تحلیل حقوقی مهریه های نامتعارف در نکاح دائم

تحلیل حقوقی مهریه های نامتعارف در نکاح دائم

پایان نامه کامل ارشد حقوق

چکیده

تعیین مهریه برای زن در ازدواج دائم و موقت امری تاییدی در اسلام بوده و خداوند در قرآن نیز به پرداخت مهریه به زنان تاکید فرموده است . علی رغم اینکه در اسلام بر استحباب مهریه کم و کراهت زیادی آن تاکید شده است در سالهای اخیر میزان مهریه بصورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است و این امر مشکلاتی در جامعه بوجود آورده است . توافق بر تعیین مهر، توافقی است تبعی و پیوستگی آن با عقد نکاح از رابطه شرط و عقد نیز کمرنگ تر است. زیرا نه خود عقد و نه التزام به آن بر حسب انشا وابسته به پرداخت مهر نیست. با توجه به اینکه مهریه در زمره حقوق خاصه زوجه به شمار آمده و نقش بسزایی در روابط زوجین ایفا می کند . نتیجه حاصله مؤید این مطلب است که تعیین سقف خاص برای مهریه، خلاف نص صریح آیات و روایات و محدود کننده اراده طرفین می باشد . اما این مطلب بدان معنا نیست که مهریه های نامتعارفی که زوج قدرت تسلیم آن را نداشته باشد، نافذ باشد؛ زیرا که آزادی اراده طرفین در تعیین میزان مهریه تا زمانی است که در چارچوب قواعد عمومی قراردادها قرار داشته باشد . بنابراین در قراداد تبعی مهریه نیز باید زوج قدرت بر تسلیم مهریه را داشته باشد، در غیر این صورت مهریه باطل می باشد .

کلیدواژه ها : مهر ، نکاح ، نامتعارف

فهرست

عنوان .......................................................................................................................................................صفحه

مقدمه ............................................................................................................................................................

بخش اول : کلیات ؛ فلسفه و ماهیت مهر و بررسی میزان مهریه و امکان تعیین سقف مهریه

فصل اول : کلیات (مفاهیم، تاریخچه، اقسام مهر )

مبحث نخست: مفاهیم ...................................................................................................................................................................................

گفتار اول : مفهوم لغوی مهر ..........................................................................................................................................................................

گفتار دوم : مفهوم اصطلاحی مهر ...................................................................................................................................................................

مبحث دوم :تاریخچه ......................................................................................................................................................................................

گفتار اول : مهر در ایران باستان.......................................................................................................................................................................

گفتار دوم : مهر در قانون حمورابی ................................................................................................................................................................

گفتار سوم : مهر در یونان قدیم .....................................................................................................................................................................

گفتار چهارم : مهر در حقوق روم .................................................................................................................................................................

گفتار پنجم : مهر در عربستان قبل از اسلام ................................................................................................................................................

گفتار ششم : مهر در حقوق اسلام ...................................................................................................................................................

مبحث سوم : اقسام مهر .....................................................................................................................................................................

گفتار اول : مهر المسمی .....................................................................................................................................................................

گفتار دوم : مهر المثل..............................................................................................................................

گفتار سوم : مهر المتعه ...........................................................................................................................

گفتار چهارم: مهر المفوضه ......................................................................................................................

فصل دوم : فلسفه و ماهیت مهر و بررسی میزان مهریه و امکان تعیین سقف مهریه

مبحث نخست : فلسفه و ماهیت مهر..............................................................................................................................................................................

گفتار نخست : فلسفه مهر ...........................................................................................................................................................................

گفتار دوم : ماهیت مهر ..............................................................................................................................................................................

بند اول:مهر به عنوان یکی از دو عوض معاوضات ....................................................................................................................................

بند دوم : مهر به عنوان تضمین و وثیقه بقای نکاح......................................................................................................................................

بند سوم : مهر به عنوان یک عطیه الزامی......................................................................................................................................................

بند چهارم : مهر به عنوان قرارداد مالی تبعی...........................................................................................................................................

مبحث سوم : بررسی مقدار مهریه ..............................................................................................................................................................

گفتار اول :مقدار مهریه در قران..................................................................................................................................................................

گفتار دوم :مقدار مهریه در کلام فقها...........................................................................................................................................................

گفتار سوم :مقدار مهر در روایات ..............................................................................................................................................................

گفتار چهارم :ممقدار مهر در حقوق موضوعه ایران و کشور های اسلامی ................................................................................................

مبحث سوم:بررسی تحولات قانون گذاری مهریه و امکان تعیین سقف مهریه...........................................................................................

گفتار اول : بررسی تحولات قانون گذاری مهریه در ایران .......................................................................................................................

گفتار دوم : بررسی امکان تعین سقف مهریه......................................................................................................................................................

بخش دوم :ضابطه های تعیین متعارف بودن مهریه و بررسی اعتبار حقوقی مهریه های نامتعارف ؛ نتیجه گیری و پیشنهادات

فصل اول : ضابطه های تعیین متعارف بودن مهریه و بررسی اعتبار حقوقی مهریه های نامتعارف

مبحث نخست: ضابطه های متعارف بودن مهریه .........................................................................................................................................

گفتار اول :ضابطه های متعارف بودن مقدار مهریه متعارف ..........................................................................................................................

بند اول : مهریه باید قابلیت تسلیم داشته باشد ...........................................................................................................................................

الف ):تعریف قدرت بر اجرای تعهد .................................................................................................................................................................

ب) : قدرت معلوم بر تسلیم مهر........................................................................................................................................................................

ج) : اثر تردید نسبت به قدرت تسلیم مهر.........................................................................................................................................................

د) : نسبی یا مطلق بودن قدرت بر تسلیم...........................................................................................................................................................

ه) : شخصی یا نوعی بودن قدرت بر تسلیم .....................................................................................................................................................

و) : قدرت بر تسلیم از خصوصیات متعهد یا مورد تعهد ..................................................................................................................................

بند دوم : مهریه از نظر مقدار معلوم باشد .....................................................................................................................................................

گفتار دوم : ضابطه های متعارف بودن نوع مهریه متعارف .........................................................................................................................

بند اول : مهر باید مالیت داشته باشد ..........................................................................................................................................................

بند دوم : مهر باید قابلیت تملک داشته باشد..............................................................................................................................................

بند سوم :مهر باید منفعت عقلایی داشته باشد ...................................................................................................................................................

مبحث دوم : بررسی اعتبار حقوقی مهریه های نامتعارف..................................................................................................................................

گفتار اول : بررسی قواعد الزامی در مهریه های نامتعارف..................................................................................................................................

بند اول :مقدور التسلیم بودن مهریه ...................................................................................................................................................................

