شرح مختصر: مدرسه هوشمند مدرسه‌ای فیزیکی است و کنترل و مدیریت آن، مبتنی بر فناوری کامپیوتر و شبکه انجام می‌گیرد و محتوای اکثر دروس آن الکترونیکی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن هوشمند است ودر آن روند اجرای کلیه فرآیند ها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، یاددهی-یادگیری، منابع کمک آموزشی، ارزشیابی وامور دفتری مبتنی بر فناوری اطلاعات وارتباطات و درجهت بهبود نظام آموزشی و تربیتی پژوهش محور طراحی شده است.هدف از تحقیق حاضر ارزیابی استقرار عوامل مدارس هوشمند ازدیدگاه مدیران ودانش آموزان مقطع دوم متوسطه مدارس است.هدف دیگر مقایسه این ابعاد از دیدگاه مدیران ودانش آموزان است.روش تحقیق توصیفی-پیمایشی است.نمونه اماری با استفاده ازروش سرشماری شامل 25 مدیر و135 دانش آموز مدارس هوشمند است.ابزار تحقیق پرسشنامه 28 گویه ای با 5 بعد در طیف لیکرت تنظیم شده است.با استفاده ازنرم افزارspss در دوبخش آمار توصیفی واستنباطی داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها نشان داد بین دیدگاه مدیران ودانش اموزان در وضعیت مطلوب عوامل استقرار مدارس هوشمند تفاوت معنادار وجود دارد.از نظر مدیران زیرساخت های فناوری اطلاعات و توانمند سازی معلمان مدارس هوشمند دروضعیت مطلوبی قرار ندارد.از دیدگاه مدیران ودانش اموزان مدیریت یکپارچه رایانه ای، ارتباط بادیگر مدارس ومحیط یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند دروضعیت مطلوبی قرار دارد.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه.............................................................................................................................. 2
1-1-بیان مسئله................................................................................................................ 3
1-2-اهمیت وضرورت موضوع.......................................................................................... 5
1-3-اهداف تحقیق.......................................................................................................... 7
1-4- سوال های تحقیق..................................................................................................... 8
1-5- فرضیه های تحقیق................................................................................................... 9
1-6- قلمرو تحقیق.......................................................................................................... 9
1-7-مدل مفهومی تحقیق.................................................................................. 10
1-8- تعریف عملیاتی اصطلاحات تحقیق..................................................... 10
فصل دوم:مبانی نظری تحقیق
مقدمه ................................................................................................. 14
2-1.تاریخچه پیدایش مدارس هوشمند .......................................................................... 14
2-2 .تاریخچه آموزش با کمک فناوری در ایران............................................................ 16
2-3. تعریف مدرسه هوشمند........................................................................... 17
2-4 .اهداف مدرسه هوشمند............................................................. 18
2-5. مفهوم هوشمند سازی ............................................................... 20
2-6.ویژگی های مدارس هوشمند.................................................... 20
2-7.ضرورت هوشمندسازی مدارس.............................................. 21
2-8.فواید کلاس هوشمند............................................................ 24
2-9.ابزار مدرسه هوشمند.............................................................................25
2-10. ساختار مدرسه هوشمند........................................................... 26
2-11.پیشتازان ایجاد مدرسه هوشمند ............................................. 27
2-12. معلمین مدارس هوشمند .................................................................. 28
2-13. دانش‌آموزان مدارس هوشمند.................................................... 29
2-14.ابعاد فناوری در مدارس هوشمند........................................... 30
2-15.کارکردهای عمده مدارس هوشمند ........................................... 34
2-16. تئوری ومبانی نظری ................................................................... ...35
2-17.نقش فناوری اطلاعات در مدارس هوشمند.................................. ....37
2-18. آموزش هوشمند در مدرسه هوشمند .................................... ....39
2-19. مسئولیتها و مهارتهای حرفه ای در مدارس هوشمند................................40
2-20.فناوری مدارس هوشمند...........................................................44
2-21.یادگیری الکترونیکی در مدارس هوشمند...................................................48
2-22.دلایل عدم شکل گیری مدارس هوشمند..............................................51
2-23.پیشینه تحقیق...............................................................................................53
فصل سوم:روش تحقیق
مقدمه..................................................................................................... 59
3-1. روش تحقیق............................................................................................................ 59
3-2.جامعه آماری............................................................................................................. 60
3-3.حجم نمونه و نمونه گیری........................................................................................... 61
3-4.روش گردآوری اطلاعات........................................................................................... 61
3-5.ابزار گردآوری داده ها............................................................................................... 61
3-6.روایی و پایایی پرسشنامه........................................................................... 63
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده های تحقیق
مقدمه................................................................................................... 66
4-1.آمار توصیفی.......................................................................................................... 67
4-1-1.توزیع متغیر زیرساخت های فناوری........................................................... 67
4-1-3.توزیع متغیر محیط یاددهی-یادگیری....................................................................... 69
4-1-5.توزیع متغیرمعلمان آموزش دیده............................................................................... 70
4-1-7.توزیع متغیر نظام ارتباطات..................................................................................... 72
4-1-9.توزیع متغیر مدیریت.............................................................................................. 73
4-2.آمار استنباطی........................................................................... 75
4-2-1.آزمون نرمال بودن متغیرها.......................................................75
4-2-2.تحلیل عاملی......................................................................76
4-2-3.آزمون فرضیات..............................................................77
4-2-4.آزمون فرضیات فرعی.....................................................78
فصل پنجم: نتیجه گیری
مقدمه............................................................................................................ 83
5-1 .نتایج تحقیق............................................................................................ 83
5-2 .پیشنهادها............................................................................................. 87
5-2-1.پیشنهادات کاربردی......................................................................... 87
5-2-2.پیشنهادات پژوهشی................................................................... 89
5-3.محدودیتها............................................................................. 90
پیوست
پرسشنامه........................................................................ .92
spss....................................................................................... .94
منابع فارسی..................................................................................... 105
منابع لاتین.................................................................................................. 108
فهرست جداول
جدول2-1.ارتباط اهداف کلی با نقش مدارس هوشمند......................................... 19
جدول3-1.جامعه آماری....................................................................................... 60
جدول3-2.جامعه آماری....................................................................... 60
جدول3-3. شماره گویه های پرسشنامه........................................................... 62
جدول3-3.آلفای کرنباخ.................................................................................... 63
جدول4-1-1.توزیع فراوانی زیرساخت فناوری.................................................... 67
جدول 4-1-2.آمار توصیفی زیرساخت های فناوری.............................................. 68
جدول4-1-3.توزیع فراوانی محیط یاددهی-یادگیری............................................ 69
جدول4-1-4.آمار توصیفی محیط یاددهی-یادگیری........................................... 70
جدول4-1-5.توزیع فراوانی معلمان آموزش دیده................................................. 70
جدول4-1-6.آمارتوصیفی معلمان آموزش دیده................................................. 71
جدول4-1-7.توزیع فراوانی ......................................................................... 72
جدول 4-2-8.آمار توصیفی نظام ارتباطی ........................................................ 73
جدول4-1-9.توزیع فراوانی مدیریت................................................................ 73
جدول4-1-10.آمار توصیفی مدیریت............................................................ 74
جدول 4-2-1.آزمون کلموگروف-اسمیرنوف ....................................................... 75
جدول4-2-2-1.آزمون kmo................................................................... 76
جدول4-2-1.آزمون t....................................................................................... 77
جدول4-2-2.آزمون t................................................................................... 78
جدول4-2-3.آزمون t.................................................................................. 79
جدول4-2-4.آزمون t................................................................................. 79
جدول4-2-5.آزمون t.................................................................................. 80
جدول4-2-4.آزمون t.................................................................................. 81
فهرست شکل ها
1-1.مدل مفهومی......................................................................... ....10
این پژوهش برای آگاهی از تأثیر روشهای مختلف مطالعه درسها بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و همچنین ارائه ی روشهای صحیح مطالعه برای آنان انجام پذیرفته است.
