال 1371 موسسه تحقیقات دیم در مراغه تأسیس و کلیة فعالیتهای تحقیقاتی فیزیزلوژی و بیوشیمی‌و تکنولوژی به موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی در سال 1378 از دیگر مواد منفک شده از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر می‌باشد.

لازم به ذکر است که در تشکیلات این موسسات به جزء بیوتکنولوژی در سال 1379، در سال 1376 به تصویب رسیده است.

ـ در حال حاضر موسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال بذر شامل بخشهای تحقیقاتی زیر است :

1 – بخش تحقیقات غلات.

2- بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه‌ای.

3- بخش تحقیقات دانه های روغنی.

4- بخش تحقیقات باغبانی.

5- بخش تحقیقات سبزی وصیفی (در ورامین)

6– بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز.

7 – بخش تحقیقات ژنتیک و ذخائر تواژی (بانک ژن گیاهی ایران).

8 – بخش تحقیقات کنترل و گواهی بذر.

ـ بخش تحقیقات غلات :

سرزمین ایران از نظر مناسبت اقلیمی‌برای زراعت غلات می‌توان به چهار اقلیم (zone) مشخص تقسیم نموده:

1- اقلیم گرم و مرطوب سواحل دریای خزر(zoneI) که شامل استانهای مازندران، گیلان، گلستان و قسمتهایی از استانهای اردبیل ( مغان) و خراسان (شمال غربی بجنورد) می‌شود. این ناحیه نوار باریکی از خاکهای حاصلخیز بین دریای مازندران و رشته کوههای البرز را در بر می‌گیرد و مقدار بارندگی آن بین 500 تا 2000 میلیمتر در سال است. دارای آب و هوای نیمه گرمسیری با زمستانهای ملایم وتابستان های گرم می‌باشد.

2- اقلیم گرم و خشک جنوب (zoneII) که در جنوب رشته کوههای زاگرس و شمال خلیج فارس واقع شده است و شامل استانهای خوزستان، هرمزگان و قسمتهای جنوبی استانهای فارس، کهکیلویه و بویر احمد، لرستان، سیستان و بلوچستان و بخشی از استان خراسان (طبس) می‌باشد. میزان بارندگی آن بین 40 تا 200 میلیمتر در سال است. دارای آب و هوای گرمسیری با زمستانهای ملایم بهار کوتاه و تابستانهای بسیار گرم و طولانی می‌باشد.

3- اقلیم معتدل فلات مرکزی (zoneIII ) که از شمال به رشته کوههای البرز ،از مغرب و جنوب به رشته کوههای زاگرس و از طرف شرق به افغانستان و پاکستان محدود می‌شودو شامل استانهای تهران، یزد و قسمتهایی از استانهای فارس، لرستان، کرمانشاه، کرمان، خراسان و سیستان و بلوچستان می‌شود. در این ناحیه شرایط آب و هوایی با توجه به دوری و نزدیکی از کویر بسیار متفاوت است و میزان بارندگی سالیانه از صفر میلیمتر تا 300 ـ 200 میلیمتر به طرف ارتفاعات می‌باشد.

4- اقلیم سرد کوهستانی (zoneIII ) که در غرب و شمال غربی در امتداد شمال رشته کوههای زاگرس و در شمال شرق در امتداد رشته کوههای بینالود و آلاداغ واقع شده است و شامل استانهای آذربایجان شرقی و غربی کردستان، همدان، چهارمحال بختیاری و قسمتهایی از شمال استانهای خراسان و اصفهان و کهکیلویه و بویر احمد می‌باشد. در این ناحیه تفاوتهای فاحشی ازنظر آب و هوا و خاک در مناطق مختلف وجود دارد که بستگی به ارتفاع از سطح دریای آزاد، وضع قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب، جهت بادها وسایر عوامل جفرافیایی ـ اقلیمی‌دارد. تابستانها از گرم تا خیلی خشک و زمستانها از سرد تا خیلی سرد می‌باشند. میزان بارندگی در این ناحیه با توجه به ارتفاع منطقه از 200 تا 1800 میلیمتر در سال تغییر می‌نماید.

