مهندسی مجدد پروژه های پتروشیمی
چکیده
مدیریت پروژه از جمله مباحثی است که فشارهای محیطی و تغییرات رخ داده در دنیای کسب کار امروزی لزوم توجه و اهمیت دادن به آن را موجب گردیده است. از این رو پیوسته تلاش می شود که بهبودهایی در ابعاد مختلف آن حاصل گردد که البته یکی از مهمترین آنها، مدیریت زمان پروژه است. مسلما عدم توجه به این عامل موجب بروز تاخیر در اجرای پروژه ها به ویژه در پروژه های بزرگی مانند پروژه های پتروشیمی شده و هزینه های سنگینی را تحمیل خواهد نمود.
از طرف دیگر، تغییرات سریع محیطی و لزوم تطابق سریع با آن مانع این می شود که بهبودهای تدریجی جوابگوی نیازمندیهای دنیای کسب و کار امروزی باشند. در این مقاله مروری بر عوامل تاخیر پروژه های پتروشیمی در ایران شده و راهکارهایی مبتنی بر مهندسی مجدد ارائه گردیده است، که با اعمال آنها می توان به بهبودهای رادیکال در جهت کاهش تاخیرات دست یافت. برای این منظور سه پروژه پتروشیمی، EP ها و سازندگان آنها مورد بررسی قرارگرفته است.
بررسی حفاظت و ایمنی شغلی و پتروشیمی اراک و اسید استیک
تاریخچه ایمنی و حفاظت شغلی
بشر از زمانی که خود را شناخته ، در پی تلاش و فعالیت بوده و طبیعتاً در مسیر زمان تحولاتی را پشت سر گذاشته است. اختراع ابزارهای مختلف و تطوّر و تکمیل این ابزار یکی از مهمترین عوامل تحول در چگونگی زندگی انسان است. زمانی ابزار سنگی مورد استفاده قرار می گرفت و بعداً با پیرایش آهن و سایر فلزات، ابزار فلزی جایگزین آن شد و تا موقعی که آن ابزار جز با نیروی عضلانی انسان حرکت نمی کرد، ابزار دستی اساسی ترین عنصر تولید بوده است. لیکن با ابداع کشاورزی و دامداری ، آغاز شهر نشینی و گسترش شهرها ، اختراع ماشین آلات و تجلی عصر ماشین ، انقلابی بس عظیم در گسترش فعالیت های انسانی پدیدار شد.
تا اواخر قرن هجدهم میلادی ماشین در امر تولید وارد نشده بود و کارگر مهمترین عامل به شمار می رفت و صنعتگران و صاحبان فنون مختلف با وسایل و ابزار تولید که متعلق به خودشان بود، در خانه ها، دکان ها یا کارگاه های کوچک خود به امر تولید مصنوعات و فروش آنها اشتغال داشته اند. ابزار، ادوات و وسایل تولید بسیار ساده و ابتدایی بود و روش های قدیمی و ساده در امر تولید به کار می رفت و ناچار بازده کارگزان کم بود. بنابراین محصولات تولید شده نمی توانست جوابگوی احتیاجات و نیازهای روز افزون مردم جوامع مختلف باشد.
در نتیجه انقلاب صنعتی و اختراع و تکامل ماشین های تولید جدید، محیط کار از خانه ها و کارگاه های کوچک به کارخانه ها کشانده شده و صنعت چهره جدیدی به خود گرفت. بر تعداد کارگران کارخانه ها نیز روز به روز اضافه شد و کشاورزان روی به صنایع آورند. در شرایط و روش های کار بهبود حاصل شد و شیوه های تولید انبوه به وجود آمد و در عین حال روش های تولید پیچیده شد و کارگران بر اثر کار با ماشین آلات و ابزار صنعتی ونیز مواد شیمیایی روز به روز در معرض خطرهای جدیدی قرار گرفتند. در واقع صنایع کاربر به صنایع سرمایه بر تبدیل شدند. افزایش حوادث در محیط های صنعتی ، دولت های ممالک مختلف را تحت فشار افکار عمومی و افراد دلسوز و مصلحین و خیراندیشان جامعه قرار داد، به نحوی که برای ایمنی و حفاظت فنی تدابیری اتخاذ گردید و اصولاً نهضتی به نام نهضت و جنبش پیشگیری از حوادث و حمایت از نیروی نیروی انسانی ایجاد شد و به سرعت و شدت توسعه یافت. در مورد شرایط ، ساعات و کلاً روابط کار هم تلاش هایی صورت پذیرفت و حقوق کارگران محترم شناخته شد.
از سال 1839، در پرولس اولین تدابیر مربوط به ایجاد یک نظام بازرسی در کارخانه ها و استخدام افراد جوان، به موجب مقررات آئین نامه ای اتخاذ و تصویب شد.
در حدود سال 1840 کشورهای اروپائی، از جمله دانمارک و سویس، دارای قوانینی در خصوص کارخانه ها بودند. مع ذلک نظام های واقعی موثر بازرسی کارخانه ها به وجود آمد و اصول استاندارد های مربوط به حفاظت و بهداشت به اجرا در آمد.
قوانین مشابهی هم در سال 1888 در ایالت اوهایو و در سال 1891 در میسوری و در سال 1896 در رود آیلیز تصویب شد.