بند دوم : عقلایی بودن مهریه ..........................................................................................................................................................................

بند سوم : قصد جدی داشتن در توافق بر مهریه...................................................................................................................................

گفتار دوم :بررسی حکم مهریه های نامتعارف ..................................................................................................................................................

بند اول : دلایل و مستندات طرفداران نظریه بطلان مهریه های نامتعارف.........................................................................................................

الف) اجماع ................................................................................................................................................................................................

ب ) غرر.........................................................................................................................................................................................................

ج ) عدم مالیت ...............................................................................................................................................................................................

د) سیره عقلا .................................................................................................................................................................................................

ه ) سفاهت ........................................................................................................................................................................................................

بند دوم: دلایل و مستندات طرفداران نظریه صحت مهریه های نامتعارف.........................................................................................................

الف) آیات .......................................................................................................................................................................................................

ب) روایات ....................................................................................................................................................................................................

بند سوم : نظر برگزیده .....................................................................................................................................................................................

گفتار سوم :وضعیت مهریه در صورت بطلان .................................................................................................................................................

بند اول : مهر المثل در صورت وقوع نزدیکی..................................................................................................................................................

بند دوم مهر المثل به مجرد وقوع عقد .............................................................................................................................................................

بند سوم : قیمت مهر تعیینی ............................................................................................................................................................................

بند چهارم : توافق بر مهریه در صورت عدم وقوع نزدیکی ............................................................................................................................

مبحث : حق حبس در مهریه های نامتعارف ..................................................................................................................................................

گفتار نخست:مفهوم فقهی و حقوقی حق حبس..............................................................................................................................................

گفتار دوم :اثر اعسار زوج بر حق حبس.........................................................................................................................................................

گفتار سوم :اثر تقسیط مهر بر حق حبس..........................................................................................................................................................

گفتار چهارم :اثر بطلان مهر بر حق حبس.......................................................................................................................................................

فصل دوم : بررسی علل افزایش مهریه و راهکارهای کاهش آن؛ نتیجه گیری و پیشنهادات

مبحث نخست :بررسی علل افزایش مهریه و راهکارهای کاهش آن ............................................................................................................

گفتار نخست :علل افزایش مهریه ................................................................................................................................................................

بند اول :پرداخت نشدن مهر در زمان عقد....................................................................................................................................................

بند دوم :غلبه نگرش های مادی نسبت به مهر ............................................................................................................................................

بند سوم :عدم استیفای کامل حقوق زن.......................................................................................................................................................

بند چهارم :مهار طلاق و کنترل تنوع طلبی های مرد ......................................................................................................................................

بند پنجم :چشم و هم چشمی .....................................................................................................................................................................

گفتار دوم : : بررسی راهکارهای ارائه شده برای کاهش مهریه های نا متعارف و انتخاب نظر برتر..........................................................

بند اول :جدی نگرفتن مهریه ......................................................................................................................................................................

بند دوم :وضع مالیات بر مهریه .......................................................................................................................................................................

بند سوم :اضافه کردن شرط عند الاستطاعه در عقد نامه .................................................................................................................................

بند چهارم :تعیین سقف خاصی برای مهریه ....................................................................................................................................................

بند پنجم :نظر برگزیده ......................................................................................................................................................................................

مبحث دوم : نتیجه گیری و پیشنهادات ............................................................................................................................................................

منابع ............................................................................................................................................................................................................

خرید فایل

جایگاه و وظایف مشاورین معاملات ملکی درنظام حقوقی

«فهرست مطالب»

جایگاه وظایف مشاورین معاملات املاک در نظام حقوقی

عنوان

	صفحه
مقدمه مؤلف	1
بخش اول	2
نظام کیفری ایران باستانی	3
سومر	3
مصر	3
آشور	4
قانون حمورایی	4
هخامنشی وقوع جرم و مجازات - نظم و امنیت همگانی	5
اشکانیان	9
سامانیان سازمان قضایی	10
بخش دوم	12
دادرسی در اسلام	13
معنی قضا	13
اصطلاح قضا	13
مراتب ولایت	14
شرایط دادرس	14
مستحبات و مکرومات دادرس	16
آداب مکروحه	16
آدابی که ترکش برای قاضی لازم است	17
بخش سوم	18
دعوی و تعریف آن	19
تعریف مدعی از مدعی علیه	19
مقررات مربوط به مدعی علیه	20
اقرار به حقوق مدعی - انکار- سکوت - مدعی علیه	21
طرق حکومت	22
هدف حقوق (معانی حقوق – مبنای حقوق)	23
حقوق فطری و طبیعی (عصر مذهبی - عصر تجربی)	24
نیروهای سازنده حقوق	26
بخش چهارم	27
اهداف حقوق	28
حقوق و شاخه ‏های آن	29
علم حقوق و فن حقوق	29
شاخه های علم حقوق(حقوق عمومی- حقوق خصوصی و حقوق بین المللی	29
حقوق و دولت	31
نقش حقوق در دولت	32
دلایل الزامی بودن حقوق	32
بخش پنجم	33
موجر و مستأجر	34
شرایط اجاره درست	34
تصرف عدوانی	35
چه زمانی مستاجر تصرف عدوانی کرده	36
بخشهای مالی قراردای(موجر و مستاجر) (ودیعه- تضمین- قرض الحسنه - سند تعهد آور)	36
سرقفلی	39
فسخ معامله	39
خسارات ناشی از عدم انجام تعهد- شرایط جبران خسارت حاصله- انتضاء موعد)	41
وقوع ضرر و توجه آن به متعهدله	42
بخش ششم	43
انواع ضرر	44
عدم اجرای تعهد ناشی از علت خارجی نباشد.	44
علت خارجی(تادیه خسارت)	45
جبران خسارت منوط به عرف یا قانون(وجه التزام)	45
شرط عدم مسئولیت	47
فرق جزا و عدم مسئولیت	48
دلایل بطلان عدم مسئولیت	49
خسارت تاخیر و تأدیه	49
معاملات استقراضی(خسارات تاخیر تادیه)	50
خسارت تاخیر تادیه در معاملات حق استرداد محاسبه خسارات تاخیر تادیه	50
راههای جبران خسارات ناشی از تأخیر تأدیه	52
تقویم خسارات	54
بخش هفتم	55
تعریف سند - انواع سند	56
سند از نظر قانون ثبت	57
روش جدید صدور سند مالکیت	57
مسئولیت کیفری در قراردادها	58
خسارات تاخیر تادیه در اسناد رسمی	59
روش محاسبه خسارات تاخیر تادیه	59
انجام تعهد به وسیله متعهد له در اسناد رسمی	60
وجه التزام در اسناد رسمی	60
در چه مواردی عملیات اجرایی سند رسمی توقیف می شود.	61
قرارداد قولنامه‏ای (انواع آن)	63
مقررات تنظیم اسناد رسمی	64
آئین تنظیم قراردادها	66
بخش هشتم	69
کلیاتی که در قراردادها باید مورد نظر قرار گیرند	70
شرایط و توضیحات در قراردادها	70
خسارت ناشی از عدم انجام تعهد	72
فورس ماژور	72
نحوه جبران خسارات(اموری که در قرارداد باید به آن توجه کرد)	73
نحوه تنظیم تضمین ها و انواع آن	73
روش حل اختلاف (داوری)	75
بخش نهم	76
قرارداد ساخت و مشارکت	77
قرارداد کار موقت	82
اجاره نامه (ویژه محلهای مسکونی)	85
قرارداد خرید ساختمان نیمه ساخت	90
مشارکت در ساخت نما	96
اجاره نامه ویژه کسب وتجارت	100
قرارداد اقاله	105
بخش دهم	107
قوانین و لوایح مصوب ق. م	107