گندم وجود محصول عمده زراعی ایران می‌باشند که در شرایط آبی ودیم کشت می‌شوند. از مجموع اراضی زیر کشت کشور حدود 43% یعنی هشت میلیون هکتار به کشت گندم وجود اختصاص می‌یابد که 37% آن در شرایط آبی و 63% در شرایط دیم است.

تحقیقات غلات در ایران از سال 1309 هجری شمسی با عملیات سلکسیون و اصلاح بذر در توده های بومی‌گندم به وسیله وزارت فوائدعامه در مدرسه فلاحت کرج، با هدایت و نظارت مرحوم مهندس عدل آغاز گردید و تا سال 1315 منجر به انتخاب ومعرفی حداقل 4 رقم گندم از جمله کوسه حنائی، شاه پسند، عطائی شد. این فعالیت ها توسط مرحوم مهندس عطائی ادامه یافت. از سال 1327 پس از جدا شدن دانشکدة کشاورزی کرج از وزارت کشاورزی و پیوستن آن به دانشگاه تهران اصلاح بذر غلات زیر نظر وزارت کشاورزی ادامه یافت و با مطالعه روی توده های بومی‌گندم وجود بنگاه اصلاح نباتات کرج که ریاست آن بر عهدة مرحوم مهندس قره باغی بود متمرکز گردید. ایشان اولین دو رگ گیری در ایران را بین دو رقم گندمی‌عطائی و شاه پسند انجام داد. از سال 1332 که همکاری های وزارت کشاورزی با سازمان خوار و بار کشاورزی جهانی FAO شروع شد فعالیتهای تحقیقاتی وسیعی روی گندمهای بومی‌انجام و ارقام زیادی از گندم خارجی وارد مورد مطالعه قرارگرفت.

اقدامات دکتر کوک اولین کارشناس FAO و دکتر مودا در پایه گذاری تحقیقات علمی‌غلات بسیار ارزشمند است. در سال 1337 واحد آزمایشگاهی با وسائل مدرن آن روز ایجادگردید.

در سال 1372 واحد بیماری های غلات در کنار بخش تحقیقات غلات تشکیل گردید و در مرداد1376 کتابخانة وسیعی به همراه سالنهای گرد همائی تحقیقات در کرج تأسیس شد.

بخش تحقیقات غلات برنامه های غلات را در 11 واحد تحقیقاتی زیر انجام می‌دهد:

1- به نژادی گندم.

2- به نژادی جو.

3- به زراعی.

4- بیماریهای غلات.

5- شیمی‌و تکنولوژی غلات.

6- به نژادی گندم دوروم.

7- دابل هاپلوئیدی.

8- آزمایشات بین المللی غلات.

9- ذخائر توارثی و کلکسیون.

10 – آزمایشات ژنتیک.

11- تکثیر بذر.

مطالب بالا خلاصه ای بود از تاریخچة تحقیقات اصلاح بذر و تأسیس موسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر که از کتابی که به مناسبت چهلمین سال تأسیس موسسه79- 1339 و توسط عباس سعیدی و رجب چوگان تدوین شده انتخاب گردید و نوشته شد.

و اینجانب دوره کارآموزی خود را بخش یا تولوژی غلات در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیة بذر کرج به پایان رساندم که در همین جا از زحمات بی شائبه و خستگی ناپذیر جناب آقای محمدترابی که ریاست بخش یا تولوژی غلات را به عهده دارند و نیز از همکاران محترم ایشان:

آقای دکتر افشاری و آقای مهندس ملیحی پور (قسمت زنگها) خانم مهندس خلقتی (قسمت سپتوریوز) آقای مهندس پاتپور (قسمت بیماریهای جو) آقای مهندس مردوخی (قسمت سیاهک‌ها) خانم مهندس سراج و آقای دکتر هاشمی‌(قسمت فوزاریوم) خانم بکائی (تکنسین آزمایشگاه) و خانمها طلایی و بیات (قسمت تحقیقات گلخانه) که با صبر و تحمل و شکیبائی فراوان اینجانب و دیگر کارآموزان را راهنمایی و یاری رساندند کمال تشکر و قدردانی را دارم.