فهرست مطالب:
فصل اول: ایمنی و ایزو
1-1 تاریخچه ایمنی و حفاظت شخصی
1-2 ایمنی و حفاظت در مقابل آتش سوزی
1-3 احتراق
1-4 طبقه بندی آتش
1-5 عوامل ایجاد کننده آتش
1-6 طریقه خاموش کردن آتش
1-7 روش های پیشگیری از آتش سوزی
1-8 سازمان حفاظت و ایمنی در مقابل حریق
1-9 انفجار
1-10 گروه های اطفا حریق
1-11 اطلاعات ایمنی مواد مصرفی در واحد آزمایشگاه
1-12 آشنایی با سازمان جهانی استاندارد (ایزو)
1-13 ISO 9000
1-14 ISO 14000
فصل دوم: پتروشیمی اراک
2-1 پتروشیمی اراک در یک نگاه
2-2 هدف
2-3 سهامداران
2-4 تولیدات
2-5 تاریخچه و انگیزه احداث
2-6 اهمیت تولیدات مجتمع
2-7 خوراک مجتمع
2-8 نیروی انسانی
2-9 مصارف تولیدات مجتمع
2-10 موقعیت جغرافیایی
2-11 حفظ محیط زیست
2-12 امکان و امکانات رفاهی
2-13 واحدهای مجتمع
2-14 دست اوردهای مهم مجتمع
2-15 محصولات مجتمع پتروشیمی
فصل سوم: بررسی و خواص استیک اسید و روش های تولید و تخلیص آن
3-1 بررسی خواص استیک اسید
3-2 خواص فیزیکی
3-3 خواص شیمیایی
3-4 روش های تولید
3-4-1 تهیه استیک اسید به روش اکسیداسیون استاندارد
3-4-2 تهیه استیک اسید به روش اکسیداسیون بوتان یا نفت در فاز مایع
3-4-3 تهیه استیک اسید به روش کربینلاسیون فتانول
3-5 نمایی از روش های جدید سنتز
3-6 تخلیص استیک اسید
3-7 حمل و نقل
فصل چهارم: شرح برولس استالدهید و استیک اسید
4-1 شرح مختصر عملیات تولید استالدهید
4-1-1 بخش واکنش
4-1-2 بخش تقطیر
4-1-3 واحد احیا کاتالیست
4-1-4 اساس شیمی برولس
4-1-5 شرح عمومی برولس
4-2 شرح شیمیایی پرولس استیک اسید
4-2-1 شرح عمومی واکنش
4-2-2 بخش واکنش
4-2-3 بخش تقطیر
4-2-4 بارگیری محصول
4-2-5 سیستم کنفرانس
4-2-6 سیستم آب خنک کن
4-3 روش نمونه گیری از واحدهای استیک اسید و استالدهید و وینیل استات
فصل پنجم: مشخصات دستگاه های مورد استفاده در آزمایشگاه واحد استیک اسید و طریقه کایبراسیون آنها
5-1 لیست دستگاه های موجود در آزمایشگاه استیک اسید
5-2 کالیبراسیون دستگاه DR-2000
5-3 کالیبراسیون دستگاه تیتروپروسسور مدل 682
5-4 روش تعیین تیتر محلول دستگاه کارل فیشر مدل 701
5-5 کالیبراسیون دستگاه دانسیتی متر مدل METTLERDE 40
فصل ششم: بخش تجربی و آزمایش های مربوط به آزمایشگاه استیک اسید
6-1 روش اندازه گیری آهن در استیک اسید خالص
6-2 روش اندازه گیری استیک اسید با استفاده از نقطه انجماد
6-3 روش اندازه گیری مقدار آب در نمونه های استیک و وینیل استات و استاموئسد خالص
6-4 روش اندازه گیری رنگ در نمونه های استیک اسید و وینیل استات
6-5 روش اندازه گیری Cu+ در محلول کاتالیست استالدهید
6-6 روش اندازه گیری Cu 2+ و مس کل در محلول کاتالیست استالدهید
6-7 روش اندازه گیری پالاریم در محلول کاتالیست استالدهید
6-8 روش اندازه گیری مواد باقی مانده در محلول کاتالیست گرم استالدهید
6-9 روش اندازه گیری Cl- در محلول آبی
6-10 روش اندازه گیری منگنز
6-11 روش اندازه گیری اسید فرمیک در استیک اسید
6-12 روش اندازه گیری sp-Gr استیک اسید ناخالص و دانتیر وینیل استات خالص
تحلیل بنیادی شرکت پتروشیمی اصفهان
معرفی شرکت پتروشیمی اصفهان
شرکت پتروشیمی اصفهان در سال 1368 تاسیس شد و در سال 1378 در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد.موضوع فعالیت این شرکت عبارتست از ایجاد و انتقال تکنولوژی ، احداث واحدهای شیمیایی و پتروشیمیایی.تولید مواد شیمیایی(آروماتیک ها) ارائه خدمات اموزشی تخصصی در صنایع، انجام پروژه های تحقیقاتی مرتبط و سرمایه گذاری در فعالیتهای اقتصادی می باشد.
محصولات تولیدی مجتمع پتروشیمی اصفهان عبارتند از بنزن ، تولوئن، پارازیلین، ارتوزایلین میباشد.
شرکت سهامی پتروشیمی اصفهان ، اولین تولید کننده محصولات آروماتیک در ایران ، یکی از طرحهای ملی و مهم دهه اول انقلاب میباشد که در سال 1371 با هدف تولید بیش از 200000 تن مواد آروماتیک در سال شامل بنزن ، تولوئن ، ارتوزایلین ، پارا زایلین و مخلوط زایلین به جمع واحدهای تولیدی کشور پیوست. این مجتمع از واحدهای زیربنائی کشور بوده و محصولات آن بعنوان خوراک صنایع پایین دستی نظیر شوینده ها ، پلاستیکها ،الیاف پلی استر ، نرم کننده های پـلاستیکی ، رنگسـازی و صنایع نظامی بکار برده می شود.
تحلیل بنیادی پتروشیمی آبادان
شرکت پتروشیمی آبادان در سال 1363 در آبادان تاسیس گردید و در سال 1375 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد.سرمایه این شرکت در حال حاضر 160میلیارد ریال میباشد که آخرین افزایش سرمایه این شرکت در تاریخ اول مرداد ماه سال 84 به میزان 60 درصد بوده که این میزان افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی بوده است.این شرکت در گروه شیمیایی طبقه بندی گردیده است و نماد معاملاتی آن "شپترو"میباشد.