نمونه ها از بین دانش آموزان دختر راهنمایی انتخاب شده است .
در این پژوهش از روش آماری تحلیل واریانس استفاده شده است.
فهرست مطالب:
فصل اول:
1-1- مقدمه :11
2-1- بیان مسئله و سؤال های تحقیق :12
3-1- اهداف پژوهش :12
4-1- اهمیت و ضرورت پژوهش :13
5-1- فرضیه :14
6-1- تعاریف عملیاتی :14
7-1- تعاریف اصطلاحات و واژه ها :15
فصل دوم:
1-2- ادبیات تحقیق.. 17
2-2- پیشینه ی تحقیق :52
فصل سوم:
روش پژوهش.... 57
1-3- جامعه ی آماری.. 57
2-3- گروه نمونه آماری :57
3-3- روش نمونه گیری :57
4-3- نوع تحقیق :58
5-3- طرح تحقیق :59
6-3- روش جمع آوری داده ها (روش آماری) :59
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل داده ها60
1-4- مقدمه :61
2-4- استخراج داده ها61
3-4- تشکیل جداول اجرای آزمون آماری.. 63
4-4- تفسیر نتیجه آزمون :67
فصل پنجم:
1-5- مقدمه :83
2-5- خلاصه ی تحقیق :83
3-5- خلاصه ی نتایج :84
4-5- محدودیتها :85
5-5- پیشنهادها :86
فهرست منابع و مآخذ. 87
پیوست ها89
پرسشنامه :89
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول: کلیات پژوهش 1
1-1 مقدمه 1
1-2 بیان مسئله 3
1-3 اهمیت پژوهش 7
1-4 اهداف تحقیق : 9
1-4-1 هدف کلی 9
1-4-2 اهداف جزئی 9
1-5 سوالات پژوهش 10
1-6 فرضیات پژوهش 11
1-7 تعاریف عملیاتی 12
1-8 تعاریف ، اصطلاحات و واژه های کلیدی تحقیق 12
1-9 خلاصه فصل 14
فصل دوم: ادبیات پژوهش 16
2-1 مقدمه: 16
2-2 تاریخچه پیدایش آموزش و پرورش دراسلام و ایران 19
2-3 تاریخچه ظهور و تکوین آموزش و پرورش دوره متوسطه 27
2-4 مزایای طرح جدید دوره متوسطه 29
2-5 دلایل اولویت اجرای طرح جدید متوسطه 30
2-6 اهداف دوره متوسطه 31
2-7 پژوهش های انجام یافته 33
2-8 تحقیقات انجام گرفته در ایران 33
2-9 تحقیقات انجام گرفته در خارج 35
2-10 مقالات ترجمه شده 37
2-10-1 اثرات جامعه در آموزش و پرورش 37
2-10-2 تاثیرات خانواده درآموزش و پرورش 38
2-10-3 چرا نقش خانواده در آموزش مهم است؟ 40
2-10-4 چه شواهدی دال بر وجود اهمیت نقش مشارکت خانواده ها در آموزش وجود دارد؟ 41
2-10-5 حلقه ی دوستان در محیط آموزش 42
2-11 نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 44
2-11-1 تعریف نظری موضوع : 45
2-11-2 پیشینه نظری موضوع 45
2-11-3 خانواده به عنوان معلم و الگو 55
2-11-4 خانواده به عنوان کانون محبت و امنیت 55
2-11-5 نقش خانواده در یادگیری دانش آموزان 56
2-11-6 نقش والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان 66
2-11-7 تاثیر عوامل خانوادگی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 80
2-11-8 نقش سواد والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 86
2-11-9 نقش و تأثیر والدین - خصوصاً سواد آنها - بر پیشرفت تحصیلی فرزندان 92
2-11-10 نقش والدین در موفقیت های تحصیلی ورفتاری فرزندان 95
2-11-11 عوامل موثر در ترک تحصیل دانش آموزان 99
2-11-12 شرایط اقتصادی خانواده و نقش آن در پیشرفت تحصیلی یا ترک تحصیل دانش آموزان 100
2-11-13 سیستم آموزشی غلط و محافظه کارانه خانواده و مدرسه 105
2-12 بررسی تاثیر ارتباط مستمر اولیا و مربیان در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 111
2-13 نقش خانواده در مدرسه 117
2-14 نقش اجتماع در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 119
2-14-1 جایگاه مشاوره در پیشرفت تحصیلی و رشد همه جانبه عاطفی و اجتماعی دانش آموزان دوره ی عمومی 121
2-14-2 نقش مشاوران درتأمین بهداشت روانی دانش آموزان 133
2-14-3 نقش مشاوره در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 139
2-14-4 نقش فرهنگ در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 141
2-15 تاثیر مدرسه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 143
2-15-1 ویژگیهای دبیران دوره متوسطه 148
2-15-2 برنامه های درسی دوره متوسطه 153
2-15-3 برنامه های درسی(تعاریف، طول مدت تحصیلی و واحدهای درسی) 155
2-15-4 بررسی جو روانی - اجتماعی کلاس و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 158
2-16 نقش انگیزش در یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 168
2-16-1 روشهای ایجاد انگیزه و رغبت دانش آموزان به درس ، کلاس و مدرسه توسط معلم 173
2-16-2 تأثیر انگیزش در آموزش و پرورش و کلاس درس، پیشنهاداتی به معلمان 178
2-17 عوامل موثر بر نشاط دانش آموزان در کلاس درس 182
2-18 تاثیر نقش مشاور در مدرسه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 185
2-18-1 وظلیف کادر آموزشی و اداری مدرسه در قبال مشاوره و راهنمایی 202
2-18-2 نقش انتظارات معلم در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 204
2-18-3 نقش معلم در بهداشت روانی دانش آموزان و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی آنها 207
2-19 راهکارهای ایجاد انگیزه در دانش آموزان و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی 212
2-20 نقش ارتباط سالم در رشد اخلاقی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان 221
2-21 تاثیر دوستان در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان 239
2-21-1 دوستان ناباب 239
2-21-2 تاثیر همکاری و رقابت در پیشرفت تحصیلی 240
2-22 جامعه شناسی آموزش و پرورش 244
2-22-1 آموزش و پرورش در جامعه شناسی دورکیم 244
2-22-2 آموزش و پرورش در جامعه شناسی ماکس وبر 257
2-22-3 آموزش و پرورش از دیدگاه مانهایم 263
2-22-4 رویکردهای نوین در جامعه شناسی آموزش و پرورش 266
2-22-5 نظریه های آموزش و پرورش آموزشگاهی 267
2-23 افت تحصیلی و راهکارهای مقابله با آن 267