همچنین از جناب آقای دکتر محمد اشکان (مدیر گروه گیاهپزشکی ورامین) که حق استادی بر من دارند به خاطر زحماتشان سپاسگذاری می‌کنم.

مقدمه :

واحد پاتولوژی از قسمتهای مختلفی تشکیل شده که در هر قسمت بر روی یک نوع بیماری خاص تحقیق و مطالعه می‌شود. البته از امسال تصمیم بر این شد که کارموزآن در یک بخش روی بیماریها کارکنند و این گزارش ماحصل شش هفته کارآموزی در گلخانه بر روی بیماریهای زنگ زرد و البته زنگ قهوه‌ای تهیه شده است. هدف کلی این واحد مطالعه بر روی مورفولوژی، بیولوژی. نحوه بیماریهای مهم غلات و در نهایت به دست آوردن ارقام مقاوم می‌باشد وآنها را به اصلاح گران معرفی می‌نمایند تا آنها با انجام آزمایشات خاص خود ارقامی‌را به عنوان رقم مطلوب در سطح مزارع معرفی نمایند.

غلات نخستین گروه از گیاهانی بودند که مسیر شکارگری و گوشتخواران مطلق انسان را به سمت گیاهخواری تغییر دارند. گندم تقریباً نزد همه نژادها وتیره های آدمی‌به عنوان گرامی‌ترین و پر مصرفترین ماده غذایی بشر تا به امروز شناخته شده است. گندم مهمترین غله در جهان بوده و یکی از قدیمی‌ترین و پرارزش‌ترین گیاهان روی زمین به شمار می‌رود و (کریمی‌1356) گندم احتمالاّ یکی از اولین گیاهانی است که به وسیلة انسان زراعت شده و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعتی به شمار می‌آید، زیرا زراعت آن از تمام گیاهان ساده تر تطابق آن در مناطق مختلف که دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی می‌باشند، بیشتر از طرف دیگر غذای اولیه و اصلی اغلب مردم جهان را تشکیل می‌دهد. (خدابنده 1362)

گندم بیش از 20% از کالری جمعیت 6 میلیاردی جهان را تأمین می‌کند وتصور می‌شود که کاشت آن از هزاران سال پیش از میلاد مسیح در مصر باستان و بین النهرین رواج یافته است. گندم به دلیل فراوانی و ارزانی در الگوی غذای سه چهارم جمعیت جهان جایگاه مهمی‌داشته در ایران نیز سهم عمده ای از رژیم غذایی مردم را تشکیل می‌دهد. (کریمی‌1356).

کشت گندم به دلیل سازگاری فوق العاده آن با شرایط مختلف در نیمکرة شمالی تاعرض 60 درجه و در نیمکرة‌جنوبی تا 40 درجه متداول است.

بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شد از سوی سازمان کشاورزی و خوارو بار جهانیFAO در سال 1997 سطح زیر کشت گندم 228 میلیون هکتار کل گندم تولیدی در جهان برابر 5/601 میلیون تن بوده و در بین کشورهای عمدة تولید کنندة گندم بیشترین عملکرد مربوط به کشورهای آلمان ، فرانسه و چینی و بیشترین سطح زیر کشت مربوط به کشورهای چین و هند و ایالات متحده می‌باشد. (معاونت برنامه ریزی و بودجه وزارت کشاورزی 1337).

ویژگیهای گیاهشناسی گندم :

گندم نباتی است یک ساله از شاخة گیاهان گلدار¹، زیر شاخة نهاندانگان²، ردة تک لپه ایها³ ، راستة گلومیفلور⁴ ، تیرةگرونیان⁵ ، و جنس تریتیکوم⁶ .