خرید فایل

رژیم حقوقی قراردادهای منعقده میان دولت و شرکت‌های خارجی راجع به منابع طبیعی نفتی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه............................................................................................................. 1

فصل یکم: سوابق و مفاهیم راجع به قراردادهای نفتی

بخش یکم : مفاهیم اساسی راجع به قراردادهای نفتی.............................. 5

گفتار یکم- تعریف نفت و قراردادهای نفتی بین المللی.............................. 5

گفتار دوم- منابع طبیعی در متون حقوقی بین‌المللی................................. 10

بند یکم ـ منشور ملل متحد:...................................................................... 10

بند دوم ـ قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل:................................ 10

بند سوم ـ حقوق دریاها............................................................................ 14

گفتار سوم- شرکت‌های فراملیتی و شخصیت حقوقی آنان در حقوق بین‌الملل 15

بخش دوم : تاریخچه قراردادهای نفتی................................................... 26

گفتار یکم- پیشینه تاریخی قراردادها در فقه امامیه و سایر مذاهب اسلامی 26

گفتار دوم- قراردادهای نفتی از ابتدا تا دهه 1950 میلادی 31

گفتار سوم- قراردادهای نفتی از دهه 1950 به بعد................................. 34

بخش سوم : وضعیت حقوقی قراردادی نفتی امروزین............................. 37

گفتار یکم- مراحل و مدت قراردادهای نفتی جدید................................... 37

گفتار دوم- قراردادهای امتیاز.................................................................... 38

گفتار سوم- قراردادهای مشارکت............................................................ 41

مبحث اول: قراردادهای مشارکت در تولید................................... 41

مبحث دوم: قراردادهای مشارکت در سود................................... 43

مبحث سوم: قراردادهای مشارکت در سرمایه گذاری................. 43

گفتار چهارم- قراردادهای خرید خدمت................................................... 45

مبحث اول- قراردادهای خرید خدمت مخاطره پذیر: 45

مبحث دوم- قراردادهای خرید خدمت صرف.............................. 46

گفتار پنجم- قراردادهای بیع متقابل.......................................................... 47

مبحث اول- خصوصیات کلی قراردادهای بیع متقابل..................... 47

بند یکم: تاریخچه....................................................................... 47

بند دوم: تعریف قراردادهای بیع متقابل..................................... 48

بند سوم: انواع قراردادهای بیع متقابل....................................... 49

مبحث دوم- خصوصیات قراردادهای بیع متقابل در صنعت نفت.. 50

بند یکم: نکات مثبت‌حقوقی قراردادهای بیع‌متقابل برای‌کشور میزبان 51

بند دوم: نکات منفی حقوقی قراردادهای بیع متقابل برای کشور میزبان 52

مبحث سوم- قراردادهای بیع متقابل نفتی در حقوق ایران........... 54

بند یکم: منابع و متون قانونی حاکم........................................... 54

بند دوم: تشریفات عقدقراردادهای‌بیع‌متقابل و الزامات حقوقی‌ آن 57

بند سوم: آثار نفوذ اسناد بین‌المللی درقراردادهای بیع‌متقابل نفت وگاز ایران 60

فصل دوم: تئوری‌های حقوقی و وضعیت حقوقی قراردادهای نفتی در حقوق بین الملل

بخش یکم: تئوری‌های حاکم بر قراردادهای نفتی.................................... 64

گفتار یکم- نظریه قراردادهای بدون قانون.............................................. 64

گفتار دوم – نظریه «حقوق عرفی تجاری» (Lex Mercatoria) 66

گفتار سوم: نظریه قراردادهای اداری........................................................ 68

گفتار چهارم- نظریه قراردادی بین‌المللی شده Internationlized contracts 78

گفتار پنجم: نظریه اصول حقوق عمومی.................................................... 79

بخش دوم: آثار حقوق بین الملل بر قراردادهای نفتی.............................. 81

گفتار یکم: قاعده وفای به عهد و قاعده ربوس......................................... 81

گفتار دوّم: حق ملت‌ها بر توسعه............................................................... 95

مبحث اول: ماهیت حق بر توسعه................................................ 95

مبحث دوم: منابع حق بر توسعه................................................. 96

گفتار سوم: حاکمیت بر منابع طبیعی و تئوری بین‌المللی شدن قراردادها 103

گفتار چهارم : ماهیت متحول قراردادهای نفتی...................................... 115

نتیجه گیری:............................................................................................. 120

فهرست منابع فارسی............................................................................. 122

فهرست منابع لاتین................................................................................ 126

فهرست دعاوی....................................................................................... 129

فهرست قطعنامه ها و اسناد................................................................... 130

الحاقات.....................................................................................................

حقوق اقتصادی شاخه‌ای از علم حقوق است که دامنه‌ی خود را هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بین‌الملل گسترده است. در این شاخه حقوق انتزاع صرف جایی ندارد و پراکسیس (عمل بر پایه نظر) جایگاه عمده‌ای دارد. مباحث مطروحه از دو منبع سرچشمه می‌گیرند:

درگیری حقوقی و فلسفی در رجحان منافع عمومی و خصوصی بر هم و همچنین تلاش های حقوقی ـ اقتصادی در بر هم زدن رابطه یکجانبه کشورهای شمال و جنوب در روند استعمارزدایی و پس از آن.

در تحقیق پیش رو منظور ما از قراردادهای منعقده راجع به منابع طبیعی قراردادهای اکتشاف و بهره برداری است (Exploiation) و مباحث شامل قراردادهای پائین دستی مانند فروش نفت خام یا فرآورده‌های نفتی و غیره نخواهد بود.