2-23-1 عوامل تاثیر گذار در افت تحصیلی 269
2-23-2 راههای جلوگیری از افت تحصیلی 270
2-23-3 خسارت‌های ناشی از افت تحصیلی: 273
2-23-4 عوامل موثر بر افت تحصیلی 274
2-23-5 افت تحصیلی و روشهای ایجاد انگیزه درسی در دانش آموزان 280
2-23-6 نقش انگیزش درپیشرفت تحصیلی دانش آموزان ویادگیری آنها و متعاقب آن کاهش افت تحصیلی 284
2-23-7 افت تحصیلی، و وظیفه والدین در برابر دانش آموزان 290
2-24 نتیجه‌گیری و راهکارها 294
2-25 پیشنهادات 298
2-26 خلاصه فصل 301
فصل سوم: روش تحقیق 303
3-1 مقدمه 303
3-2 تجزیه و تحلیل داده ها 303
3-3 روش پژوهش 303
3-4 جامعه آماری 304
3-5 نمونه گیری 304
3-6 ابزار پژوهش 304
3-7 سنجش روائی و پایایی پرسش نامه 305
3-7-1 سنجش روایی 305
3-7-2 سنجش پایایی 305
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 308
4-1 مقدمه 308
4-2 آمار توصیفی 309
4-3 آمار استنباطی 333
فصل پنجم: خلاصه و نتیجه گیری 339
5-1 تحلیل کلی مطالب 339
5-2 خلاصه و نتیجه گیری کلی 377
5-2-1 خلاصه 377
5-2-2 نتیجه گیری 381
5-3 محدودیت های تحقیق 384
5-4 پیشنهادات 384
فهرست منابع و مآخذ 387
پیوست ها 392
پرسشنامه 393
Abstract 395
فهرست جداولجدول3-1: ضرایب آلفا برای مقیاسهای پژوهش 306
جدول3-2: گویه های متغیرهای پژوهش 306
جدول4-1: تشویقهای والدین در علاقه شما به درس خواندن تا چه حدود موثر بوده است؟ 309
جدول4-2: آیا وضعیت درس شما برای والدینتان اهمیت دارد؟ 310
جدول4-3: تا چه اندازه والدین شما بر درس خواندن شما نظارت دارند؟ 311
جدول4-4: تا چه اندازه والدینتان برای آگاهی از تحصیل شما به مدرسه مراجعه می کنند؟ 312
جدول4-5: تشویق معلمان در علاقه شما به درس خواندن موثر است؟ 313
جدول4-6: وضعیت ظاهر معلم در نحوه درس خواندن شما موثر است؟ 314
جدول4-7: نحوه تدریس معلم در پیشرفت تحصیلی شما موثر است؟ 315
جدول4-8: نحوه برخورد معلم در کلاس در پیشرفت شما موثر است؟ 316
جدول4-9: سختگیری اولیاء مدرسه در پیشرفت تحصیلی شما چقدر موثر است؟ 317
جدول4-10: فضای آموزشی آموزشگاه در درس خواندن شما موثر است؟ 318
جدول4-11: اگر کلاس شما به تجهیزات آموزشی مجهز باشد در پیشرفت شما موثر است؟ 319
جدول4-12: توجه دوستانتان در پیشرفت شما تا چه حد موثر است؟ 320
جدول4-13: اگر به مشکل درسی برخورد کنید جهت رفع آن تا چه حد از دوستانتان کمک می گیرید؟ 321
جدول4-14: نمره های خوب در گرفتن رتبه های بهتر چقدر به شما نیرو می دهد؟ 322
جدول4-15: رقابت با بچه های کلاس چقدر در پیشرفت شما موثر است؟ 323
جدول4-16: وقتی در امتحانات نمره خوبی می گیرید چقدر آن را به حساب توانایی خود می گذارید؟ 324
جدول4-17: وقتی نمره خوبی می گیرید تا چه حد با علاقه بیشتری درس می خوانید؟ 325
جدول4-18: برای موفقیت در امتحانات چقدر درس می خوانید؟ 326
جدول4-19: چقدر در امتحانات به هوش و استعداد خود اطمینان دارید؟ 327
جدول4-20: انگیزه بخشیدن دیگران در پیشرفت شما موثر است؟ 328
جدول4-21: نمره های خوب در گرفتن رتبه های بهتر چقدر به شما نیرو می دهد؟ 329
جدول4-22: تا چه اندازه موفقیت تحصیلی خود را در پیشرفت جامعه موثر می دانید؟ 330
جدول4-23: مطالب آموزشی رسانه ها تا چه حد در پیشرفت شما نقش داشته است؟ 331
جدول4-24: تا چه اندازه مسئولین در جهت رفع معایب درسی هر ساله اقدام می کنند؟ 332
جدول4-25: آزمون ضریب همبستگی پیرسون . فرضه 1 333
جدول4-26: آزمون ضریب همبستگی پیرسون . فرضیه 2 333
جدول4-27: آزمون ضریب همبستگی پیرسون . فرضیه 3 334
جدول4-28: آزمون ضریب همبستگی پیرسون . فرضیه 4 334
جدول4-29: ضریب همبستگی بین عوامل اجتماعی و پیشرفت تحصیلی 335
جدول4-30: ضریب استاندارد و غیر استاندارد پیش بینی پیشرفت تحصیلی بر اساس عوامل اجتماعی 335
جدول4-31: ضریب همبستگی چندگانه بین عوامل اجتماعی با پیشرفت تحصیلی در رگرسیون گام به گام 336
جدول4-32: تحلیل واریانس رگرسیون گام به گام برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی بر اساس مولفه های عوامل اجتماعی 337
جدول5-1: منبع کنترل و ثبات 355
جدول5-2: نظریه دوئک و لگت درباره رابطه بین نظریه های ناآشکار و هوش و الگوهای رفتار تسلط و انواع درماندگی 358
فهرست نمودارنمودار4-1: تشویقهای والدین در علاقه شما به درس خواندن تا چه حدود موثر بوده است؟ 309
نمودار 4-2: آیا وضعیت درس شما برای والدینتان اهمیت دارد؟ 310
نمودار 4-3: تا چه اندازه والدین شما بر درس خواندن شما نظارت دارند؟ 311
نمودار 4-4: تا چه اندازه والدینتان برای آگاهی از تحصیل شما به مدرسه مراجعه می کنند؟ 312
نمودار 4-5: تشویق معلمان در علاقه شما به درس خواندن موثر است؟ 313
نمودار 4-6: وضعیت ظاهر معلم در نحوه درس خواندن شما موثر است؟ 314
نمودار 4-7: نحوه تدریس معلم در پیشرفت تحصیلی شما موثر است؟ 315
نمودار 4-8: نحوه برخورد معلم در کلاس در پیشرفت شما موثر است؟ 316
نمودار 4-9: سختگیری اولیاء مدرسه در پیشرفت تحصیلی شما چقدر موثر است؟ 317
نمودار 4-10: فضای آموزشی آموزشگاه در درس خواندن شما موثر است؟ 318
نمودار 4-11: اگر کلاس شما به تجهیزات آموزشی مجهز باشد در پیشرفت شما موثر است؟ 319
نمودار 4-12: توجه دوستانتان در پیشرفت شما تا چه حد موثر است؟ 320
نمودار 4-13: اگر به مشکل درسی برخورد کنید جهت رفع آن تا چه حد از دوستانتان کمک می گیرید؟ 321
نمودار 4-14: نمره های خوب در گرفتن رتبه های بهتر چقدر به شما نیرو می دهد؟ 322
نمودار 4-15: رقابت با بچه های کلاس چقدر در پیشرفت شما موثر است؟ 323
نمودار 4-16: وقتی در امتحانات نمره خوبی می گیرید چقدر آن را به حساب توانایی خود می گذارید؟ 324