ریشة گندم افشان است. ریشه های اصلی و فرعی از محل طوقه خارج شده و همقطر می‌باشند. ساقة آن مانند سایر غلات بندبند و تو خالی بوده و اصطلاحاّ از نوع ماشوره ای است. اغلب ارقام گندم علاوه بر ساقة اصلی دارای ساقه های ثانوی نیز هستند که پنجه نامیده می‌شوند. ساقة در فواصل معین به صورت گره بوده، توپر و مغزدار است. (برگها به تعداد 6 تا 10 عدد بطور متناوب و یک درمیان درطول ساقه و از محل گره‌ها خارج می‌شوند.) هربرگ از دو قسمت مشخص ینام و پهنک تشکیل شد است. ینام به منزلة دمبرگ بوده و ساقه را در فاصلة بین دو گره مانند غلافی در برمی‌گیرد.

گل آذین گندم از نوع سنبله است که در انتهای ساقة تشکیل می‌شود. سنبله دارای یک محور اصلی بوده و روی آن در محل گره ها، سنبلچه‌ها بطور متقابل ایجاد می‌شوند . داخل هرکدام از سنبلچه‌ها معمولاّ از سنبلچه‌ها معمولاّ دو عدد دانه تشکیل می‌شود. دانة گندم بیضیی شکل بوده و طول آن بسته به رقم گندم از 6 تا 10 میلیمتر متغیراست.

مراحل رشدی گندم :

مراحل مختلف رشد ونموگندم از جوانه زدن بذر تا رسیدن دانه قابل تفکیک می‌باشند. بر حسب مورد، تقسیم بندیهای مختلفی توسط محققین انجام شده استکه مقیاس درج به اختصار توصیف می‌گردد:

جوانه زنی: در این مرحله بذر با جذب آب متورم شده، غلاف ریشه چه پوسته های بذر را شکافته وجوانة اولیه ریشه از جنین بذر خارج می‌شود. دو تا سه روزی پس از کاشت، غلاف برگ(Coleoptile ) بذر طویل شده و به تدریج سر از خاک بیرون می‌آورد. این مرحله با خارج شدن برگ از نوک کلئوپتیل خاتمه می‌یابد.

پنجه زنی: پس از جوانه زنی، طوقه تشکیل می‌شود. در ناحیة طوقه گرههای پنجه وجود دارند که از این گرهها، ساقه‌های فرعی گندم یا اصطلاحاّ پنجه‌ها تولید می‌شوند. تعداد پنجه‌ها بر حسب نوع رقم و شرایط رشدی، متفاوت است. در مقیاس درج اعداد از 1 تا5 مراحل مختلف پنجه زنی را نشان می‌دهند.

ساقه رفتن: با طویل شدن اولین ساقه شروع شده و تا ظهور زبانک(Ligule) برگ پرچم ادامه دارد. در این مرحله میان گره‌ها ظاهر شده و طویل می‌گرند. اعداد 6 تا 10 نشان دهندة مراحل ساقه رفتن می‌باشند.

خوشه رفتن: با خروج اولین ریشکها از غلاف برگ پرچم شروع شده و با ظهور کامل خوشه به اتمام می‌رسد. مراحل 1 – 10 تا 5 –10 پیشرفت خوشه دهی را در مقیاس درج نشان می‌دهد.

گلدهی: باخاتمه خوشه دهی ، رشد رویشی نیز به اتمام رسیده و رشد زایشی باگل کردن و دانه بستن دنبال می‌شود این مرحله با شمارة 5-10 مشخص می‌شود.

رسیدن: مرحلة 11 که در مقیاس رسیدن گندم را نشان می‌دهد، با تغیر رنگ ساقه معین می‌شود که از قسمت تحتانی شروع و به طرف سنبله ادامه می‌یابد. رسیدن دانه ها از سنبلچه های میانی شروع شده و در طرفین سنبله امتداد می‌یابد. دراین مرحله دانه گندم برای رسیدن کامل به حالتهای شیری، خمیری و… نیم سخت و سخت در می‌آید.چنانچه پس از گل کردن گندم ، مزرعه مصادف با خشکی یا بادزدگی شود، دانه‌های تولید شده چروکیده وکوچک بوده و قدرت جوانه زنی مطلوبی نخواهد داشت که به این حالت رسیدن اجباری می‌گویند.