فرض اساسی در این تحقیق این است که، در قراردادهای نفتی باید همواره تعادلی میان «قاعده‌ی وفای به عهد» و «تعادل قراردادی» برقرار باشد. بر پایه این فرض ما به دنبال پاسخ این سؤال اساسی هستیم که آیا کشورهای صاحب منابع طبیعی (به طور خاص نفت) با توجه به اثر تحولات ایجاد شده در حقوق بین الملل حق جرح و تعدیل و انتفاء قراردادهای راجع به منابع طبیعی را خواهند داشت و به بیان دیگر آیا تئوری‌ حاکمیت قانون ملی و تئوری حاکمیت قواعد بین‌الملل (بین المللی شدن قراردادها) بر هم غلبه نموده‌اند یا در یک رابطه سنتزیک به یک تعادل رسیده‌اند. روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای است.

در فصل نخست این نوشتار، با این اعتقاد که سیر تاریخی قراردادها می‌تواند حقیقتاً منشأ بسیاری از استدلال‌ها و نگرانی‌ها را آشکار کند، به این مطلب پرداخته شده است. همچنین صورت‌های نوین قراردادهای نفتی، از لحاظ خصوصیات حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. برای مثال خواهیم دید که برخی از جنبه‌هایی «حقوق در حال شکل‌گیری» - برای مثال قراردادهای توسعه- چگونه در کاهش مدت زمان قراردادها، یا کنترل منابع و یا الزامات در انتقال تکنولوژی، رخ می‌نمایاند. در بخش‌هایی از فصل نخست، برخی از مباحث – برای مثال در خصوص تئوری‌های حقوقی- برای احتراز از چند باره‌گویی به اختصار بیان شده و عمده استدلالات، به تدریج در ضمن بحث و در موقعیت مناسب دیگر، ارائه گردیده است.

در فصل دوم، به تعارضات و مباحث فنی حقوقی این قراردادها پرداخته شده است. ملاحظه خواهید کرد که قراردادهای نفتی، قراردادهایی پیچیده بوده و جنبه‌های اقتصادی سرمنشأ بسیاری از قواعد حقوقی است.

یکی از محدودیت‌های عمده در تعقیب این بحث – در جایی که به طور اخص قراردادهای نفتی مورد نظر بود- این بود که، در ایران، با وجود اینکه پرسابقه‌ترین کشور واگذار کننده امتیاز و بعدها از پیشروان تحولات حقوقی در زمینه نفت بوده است به دلیل محرمانه تلقی شدن قراردادها و اسناد، دسترسی به آخرین مدارک، عملی تقریباً غیر ممکن است. این وضعیت عیناً در مورد سایر کشورها و یا شرکت‌های عمده نفتی وجود داشته و این باعث می‌شود گاهی مباحث – البته به نحوی که در حقوق بین الملل عمومی چندان هم غیر معمول نیست – به رویه‌ها و داوری‌هایی که اکنون آشکار گردیده‌اند محدود شوند.ضمناً منابع موجود در کتابخانه‌های تخصصی هم بطور عمده، به استثنای برخی زمینه‌های خاص، مانند جنبه‌های محیط زیستی صنایع نفت و یا مسائل فنی، مربوط به دهه 1970 میلادی می‌باشد. وضعیت پیش گفته باعث می‌شود که کتاب‌‌های مرجع راجع به جنبه‌های عمومی قراردادهای نفتی هم محدود باشند.

خرید فایل

مفهوم خانواده از نظر حقوقی محض

مفهوم خانواده از نظر حقوقی محض


مقدمه

تعریف خانواده :

1«- ازنظر حقوقی محض ، خانواده عبارت است ازمجموع اشخاصی که به واسطه قرابت بهم بستگی دارندواین خویشاوندی رابطه ای است که از نسب یانکاح یا رضاع حاصل می شود وخود نکاح ، عقدی است که به واسطه آن زن و مرد به قصد مشارکت در زندگی وتعاون بایکدیگر قانوناً متحد شده اند واین تعریفی است که حقوقدانان ما تقریبا به طور هم آهنگ از نکاح نموده اند »[1]

«خانواده به معنای عام ، یاخانواده گسترده عبارت ازگروهی است مرکب ازشخص وخویشان نسبی همسر او ، گروهی که ازیکدیگر ارث می برندمواد 862، 1032 قانون مدنی طبقات اقرباء نسبی را بیان می کند[2] »« ماده 1032 : قرابت نسبی به ترتیب طبقات ذیل است .

طبقه اول : پدر ومادر واولاد واولاد اولاد .

طبقه دوم : اجداد وبرادر وخواهر واولاد آنها

طبقه سوم : اعمام وعمات واخوال وخالات واولاد آنها» [3].

«ضابطه این خانواده ، همان ارث بردن است البته نکاح با بعضی ازاقرباء سببی قانوناً ممنوع است.»[4]

« ماده 1047 قانون مدنی بیان میدارد : « نکاح بین اشخاص ذیل به واسطه مصاهره ممنوع است :

1- بین مردومادر وجدات زن اوازهر درجه که باشد اعم از نسبی ورضاعی .

2- بین مردوزنی که سابقاً زن پدر ویایکی ازاجداد زن پسر یازن یکی ازحفاد او بوده است هرچند قرابت رضاعی باشد .

3- بین مرد بااناث ازاولاد زن از هر درجه که باشد ولو رضاعی مشروط بر اینکه بین زن وشوهر زناشویی واقع شده باشد . »[5]

«حتی مامور اجرای احکام نمی تواند متصدی اجرای حکم نسبت به اشخاصی که با آنها قرابت سببی تا درجه معینی دارد ( ماده 28 قانون اجرای احکام مدنی ) به هر حال ،خانواده به معنای گسترده درقدیم اهمیت بیشتری داشته ولی درعصر جدید اهمیت خود را تاحد زیادی از دست داده است. خانواده به فضای خاص ، عبارت از زن وشوهر وفرزندان تحت سرپرستی آنها ست که معمولا باهم زندگی می کنند وتحت ریاست شوهر وپدر هستند . معیار ضابطه تشکیل این خانواده همان ریاست یک شخص براعضای آن است ماده 1105 ق .م می گوید : درروابط زوجین ریاست خانواده با شوهر است . » [6]

اهمیت خانواده

خانواده ، از قدیمی ترین ومهم ترین گروه است که از آغاز بشر وجود داشته است. خانواده ، اولین جمعی است که انسان در آن وارد می شود وآداب ورسوم اخلاقی را از آن می آموزد .