نمودار 4-17: وقتی نمره خوبی می گیرید تا چه حد با علاقه بیشتری درس می خوانید؟ 325
نمودار 4-18: برای موفقیت در امتحانات چقدر درس می خوانید؟ 326
نمودار 4-19: چقدر در امتحانات به هوش و استعداد خود اطمینان دارید؟ 327
نمودار 4-20: انگیزه بخشیدن دیگران در پیشرفت شما موثر است؟ 328
نمودار 4-21: نمره های خوب در گرفتن رتبه های بهتر چقدر به شما نیرو می دهد؟ 329
نمودار 4-22: تا چه اندازه موفقیت تحصیلی خود را در پیشرفت جامعه موثر می دانید؟ 330
نمودار 4-23: مطالب آموزشی رسانه ها تا چه حد در پیشرفت شما نقش داشته است؟ 331
نمودار4-24: تا چه اندازه مسئولین در جهت رفع معایب درسی هر ساله اقدام می کنند؟ 332
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه ی بین عوامل فرهنگی مثل خانواده ،اجتماع،دوستان و مدرسه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع اول متوسطه ی شهرستان کاشان در سال تحصیلی90-89 بوده است. سولات تحقیق با در نظر گرفتن نمره های کلاسی و نمره های پایان ترم دانش آموزان و با توجه به ویژگی های عوامل فرهنگی(خانواده-اجتماع- دوستان و مدرسه) مورد بررسی قرار گرفت.به منظور انجام این پژوهش از بین دانش آموزان مقطع اول متوسطه به صورت تصادفی 150 دانش آموز از دبیرستان های مختلف انتخاب شدند. روش مورد استفاده در این پژوهش کمی و کیفی بوده و ابزار جمع آوری داده ها فرم های پرسشنامه بوده است تجزیه و تحلیل داده های کمی پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPS صورت گرفته است.این پرسشنامه با توجه به مولفه های خاص که داشته است به صورت یک پرسشنامه ای با 24 سوال یا گزینه در آمده است. نتایج حاصل نشان داده است که بین تاثیر عوامل فرهنگی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان همبستگی مثبت و معنا داری در سطح(%5p) وجود دارد. پژوهش نشان می دهد که این متغیر ها پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را به طور مستقیم تحت تاثیر خود قرار می دهد. همچنین مشخص شد که بین فضا های آموزشی مدارس کنونی ما با ویژگی های روانی نوجوانان تا حدود زیادی سازگاری و رابطه وجود دارد. اما باز هم لازم است در این رابطه اصلاحات زیادی صورت پذیرد. این متغیر ها حتی اگر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیری نداشته باشند باید به خاطر حفظ سلامت بهداشتی و امنیت روانی انان مورد توجه قرار گیرد. همچنین پژوهش حاضر این نتیجه را نیز در بر داشته است که اگر یکی از عوامل گفته شده یعنی(خانواده، اجتماع،مدرسه و دوستان) دچار هرگونه مشکلی باشند در صورتی که بقیه ی عوامل هم درست و در جای خود عمل کنند، می توانند تا حدودی باعث از بین رفتن سلامت روحی و روانی دانش آموزان شده و تا حدودی افت تحصیلی را به همراه داشته باشند.
هدف: این پژوهش، به منظور بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری (شناختی و فراشناختی)، با سبک های اسناد (درونی و بیرونی) انجام گرفت. به این منظور، پژوهشگر آزمون های راهبردهای یادگیری کرمی و سبک اسناد سلیگمن[1] را در مورد 384 دانش آموز مقطع متوسطه شهرستان شیروان اجرا نموده است.
روش: روش تحقیق از نوع همبستگی می باشد. در تحلیل فرضیه ها از برنامه های آماری SPSS و آزمون t ، تحلیل واریانس یکراهه و مجذور خی استفاده و متغیرهای مربوط به ابعاد اسناد در دو موقعیت درونی و بیرونی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که میزان استفاده دانش آموزان دختر از راهبردهای یادگیری هم در حوزه شناخت و هم در حوزه فراشناخت از پسران بیشتر است. همچنین دانش آموزان دارای سبک اسناد درونی به طور معنی دار بیشتر از دانش آموزان دارای سبک اسناد بیرونی از راهبردهای فراشناختی یادگیری استفاده می کنند.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که دختران دانش‌آموز از راهبردهای یادگیری بیشتر از پسران استفاده نموده و در نتیجه احتمال می رود که انتساب های درونی و راهبردهای فراشناخت در افزایش موفقیت و خود ـ کارآمدی تحصیلی، یادگیری عمیق‌تر و عزت نفس دانش آموزان موثر باشد.
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
روش
یافته‌ها
بحث و نتیجه گیری
منابع
جدول شماره1. شاخص های آزمونt مربوط به مقایسه میانگین نمره های استفاده دانش آموزان دختر و پسر از راهبردهای یادگیری
جدول شماره2. شاخص های توصیفی مربوط به نمره های دانش آموزان از پرسشنامه راهبردهای یادگیری در بین رشته های مختلف
جدول شماره3. شاخص های آزمون تحلیل واریانس یکراهه
جدول شماره4. داده و شاخص های آزمون مجذور خی مربوط به مقایسه سبک اسناد دانش آموزان پسر و دختر
جدول شماره5. شاخص های آزمون t مربوط به مقایسه میانگین نمره های دانش آموزان دارای سبک اسناد درونی و بیرونی از پرسشنامه راهبردهای شناختی یادگیری
جدول شماره6. شاخص های آزمون t برای مقایسه میانگین نمره های دانش آموزان دارای سبک اسناد بیرونی و درونی از پرسشنامه راهبردهای فراشناختی یادگیری
دانش‌آموزان در دوران ابتدایی بنا بر ضرورت نیازهاى درونى و فطرى خویش بدنبال کسب دانش و آگاهى هستند، بنابراین بصورت طبیعى به تحصیل علاقه‌مندند.
اغلب دانش‌آموزان در حال تحصیل در مدارس، از بهره‌ى هوشى لازم براى انجام تحصیل در مقطع مربوط به خود برخوردارند و به گفته‌ى بنیامین بلوم اغلب دانش‌آموزان قادر به کسب اهداف آموزشى هستند و تنها زمان یادگیرى براى آنها متفاوت است.
شرح مختصر:
ضرورت رشد اجتماعی فرزندان این آب و خاک در تحقق اهداف تعلیم و تربیت است که بلندای مرزهای آن در تمدن و نفش های فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی و... سیاست گذارانش هویدا می شود .