فهرست
مقدمه..........................................................................................................3
واحد تصفیه آب ..............................................................................................6
واحدتصفیه آب خام ..........................................................................................6
کلاریفایر ......................................................................................................7
فیلترهای شنی ..............................................................................................10
واحد اسمز معکوس .......................................................................................12
فیلترهای کربن اکتیو .......................................................................................14
فیلترهای کارتریج واحد R.O .....................................................................................15
مدول های R.O ......................................................................................................16
دگازورآب تصفیه R.O ..............................................................................................18
واحد تصفیه کندانس ..................................................................................................20
فیلترهای کربن فعال ..................................................................................................21
مبدل های تعویض یونی .............................................................................................22
سیستم آب آشامیدنی ..................................................................................................25
فیلترهای شنی آب آشامیدنی ........................................................................................26
سیستم آب خنک کننده ...............................................................................................27
واحدهوا .................................................................................................................28
واحد ازت ...............................................................................................................29
واحد تصفیه پساب ....................................................................................................30
مقدمه:
مجتمع پتروشیمی خراسان واقع در 17km شهرستان بجنورد ,دارای مساحت کل 200 هکتار که محوطه های صنعتی آن 30هکتار, محوطه های غیر صنعتی 82هکتار و فضای سبز آن 110 هکتار می باشد.
این مجتمع در اردیبهشت ماه 1371فعالیت های اصلی خود را شروع کرد. کارهای ساختمانی در تیرماه 1372 و عملیات نصب در تیرماه 1373 آغاز گردبد. شروع واحدهای آب و نیروگاه در بهمن 1374 و شروع بهره برداری در خردادماه 1375 بود.
خوراک این مجتمع 70000 گاز طبیعی 850 آب خام طراحی (450 آب واقعی) می باشد.
در این مجتمع سیستم های کنترل و ابزار دقیق از نوع پیشرفته D.C.S استفاده شده است.
محصولات مجتمع:
آمونیاک:330000تن در سال (1000 تن در روز)
اوره:طراحی 495000تن در سال (1500تن در روز) و واقعی 1700تن در روز
کریستال ملامین:2000تن در سال (60تن در روز)
ظرفیت تولید برق:3×8مگاوات بعلاوه یک مگاوات ژنراتور اضطراری و 2.8مگاوات قابل استفاده از شبکه سراسری برق کشور.
ظرفیت تولید بخار:3×70تن در ساعت با فشار متوسط 40بار.
ظرفیت تولید ازت:60کیلوگرم در ساعت ازت مایع و 250 متر مکعب در ساعت به صورت گازی.
ظرفیت تصفیه آب:850متر مکعب در ساعت.
ظرفیت تولید آب بدون املاح:600متر مکعب در ساعت.
ظرفیت تولید هوای فشرده:2×1700متر مکعب در ساعت.
ظرفیت واحد کیسه گیری:210تن در ساعت.
ظرفیت ذخیره محصول اوره:70000تن.
ظرفیت ذخیره آمونیاک:2×10000تن.
ظرفیت ذخیره آب مصرفی:50000متر مکعب در ساعت.
برج های خنک کننده آب:17000متر مکعب در ساعت.
ظرفیت ذخیره محصول ملامین:2000تن.
محل مجتمع:بجنورد-کیلومتر 17 جاده مشهد
مساحت:200هکتار
سال تاسیس:1371
مالکیت:شرکت ملی صنایع پتروشیمی
کاربردهای اصلی محصولات:
آمونیاک:تولید کودهای شیمیایی بع عنوان سیال مبرد در سیکل های ترکیبی
اوره:کودهای شیمیایی-رزین های اوره فرم آلدئید و ملامین
ملامین:تولید رزین ها
مجتمع پتروشیمی اراک یکی از طرح های زیربنائی و مهم می باشد که در راستای سیاستهای کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تامین نیاز داخلی کشور و صادرات ایجاد و به بهره برداری رسیده است .
این طرح در سال 1363 به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی و نصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع درمدار تولید قرار گرفت. در ادامه کاربه منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر ، واحدهای دیگر مجتمع تکمیل و واحد اتوکسیلات بعنوان آخرین واحد مجتمع در سال 82 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت .
از سال 79 ، همزمان با تکمیل واحدها، طرح های توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است .
از سال 1378 با تصویب هیئت مدیره و پس از بازرسی های دقیق عملکرد مجتمع ، شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید .
اهمیت تولیدات مجتمع
از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراک استفاده از دانش های فنی ، تکنولوژی و فرآیندهای پیشرفته می باشد . تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتا گریدهای مختلف را شامل می شوند . از لحاظ انتخاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را می توان یافت که مانند مجتمع پتروشیمی اراک ترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیر سموم علف کش ها را یکجا داشته باشد . مجتمع پتروشیمی اراک از لحاظ تنوع ، ارزش فرآورده ها و نقش حساس آن در تامین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر می باشد .
خوراک مجتمع
خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنگین است که از پالایشگاههای اصفهان و اراک از طریق خط لوله تامین می شود. خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد . ضمنا حدود 6000 تن آمونیاک و حدود 350 میلیون مترمکعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد که از خط سوم سراسری تامین می گردد .
نیروی انسانی
کل نیروی انسانی شاغل در مجتمع بالغ بر1769 نفر می باشد که حدود 1213 نفر فنی و 556 نفرستادی می باشند . بر اساس سیاست کلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از کارها به بخش خصوصی واگذار گردید که در راستا چنیدن شرکت با بیش از 1000 نفر نیرو در بخشهای خدماتی – تعمیراتی وغیره در مجتمع فعالیت دارند .