« خانواده ، درحفظ وگسترش قدرت ملی نقش موثری را ایفا می کند به بیان دیگر ، رابطه ای نزدیک بین قدرت ملی وخانواده وجود دارد وسستی وتباهی خانواده ها انحطاط ملت را به دنبال می آورد ونیزتاریخ از سستی خانواده دردورهای انحطاط خبر می دهد . خانواده ا زنظر اقتصادی نیز نقش مهمی را در طول تاریخ ایفا کرده است، مخصوصاً در کشور ماهنوز اکثر واحدهای کشاورزی باهمکاری وخود یاری اعضای خانواده اداره می شوند. خانواده، از جهت دیگر نیز دراقتصاد کشور موثر است ، کسی که دارای خانواده است به زندگی وفعالیت های اقتصادی علاقه بیشتری نشان می دهد بیشتر کار می کند ودرآمد بیشتری به دست می آورد . »[7]

خانواده از لحاظ اجتماعی :

« خانواده، اولین مکتب شایسته ای است که انسان آنرا اجتماعی بار می آورد ودر آنجا حس از خود گذشتگی ومفهوم تعاون را فرا می گیرد وبرای شرکت درگروه های بزرگتر آماده می شود. همبستگی اخلاقی ، اجتماعی در خانواده سبب میشود که درروابط زوجین علاوه بر تمایلات جنسی ،روابط آمیخته با اخلاقیات وعواطف وتعاون یگانگی به منظور تحکیم مبانی انسانی ایجاد شده وکانون مقدسی به منظور تامین سعادت افراد خانواده و نتیجتاً پیشرفت اجتماع به وجود آید » . [8]



تعریف ازدواج :

« نکاح یا ازدواج درقانون مدنی ایران وبسیاری از کشورها تعریف نشده است نکاح درلغت به معنی صم ( پیوستن ) است ودر اصطلاح حقوقی می توان آن راچنین تعریف کرد : « نکاح قرار دادی است که به موجب آن زن ومرددر زندگی با یکدیگر شریک ومتحد شده ، خانواده ای تشکیل می دهند...»

بعضی ازاستادان حقوق درتعریف نکاح گفته اند :« نکاح عبارت از ، رابطه حقوقی است که به وسیله عقد بین مرد وزن حاصل می گردد وبه آنها حق می دهد که تمتع جنسی ازیکدیگر ببرند » .

البته تمتع جسمی ازمهمترین اغراض نکاح است وشاید مهم ترین هدفی است که اشخاص را به عقد نکاح وا می دارد ولی اغراض دیگری مانند توالد وتناسل وهمکاری درزندگی نیز در نکاح وجود دارد .

بعضی ازحقوقدانان اسلامی نکاح را چنین تعریف کرده اند: « نکاح، عقدی است که به هر یک از زوجین حق استمتاع ازدیگری را به وجه مشروع می دهد »

اگراستمتاع را دراین تعریف به معنی عام وشامل هرگونه بهره گیری بدانیم تعریف مذکور به جا وقابل قبول خواهد بود .»[9]

دراینجا به تعریفی که فقه از نکاح کرده است می پردازیم :

« النُکاحُ مُستحبُّ مؤکَّد وفضلُه مشهور محققٌ حتّی أنَّ المتّزوَجَ یُحِرزُ نصفَ دینهِ ورویَ: ثُلثا دینه. وَهیَ مِن اعظَمِ الفوائدِ بعدَ الاسلامِ »

ترجمه اینکه : » ازدواج کردن از مستحبات موکد است وفضیلت آن درمیان مسلمانان مشهورودر شرع اسلام محقق است ، تا آنجا که رهبران دینی گفته اند کسی که ازدواج می کند نیمی ازدین خود را حفظ می کند ودرروایتی آمده است ، دو سوم دین خود را حفظ میکند واختیار کردن همسر ، پس از اسلام ، بزرگترین بهره ها وفایده ها به شمار می رود»[10]

«درحقوق انگلیس نیز ،تعریف مشهور لرد پنزنسLord penzance که نکاح را ،اتحاد ارادی بین زن ومرد برای مدت عمر دانسته است » . [11]

چکیده مطالب :

دراین تحقیق، تلاش شده است که ازلحاظ جنبه های حقوقی وقانونی به موضوع انحلال نکاح پرداخته درفصل اول به عوامل و موارد فسخ نکاح عواملی که براساس آن نکاح به صورت غیر ارادی فسخ می شود، اشاره شده است. هم چنین درفصل دوم به مبحث مهم طلاق پرداخته وانواع اقسام طلاق را تعریف نموده، هم چنین ازباب تشریفات طلاق ونیز شرایط صحت طلاق مورد بررسی قرار گرفته است به طورکل باید اشاره شود که نگارنده دراین فصول مقررات وقانون جدید را مورد نقد وبررسی قرار داده وبه هر ترتیب سعی شده است که مطالب ومسائل با توجه به کتب قانونی معتبر، تدوین شود .

درپایان، متذکر می شوم که با وجود قوانین متعدد درزمینه طلاق متاسفانه دادگاه ها هنوز نتوانسته اند از وسعت اختلافات وکشمکش ها بین زن وشوهر بکاهند . بنابراین، بهتر است درمرحله اول زوجین با ازخود گذشتگی موضوع را خاتمه داد . وبرای مسائل پیش وپا افتاده به دادگاه مراجعه نکنند.

بدیهی است وقتی که هر یک از اعضاء خانواده به حقوق دیگری احترام بگذارند کا ربه دعوا ومشاجره وطلاق نخواهد کشید .

منابع وماخذ


1- دعاوی خانوادگی - عارفه مدنی کرمانی - تهران – انتشارات مجد – چاپ اول – جلد اول .

2- مختصر حقوق خانواده – دکتر سید حسین صفایی ، اسد الله امامی ، تهران – انتشارات میزان - چاپ هشتم 1384

3- حقوق خانواده - دکتر علی شریف – تهران – نشر دنیای نو – چاپ اول – 1377.

4- حقوق مدنی – دکترناصر کاتوزیان -تهران – انتشارات بهمن برنا – چا پ ششم – 1382 جلد اول

5- لمعه الدمشقیه - شهید اول – ترجمه از علی شیروانی - قم – انتشارات دارالفکر جلد دوم .

6- حقوق مدنی – دکترسید حسن امامی – تهران – انتشارات کتابفروشی اسلامیه – چاپ دوازدهم جلد 5- 1376

7- حقوق مدنی – اشخاص ومحجورین دکتر سید حسین صفایی ودکتر سید مرتضی قاسم زاده – تهران – انتشارات – وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی چاپ هشتم - 1382 جلد 1-

8- دکتر عبد الرسول دیانی – وکالت در طلاق – شیوه ای برای تعدیل حق انحلال یک جانبه – مجله دادرسی - سال 1379 دوره چهارم -شماره 24.