بر کسی پوشیده نیست که نتیجه ی فعالیت های آموزشی و پرورشی هر کشور در فراهم آوردن زندگی بهتر برای فردای بهتر نسل جوانش می باشد .این امر با توجه به انقلاب علمی و فن آوری ها ی نوین در نسل جدید هوشیار و پرجنب و جوش خود نمایی می کند ( عصر تکنولوژی ، فن آوری اطلاعات و..) . در عصر انفجار اطلاعات و تحولات شگرف زندگی و ارتباطات ، شاخص های توسعه و تسلط بر آن ، مسئولیت ما را بیش از پیش آشکار می نماید .
شاید نظر بعضی از صاحب نظران تعلیم و تربیت را نتوان نادیده گرفت که ریشه ی بسیاری از مشکلات نظام آموزشی را در گذشته می دانند ؛ بی گمان و به تصدیق با تجربه ها، هر از گاهی تغییر و تحولات جدید نظام آموزشی و بازگشت به همان روش ها و شیوه های قدیمی مطرود ، خود کلاف سردرگمی را می نماید . بعضی دیگر از این نظریه پردازان معتقد بوده و هستند که باید با مطالعه و برنامه ریزی دقیق نظامات آموزشی دیگر کشورها ، برنامهی مدون با اهداف والای کشورمان ، ایران را پیدا کنیم . شاید به تعبیر من ، آزمایشگاه خوب و بد دیگران باشیم
فهرست مطالب
چکیده1
1- مقدمه2
2- نقد و بررسی. 6
2-1-تعریف افسردگی و علل آن. 6
2-2-نگاهی به افسردگی و پیامدهای آن بر یادگیری دانش آموزان. 10
2-3- علائم افسردگی در دانش آموزان. 15
2-4- تاثیر افسردگی بر یادگیری دانش آموزان. 19
3-5- دلایل افسردگی در کودکان. 22
3- راهکارها25
3-1- عدم توجه به فضای آموزشی مدارس موجب افسردگی دانش‌آموزان می‌شود. 25
3-2- والدین چگونه رفتار کنند؟. 28
3-3- اقدامات پیشگیرانه در مدرسه. 31
3-4- اقدامات پیشگیرانه در خانواده32
3-5- روشهای درمان افسردگی در کودکان. 33
4- نتیجه‌گیری. 41
منابع :44
شرح مختصر:
پژوهش حاضر بر پایه هدف اصلی استاندار ساختن آزمون اوتیسم (AQ) بر روی دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران به اجرا در آمده است.لذا از میان جامعه آماری نمونه ای با حجم 600 نفر به روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و آزمون مورد نظر اجرا گردید که در نهایت 534 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.اعتبار آزمون از طریق آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 601/0 برآورد گردید ، برای بررسی روایی سازه آزمون از روش تحلیل مولفه های اصلی (PC) با استفاده از چرخش واریماکس استفاده شد.نتایج نشان داد که پرسشنامه مورد نظر با استخراج 10 عامل ، علاقه اجتماعی تمرکز بر جزئیات ، درک اجتماعی ، خلاقیت اجتماعی ، توانایی بازی نما ، فراست و هوشیاری ، فراست اجتماعی ، درک دیگران ، رود رویی اجتماعی و علاقه به تنهایی و تفکر ، جمعاً 944/42 درصد از کل واریانس را تبیین می کند و از روایی کافی برخوردار است.سپس برای نمره های اوتیسم دانش آموزان دبیرستان های شهر تهران جداول نرم تهیه گردید.
فهرست مطالب
چکیده پژوهش ۱
فصل یکم : ۲
مقدمه ۲
بیان مسئله پژوهش ۳
اهمیت پژوهش ۵
هدف از پژوهش حاضر : ۶
پرسشهای پژوهش : ۶
تعریف مفاهیم و اصطلاحات : ۷
فصل دوم ۱۳
تاریخچه اوتیسم : ۱۳
ویژگی های رفتاری اوتیسم ۱۷
کارکرد هوشی ۱۷
رفتار تشریفاتی و اصرار بر یکنواختی ۱۸
نابهنجاری ها در پاسخ به محیط فیزیکی ۱۹
رفتار خود تحریکی ۱۹
رفتار خود جرحی ۲۰
عاطفه نامناسب ۲۰
رفتار اجتماعی ۲۰
تکلم زبان ۲۱
اوتیسم ۲۱
ملاک های تشخیص اوتیسم (در خود ماندگی) بر اساس DSM ۲۴
ارزیابی و تشخیص اوتیسم ۲۷
تشخیص مقدماتی اوتیسم : ۲۷
ارزشیابی تشخیص جامع ۲۹
آزمون CHAT (چک لیست اوتیسم طفولیت) ۳۱
پرسشنامه ASSQ ۳۳
آزمون CARS ۳۳
آزمون اوتیسم سیمون بارون- کوهن ۳۵
فصل سوم ۳۶
مقدمه ۳۶
جامعه آماری پژوهش ۳۷
نمونه و روش نمونه گیری ۳۷
اعتبار ابزار پژوهش ۳۹
ابزار پژوهش ۳۹
تحلیل عاملی ۴۰
روش های تحلیل عاملی ۴۱
فصل چهارم ۴۴
توصیف داده ها ۴۴
نتایج توصیفی داده ها ۴۵
اعتبار و روایی ۴۶
اعتبار آزمون اوتیسم ۴۶
ضریب آلفا ۴۷
روایی آزمون اوتیسم ۵۰
مشخصه های نمره های آزمون اوتیسم درگروه نمونه ۵۶
مقایسه نمرات دختران و پسران در گروه نمونه ۵۸
نرم آزمون (AQ) ۵۹
فصل پنجم ۶۰
بحث و بررسی درباره یافته ها ۶۰
محدودیت های پژوهش ۶۵
پیشنهادها : ۶۶
نتیجه گیری
در این تحقیق که موضوع ما افت تحصیلی در درس تاریخ ایران و جهان (2) بود بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات که در فصل چهارم آمده است ، بر روی سوالات نظر سنجی که از 20 سوال تشکیل شده بئد و برای هر سوال تحقیق 5 سوال در نظرگرفته شده بود و این سوالات در بین 20 نفر از دبیران درس تاریخ ایران و جهان (2) پخش شد نتیجه گیری زیر انجام شد .
اولین سوال تحقیق این است که «آیا روش تدریس معلمان بر افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2) مؤثر است ؟»
پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات نتیجه تحقیق در مورد این سوال این است که روش تدریس معلمان (روش بحث گروهی ، روش تدریس سخنرانی ، مشارکت دادن دانش آموزان در تدریس ، استفاده از مثالها ، فعالیت های خلاقانه دانش آموزان ) برکاهش افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2) تأثیر زیادی دارد .
2- تأثیر روش ارزشیابی معلمان بر افت تحصیلی
دومین سوال تحقیق این است که «آیا روش های ارزشیابی معلمان بر افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2) تأثیری دارد ؟»بعد از تجزیه و آنالیز داده های آماری از پرسشنامه فرض ما مورد تأئید قرار گرفت و نتیجه این سوال این شد که آزمونهای شفاهی ، کتبی ،ارزشیابی بر اساس تکالیف درسی ، ارزشیابی تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2) تأثیر بسزایی دارد .