زنگهای غلات

مقدمه:

زنگها از مخربترین و گسترده ترین بیماریهای غلات محسوب می‌شوند. آنها تقریباّ در تمام مناطقی که غلات کشت می‌شوند موجب خسارت روی محصول می‌شوند.در تمام مراحل رشدی (گیاهچه ای، پنجه زنی، ساقه رفتن‌، و گلدهی) امکان آلوده شدن گیاه وجود دارد.(Roelfs, et al, 1992 ) .

زنگها در تاریخ گیاهی اهمیت زیادی داشته زیرا که از زمانهای قدیم خسارت قابل توجهی را به مزارع گندم وارد کرده‌اند. شواهد قوی نشان می‌دهند که زنگها، همراه با میزبان‌هایشان طی زمانهای طولانی تکامل یافته اند.مطالعات دیرینه نشان می‌دهد که سرخسها از دورة کربونیفر توسط زنگها آلوده می‌شده اند ( مژدهی 1373 ).

سه نوع مختلف از بیماریهای زنگ در گندم ایجاد آلودگی می‌نماید که عبارتند از: زنگ ساقه یا زنگ سیاه، زنگ برگی یا زنگ قهوه‌ای و زنگ نواری یا زنگ گلوم یازنگ زرد.

نام بیماری از نقطه‌ها یانوارهای خشک، گرد مانند،سیاه، قرمز، یا زرد که از میان اپیدرم گیاه بیرون می‌زنند گرفته شده است. اندازه و رنگ و هالة دور جوشهای زنگ، انواع خاص آلودگی را مشخص می‌کند که بر اساس ارقام زراعی گندم، نژادهای زنگ دوره‌های مختلف متفاوتند. (Wiese, 1992 ) .

اهمیت زنگها :

از لحاظ تاریخی زنگها اهمیت بسیار داشته و در قدیمی‌ترین اسناد کشت گندم ذکر شده‌اند. ظرفیت زنگهای گندم در ایجاد اپیدمی‌های گسترده کاملاً مستند است. میزان کاهش محصول گندم در امریکای شمالی در اثر خسارت زنگها سالانه بیش از یک میلیوم تن برآورد شده است.( Wiese,1992) .

برای بیشتر مناطق گندم کاری جهان آمارهای مشابهی می‌توان ارائه داد. نیمان و همکاران (1342 ) میزان خسارت زنگ زرد رابالغ بر 5/4 درصد کل محصول گندم گزارش کرده‌اند. خسارت ناشی از اپیدمی‌زنگ زرد در سال 1372 بیش از 5/1 میلیون تن گندم تخمین زده شد ( Torabi et al., 1995).

زنگها احتمالاً بیش از هر بیماری و دیگردر مجموعه نوشته‌های مربوط به بیماریهای گندم سهم دارند. اپیدمی‌های زنگ قبل از گلدهی یا در دورة‌ آن، زیان بارتر بوده و به ویژه آلودگیهای برگ پرچم و سنبله ، حتی اگر آلودگی در قسمتهای پایینی گیاه وجود نداشته باشد، آسیب رسان است. زنگ ها علاوه بر کاهش محصول، ارزش کاه آن مقاومت زمستانی را کاهش داده و بوته‌ها را مستعد پذیرش برخی بیماریهای دیگر می‌کند. زنگها مانند سفیدک پودری ، اپیدرم میزبان را تغییر داده تعرق و تنفس راافزایش و فتوسنتز را کاهش می‌دهند.زنگ ها به طور کلی قدرت و شادابی دانه و رشد ریشه را کاهش می‌دهند. بوته‌های گندم مبتلا به زنگ چندان خوش خوراک نیستند و گهگاه مسمومیتی خفیف دردامها ایجاد می‌کنند. ( Wiese, 1991 ) .

