روش تحقیق بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت
مقدمه :
فراغت پدیده ای است اجتماعی و فرهنگی و می توان گفت از آن هنگام که جامعه و فرهنگی به وجود آمده این پدیده نیز در زندگی مردمان به صورتی مورد یافته ، مطرح گردیده است . در گذشته این اوقات به صورت کار وبازی تواما انجام می پذیرفته که بیشتر به خاطر مذهب و اعمال آن این زمان را می گذرانیدند ولی در طول تاریخ و تحولات جوامع ، به تدریج کار و بازی از همدیگر جدا شدند و اهمیتی که بشر برای اوقات فراغت خود قائل شد انواع هنرها و بازیها و . . . بسط و توسعه باور نکردنی پیدا کردند .
در کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران ، شاپور راسخ خطاب به اوقات فراغت آن را چنین تعریف می کند :
(( فراغت به اوقاتی اطلاق می شود که در ان آدمی نه تنها از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف شخصی و خانوادگی و اجتماعی آسوده باشد و آن را به طیب خاطر به امور صرف کند ، چون تفریح ، بازی ، ورزش و کارهای ذوقی و تفننی فرهنگی ، مصرف دارد . ))
دانش آموزان مقطع اول در دبیرستان عطارکه در حال حاضر مشغول به تحصیل می باشند .
هدف تحقیق :
از آنجا که همواره به این مسئله که (( تشخیص ، نیمی از شناخت موضوع است )) معتقد بوده ام و اصولاً هر تحقیقی با هدف خاصی آغاز می گردد و تحقیق بدون هدف نتیجه ای بار نمی آورد در این تحقیق هدف بدست آوردن آن سری از علاقه و خواسته های این دانش آموزان در چگونگی گذراندن اوقات فراغت خود می باشد .
بیان مسئله :
ما با تمدنی رو به رو هستیم که در آن فراغت نقش مهمی دارد زیرا از یک طرف تکنولوژی به تدریج کار توان فرسا را از دوش افراد بر می دارد مثل (( رایانه )) و از طرف دیگر زمان کار به علت افزایش حجم تولید ، کاهش می یابد در نتیجه در آینده ای نه چندان دور افراد با ساعات فراغت زیادی روبرو خواهند بود .
براستی برای پرکردن ساعات طولانی فراغت چه باید کرد ؟ ساعات فراغت به چه نحو گذرانده شود که در پرورش استعداد افراد موثر واقع گردد و از هدر رفتن وقت جلوگیری گردد ؟
سوال 2 ) شما چند سال دارید ؟
جدول توزیع فراوانی افراد جامعه مورد مطاله بر حسب سن
Xi*Fi | Xi | فراوانی نسبی | فراوانی مطلق Fi | طول دسته |
54 | 5/13 | 8% | 4 | 14-13 |
713 | 5/15 | 92% | 46 | 16-15 |
767 |
| 100% | 50 | جمع |
طبق جدول میزان سن افراد مورد بررسی نشان داده شده که از 50 نفر مورد مطالعه 4 نفر 8 در صد آنها به گروه سنی ( 14 – 13 ) متعلق می باشند و 46 نفر از آنها یعنی 92 درصد به گروه سنی ( 16 – 15 ) متعلق می باشند در نتیجه بیشترین درصد متعلق به گروه سنی ( 16 – 15 ) می باشد و میانگین سنی این افراد مورد مطالعه 34/15 می باشد .
Xi * Fi | Xi | فراوانی نسبی | فراوانی مطلق Fi | طول دسته |
54 | 5/13 | 08/0 | 4 | 14-13 |
713 | 5/15 | 92% | 46 | 16-15 |
767 |
| 100% | 50 | جمع |
سوال 3 ) در طول شبانه روز چند ساعت وقت آزاد دارید ؟
جدول توزیع فراوانی افراد جامعه بر حسب داشتن وقت آزاد
Fi*X | فراوانی نسبی | فراوانی مطلق Fi | طول دسته |
5 | 1/0 | 5 | 1ساعت و کمتر |
20 | 1/0 | 5 | 2 ساعت بیشتر |
12 | 08/0 | 4 | 3ساعت بیشتر |
144 | 72/0 | 36 | 4ساعت و بیشتر |
179 | 100/0 | 50 | جمع |
طبق نتایج حاصل از جدول فوق و نمودار دایره ای که میزان ساعات وقت آزاد آنها را در طظول شبانه روز مورد بررسی قرار می دهد از 50 نفر 10% آنها یک ساعت و کمتر وقت آزاد دارند ، 10 % دو ساعت و 8 % سه ساعت و 72 % آنها چهار ساعت و بیشتر وقت آزاد دارند که از این تعداد بیشترین درصد آنها 4 ساعت و بیشتر وقت آزاد دارند و کمترین درصد آنها متعلق به یک ساعت و کمتر از یک ساعت می باشد . و در بررسی میانگین این ساعات وقت آزاد فوق الذکر مشخص شده که میانگین آنها 58/3 می باشد .
بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت
مقدمه :
فراغت پدیده ای است اجتماعی و فرهنگی و می توان گفت از آن هنگام که جامعه و فرهنگی به وجود آمده این پدیده نیز در زندگی مردمان به صورتی مورد یافته ، مطرح گردیده است . در گذشته این اوقات به صورت کار وبازی تواما انجام می پذیرفته که بیشتر به خاطر مذهب و اعمال آن این زمان را می گذرانیدند ولی در طول تاریخ و تحولات جوامع ، به تدریج کار و بازی از همدیگر جدا شدند و اهمیتی که بشر برای اوقات فراغت خود قائل شد انواع هنرها و بازیها و . . . بسط و توسعه باور نکردنی پیدا کردند .
در کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران ، شاپور راسخ خطاب به اوقات فراغت آن را چنین تعریف می کند :
(( فراغت به اوقاتی اطلاق می شود که در ان آدمی نه تنها از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف شخصی و خانوادگی و اجتماعی آسوده باشد و آن را به طیب خاطر به امور صرف کند ، چون تفریح ، بازی ، ورزش و کارهای ذوقی و تفننی فرهنگی ، مصرف دارد . ))
دانش آموزان مقطع اول در دبیرستان عطارکه در حال حاضر مشغول به تحصیل می باشند .
هدف تحقیق :
از آنجا که همواره به این مسئله که (( تشخیص ، نیمی از شناخت موضوع است )) معتقد بوده ام و اصولاً هر تحقیقی با هدف خاصی آغاز می گردد و تحقیق بدون هدف نتیجه ای بار نمی آورد در این تحقیق هدف بدست آوردن آن سری از علاقه و خواسته های این دانش آموزان در چگونگی گذراندن اوقات فراغت خود می باشد .
بیان مسئله :
ما با تمدنی رو به رو هستیم که در آن فراغت نقش مهمی دارد زیرا از یک طرف تکنولوژی به تدریج کار توان فرسا را از دوش افراد بر می دارد مثل (( رایانه )) و از طرف دیگر زمان کار به علت افزایش حجم تولید ، کاهش می یابد در نتیجه در آینده ای نه چندان دور افراد با ساعات فراغت زیادی روبرو خواهند بود .
براستی برای پرکردن ساعات طولانی فراغت چه باید کرد ؟ ساعات فراغت به چه نحو گذرانده شود که در پرورش استعداد افراد موثر واقع گردد و از هدر رفتن وقت جلوگیری گردد ؟
روش تحقیق :
از آنجا که تحقیق درباه ی چگونگی گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان می باشد مطلوب ترین روش جهت انجام چنین تحقیق استفاده از روش ارائه پرسشنامه است .
جامعه آماری :
جامعه آماری این تحقیق شامل دانش آموزان مقطع اول دبیرستان در مدرسه عطار شهرستان نیشابور در سال 83 – 82 می باشد که جمعاً تعدادشان 254 نفر است .
حجم نمونه :
به دلیل تعداد دانش آموزان که در 8 کلاس و با میانگین 32 نفر و مجموع دانش آموزان 254 نفر تمام افراد را در یک برگ به ترتیب شماره نوشته و افرادی که شماره راست آنها به صفر و پنج ختم شده به عنوان نمونه انتخاب کردم مثلاً : شماره های 5 ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، . . . ، 250 در نتیجه تعداد افراد جامعه برابر 50 نفر بوده که مورد بررسی قرار می گیرد .
تعیین پایانی پرسشنامه :
جهت تعیین پایانی پرسش نامه از حجم نمونه کل 10 نفر را انتخاب کرده و پرسش نامه ها را به آنها داده و بعد از چند هفته باری دیگر همان سوالات را به همان افراد ارائه دادم . سپس جوابها را بررسی و با یکدیگر تطبیق نمودم لذا سوالاتی که متناسب نبوده است از جدول سوالات حذف کرده ام .
روشهای آماری :
پس از استخراج پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل از فراوانی مطلق و بشی استفاده می شود و همچنین از میانگین جهت تعیین متوسط زمان مصرف شده فعالیتها استفاده شده است .
