بررسی علل تنبلی دانش آموزان دختر در نوشتن تکلیف در دبستان های دولتی و کلاسهای اول دبستان در ناحیه 7 شهر مشهد
مقدمه
آموزش و پرورش کلید فتح آینده است و تنها مرکبی است که در هیات آینده ای روشن وپر امید است . هر گاه می خواهید فرداها را ببینید کافی است به طور عمیق به مدرسه بنگرید . مردان و زنان فردا آنجا هستند و آنهایند که کلید فتح آینده رادر دست دارند .( صداقت ، 1374 ،ص 496)
در این میان مدرسه بیشترین سهم را بر عهده دارد و سرانجام این مسئولیت خطیر به عهده مسلمین واگذار می شود وآنها هستند که باید بتوانند دانش آموزان را به درتی تربیت و آنان را انسانهای سالم ، خلاق متعال ورشد یافته بار آورند . از مسائل مهمی که همواره همراه آموزش و پرورش بوده است تکلیف شب است .
تکلیف شب از جمله مسائل مهم در امور آموزش و فرآیند تعلیم و تربیت است ، با توجه به این ضرورت و حساسیتی که این موضوع در امر یادگیری و آموزش دارد ،متاسفانه در کتب درسی مراکز تربیت معلم و دانشکده ها ی علوم تربیتی کمتر به آن توجه شده است . در این زمینه تعداد مقالات و تحقیقات کمتر است . هریس کویر تکلیف شب را چنین تعریف می کند : وظیفه ای که توسط معلمان برای دانش آموزان معین می شود تا در ساعاتی خارج از مدرسه توسط دانش آموز انجام گیرد . در مورد تکلیف شب نظرات متعدد ومتفاوت است . عده ای آن را عامل فعالیت – تمرین و تثبیت خلاقیت آموزشی تلقی کرده و بعضی آن را مصیبت تربیتی وگروهی عامل تضاد والدین و تزلزل خانواده و دسته ای راه افراط پی گرفتند و آن را در عصر کامپیوتر به شکل یک هیولای تربیتی می بینند که ضایع کننده تمایلات ، رغبتها و استعدادهاست .(http:///www.roshdmag.org )
تنبلی در نوشتن تکلیف موضوعی است که در بین اکثر دانش آموزان وجود دارد . این یک واقعیت است که هیچ کس حتی شما هم نمی توانید به همه کارهایی که باید انجام دهید برسید و آن را تمام کنید . برای همین ضروری است که هنگامی که در انجام برخی از کارها تنبلی کنید . یکی از دلایل تنبلی در انجام کارهای بزرگ و مهم آن است که هنگامی که برای اولین بار با آنها مواجه می شویم بسیار بزرگ و سخت به نظر می رسند ( طارمی ، کوروش ، 1342 ، پاییز 82 ،ص 162 )
از دیگر عواملی که نقش بسیار مهمی در ایجاد تنبلی دانش آموز دارد ، خانواده و کیفیت مناسبات این واحد کوچک اجتماعی است . وحدت موجود در ارتباط اولیاء یا برعکس ، ناسازگاری پدر و مادر و همچنین ناهماهنگی بین سلیقه و رفتارهای تربیتی پدر و مادر و احساس ایمنی کودک تاثیر می گذارد . همچنین سلامت حواس کود ک عامل مهمی در سازش یا ناسازگاری محیط محسوب می شود . عامل دیگر ضعف و ناتوانی دانش آموز است . کودک ضعیف و ناتوان کم حوصله است و تنبلی می کند . از دیگر مواردی که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد نیازهای بدنی شامل آب ، غذا و استراحت و .... است . از دانش آموزانی که شبها استراحت کافی ندارند و یا روزانه غذای کافی و مناسبی دریافت نمی دارند نباید انتظار داشت که منظم و سر وقت تکالیف درسی خود را تمام و کمال در اختیار معلم قرار دهند.