مصارف تولیدات مجتمع
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است . در بخش تولیدات شیمیایی کلیه فرآورده ها شامل اکسیداتیلن/ اتیلن گلیکها – اسید استیک – وینیل استات – دواتیل هگزانل – بوتانلها – اتانل آمین ها و اتوکسیلاتها به اضافه سموم علف کش ها کاملا در کشور منحصر به فرد می باشتد و نیاز صنایع مهمی در کشور را تامین نمود و مازاد آنها به خارج صادر می شود . در بخش پلیمری نیز فرآورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده اند که بعنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یک بارمصرف –کیسه سرم – بدنه باطری –گونی آرد – الیاف و همچنین مواد اولیه ساخت بشکه های بزرگ به روش دورانی و نیز گرید مخصوص تولید لوله های آب – فاضلاب وگاز و لاستیک پی بی آر را نام برد .
اولویت مصرف فرآورده های مجتمع برای تامین نیاز صنایع داخل کشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم به سزایی در تامین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی که نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تامین می نماید.
موقعیت جغرافیایی
مجتمع پتروشیمی اراک درجوار پالایشگاه اراک در کیلومتر 22 جاده اراک – بروجرد و در زمینی به وسعت 523 هکتار قرار دارد .
فهرست مطالب ))
عنوان | صفحه |
الف - پتروشیمی اراک در یک نگاه | 4 |
- هدف | 4 |
- سهامداران | 4 |
- تاریخچه | 5 |
- تولیدات مجتمع | 5 |
- موقعیت مجتمع | 5 |
- تاریخچه احداث | 5 |
- اهمیت تولیدات مجتمع | 6 |
- خوراک مجتمع | 7 |
- نیروی انسانی | 7 |
- مصارف تولیدات مجتمع | 8 |
- واحدهای مجتمع | 9 |
- واحدهای سرویس های جانبی | 10 |
- دستاوردهای مجتمع | 11 |
- حفظ محیط زیست | 11 |
- اسکان و امکانات رفاهی | 12 |
ب _ تجهیزات | 14 |
- شیر (VALVE) | 14 |
- ظروف یا مخازن (VESSELS) | 17 |
- مبدل حرارتی (HEAT EXCHANGER) | 18 |
- پمپ (PUMP) | 20 |
- بخار آب STEAM)) | 25 |
- مولد بخار (STEAM GENERATION UNIT) | 26 |
- برجها (TOWERS) | 28 |
ج – آشنائی با قسمتهای مختلف واحد الفین و نحوة کارکرد و شرایط عملیاتی آن : | 32 |
- مبنای طراحی | 33 |
- شرح پروسس | 39 |
- شرح کنترل واحد | 45 |
- سرویسهای جانبی | 47 |
- مقررات پیشگیری از حوادث | 50 |
- مخازن محصول : | 52 |
|
|
|
|
د – واحد هیدروژناسیون بنزین پیرولیزP.G.H : | 55 |
جزئیات عملیات : | 58 |
- راکتور هیدروژناسیون | 61 |
عملیات جداسازی : | 73 |
- برج 1001 ( DEPANTANIZER ) | 73 |
- برج 1003 (DEHEXANIZER) | 80 |
- برج 1002 (DEHEPTANIZER) | 82 |
- جداول | 85 |
پتروشیمی اراک در یک نگاه
هدف:
ایجاد یک مجتمع پتروشیمی جهت تولید مواد پایه ای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا وتبدیل آنها به فراورده های نهایی پلیمری و شیمیایی.
سهامداران :
1- شرکت ملی صنایع پتروشیمی
2- شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران
3- سازمان تامین اجتماعی
4- سازمان بازنشستگی کشوری
5- شرکت سرمایه گذاری تدبیر
6- سایر سهامداران
سرمایه نقدی شرکت : 600 میلیارد ریال
تاریخچه :
مجتمع پتروشیمی اراک جهت تولید مواد پایهای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا و تبدیل آنها به فراوردههای نهایی پلیمری و شیمیایی با سرمایه نقدی حدود 600 میلیارد ریال احداث گردید . سهامداران آن ، شرکت ملی صنایع پتروشیمی اراک و بانک ملی ایران که 49 % از سهام را در اختیار دارد میباشند.
در ظرفیت کامل تولیدات مجتمع بالغ بر 1108000 تن مواد پایهای ، میانی و نهایی میباشد که نیاز بخش وسیعی از صنایع داخلی را تامین و مازاد فرآوردهها به خارج از کشور صادر میگردد.
مجتمع پتروشیمی اراک در جوار پالایشگاه اراک در کیلومتر 22 جاده اراک – بروجرد و در زمینی به وسعت 738 هکتار قرار گرفته است .
این مجتمع یکی از طرحهای زیربنایی و مهم میباشد که در راستای سیاستهای کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با هدف تامین نیاز داخلی کشور و صادرات فرآوردههای مازاد ایجاد گردیده است . این طرح در سال 1363 بتصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی و نصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع در مدار تولید قرار گرفت .
در ادامه کار واحدهای دیگر مجتمع تکمیل گردید و هر ساله با راهاندازی سایر واحدها ، شرکت بسوی بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوعتر پیش میرود . در سال 1378 با بهرهبرداری از واحد اتانول آمین زنجیره تولیدات مجتمع تکمیل گردید .
از سال 1378 با تصویب هیئت مدیره و پس از بررسیهای دقیق عملکرد مجتمع ، شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید .
اهمیت تولیدات مجتمع :
از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراک استفاده از داننش های فنی وتکنولوژی و فرآیندهای پیشرفته میباشد . تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتا گریدهای مختلف را شامل میشود. از لحاظ انتخاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را میتوان یافت که از مانند مجتمع پتروشیمی اراکترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات تولیدات نظیر سموم علف کش ها را یکجا داشته باشد. مجتمع پتروشبمی اراک از لحاظ تنوع , ارزش فرآورده ها و نقش حساس آن در تامین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر
می باشد.