تاریخچة زنگ ها :

ارسطو (Aristotle )( 322 – 384 قبل از میلاد) عقیده داشت که زنگ‌ها توسط بخارهای گرم تولید می‌شود و اشاره‌ای به خسارت این بیماری و سالهائی که اپیدمی‌آن به وقوع پیوسته، نموده است.( Roeifs et al ,1992 ). در زمانهای قدیم خسارت ناشی از زنگ ها را دراثر خشم خدایان برای مجازات کشاورزان می‌دانسته‌اند.

Robbing رب النوع زنگ گندم بود که هر ساله در فصل بهار به پای آن مراسم مذهبی توأم با قربانی برپا می‌کردند. ( الهی نیا، 1373). کاوشهای باستان شناسی در فلسطین امروزی حاکی از وجود اوردیوسپورهای زنگ ساقه در 1300 سال قبل از میلاد است.(Roeifs,et al ,1992 ) .

گاد (Gadd) (1777) اولین کسی بود که زنگ زرد را توصیف نمود. اریکسون و هنینگ.

(Erikssan &Hennhng 1894 ) نشان دادند که زنگ نواری توسط یک عامل بیمار جداگانه ای ایجاد می‌گردد و آن را (Puccinia glumarum) نامگذاری کردند. هیلاندر و همکاران (Hylander et al.,1953 ) نام (P.Striiformis) را برای عامل بیماری انتخاب کردند. در ایران زنگ زرد گندم اولین بار در سال 1899 توسط ماگلوس (Maglos) گزارش شد.(بامدادیان،1362) در سال 1326 اسفندیاری آن را بطور سمی‌گزارش کرده است. (اسفندیاری، 1326)

زنگ قهوه‌ای :

مقدمه:

زنگ قهوه‌ای (leaf rust)که عامل آن درگندم ( puccinia recondita Rob exdesm fsp tritici) می‌باشد که یکی از مهمترین بیماریهای گندم است که گستردة جهانی دارد. نخستین مراکزی که بر روی زنگ قهوه‌ای کار کرده‌اند. دانشگاههای Kansas,Purdae با مشارکت و همکاری وزارت کشاورزی ایلات متحدة امریکا و کانادا بودند. کارهای مهمی‌بر روی این بیماری در کشورهای: آرژانتین، استرالیا، برزیل ، مصر، آلمان، ایتالیا، هند، مکزیک، پرتقال، یوگوسلاوی صورت گرفته است، علاوه بر این کشورها معمولاً در چین، ایران، استرالیا، مراکش، هلند، پاکستان، و آفریقای جنوبی نیز کارهایی در این رابطه انجام می‌گیرد.

خرید فایل

کار آموزی گیاهپزشکی -سازمان جهاد کشاورزی- مدیریت حفظ نباتات استان گلستان

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات:35   فهرست مطالبعنوان صفحهمراحل انجام شده در انسکتاریوم 1شناخت زنبور براکون و نحوه تاثیر آن 1میزبانهای مهم براکون برای تکثیر انبوه 2گونه های مهم زنبور براکون در ایران 2نحوه پارازیت کردن زنبور براکون 2روش پرورش و تکثیر انبوه زنبور براکون 3بید آرد Ephestia kuhniella 4مشخصات ظاهری 4زیست شناسی پروانه بید آرد Ephestia kuhniella 4پرورش و تکثیر انبوه پروانه بید آرد در آزمایشگاه 5پرورش و تکثیر انبوه زنبور و پارازیتوئید براکون 6شرایط رهاسازی زنبور براکون 7زنبورهای تریکوگراما 7مشخصات مرفولوژیکی زنبور 7 1- پرورش پروانه بید غلات 82- پرورش پروانه بید آرد 9پرورش زنبور تریکوگراما 10کرم ساقه خوار ذرت 11زیست شناسی 12 مبارزه 12دستورالعمل رهاسازی عوامل کنترل طبیعی در مزارع ذرت 135- رهاسازیهای تداخل نسل آخر فصل 15دستورالعمل رهاسازی عوامل کنترل طبیعی در مزارع ذرت ...