9- دکتر فرشته ماهوتی زرعی – وکالت از زوجین مجله دادگستر – سال 1379 – دوره چهارم – شماره 4

10- اصول طب قانونی ومسمومیت ها ، دکتر فرامرز گودرزی ، دکتر مهرزاد کیانی – تهران نشر از روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران - چاپ اول – 1380

11- بهشت خانواده - دکتر سید جواد مصطفوی - مشهد – نشرهاتف چاپ دوازدهم - 1380 جلد اول .

12- ترمینولوژی حقوقی ، محمدجعفر لنگرودی ،تهران ، کتابخانه گنج دانش - چاپ چهاردهم 1383

13- قانون مدنی درنظم کنونی – دکتر ناصر کاتوزیان

14- قانون مدنی – تدوین جهانگیر منصور

15- قانون حمایت خانواده –تدوین هوشنگ ناصرزاده.

16- مطالبی ازسایت اینترنتی www.yahoo.com نوشته ی مهدی خاقانی اصفهانی www.google.com

17- مجموعه جرایم و مجازاتها به تدوین از عباسعلی رحیمی اصفهانی – تهران – نشر از معاونت پژوهش تدوین و تنقیح قوانین و مقررات – چاپ اول - 1381

خرید فایل

بررسی حقوقی جرم قاچاق کالا

بررسی حقوقی جرم قاچاق کالا

چکیده:
قاچاق دامنه وسیعی از فعالیتها را شامل می‌شود. تولید بدون اخذ مجوز از مراجع ذی‌صلاح، بازرگانی بدون ثبت در دفاتر رسمی یا پنهان کردن این نوع معاملات از چشم ماموران مالیاتی داخلی و گمرکی، عرضه کار بدون مجوز در بازار برای نپرداختن بیمه‌های تامین اجتماعی و مالیات، دستکاری در اسناد دولتی و تجاری یا جعل آنها، رشوه‌خواری، پاورقی بازی، گرفتن حق حساب و باجگیری و فعالیت در تولید و توزیع کالاهای ممنوع مثل مواد مخدر و مشروبات الکلی همگی از اشکال قاچاق است. همه این موارد دو خصیصه مشترک دارند. 1) بدون مجوزند، یعنی خلاف مقررات و قوانین هستند. 2) افراد با انگیزه کسب سود بیشتر از فعالیتهای رسمی اقدام به این گونه فعالیتها می‌کنند
ممکن است بعضی از فعالیتها فقط در صورتی که به صورت قاچاق انجام می‌شوند سودآور باشند، یعنی اگر در قالب رسمی با پرداخت حقوق و عوارض دولتی و اجتماعی و شخصی صورت بگیرند، سودآور نباشند. لذا قاچاق بدین صورت تعریف می‌شود: «مجموعه فعالیتهای اقتصادی، خواه بخش تولیدی و خواه در بخش خدمات، توسط شهروندانی که کوشش می‌کنند خارج از مقررات و چارچوبهای تعیین شده برای اقتصاد رسمی، به منظور کسب درآمد بیشتر نیازهای خود را تامین کنند. »

فهرست مطالب:
چکیده ............................................................................................................................................1
مقدمه .............................................................................................................................................3
طرح مساله ، روش تحقیق ........................................................................................................4
فرضیه تحقیق ، سوالات تحقیق ...............................................................................................4

فصل اول
(تعاریف و دلایل و پیامد های امنیتی قاچاق )
معنی قاچاق ................................................................................................................................6
تعریف و انواع قاچاق ...................................................................................................................6
تعرفه قاچاق.....................................................................................................................................7
دلایل قاچاق..................................................................................................................................11
پیامدهای امنیتی قاچاق.............................................................................................................13
راه حل های مشخص..................................................................................................................17
راه های دیگر................................................................................................................................23

فصل دوم
( بررسی ماهیت حقوقی قاچاق )
ماهیت های حقوقی قاچاق ......................................................................................................25

فصل سوم
(آمار پرونده های قاچاق کالا درسال 84- 1383 )
آمار پرونده‌های قاچاق کالا طی دوازده ماهه سال 1383 .................................................41
آمار پرونده های قاچاق کالا براساس گمرکات......................................................................43
پرونده های قاچاق زیر ده میلیون ریال..................................................................................44
آمار قاچاق کالا برحسب حوزه های نظارتی...........................................................................45
آمار پرونده‌های قاچاق کالا طی نه ماهه سال 1384 .........................................................49
آمار پرونده‌های قاچاق کالا........................................................................................................50
پرونده‌های قاچاق زیر ده میلیون ریال ..................................................................................51
آمار قاچاق کالا برحسب حوزه های نظارتی...........................................................................52

فصل چهارم
( پیشگیری ونتیجه گیری )
آسیب شناسی و پیشگیری از قاچاق ارز و کالا....................................................................57
نتیجه‌گیری: راهکارهایی برای مقابله با قاچاق.......................................................................66
منابع و ماخذ....................................................................................................................................67

خرید فایل

نمونه سوالات استخدامی دستگاه های اجرایی خوشه کارشناس حقوقی به همراه پاسخنامه

بهترین مجموعه سوالات استخدامی جهت آشنایی با سوالات استخدام دستگاه های اجرایی کشور.
نمونه سوالات استخدامی دستگاه های اجرایی خوشه کارشناس حقوقی به همراه پاسخنامه شامل دروس:
1- حقوق (مدنی، تجارت، اداری) 360 سوال با پاسخنامه
2- حقوق جزا (عمومی، اختصاصی) 170 سوال با پاسخنامه
3- آیین دادرسی (مدنی، کیفری) 140 سوال با پاسخنامه

خرید فایل

بررسی احکام فقهی و حقوقی مهر

یکی از حقوق مالی زن ازنقد نکاح در نظام حقوقی اسلام مهر می باشد. مهر از اختصاصات حقوقی اسلام است که در صورت تعیین مهریه به محض انشاء عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هرگونه تصرف مالکانه در آن بنماید و مرد نیز ملزم به پرداخت آن به همسرش می شود.مهراز ارکان دائم محسوب می شود و عدم تعیین آن نیز خللی به صحت عقد وارد نمی کند و زن در این مورد درصورت وقوع نزدیکی مستحق مهرالمثل خواهد شد.

ولی در صورت تعیین مهرالمسمی بوده و بعنوان یک قرارداد مالی رعایت شرایط آن لازم و ضروری است این حقوق مالی دارای ضمانت اجرایی می باشد و در صورت مطالبه زن و امتناع شوهر از پرداخت آن زن می تواند با مراجعه به دادگاه و طرق قانونی حق خود را دریافت نماید.