خوراک مجتمع :
خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنگین است که از پالایشگاه اصفهان واراک از طریق خطوط لوله تامین می شود . خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد . ضمنا حدود 6000 تن آمونیاک و حدود 153000 تن در سال اکسیژن در واحد جداسازی هوا در مجتمع تولید
می گردد.
نیروی انسانی :
کل نیروی انسانی شاغل در مجتمع بالغ بر 1847 نفر می باشد که حدود 1280 نفر فنی و 567 نفر ستادی میباشد . بر اساس سیاست کلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از کارها به بخش خصوصی واگذار گردید که در این راستا چندین شرکت شامل 1000 نفر نیرو در بخشهای خدماتی تعمیراتی وغیره در مجتمع فعالیت دارند.
مصارف تولیدات مجتمع :
مهمی را در کشور تامین نموده و مازاد آنها به خارج صادر می شود .
در بخش پلیمری نیز فراورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده که بعنوان نمونه می توان گرید های مخصوص تولید سرنگ یک بار مصرف – کیسه سرم –بدنه باطری – گونی آرد – الیاف و همچنین ماده اولیه ساخت بشکه های بزرگ به روش دورانی و نیز گرید مخصوص تولید لوله های آب و فاضلاب و گاز و لاستیک P.B.R را می توان نام برد .
اولویت مصرف فرآورده های مجتمع برای تامین نیاز صنایع داخل کشور است . در ارتباط تولیدات مجتمع سهم بسزایی در تامین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی که نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تامین می کند.
1 فهرست مطالب :
1- پتروشیمی اراک در یک نگاه ................................................................................................................... 1
2- واحد دو اتیل هگزانول .............................................................................................................................. 4
3- مقدمه ........................................................................................................................................................... 8
4- تولید گاز سنتز ........................................................................................................................................... 9
1-4 گوگرد زدایی از گاز طبیعی .................................................................................... 11
2-4 ریفرمینگ و باز یافت حرارت اتلافی .................................................................... 12
3-4 جدا سازی دی اکسید کربن .............................................................................. 15
4-4 تقویت فشار گاز سنتز .......................................................................................... 18
5-4 سیستم بخار ........................................................................................................... 18
5- تولید بوتیر آلدئید ..................................................................................................................................... 20
1-5 خالص سازی خوراک ........................................................................................... 22
2-5 سیستم واکنش OXO ...................................................................................... 25
3-5 عریان سازی،پایدار سازی و جدا سازی ایزومر .............................................. 28
4-5 تهیه ،تغلیظ و دوباره فعال کردن محلول کاتالیست .................................... 31
5-5 مخازن سوخت و بوتیر آلدئید .......................................................................... 36
6- عملیات تولید دو اتیل هگزانول .............................................................................................................. 40
1-6 آلدولیزاسیون نرمال بوتیر آلدئید به EPA .................................................. 40
2-6 هیدروژناسیون EPA به دو اتیل هگزانول .................................................. 42
3-6 سیستم تصفیه دو اتیل هگزانول ..................................................................... 44
4-6 سیستم تقطیر منقطع دو اتیل هگزانول ....................................................... 47
5-6 سیستم جدا سازی آب دو اتیل هگزانول و سیستم خلاء ....................... 49
6-6 مخازن دو اتیل هگزانول ..................................................................................... 50
7-عملیات تولید بوتانول (نرمال یا ایزو) ..................................................................................................... 51
1-7 هیدروژناسیون بوتیر آلدئید به بوتانول .......................................................... 51
2-7 سیستم تصفیه بوتانول ...................................................................................... 51
3-7 سیستم تقطیر منقطع بوتانول ........................................................................ 52
4-7 سیستم جدا سازی آب بوتانول ...................................................................... 53
5-7 مخازن بوتانول ..................................................................................................... 54
- پتروشیمی اراک در یک نگاه
هدف
ایجاد یک مجتمع پتروشیمی جهت تولید مواد پایه ای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا و تبدیل آنها به فرآورده های نهایی پلیمری و شیمیایی.
تولیدات
در ظرفیت کامل تولیدات مجتمع بالغ بر 1138020 تن مواد پایه ای،میانی و نهایی می باشد که نیاز بخش وسیعی از صنایع داخلی را تامین و مازاد فرآورده هابه خارج صادر می شوند.
تاریخچه و انگیزه احداث
مجتمع پتروشیمی اراک یکی از طرههای زیربنائی و مهم می باشد که در راستای سیاستهای کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تامین نیاز داخلی کشور و صادرات، ایجاد و به بهره برداری رسیده است.
این طرح در سال 1363 به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی و نصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع در مدارتولید قرارگرفت.در ادامه کار به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر،واحدهای دیگرمجتمع تکمیل و واحد اتوکسیلات بعنوان آخرین واحد مجتمع در سال 82 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت.
از سال 79 همزمان با تکمیل واحدها،طرههای توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است.از سال 1378 با تصویب هیئت مدیره و پس از بررسی های دقیق عملکرد مجتمع،شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید.
اهمیت تولیدات مجتمع
از مشخصه های پتروشیمی اراک استفاده از دانش فنی ،تکنولوژی و فرآورده های پیشرفته می باشد.تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتا گریدهای مختلف را شامل میشوند.از لحاظ انتخاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را می توان یافت که مانند مجتمع اراک ترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیر سموم،علف کش ها را یکجا داشته باشد.مجتمع پتروشیمی اراک از لحاظ تنوع،ارزش فرآورده ها و نقش حساس آن در تامین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر می باشد.