کارآموزی کشاورزی- زراعت و اصلاح نباتات در ایستگاه تحقیقات عراقی محله

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات:60   مقدمه:تاریخ شروع کارآموزی دوره کارآموزی اینجانب در مورخه 17/7/84 آغاز شد. قرار بر این شد که طی یک دوره 45 روزه به مدت 35 روز در ایستگاه تحقیقات عراقی محله و مدت 10 روز در مرکز تحقیقات و بخش تهیه و اصلاح بذر و نهال مشغول بکارآموزی شدم.ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان:در بدو ورود به ایستگاه تحقیقات عراقی محله به تابلویی برمی‌خوریم که مشخصات ایستگاه به اختصار و به شرح زیر درج گردیده است:• ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله• تاسیس 1337• مساحت 37 هکتار• ارتفاع از سطح دریا 5/5 متر• میزان بارندگی 450-400 میلی‌مترپروژه‌هایی که در ایستگاه بر روی آنها کار می‌شود، عبارتند از: دانه‌های روغنی؛ذرت؛گیاهان علوفه‌ای؛غلات؛حبوبات؛سبزی و صیفی. اما در تحقیقات جدید که توسط مهندس کشت کار انجام گرفته ...

دانلود گزارش کارآموزی زراعت و اصلاح نباتات دانه های روغنی ( سویا و ذرت )

...

دانلود مقاله نباتات علوفه‌ای

   مقدمه استان گلستان با مساحتی بالغ بر 2200000 هکتار در شمال کشور قرار داشته و در ضلع شرقی دریای خزر واقع شده و از دو بخش جلگه‌ای و دشت در شمال و بخش کوهستانی در جنوبت تشکیل شده که از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از طرف شرق به استان خراسان و از غرب به دریای خزر و استان مازندران هم‌مرز است. استان گلستان 75/1درصد کل سطح کشور را به خود اختصاص داده که از این سطح حدود 430000 هکتار اراضی جنگلی، 1126000 هکتار مرتع و بیش از 630000 هکتار اراضی زراعی است که تحت کاربرد کشت بیش از 720 نوع محصولات زراعی و باغی قرار دارد. نوع آب و هوای استان متفاوت بوده و از اقلیم نیمه خشک تا معتدل کوهستانی متغیر است. میزان متوسط ریزش‌های جوی در مناطق غرب استان و در ارتفاعات جنوبی 700 میلیمتر، در نواحی شمال شرقی و نوار مرزی 200 میلی‌متر در نوسان است. متوسط بارندگی است ...

دانلود گزارش کارآموزی رشته زراعت و اصلاح نباتات مراحل داشت و برداشت گندم

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 32 صفحه می باشد. تغذیه گندم مساله‌ی اساسی تغذیه گندم‌ در دیمزارها، تنظیم مقدار کود بر اساس رژیم رطوبتی قابل انتظار در منطقه رشد گیاه می‌باشد. در شرایط بارندگی محدود، ضرورتاً بایستی مصرف کودهای شیمیایی را به اندازه‌ای محدود نمود که موجب گیاه‌سوزی نشده و گیاه با استفاده از رطوبت موجود، بتواند از کود استفاده نموده و عملکرد مناسب را تولید نماید. به عبارت دیگر از به هم خوردن تعادل حساس و بحرانی بین رشد رویشی و زایشی در شرایط کمبود رطوبت باید جلوگیری کرد. از طرف دیگر وقتی بارندگی در حد مطلوب است، باید مواد غذایی را به اندازه‌ای مصرف کرد که گیاه قادر به استفاده کامل و مفید از آن در شرایط مطلوب رطوبتی باشد. اغلب خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک بطور طبیعی دارای ذخیره پتاسیم زیادی  هستند و این مقدار برای زراعت دیم م ...