3-تأثیر امکانات آموزشی بر افت تحصیلی
سوال سوم خود را در این پروژه این سوال قرار دادیم که «آیا امکانات آموزشی تأثیری بر میزان افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2)دارد ؟ »
بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نتیجه گیری می کنیم که امکانات آموزشی شامل وسایل کمک آموزشی ، گردشها و بازدیدهای علمی ، کتابهای آموزشی ، وسایل سمعی ، بصری ، کلاسهای جبرانی در کاهش افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه درس تاریخ ایران و جهان (2) تأثیر خیلی زیادی دارد .
4-تأثیر میزان تحصیلات والدین بر افت تحصیلی
بالاخره آخرین سوال تحقی این سوال می باشد که «آیا میزان تحصیلات والدین بر افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2)مؤثر است ؟»
با توجه به نتایج به دست آمده از اطلاعات گردآوری شده نتیجه می گیریم که تحصیلات پدر ، تحصیلات مادر ، علاقه پدر به اداره تحصیلات دانش آموز ، علاقه مادر به اداره تحصیلی دانش آموز ، و تحصیلات هر دوی والدین با هم در کاهش افت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه در درس تاریخ ایران و جهان (2) تأثیر خیلی زیاد و چشمگیری دارد .
پیشنهادات
سر انجام در پایان پژوهش بعد از نتیجه گیری بر روی اطلاعات بدست آمده از طریق آنالیز نظر سنجی که برای سوال های تحقیق انجام شد به ارائه پیشنهاد به مدیران ، طراحان برنامه آموزشی ، وزارت آموزش و پرورش و انجمن اولیاء و مربیان مدارس می پردازیم .
الف )اولین پیشنهاد من به مدیران مدارس می باشد که در امر آموزش و پرورش مسئولیت بیشتری دارند .
پیشنهادی که برای مدیران عزیز دارم این است که از معلمان کارآزموده و متخصص در درس تاریخ استفاده کنند معلمان نقش بسزائی در بالا بردن میزان انگیزش دانش آموزان دارند با وجود این لزوم اختصاص بودجه به این امر و پرداختن به باز آموزی تربیت معلم در درس تاریخ به وضوح احساس می شود همچنین از طرفی برگزاری هر چه بیشتر مسابقات علمی و المپیاد در درس تاریخ در سطح شهرستان از سوی مدیران می تواند نقش والایی در ایجاد انگیزش و بالابردن کارایی دانش آموزان داشته باشد .
ب)دومین پیشنهادم به طراحان برنامه آموزشی است که در نظام آموزشی نقش مؤثری ایفا می کنند .
پیشنهادی که دارم این است که در هنگام طرح برنامه آموزشی درس تاریخ به تناسب محتواها توجه کنند و محتوای کتب درسی با مراحل رشد دانش آموزان در مقاطع مختلف تناسب داشته باشد . تناسب محتوا ، انگیزش و علاقه دانش آموز را به درس بیشتر می کند . طراحان تعداد دروس را متناسب با سن دانش آموزان انتخاب کنند زیرا درس زیاد و ناپیوسته معمولاً دانش آموز را خسته می کند و انگیزش آنان را به تحصیل کم می سازد
پ)سومین پیشنهادی که دارم به وزارت آمورزش و پرورش شهرستان پارس آباد است . پیشنهادم این است که کودکان بعضی خانواده های فقیر و تهی دست با وجود علاقه و تمایل به ادامه تحصیل به دلیل فقر مالی و مجبور به ترک تحصیل می شوند پس لازم است وزارت آموزش و پرورش با کوششهای بیشتر و با برنامه ریزی صحیح این خانواده ها را شناسایی کند و با مساعدتهای لازم به منظور تکمیل لوازم تحصیلی و نیازهای غذایی دانش آموز از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری به عمل آورد .
ج ) چهارمین وآخرین پیشنهادم به انجمن اولیاء و مربیان مدارس می باشد
پیشنهادم این است که این انجمن در جهت جلوگیری از افت تحصیلی ، از دانش آموزان قوی برای تقویت دانش آموزان ضعیف استفاده کنند . انجمن اولیاء و مربیان خانواده هایی را که در آنها افراد تحصیل کرده برای کمک به فرزندان وجود ندارد ، شناساسیی کنند و با همکاری مدرسه از دانش آموزان قوی تر برای رفع اشکالات درسی دانش آموزان ضعیف این خانواد ها کمک گرفته شود در این صورت می توانند سهم موثری در تقلیل افت تحصیلی داشته باشند .
فصل اول :طرح تحقیق
مقدمه -------------------------------------------------------2
بیان مسأله -----------------------------------------------------3
ضرورت و اهمیت مسأله ------------------------------------------4
اهداف تحقیق --------------------------------------------------6
پرسشهای تحقیق ------------------------------------------------7
تعریف مفاهیم و واژه ها-------------------------------------------8
فصل دوم : پیشینه ی تحقیق
افت تحصیلی -------------------------------------------------10
علایم و نشانه ها -----------------------------------------------10
علل و عوامل مؤثر در افت تحصیلی ----------------------------------10
افت تحصیلی و انواع آن -----------------------------------------13
عوامل اجتماعی افت تحصیلی --------------------------------------14
مدرسه گریزی و ضعف تحصیلی نوجوانان ------------------------------18
نقش اولیاءمدرسه در زمینه افت تحصیلی دانش آموزان---------------------19
عوامل شخصی موثر در ایجاد افت تحصیلی -----------------------------20
مسائل آموزشی و افت تحصیلی نوجوانان ------------------------------21
آثا راجتماعی افت تحصلی----------------------------------------22
تعریف و طرح مسئله ی افت تحصیلی در درس تاریخ ایران و جهان (2)--------23
علل افت تحصیل دانش اموزان در درس تاریخ ایران و جهان (2)-------------24
عوامل فعال نبودن دانش آموزان و عدم انگیزه آنان در درس تاریخ ایران و جهان (2) ------24
دید اجتماعی موجود در مورد درس تاریخ -----------------------------26
راه کارهای پیشنهادی برای تدریس درس تاریخ ایران و جهان (2)-------------26
ارزش و اهمیت درس تاریخ ---------------------------------------27
به عقیده تاکیتوس ، مهم ترین نقش تاریخ -----------------------------28
نتایج تحقیقات انجام گرفته شده در زمنیه افت تحصیلی--------------------31
فصل سوم : روش تحقیق
روش تحقیق--------------------------------------------------34
جامعه آماری -------------------------------------------------34
نمونه آماری---------------------------------------------------34
ابزار گردآوری اطلاعات-----------------------------------------35
روش نمونه گیری و تجزیه و تحلیل داده ها ---------------------------35
فصل چهارم : آنالیز داده ها
مقدمه--------------------------------------------------------37
آزمون سوالها---------------------------------------------------37
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری---------------------------------------------------46
پیشنهادات ----------------------------------------------------48
منابع ---------------------------------------------------------50
بررسی تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس دانش آموزان مقطع راهنمایی
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس کودکان بوده است. تحقیق با شرکت 200 نفر دانش‌آموزان پسر و دختر از هر کدام 100 نفر از بین 4 مدرسه راهنمایی شهر قدس که بطور تصادفی انتخاب شده بودند انجام گرفت. تعداد آزمودنیها از هر مدرسه 50 نفر بوده است. دانش‌آموزان پرسشنامه عزت نفس و پرسشنامه بدرفتاری والدین را همزمان تکمیل کردند. بررسیهایی که در ارتباط با هدف این تلاش تحقیقی بود نتایجی بدست داده است که عبارتند از:
الف) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس کودکان «کل نمونه» 27/0- است که در سطح 1/0 معنیدار بوده است.