خوراک مجتمع
خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنگین است که از پالایشگاههای اصفهان و اراک از طریق خط لوله تامین می شود.خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد.ضمنا حدود 6000 تن آمونیاک و حدود 350 میلیون متر مکعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد که از خط سوم سراسری تامین می گردد.
مصارف تولیدات مجتمع
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است.در بخش تولیدات شیمیایی کلیه فرآورده ها شامل اکسید اتیلن/ اتیلن گلیکلها-اسید استیک/وینیل استات-دواتیل هگزانول-بوتانولها-اتانول امین ها و اتوکسیلاتها به اضافه سموم علف کش هاکاملا در کشور منحصر به فرد میباشد و نیاز صنایع مهمی در کشور را تامین نموده و مازاد آنها به خارج صادر میشود.در بخش پلیمری نیز فرآورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده اند که بعنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یک بار مصرف-کیسه سرم-بدنه باطری-گونی آرد-الیاف و همچنین مواد اولیه ساختبشکه های بزرگ به روش دورانی ونیز گرید مخصوص تولید لوله های آب-فاضلاب و گاز و لاستیک پی بی آر را نام برد.
اولویت مصرف فرآورده های مجتمع برای تامین نیاز صنایع داخل کشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم به سزایی در تامین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی که نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تامین می نماید.
واحد های مجتمع
الف- واحدهای فرآیندی:واحد های فرآیندی مجتمع شامل 19 واحد میباشد.
ب- واحدهای سرویسهای جانبی:
- آب بدون املاح:ظرفیت 450 متر مکعب در ساعت
- واحد تولید بخار:ظرفیت 500 تن در ساعت
- واحد نیروگاه:ظرفیت کل تولید125 مگا وات
- برجهای خنک کننده:شامل 9 برج
- واحد هوای فشرده یا هوای ابزار دقیق: 5 کمپرسور هر کدام26000 نرمال متر مکعب در ساعت به ظرفیت کل 130000 نرمال متر مکعب
- واحد تفکیک نیتروژن و اکسیژن از هوا :ظرفیت اکسیژن14500 نرمال متر مکعب و نیتروژن6000 نرمال متر مکعب در ساعت
ج- واحدهای عمومی(آفسایت):شامل مخازن مواد شیمیایی،سیستم بازیافت کاندنس ها، سیستم آب خام، سیستم گاز، سیستم سوخت مایع، مخازن خوراک، مخازن محصولات مایع، سیستم آتش نشانی، مخازن گاز هیدروژن، سیستم مشعل مجتمع، واحد تصفیه پساب صنعتی، سیستم توزیع شبکه برق، شبکه مخابرات، اتصالات بین واحدها و سیستم جمع آوری و دفع آبهای زائد.
موقعیت جغرافیایی
مجتمع پتروشیمی اراک در جوار پالایشگاه اراک در کیلومتر 22 جاده اراک- بروجرد و در زمینی به وسعت 523 هکتار قرار دارد.
فهرست مطالب :
عنوان صفحه
1 پتروشیمی اراک در یک نگاه 7
2 ساختار و نمودار سازمانی 12
3 واحدهای مجتمع 13
4 معرفی نواحی مختلف پتروشیمی اراک 14
5 کنترل اقلام ورودی 19
6 شرح مختصر فرآیند واحد و نیل استات 22
7 کنترل ورودیها 23
8 شرح پروسس 28
v واکنش ( بخش 10) 28
v بخش CO2 زدائی ( بخش 20) 45
v اساس پروسس 45
v شستشو دادن با آب و پرچ کردن 46
v جاذب CO2 47
v غربال کننده CO2 48
v صافی کربنات 2007-F-31 49
v تزریق مواد ضد کف 49
v مخزن آماده سازی و پساب کربنات 50
v تانک ذخیره کربنات 2002-TK-31 50
v تقطیر ( بخش 30) 50
v ستون آزئوترییک 3002-T-31 50
v ستون جریان جانبی 3002-T-31 55
v ستون اتیل استات 3002-T-31 56
v ستون آبگیری 3004-T-31 57
v ستون عریان کننده آب 3005-T-31 59
v ستون مواد سبک 3006-T-31 60
v ستون ونیل استات 3007-T-31 61
v غلظت دی استانها ، پلیمرها و ترکیباتی با نقطه جوش بالا 62
v سیستم ممانعت کننده 64
v سیستم تخلیه 65
v انبار ذخیره میانی ( بخش 40) 65
v انبار نهائی محصول و بارگیری ( بخش 50) 66
v سیستم مشعل گاز (بخش 60) 67
v بخار و سیستم کندانس ( بخش 70) 67
v واحد Utilities ( بخش 80) 68
9 پیوست 1 (دستور العمل های عمومی برای جلوگیری از حوادث )69
10 پیوست 2 (مواد شیمیایی خطرناک واحد ) 78
11 پیوست 3 ( علائم اختصاری مواد در واحد VA) 107
پتروشیمی اراک در یک نگاه
هدف :
ایجاد یک مجتمع پتروشیمی جهت تولید مواد پایه ای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا و تبدیل آنها به فراورده های نهایی پلیمیری و شیمیایی.
سهامداران :
شرکت ملی صنایع پتروشیمی
شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران
شرکت مدیریت سرمایه گذاری بانک ملی ایران
سازمان تامین اجتماعی
سازمان بازنشستگی کشوری
شرکت سرمایه گذاری کشوری
شرکت سرمایه گذاری تدبیر
سایر سهامداران
سرمایه نقدی : 600 میلیارد ریال
تولیدات :
در ظرفیت کامل تولیدات مجتمع بالغ بر 1138020 تن مواد پایه ای .میانی و نهایی می باشد که نیاز بخش وسیعی از صنایع داخلی را تامین و مازاد فراورده ها به خارج از کشور صادر می شوند .