البته مهر ضمانت اجرای دیگری به نام« حق حبس» نیز دارد که در خلال بحث به آن و سایر احکام فقهی و حقوقی این حق مالی خواهیم پرداخت.

قبل از ورود به بحث مهر لازم است مفهوم لغوی و اصطلاحی و ادله وجوب مهر از آیات و روایات ذکر شود.

فهرست مطالب

گفتار 1: تبیین مفهوم مهر	2
معنای لغوی مهر	2
معنای اصطلاحی مهر	3
مهر در آیات و روایات	3
1- کتاب	3
2- سنت	5
تاریخچه مهر	6
فلسفه حقیقی مهر	8
اهمیت مهر از نظر اسلام	10
آثار روانی مهر	10
چه چیزهایی را می توان مهر قرار داد؟	11
گفتار 2: اقسام مهر	12
1-2 مهرالمسمی و شرایط آن	12
2-2 مهرالسنه و مقدار آن به قیمت روز	17
3-3 مهرالمثل	18
4-2 مهرالمثله	21
5-2 ازدواج موقت و مقایسه مهریه درنکاح دائم و نکاح منقطع	31
6-2- مهریه سنگین و نکوهش اسلام	36
نتیجه	39

منابع

خرید فایل

مسائل حقوقی پناهندگان در ایران

بعد از جنگ بین‌المللی دوم مساله «پناهندگی» یکی از مسائل مهم اجتماعی و سیاسی بین‌المللی شد و روز به روز ابعاد گسترده‌تری به خود گرفت.

هر کس که بنا به دلایل نژادی یا مذهبی یا ملیتی یا عضویت در گروه‌های سیاسی یا اجتماعی جان و یا حقوق بنیادین خود را در مخاطره بیند، حق دارد به کشور دیگری پناه برد و این حق یعنی پناهندگی جزء حقوقی است که در اعلامیه جهانی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است. هر پناهنده علاوه بر‌ آن که طالب امنیت جانی است، باید بتواند احتیاجات اولیه خود و خانواده‌اش را مرتفع سازد و از این رو زیستن در کشوری با ثبات سیاسی بیشتر و استفاده از مزایای رفاهی آن، رویای هر پناهنده‌ای است.

اما اینکه پس از تحقق رویای پناهندگی، چه بر سر پناهنده و یا خانواده او می‌آید و با آنان چگونه رفتار خواهد شد، مساله‌ای است قابل تامل. مسلم است که به هر پناهنده، نانی و آبی داده خواهد شد و سقفی برای خوابیدن و امکان ادامه تحصیل برای فرزندان خانواده، یعنی همان اموری که روزی رویای شیرین پناهنده بود، اما بهای این رویا بسیار گران است. استحاله فرهنگی و گم کردن هویت قومی و اجتماعی، به دور ریختن عادات و رسومی که طی قرون محترم شمرده می‌شد، وداع با خاکی که ریشه در آن دارد ... جزئی از این بهاست.

پناهندگی برای کشورهای پناهنده‌پذیر نیز تولید مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی می‌کند. تحمل هزینه‌های مالی، اختلال در بازار کار داخلی، درگیری‌های سیاسی و ... نیز بهایی است که چنین کشورهایی می‌پردازند.

بهایی که هر پناهنده و یا هر دولتی می‌پردازد، باید آگاهانه باشد. یکی از طرق نیل به این آگاهی، گردآوری و تدوین و تفسیر قوانین ناظر بر پناهندگی در هر کشور است تا متقاضیان بتوانند با مطالعه آن، نمایی از آینده خود را ترسیم نمایند و از همین روز در کنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان از دول متعاهد موکداً خواسته شده تا قوانین مربوط به پناهندگی را در کشور خود گردآوری و بررسی نماید و آنها را جهت ضبط در آرشیوی به دفتر کمیساریایی عالی پناهندگان در سازمان ملل متحد ارسال دارند.

لذا تحقیق حاضر نیز بر همین مبنا در دو بخش تقسیم شده است:

در بخش اول «نگاهی به مسائل حقوقی پناهندگان در ایران می‌پردازد»

و در بخش دوم «حمایت بین‌المللی از پناهندگان از دیدگاه کنوانسیون 1951 سازمان ملل متحد» مورد بررسی قرار می‌گیرد. امید است با توجه به ضیق وقت و کمبود منابع در زمینه حقوق

فهرست مطالب

مقدمه. 1

بخش اول

نگاهی به مسائل حقوقی پناهندگان در ایران

فصل اول.. 3

تاریخچه و منابع حقوقی پناهندگی.. 3

پناهندگی در اسلام. 4

سنت پناهندگی تا زمان مشروطیت.. 4

منابع حقوقی پناهندگی.. 5

فصل دوم.. 6

اعطای پناهندگی.. 6

علل پناهندگی.. 6

پناهندگان بدون تابعیت.. 7

تقاضای پناهندگی.. 7

مرجع رسیدگی به تقاضای پناهندگی.. 8

فصل سوم.. 9

ازدواج پناهندگان با ایرانیان.. 9

ازدواج مرد پناهنده با زن ایرانی.. 9

ازدواج زن پناهنده با مرد ایرانی.. 10

فصل چهارم.. 11

احوال شخصیه. 11

احوال شخصیه پناهندگان.. 11

احاله. 12

قواعد مربوط به حل تعارض قوانین.. 12

فصل پنجم.. 15

حق مراجعه به دادگاه‌ها15

نحوه دادرسی در ایران.. 15

تامینی که اتباع خارجی باید بدهند. 16

معافیت پناهندگان از دادن تامین.. 17

ترجمه اظهارات و اسناد در محاکم. 17

فصل ششم.. 18

اشتغال پناهندگان.. 18

شرایط صدور پروانه کار اتباع بیگانه. 19

اعتبار پروانه کار اتباع بیگانه. 20

ضمانت اجرای عدم رعایت مقررات مربوط به پروانه کار. 20

پناهندگان شاغل در ادارات دولتی.. 21

شمول مقررات قانون کار نسبت به پناهندگان.. 21

فصل هفتم.. 23

تحصیل تابعیت.. 23

معافیت از شرط اقامت.. 23

درخواست تابعیت و نحوه اعطای آن.. 24

تاثیر تحصیل تابعیت ایران.. 25

فصل هشتم.. 26

فوت پناهنده. 26

فوت پناهنده در ایران.. 26

ترکه پناهندگان.. 27

علت مهر و موم ترکه. 28

تصفیه ترکه. 28

بخش دوم

حمایت بین‌المللی از پناهندگان از دیدگاه کنوانسیون 1951 سازمان ملل متحد

فصل اول.. 31

حمایت بین‌المللی پناهندگان و نقش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد. 31