بیان مسئله
در بیان مسئله باید توجه داشت که چه عامل یا عواملی باعث تنبلی دانش آموزان در نوشتن تکلیف می شود و چه انگیزه هایی در این امر دخیل است ؟ آیا بوجود آمدن چنین طرز تفکری از عوامل درون دانش آموز ایجاد می شود یا عوامل بیرونی مانند : سطح توقعات معلم و خانواده از دانش آموز و یا عدم تناسب تکالیف با شرایط دانش آموز ؟
از آنجایی که مشق شب یا تکلیف و تنبلی در انجام دادن آنها از مسائل خاص کودکان دبستانی است . ذهن محققان را به خود مشغول کرده و موجب شده است که نظرات گوناگون و متفاوتی ارائه دهند . در اینجا لازم است چند تعریف را ارئه دهیم :
تکلیف شب : در لغت عبارت است از چیزی از کسی خواستن بطوریکه او را از آن رنج رسد ،زیاده از اندازه طاغت کار فرمودن به کسی ، فرمان کار دادن و حکم به اجرای امری کردن و زحمت دادن . منظور از تکلیف موظف ساختن دانش آموزان به انجام دادن فعالیتهایی است که از طرف معلم تعیین می شود . ( دهخدا ، علی اکبر ، لغت نامه دهخدا ، حروف الفبا ( ت) صفحه 879 )
تنبلی : پشت گوش انداختن انجام کارهایی که گاهی ضروری هستند به دلیل خستگی ، بی حوصلگی و عادت و ...
تنبلی: کاهلی وتن پروری – سستی کردن.
بی اعتنایی : اعتنا نکردن بقصد تحقیر به کسی.
خستگی : جراحت – ریش.
تکلیف : تکلیف در لغت عبارتست از چیزی ازکسی خواستن بطوریکه اورا ازآن رنج رسد زیاده از اندازه ی طاعت کار فرمودن به کسی فرمان کار دادن وحکم به اجرای امری کردن وزحمت دادن.
اکراه:به ناخوته وستم برکاری داشتن- به کار خلاف میل واداشتن کسی را- فارسان به معنی کراهت وسماجت استعمال نمایند- ناخوش داشتن – ناپسند داشتن- ناخواست – فشار – زور- عدم رضایت –عدم میل وعدم رغبت-
مشکل : دشواری وسختی وزحمت .
حجم : ستبری – هنگفتی – ضخامت- جسامت-برآمدگی چیزی- حجم اطلاق می شود برآنچه مرا ورا اندازه ومقداری باشد خواه جسم باشد وخواه نباشد . آن مقدار از فضاکه در تصرف جسم باشد.
تنبید : بیدار گردانیدن وواقف کردن برچیزی – آگاهانیدن- هوشیارکردن- آگاهی پس از غفلت- دراصطلاح علم معانی آنچه از مجملی به اندک تامل فهمیده شودوگفته اند تنبید حکمی است که اثبات آن محتاج بدلیل نیاشد بلکه تنها ملاحظه اطراف حکم یا تمثیل مز یل خفا آن را اثبات کند. دلالت کردن به چیزی که از آن غافل باشد.
تعریف عملیاتی :
تنبلی : منظور از تنبلی دراین تحقیق پشت گوش انداختن کارهایی است که گاهی ضروری هستند دراین تحقیق منظور ننوشتن تکالیف است.
بی اعتنایی: منظور بی اعتنایی دراین تحقیق مهم نبودن ننوشتن تکلیف برای معلم است.
خستگی : منظور احساسی است که به هر دلیلی دردانش آموزایجاد شده ومانع انجام ندادن تکلیف می شود.
تکلیف: منظور فعالیتهایی است که دانش آموز درخارج ارساعات درس کلاسی ودرزمان فراغت موظف به انجام آن است.
اکراه : منظور ناخشنودی دانش آموز از نوشتن تکالیفش است وبا زور باید تکالیفش راانجام دهد.
مشکل : منظور از مشکل دراین تحقیق دشوار بودن مسائل وتکالیفی است که بر عهده دانش آموز گذاشته می شود وتیاز به فکر زیاد دارد.
حجم تکالیف : منظور مقدارتکلیفی است که هر شب یا بعضی از شبها دراختیار دانش آموز گذاشته می شود.
تنبید:منظور سرزنش وخشنونت و... است کهمعلم به دلیل انجام ندادن به موقع تکالیفبه دانش آموزان اعمال می کند.