ب) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس کودکان در بین دخترها 245/0- است که در سطح 5% معنیدار بوده است.
ج) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس کودکان در بین پسرها 56/0- است که در سطح 1% معنیدار بوده است.
د) تفاوت تأثیر بدرفتاری والدین بر پسرها و دخترها بوسیله آزمون t بررسی شد که نشان داد میانگین تأثیر بدرفتاری والدین بر پسرها بیشتر از دخترهاست این تفاوت در سطح 1/0 معنیدار بوده است.
هـ) تفاوت میانگینهای عزت نفس در دختران و پسران معنیدار نیست.
تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری بر دانش آموزان تیز هوش مقطع اول دبیرستان(کلاس دهم)
مقدمه :
بسم الله الرحمن الرحیم
اقرأ باسم ربک الذی خلق ، خلقالانسان من علق ، اقرأ و ربک الاکرم ، الذی علم بالقلم ، علم الانسان مالم یعلم [1].
ای رسول بخوان به نام پروردگارت که آفریننده عالم است . آن خدایی که آدمی را از خون بسته بیافرید ، بخوان (قرآن را) که پروردگار تو کریمترین کریمان است آن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت و به آدمی آنچه را نمی دانست تعلیم داد .
تعلیم و یاد دادن نادانسته ها اولین و مهمترین پیام الهی و بزرگترین رسالت انبیا و معلمین بشر است و یادگیری و آموختن مهمترین وظیفه هر انسان است لذا از تولد تا مرگ و در هر زمان و موقعیتی باید این تعلیم و تعلم بین انسانها به نحو شایسته انجام گیرد . از طرف دیگر خداوند در وجود انسان توانمندی ها و استعدادهای شگرفی به ودیعه نهاده است که به واسطه این خلقت به خود آفرین گفته و به انسان مقام اشرف مخلوقات داده است .
یکی از ویژگی های مهم انسانی برخورداری از ظرفیت ذهنی شگرف و توانایی عظیم یادگیری است .
بخش اعظم اطلاعات بشری از طریق این مهارت کسب می شود . پیشرفت و تمدن ، مقابله با طبیعت و مهار آن ، رفع نیازهای متنوع خود ، دستیابی به تکنولوژی پیچیده و غیره همه حاصل تلاش انسان برای یادگیری و تجربهاندوزی بوده است .
در جهان امروز یعنی عصر انفجار اطلاعات ، تولید اطلاعات جدید و کهنه شدن اطلاعات قبلی آنچنان سریع انجام می شود که مطالب کتابها قبل از بیرون آمدن از زیر چاپ کهنه می شوند (مرتضوی،1374) ، بنابراین ، روش یادگیری (فرآیند) در مقایسه با یادگیری اطلاعات (محصول) در کانون توجه بیشتری قرار گرفته است . چون در فرآیند یادگیری ، این خود فراگیر است که در زندگی واقعی ـ امروز و آینده ـ باید از مهارت چگونگی یادگرفتن خود استفاده کند ، لذا توجه به روش های درست آموزش و آموختن که در آن مسئولیت امر یادگیری به خود فراگیر واگذار می شود ، ضروری به نظر می رسد . در جهان امروز داشتن «سواد علمی ـ فنی» [2] برای هر فرد لازم است . سواد علمی ـ فنی به مجموعه ای از دانستنی ها و مهارت ها در زمینه علوم و تکنولوژی اطلاق می شود که هر انسانی برای زندگی کردن به آن نیاز دارد و در واقع داشتن توانائی در حل مسائل و مشکلاتی است که جامعه امروز بشری با آن مواجه است و این سواد در تمام عمر با 3 شرط تحقق می یابد .
1 ـ داشتن اطلاعات کافی در مورد دانش پایه .
2 ـ وجود انگیزه برای یادگیری .
3 ـ دانستن راه و روش یادگیری(میرعابدینی ، 1378).
لازم به ذکر است که مدارس تنها می توانند بخشی از آموزش های لازم برای مهارت زندگی را در مدت زمانی که دانش آموزان در آن محل سپری می کنند ، در اختیار آنها بگذارند . اما اگر همین فرصت ، بیشتر از ارائه اطلاعات ، صرف روش کسب اطلاعات در زمینه های مختلف شود ، این امید وجود دارد که علاقه و اعتقاد و توان و دانش لازم برای یادگیری مادام العمر ، که لازمه زندگی و تعالی بخش آن است ، در افراد فراگیر به وجود آید .
لذا اندیشمندان از دیرباز به اهمیت یادگیری و ضرورت شناخت آن پی برده اند ، به طوری که تاریخچه بررسی یادگیری به 2400 سال قبل یعنی دوره افلاطون و ارسطو بر می گردد.
افلاطون و ارسطو هر دو فردگرا هستند و ذهن را فعال می دانند ، با این تفاوت که افلاطون را می توان فطرت گرا نامید،زیرا دانش را یکی از ویژگی های ارثی انسان می داند،ولی ارسطو را می توان تجربه گرا دانست،زیرا تجارب حسی را سرچشمه همه دانش ها می دانست . عقاید این دو دانشمند در طول تاریخ روی همه نظریه پردازان یادگیری تاثیر داشته است . مثلاً ، عقاید افلاطون درباره ماهیت دانش از آغاز مسیحیت تا دوره رنسانس نظریه غالب محسوب می شد . از قرن هفدهم به بعد پیروان مکتب تداعی گرایی به مخالفت با نظریه فطرت ـ گرایی برخاستند.به طوری که،در قرن نوزدهم توجه شایانی به قانون تداعی ارسطو (شباهت ، تضاد ، مجاورت و بسامد) مبذول شد . سپس، مکتب رفتار گرایی اسکینر ، با ارائه اصول رفتار گرایی در یادگیری انسان و تهیه فنونی برای مدیریت کلاس و تغییر رفتار افراد ، تاثیرات عمیقی در آموزش و پرورش گذاشت . در نیمه دوم قرن بیستم رویکرد شناخت گرایی در مخالفت با دیدگاه مکانیکی رفتار گرایان دربارهی انسان ، یادگیری را ایجاد تغییر در ساخت شناختی و فرآیندهای ذهنی یادگیرنده تعریف کردند. شناخت گرایان[3] در زمینه یادگیری ، نظریه های متعددی را ارائه نمودند . از جمله ، یادگیری گشتالتی[4] ، نظریه یادگیری معنی دار کلامی آزوبل[5] ، نظریه یادیگری شناختی ـ اجتماعی بندورا[6] و سرانجام نظریه روانشناسی خبر پردازی[7] یا پردازش اطلاعات مطرح شدند . نظریه خبر پردازی یادگیری انسان را یک فعالیت مستمر پردازش اطلاعات می داند و به مطالعه راه هایی می پردازد که آدمیان به توسط آنها دانش را کسب ،ذخیره و یادآوری می کند و آن را مورد استفاده قرار می دهد . دراین نظریه از کامپیوتر به عنوان الگویی برای تبیین ذهنی انسان و فرآیند یادگیری استفاده شد (میرسعیدی،1380).