بررسی تاثیر پایگاه اجتماعی در نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشجویان
یکی از عرصههایی که زندگی روزمره را بازنمائی میکند و قدرت و مقاومت را در زندگی انسانها به نمایش میگذارد ، عرصهی فراغت است . فراغت عرصهای است که اختیار و آزادی انسانها در آن عرصه بیشتر قابل اعمال است در نتیجه برخلاف کار که انضباط بیشتری را ایجاب میکند ، فضای مناسبی برای مقاومت در برابر رویههای فرهنگی جا افتاده و برای پدید آوردن روالها و کردارهای جدید است ، از اینروست که گفتهاند فراغت میتواند فرهنگ ایجاد کند و هویت افراد را آشکار سازد .برخی از پژوهشگران بر این باورند که پدیدهی فراغت در سرتاسر تاریخ زندگی بشر وجود داشته و خاص زمان مشخصی نیست اما برخی دیگر فراغت را پدیدهای میدانند که با تمدن صنعتی پیوند دارد و معتقدند که دارای دو ویژگی و شرایط خاصی است که عبارتند از :
1) تحت تأثیر مراسم اجباری و الزامات فرهنگی و اجتماعی نیست . ( براون ، 1996 ، ص 92 )
2) از سایر فعالیتهای ضروری زندگی روزمره نظیر خوردن متفاوت است . ( دومازید ، 1372 ، ص 56 )
چنانچه این دو شرط ملاک باشد اوقات فراغت در جوامع صنعتی وجود نداشته زیرا افراد در گذراندن فراغت خود نظیر تفریحات و سرگرمی نوعی تابع الزامات فرهنگی اجتماعی بودهاند . ( فکوهی ، ناصر ، 1382 )
واقعیت آن است که امروزه وجود و اهمیت به آن هم نتیجهی رشد صنعت و هم نتیجهی جامعهی مصرفی بوده است . فعالیتهای اوقات فراغت امروزه از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی از آن به مثابه آینهی فرهنگ جامعه یاد میکنند به این معنی که چگونگی گذران اوقات فراغت افراد یک جامعه تا حد زیادی معرف ویژگیهای فرهنگ آن جامعه است و از این نظر گاه کوششی برای شناسائی چگونگی گذران اوقات فراغت در یک جامعه با یک گروه اجتماعی حائز اهمیت ویژهای است . ( چگونگی پرداختن به فعالیتهای فراغت در بین جوانان و نوجوانان ، شریفیان، مسعود ، ص 5 )
فصل اول
فهرست مطالب.. ج
فصل اول. ذ
مقدمه. 1
بیان مسأله. 2
ضرورت و اهمیت تحقیق. 4
هدف از انجام تحقیق. 5
اهداف تحقیق. 5
هدف کلی.. 5
اهداف جزئی تحقیق. 5
فصل دوم. 7
تعریف نظری.. 8
بررسی تئوریک یا نظری موضوع پروژه 8
مفهوم فراغت.. 8
تعریف فراغت ( اوقات فراغت ) 8
اوقات فراغت : 9
اوژه در تعریف فراغت میگوید. 9
تقسیمبندی اوقات : 10
عوامل موثر در گذراندن اوقات فراغت.. 11
عوامل اقتصادی.. 12
عوامل فرهنگی.. 13
عوامل سیاسی و سیاستگزاریهای دولت در امر اوقات فراغت.. 15
اسلام و اوقات فراغت.. 15
اوقات فراغت در ایران پس از اسلام. 16
مباحث نظری در خصوص موضوع تحقیق. 17
آراء جامعهشناسان. 17
دیوید رایزمن.. 17
مفهوم فراغت.. 19
مفهوم اوقات فراغت از دیدگاه چند نظریه پرداز. 19
چارچوب نظری « دیدگاهها » در مورد اوقات فراغت.. 20
الف) دیدگاه ایده آلیسم ( Idealism ) 20
ب) دیدگاه رئالیسم ( Realism ) 21
ج) دیدگاه پراگماتیسم ( Progmatism ) 21
د) دیدگاه اسلام. 22
سواد و اوقات فراغت.. 25
رابطه سواد والدین با اوقات فراغت فرزندان. 25
خانواده و اوقات فراغت.. 26
پایگاه اجتماعی (Social Status) 27
رابطه نقش و پایگاه اجتماعی و مفاهیم همسو. 28
پایگاه اجتماعی متجانس و غیرمتجانس... 29
منشا پایگاه اجتماعی و انواع آن. 29
عوامل تعیینکننده پایگاه اجتماعی.. 30
پیشینه تحقیق. 31
پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور. 33
فرضیه های تحقیق. 33
فصل سوم. 35
روش پژوهش... 36
جامعه آماری.. 36
ابزار اندازه گیری.. 36
تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه. 36
تعریف مفهومی و عملیاتی.. 37
فصل چهارم. 38
بخش اول : آمار نتایج توصیفی.. 39
قسمت دوم : آمار استنباطی.. 46
فصل پنجم. 54
خلاصه مطالب و نتیجه گیری.. 55
مشکلات و محدودیتهای تحقیق. 57
ارائه پیشنهادات.. 57
منابع مورد استفاده 58