پناهنده کیست؟. 31

فصل دوم.. 41

کنوانسیون 1951 پناهندگان.. 41

منابع و ماخذ:50

خرید فایل

ازدواج مجانین و بیمار جسمی یا روحی خطرناک از منظر حقوقی

هیچ کس به ازدواج مجبور یا از آن ممنوع نیست. بیماران، اشخاص غیر رشید حتی مجانین نیز با شرایطی فرصت ازدواج دارند، البته چون مجنون فاقد اراده است، نمی‌تواند مباشر ایجاب یا قبول در عقد نکاح باشد و صیغة عقد را جاری کند، در صورتی که بیماران خطرناک جسمی و اشخاص غیر رشید چنین منعی ندارند. با وجود این چون در شرایط کنونی رسم چنان است که زن و مرد به دیگر (عاقد) وکالت می‌دهند و صیغة عقد را وکیل دو طرف جاری می‌کند، حتی اشخاص سالم و بی‌عیب نیز خود عقد را انشا نمی‌کنند بلکه با گفتن بلی، وکالت عاقد حرفه‌ای را در عقد نکاح می‌پذیرند، این خطر برای جوانان و اشخاص با حسن نیت وجود دارد که گرفتار پیمان زناشویی شخص مریض، غیر رشید یا مجنون گردند و ناخواسته طرف انشا یا قبول عقدی قرار بگیرند و خود را اسیر نمایندگی (وکالت) و در نتیجه عقد نکاح ناخواسته بکنند.

فهرست مطالب

مقدمه

بخش اول ـ ازدواج غیر رشید (سفیه)

سکوت قانون مدنی و نظر استادان

مطالعة تطبیقی ازدواج سفیه در فقه امامیه و فقه عامه و کشورهای عرب زبان

نتیجه‌گیری

بخش دوم ـ نکاح مجنون

حقوق ایران

فقه عامه و حقوق تطبیقی

بخش سوم ـ ازدواج کسی که بیماری مسری جسمی یا مرض روحی دارد

فقدان پیشینه قانونگذاری

پیشنهاد

منابع و مأخذ

خرید فایل

ماهیت حقوقی وصیت

بدون تردید کمتر کسى است که با واژه وصیت تا به حال برخورد نکرده باشد. وصیت از جمله اعمال حقوقى است که هر فردى ممکن است نیازمند آن باشد. چه بسیار دیده شده است اشخاص دیون و طلبهاى خویش را نمى‌توانند در زمان حیات خود پرداخت و یا مطالبه نمایند و یا تمایل به انجام کارى داشته‌اند و یا قسمتى از آن را انجام و قسمتى را ناتمام گذاشته‌اند، ولى اجل مجال اتمام و یا انجام آن کار را ممکن نساخته است. در بسیارى از موارد و به طور مثال مواردى که مطرح گردید وصیت عمل حقوقى مفیدى است که موجب رضایت و آرامش خاطر افراد در حیات دنیوى آنها مى‌گردد.

به جهت اهمیت وصیت در زندگى اجتماعى افراد در فقه اسلامى و حقوق مدنى این مبحث از اهمیت وافرى برخوردار می‌باشد و همواره مباحث وصیت موردتوجه حقوقدانان و فقهاى اسلامى بوده است. شکى نیست که فلسفه وجودى حقوق و بالاخص حقوق مدنى تنظیم و برقرارى عدالت در مطالبات و دیون و اساساً روابط حقوقى افراد است لذا اقتضاى این امر این است که در مورد مراودات و معاملات حقوقى اشخاص بعد از حیات دنیوى نیز قواعد و مقرراتى حاکم باشد که موجب حمایت از حقوق بازماندگان او باشد.

اهمیت وصیت در اسلام به اندازه‌اى است که پیامبر اکرم(ص) دراین‌باره فرموده‌اند: «آنکه هنگام مرگ وصیت نکند، نقصى در مروت و عقل دارد.»

علاوه بر قوانین ایران و فقه اسلامى در حقوق سایر کشورها نیز به وصیت اهمیت و توجه بسیارى شده است. کشورهایى نظیر فرانسه، آلمان، انگلیس و... که از لحاظ سیستم‌هاى حقوقى هریک متفاوت هستند، وصیت را بسیار عمیق و موشکافانه بررسى کرده‌اند. این توجه و حساسیت در این موضوع از چند جهت قابل استدلال است، وصیت از جمله اعمال حقوقى است که مبتنى بر تسامح است و نه تغابن، لذا اقتضا دارد همانند عقود تسامحى دیگر نظیر هبه، صلح بلاعوض و... به آزادى اراده موصى توجه و اهمیت قائل شویم. مضافاً به اینکه غالباً تنظیم وصیت‌نامه‌ها در زمان کهولت افراد صورت می‌گیرد و از آنجا که افراد در سنین بالا از نظر روانشناسى از حالت ویژه‌اى برخوردار هستند که در برابر مسائل کمتر منطقى برخورد می‌کنند، لازم است با بررسى دقیق و تفسیر صحیح از قوانین موضوعه و قواعد فقهى حاکم بر این مسأله و به تبع آن برداشتهاى دقیق و عادلانه در جهت حمایت از آنان برخیزیم.

اگرچه این مبحث در بسیارى از مقالات و رساله‌هاى دانشگاهى مورد بررسى قرار گرفته است و بسیارى از استادان برجسته و نامی[2] به طور جامع و مستدل به آن پرداخته‌اند، لیکن حداقل منفعتى که این مقاله خواهد داشت این است که موجب یادآورى و مرور مطالب مهم و ویژه وصیت می‌گردد، علاوه بر این، از آنجا که از دیرباز افراد براى تنظیم وصیت‌نامه‌هاى خود به دفاتر اسناد رسمى مراجعه می‌کرده‌اند و البته این امر همچنان ادامه دارد و اینکه صحبت از افزوده شدن مسؤولیت‌هایى بر سران دفاتر اسنادرسمى نظیر تقسیم ترکه و انجام امور حسبی، شنیده می‌شود، بر اهمیت این مطلب افزوده است.

لذا در این مقاله تحقیقى به بررسى و توضیح اجمالى وصیت و شرایط تحقق وصیت و وظایف هریک از طرفین آن خواهیم پرداخت که هریک در گفتارى جداگانه از نظرتان خواهد گذشت، که امید است با همه نواقص و کاستی‌هاى آن مورد توجه قرار گیرد.

فهرست مطالب

مقدمه

مفهوم و ماهیت وصیت

وصیت تملیکی

وصیت عهدی

وضعیت حقوقى وصیت در صورت رد

شرایط صحت وصیت

طرح بحث: وضعیت حقوقى وصیت به حرمان وارث

سند وصیت یا وصیت‌نامه

منابع

خرید فایل