تاریخچه و انگیزه احداث :
مجتمع پتروشیمی اراک یکی از طرحهای زیربنایی و مهم می باشد که درراستای سیاست های کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تامین نیاز داخلی کشور و صادرات ایجاد و به بهره برداری رسیده است .
این طرح درسال 1363 به تصویب رسیده است و پس از طی مراحل طراحی و نصب و ساختمان در سال 1372فاز اول مجتمع در مدار تولید قرار گرفت در ادامه کار به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر واحدهای دیگر مجتمع تکمیل و واحد اتوکسیلات به عنوان آخرین واحد مجتمع در سال 1382 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت . از سال 1379 همزمان با تکمیل واحدها طرحهای توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است . از سال 1378 با تصویب هیات مدیره و پس از بررسی های دقیق و عملکرد مجتمع . شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید .
اهمیت تولیدات مجتمع :
از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراک استفاده از دانش های فنی . تکنولوژی فرایندهای پیشرفته می باشد . تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتا" گریدهای مختلف را شامل می شوند . از لحاظ انتخاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را می توان یافت که مانند مجتمع پتروشیمی اراک ترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیر سموم علف کشها را یک جا داشته باشد . مجتمع پتروشیمی اراک از لحاظ تنوع ارزش فراورده ها و نقش حساس آن در تامین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر می باشد .
خوراک مجتمع :
خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنگین است که از پالایشگاههای اصفهان و اراک از طریق خط لوله تامین می شود . خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد . ضمنا"حدود 6000 تن آمونیاک و حدود 350 میلیون متر مکعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد که از خط سوم سراسری تامین می گردد و حدود 153000 تن در سال اکسیژن برای مجتمع مورد نیاز است که در واحد جداسازی هوا در مجتمع تولید می گردد . آمونیاک نیز از مجتمع های داخل کشور تامین می شود.
نیروی انسانی :
کل نیروی انسانی شاغل در مجتمع بالغ بر 1769 نفر می باشد که حدود 1213 نفر فنی و 556 نفر ستادی می باشند . بر اساس سیاست کلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از کارها به بخش خصوصی واگذار گردید که در این راستا چندین شرکت شامل 1000 نفر نیرو در بخش های خدماتی . تعمیراتی و غیره در مجتمع فعالیت دارند .
مصارف تولیدات مجتمع :
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است . در بخش تولیدات شیمیایی کلیه فراورده ها شامل اکسید اتیلن / اتیلن گلیکول – اسید استیک / وینیل استات – دو اتیل هگزانول و بوتانلها و اتانل آمین ها به اضافه سموم علف کشها کاملا" در کشور منحصر به فرد می باشند و نیاز صنایع مهمی در کشور را تامین نموده و مازاد آنها به خارج صادر می شود .در بخش پلیمری نیز فرآورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده اند که به عنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یک بار مصرف – کیسه سرم – بدنه باطری – گونی آراد – الیاف و همچنین مواد اولیه ساخت بشکه های بزرگ به روش دورانی و نیز گرید مخصوص تولید لوله های آب . فاضلاب . گاز و لاستیک پی بی آر را نام برد .
شرح مختصر: ساختار سازمانی می تواند موجب خلاقیت مدیران گرددو نیز خلاقیت مدیران نیز می تواند ساختارهای سازمانی مناسب را به وجود اورد. هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین ساختار سازمانی و خلاقیت مدیران در پتروشیمی بندر امام خمینی می باشد.جامعه اماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و کارشناسان ارشد می باشد. نمونه گیری به روش هدفمند بوده است. از پرسشنامه های خلاقیت فیفر و ساختار سازمانی برای گرداوری اطلاعات استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش امار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین پیچیدگی سازمانی ، تمرکز ، و رسمیت و خلاقیت مدیران رابطه معنادار وجود دارد. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد که بین سطح تحصیلات و سابقه کار مدیران و خلاقیت انها رابطه معنادار وجود دارد.
فهرست مطالب
فصل اول : کلیات تحقیق2
مقدمه3
1-1) بیان مسئله3
1-2 ) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق4
1-3 ) اهداف تحقیق4
1-4) سوالات تحقیق5
1-5) فرضیه های تحقیق5
1-6) جامعه آماری6
1-7) روش تجزیه و تحلیل داده ها6
1-8) تعریف واژه ها6
1-9)محدودیت های تحقیق7
1-10)مراحل انجام تحقیق8
فصل دوم : مبانی نظری و سوابق تحقیق10
2-1: مقدمه11
2-2: مبانی نظری11
2-2-1: خلاقیت12
2-2-2: نظریه های خلاقیت15
2-2-2-1: نظریه کهن15