تدابیری که به این منظور توسط صاحب نظران حوزه روان شناسی خبر پردازی ابداع شد ، با نام روش ها یا مهارت های یادگیری یابه طوردقیق تر راهبردها یا استراتژی های شناختی ، نام گذاری شد و سرانجام روان شناختی فراشناخت ، حوزه اندیشه گری نوینی ، که به راه های هدایت و نظارت بر راهبردهای شناختی خود می اندیشید از دهه 1970 توسط جان فلاول آغاز شد و به تدریج جمع زیادی از اندیشمندان به آن روی آوردند و نظریات و راهبردهای مختلف فراشناختی را ارائه نمودند . بنابراین نظریه های یادگیری قرن بیستم شامل دو مجموعه بزرگ رفتار گرایی و شناخت گرایی است، در نظریات رفتارگرایی موضوع مورد مطالعه ، رفتارهای قابل مشاهده است که باید هر چه دقیقتر و عینی تر بررسی شود . اما دیدگاه شناختی دنیای ذهن را موضوع مورد مطالعه قرار می دهد . دراین حوزه مطالعاتی جدید ، یادگیری انسان به گونه ای عینی و نظام دار تشریح می شود . نتایج تحقیقات انجام شده دراین چهارچوب می تواند در یادگیری وآموزش مورد استفاده روان شناسان و مربیان باشد . علاوه بر این با بهره گیری از نظام پردازش اطلاعات می توان موضوعات مورد نظر دیدگاه های دیگر را نیز به شیوه ای تازه نگریست و آنها را به نحوی عینی ، منطقی و پویا سازمان داد (کدیور،1379) . با توجه به نظریه های شناختی و دانش فراشناختی ، امروزه در امر یادگیری ، فردی موفق است که شیوه آموختن را فرا گرفته باشد . اساس نظام آموزشی در قرن بیست و یکم ، فراهم ساختن زمینه تجربی فعالیت های آموزشی و آموزش چگونه فکر کردن و چگونه یادگرفتن است . بر این اساس ، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش راهبردهای مطالعه و یادگیری بویژه راهبردهای شناختی و فراشناختی در میزان یادگیری درسی و پیشرفت تحصیلی فراگیران می پردازد . این راهبردها ، روش های مختلف فراگیری مطالب ساده و پیچیده را چه از راه شناخت (پردازش عقلی مطالب) و چه از راه فراشناخت (شناخت از شناخت خود) به فراگیر می آموزد . لذا فراگیران با یادگیری این روش ها و استفاده از آنها هنگام مطالعه می توانند بر سرعت و کیفیت یادگیری خود بیافزایند و این امر در دراز مدت منجر به تحولات کیفی در نظام آموزشی می شود . به نظر می رسد اگر معلمان این راهبردها را فراگرفته و در روش تدریس خود پیاده نمایند و آنها را به دانش آموزان نیز یاد دهند ، در این راه کوتاهترین و موثرترین گام ها برداشته می شود(میرسعیدی،1380) .
بیان مساله
در ایران همه نهادهای دولتی از جمله وزارت آموزش و پرورش همه ساله مبالغ هنگفتی از بودجه کشور را صرف مسائل آموزش و پرورش از جمله تربیت معلم ، تهیه و چاپ کتاب ، حقوق کارکنان، تدارک کلاس های بازآموزی و کارآموزی ، تدریس روش های مختلف آموزشی و غیره می کنند. خانواده ها نیز سرمایه و وقت زیادی را صرف یادگیری فرزندان خود می کنند و حتی بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان وقت و نیروی زیادی را صرف مطالعه ، آموزش ویادگیری می کنند ، اما باز هم متوجه می شویم که یادگیری درست صورت نگرفته است، یادر حد مورد انتظار نیست و آنها به نتیجه دلخواه نرسیده اند و آمادگی های لازم را کسب نکرده اند . لذا نه تنها دولت به بازخورد مناسب نمی رسد،بلکه حتی افت تحصیلی [8] از مهم ترین مسائل مبتلا به نظام آموزشی کشور ماست که همه آن سرمایه ها و اوقات گرانبها را هدر می دهد (واحدی، 1379). البته در این مورد عوامل مختلفی از جمله «علل مربوط به فراسیستم اجتماعی» مانند : فقدان یا کمبود بازار کار مناسب برای فارغ التحصیلان ، وجود مشغولیت های ذهنی و یا سرگرمی های مختلف و نیز «علل مربوط به نظام آموزشی» ماند : ارزشیابی بر اساس محفوظات ، فقدان یا کمبود ارتباط مطالب با زندگی واقعی فرد ، بی ثباتی و تغییرات پی در پی نظام آموزشی و غیره در تعامل با هم و با درجه تاثیر متفاوت در این مساله نقش دارند . یکی از عوامل مهم در عدم یادگیری مطلب ، عدم به کارگیری ظرفیت بالای یادگیری و فعالیت دانش آموزان مدارس در اثر عدم آشنایی دانش آموزان با راهبردهای یادگیری و مطالعه و استفاده صحیح از آنها است . به نظر تایرنی[9] و همکاران (1990) هدف اساسی خواندن و یا مطالعه و یادگیری ، توانا ساختن کودکان و دانش آموزان است تا خود را بشناسند، علایق و استعدادهای خود را رشد دهند ، برای مشکلات گروهی و فردی راه حل هایی بیابند و نیز اینکه بتوانند راهبردهای خود را تحول بخشیده و مستقل از دیگران مطالب را درک کنند (یوسفی،1380).
از اینرو ، جهت دست یابی به اهداف فوق ، شناخت و درک صحیح مطلب آموختنی به عنوان یکی از اهداف و فعالیتهای مهم آموزشی مطرح می شود . این درک ، مهارت بسیار پیچیده ای است که مستلزم تعامل میان فرآیندهای ادراکی و مهارت های شناختی و دانش فراشناختی است و در یادگیری درست و عملکرد تحصیلی مطلوب در ابعاد مختلف ، اهمیت زیادی دارد .
لذا پژوهش حاضر سعی دارد تاثیر کاربرد راهبردهای شناختی و فراشناختی بر یادگیری دروس پایه را بررسی کند و به این سوالات پاسخ دهد که آیا کاربرد راهبردهای یادگیری (مرور ذهنی تکالیف ، بسط دهی تکالیف ، سازمان دادن مطالب و نظارت بر درک مطلب ) باعث پیشرفت تحصیلی می شود ؟
1 ـ آیات 1 تا 5 سوره مبارکه علق
[2] ـ Scientific and Technological Litracy
[3] - Cognitive
[4] - Gestalty Learning
[5] - Azobel Meaningful Verbal Learning
[6] - Bendora Social-Cognitive Learning Theory
[7] - Processing Psychology Cognitive
[8] ـ Drop ـ Outs
[9] ـ Tierny.B
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل دوم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل سوم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل چهارم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل پنجم
بحث و بررسی نتایج
محدودیتهای پژوهش
پیشنهادهای پژوهش :
پیشنهادهای کاربردی :
منابع فارسی
منابع انگلیسی