2-2-2-2: نظریه تداعی گرایی و رفتارگرایی16
2-2-2-3: نظریه انسانگرایی17
2-2-2-4: نظریه شناخت گرایی18
2-2-2-5: نظریه گشتالت18
2-2-2-6: نظریه اسکاکتل19
2-2-2-7: نظریه گیلفورد19
2-2-2-8: نظریه تورنس20
2-2-2-9: نظریه آمابیل20
2-2-2-10: نظریه عصب شناختی21
2-2-3: فرآیند خلاقیت22
2-2-3-1: فرآیند خلاقیت از نظر هلم هولتز22
2-2-3-2: فرآیند خلاقیت از نظر والاس22
2-2-3-3: فرآیند خلاقیت از نظر اسبورن23
2-2-3-4: فرآیند خلاقیت از نظر استین24
2-2-3-5: فرآیند خلاقیت از نظر عابدی24
2-2-3-6: فرآیند خلاقیت از نظر آلبرشت25
2-2-3-7: فرآیند خلاقیت از نظر مالاگا26
2-2-4: مولفه های خلاقیت26
شکل 2-2: مؤلفه های خلاقیت27
2-2-5: عوامل موثر بر خلاقیت28
2-2-5-1: عوامل توسعه خلاقیت28
2-2-5-1-1: عوامل فردی28
2-2-5-1-2: عوامل محیطی30
2-2-5-2: عوامل بازدارنده و موانع خلاقیت32
2-2-5-3: سایر عوامل تأثیر گذار در خلاقیت48
2-2-6: ویژگیهای افراد خلاق50
2-2-7: ویژگیهای گروه خلاق52
2-2-8: تکنیکهای توسعه خلاقیت54
2-2-8-1: یورش فکری یا کنکاش مغزی54
2-2-8-2: مدل سینکتیکس یا فن قیاسی55
2-2-8-3: تکنیک دلفی55
2-2-8-4: تکنیک گروه اسمی (گروهبندی گزینشی)56
2-2-8-5: ارتباط اجباری57
2-2-8-6: الگو برداری از طبیعت57
2-2-9: ضرورت و اهمیت خلاقیت58
2-2-9-1: نقش و اهمیت خلاقیت از جنبه کلی و عمومی59
2-2-9-2: نقش و اهمیت خلاقیت از جنبه فردی59
2-2-9-3: نقش و اهمیت خلاقیت و نوآوری از جنبه سازمانی59
2-2-10: تقسیم بندی سازمانها بر اساس میزان خلاقیت60
2-2-11: نقش مدیر در پرورش خلاقیت61
2-3: تحقیقات انجام یافته در رابطه با موضوع تحقیق64
2-3-1: تحقیقات انجام شده در داخل کشور64
2-3-2: تحقیقات انجام شده در خارج از کشور68
2-2-4: جمع بندی74
13-2) بخش دوم ساختار سازمانی:75
-13-1-2) تعریف ساختار سازمانی:75
2-13-1-2) وظایف ساختار سازمانی:75
3-13-1-2) متغیرهای اثرگذار برروی ساختار سازمانی:76
14-1-2) انواع سازمانها:77
1-14-1-2) ویژگیهای سازمانهای مکانیکی:77
2-14-1-2) ویژگیهای سازمانهای ارگانیکی:77
15-1-2) انواع ساختارهای سازمانی:78
1-15-1-2) ساختار ساده:79
2-15-1-2) بوروکراسی ماشینی:81
3-15-1-2) بوروکراسی حرفهای:82
4-15-1-2) ساختار بخشی (شعبهای):83
5-15-1-2) ساختار ادهوکراسی:85
6-15-1-2) ساختار ماتریسی (حرفهای):87
2-1-16) نقاط قوت و ضعف ساختار ماتریسی:87
16-1-2)معایب عمده ساختار ماتریسی:88
17-1-2) رابطه استراتژی- ساختار:88
18-1-2) انواع سازمانهای استراتژیک:91
فصل سوم:روش شناسی تحقیق94
مقدمه:95
ابزار گرداوری اطلاعات :96
روایی پرسش نامه خلاقیت فیفر:98
جامعه اماری و نمونه گیری:99
فصل چهارم : یافته های تحقیق101
مقدمه:102
توصیف دادهها:102
ب) ازمون فرضیه های تحقیق:104
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق109
مقدمه:110
پیشنهادات کاربردی برمبنای فرضیه های تحقیق:113
پیشنهاد برای پژوهشهای آینده:114
مشکلات ومحدودیتهای تحقیق :115
منابع:116
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1: عوامل فردی (درونی) پیش برنده و باز دارنده خلاقیت47
جدول 2-2: عوامل محیطی (بیرونی) پیش برنده و باز دارنده خلاقیت48
جدول 3-2- طبقهبندی عمده استراتژی- ساختار93
جدول 3-1: راهنمای امتیاز بندی پرسشنامه خلاقیت فیفر96
جدول شماره 4-1: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه کار103
جدول شماره 4-2: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات103
جدول 4-3 : نتایج آزمون اسپیرمن جهت بررسی رابطه بین پیچیدگی سازمانی و خلاقیت مدیران104
جدول 4-4: نتایج آزمون اسپیرمن جهت بررسی رابطه بین تمرکز سازمانی و خلاقیت مدیران105
جدول 4-5: نتایج آزمون اسپیرمن جهت بررسی رابطه بین پیچیدگی سازمانی و خلاقیت مدیران106
جدول 4-6: نتایج آزمون اسپیرمن جهت بررسی رابطه تحصیلات مدیران و خلاقیت106
جدول 4-7: نتایج آزمون اسپیرمن جهت بررسی رابطه بین سابقه کار و خلاقیت مدیران107
جدول 4-7: نتایج آزمون اسپیرمن جهت بررسی رابطه بین وضعیت فرهنگی –محیطی سازمان و خلاقیت مدیران108
فهرست جداول
عنوان صفحه
شکل 2-1: فرآیند خلاقیت از دیدگاه آلبرشت (1987)25
شکل 2-2: مؤلفه های خلاقیت27
شکل 2-3: وضعیت روابط متقابل نهادهای بنیادین در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه43
شکل 2-4: مقایسه نتایج تحقیقات ریباوت، آلتشولور و زلاتین... 49
شکل 2-5: تقسیم بندی سازمان ها بر اساس میزان خلاقیت (الوانی، 1373)61
شکل 2-6-تعیین کننده بودن استراتژی در تعیین ساختار سازمان88
شکل 3-1: نیمرخ خلاقیت شخصی پاسخگویان97
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 3-2-ساختارساده80
نمودار 4-2-بوروکراسی ماشینی81
نمودار 5-2-ساختاربوروکراسی حرفه ای82
نمودار 6-2-ساختاربخشی84
نمودار 7-2-ساختارادهوکراسی86
نمودار 2-2-سازمان درفرآیندتوسعه ازدیدگاه چندلر90