نقش ورزش در سلامتی قلب
بیماریهای قلبی ، عروقی از اساسی ترین علل مرگ و میر در جوامع بشری است و مبارزه با عوامل خطر ساز این بیماریها می تواند از اساسی ترین اقدامات سازمانهای بهداشتی در جهت کاهش مرگ و میر تلقی گردد . یکی از مهمترین عوامل خطر ساز برای بروز بیماریهای قلبی – عروقی، کم تحرکی و عدم فعالیت فیزیکی مناسب است که در قرن حاضر با پیشرفت تکنولوژی واختراع انواع ماشین آلات و ابزارهای صنعتی به شدت بر گستردگی این معضل افزوده شده است .از دیر باز به ورزش به عنوان یک روش درمانی و یکی از شیوه های پیشگیری از بروز بیماریها ، خصوصاَ بیماریهای قلبی ، عروقی توجه شده است . تقریباَ ۵۰ سال پیش آقای موریس و همکارانش نشان دادند که حملات قلبی در کسانیکه فعالیت فیزیکی بیشتری دارند بسیار کمتر از افراد کم تحرک اتفاق می افتد و پس از آن نیز مطالعات و تحقیقات گستردهای در این زمینه منتشر شده است .تردیدی نیست که ورزش و فعالیت بدنی مناسب قادر است احتمال بروز بیماریهای قلبی ، عروقی ، فشارخون ، چاقی و دیابت را کاهش دهد . همچنین اثرات سودمند ورزش در کاهش چربی خون ، پیشگیری از پوکی استخوان ، افزایش شادابی ، ایجاد خلق و خوی بهتر ، رشد اتکاء به نفس و عزت نفس افراد قابل توجه است .در زمینه بیماریهای قلبی ، عروقی ورزش می تواند احتمال بروز حملات قلبی را ۴-۲ برابر کاهش دهد و با کاهش عوامل خطر ساز از پیشرفت پدیده تصلب شرائین پیشگیری نماید .
همچنین در افرادی که مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی شده اند و یا به حملات حاد عروق کرونری گرفتار شده اند ، انجام ورزش و فعالیت بدنی متناسب با شرایط آنها می تواند خطر وقوع مجدد این حملات را کاهش دهد و نهایتاَ از بروز مرگ و میر بکاهد که این امر عمدتاَ از طریق تشکیل عروق جانبی و افزایش خون رسانی عروق کرونر صورت می گیرد.اینکه چه میزانی از ورزش و فعالیت فیزیکی می تواند نقش مفیدی در سلامت انسانها داشته باشد نکته بسیار مهمی می باشد . بطورکلی بررسیها نشان داده است که ورزش مرتب به میزان سه روز در هفته هر بار نیم ساعت بطوریکه در طی این فعالیت ورزشی ضربان قلب به حدود ۱۲۵-۱۱۰ ضربان دردقیقه (مناسب با سن ۶۰-۳۰ سالگی ) برسد می تواند حد مناسبی از فعالیت فیزیکی را برای فرد مهیا سازد که البته باید از درجات کمتر و ورزشهای ملایمتر شروع و بتدریج به این میزان ورزش دسترسی پیداکرد . قابل ذکر است که ورزشکار بودن افراد در گذشته تاثیر چندانی در کاهش حملات قلبی ندارد و مداوم بودن آن در این رابطه سودمند می باشد .همچنین ورزشهای سنگین و فشرده نه تنها اثرات مفید بیشتری نسبت به میزان ورزش ذکر شده ندارد ، بلکه ممکن است در برخی از موارد عوارض نامطلوبی نیز به بار آورد . انواع فعالیتهای ورزش مورد توصیه عبارت از پیاده روی تند (حدود ۴ کیلومتر در هر نوبت ) ، شنا در آب ، دوچرخه سواری ، دویدن و طناب زدن می باشد . بطور کلی تمام ورزشهایی که در آن تحرک عضلات نقش اصلی را ایفا می کند می تواند مفید واقع شود و بهتر است فعالیت ورزشی ، بیشتر در هنگامی از روز انجام شود که دمای هوا ملایمتر باشد .لازم به یاد آوری است که ورزش و فعالیت فیزیکی مناسب در کسانی که دچار سکته قلبی و یا تنگی عروق کرونر شده اند می تواند از بروز سکته مجدد و تشدید تنگی عروق پیشگیری نماید که البته در این موارد لازم است با مشورت و راهنمائی پزشک معالج میزان و نوع فعالیت فیزیکی مشخص گردد .بیائید در روز جهانی قلب با مشارکت و تلاشی همگانی ورزش و فعالیت بدنی منظم و مداوم را در میان مردم تحقق بخشیم و سلامت و شادابی را برای جامعه خود به ارمغان آوریم .
تاثیر ورزش بر سیستم قلب و عروق
ورزش و فعالیتهای تربیت بدنی موجب تقویت عضله قلب می گردد . امروزه فعالیتهای ورزشی بعنوان اقدامی جهت پیشگیری از بروز سکته های قلبی محسوب می شوند .
ورزش و فعالیتهای تربیت بدنی موجب تقویت عضله قلب می گردد . امروزه فعالیتهای ورزشی بعنوان اقدامی جهت پیشگیری از بروز سکته های قلبی محسوب می شوند .
در اثر ورزش عروق خونی گشاد شده و سبب تسریع جریان خون می گردد .
میزان هموگلوبین خون بیشتر شده و نتیجه کار انتقال اکسیژن به قسمت های مختلف بدن بهتر انجام می شود .
ورزش مرتب راهی است مناسب جهت پیشگیری از بروز بیماری فشار خون .
ورزش می تواند میزان چربی خون را به حد متعادل برساند ، پس به جای خوردن دارو بهتر است ورزش کنید .
میزان کلسترول خون در اثر تمرینات ورزشی بحد مطلوبی میرسد ، خصوصا“ اگر با رژیم غذایی همراه باشد .
برای بیماران دیابتی ، ورزش بسیار مفید است و قند خون را تا حد مطمئن پائین می آورد .
با تقویت عضله قلب تعداد ضربان قلب در دقیقه کم شده و قلب با نیروی بیشتری خون را ارسال می دارد .
با انقباض عضلات پا در حین ورزش خون راحت تر به قلب باز می گردد و از بروز بیماری واریس در پاها جلوگیری می نماید .
کسانیکه ورزش می کنند در صد بیشتری از دستگاه تنفس خود را بکار می گیرند .
افزایش حجم تنفسی در طول روز و شب موجب دریافت اکسیژن بیشتر و رساندن آن به اندامهای بدن می شود .
کسی که قابلیت دریافت و مصرف اکسیژن را در حد بالا داشته باشد ، زود خسته نمی شود و کارائی بیشتری خواهد داشت .
افزایش حجم تنفسی در افرادی که ورزش می کنند موجب کاهش تعداد تنفس آنها در دقیقه شده و بر میزان اکسیژن گیری هر بار تنفس می افزاید .
● نسبت به قلب هوشیار باشید :
اگرشما متقاعد شده اید که ورزش کنید آن را درست انجام دهید . قبل از شروع با پزشکتان مشورت کنید .
اگر :
ـ پزشک به شما گفته که ناراحتی قلبی یا سوفل قلبی دارید .
ـ یک حمله قلبی داشته اید .
ـ کسی در فامیل شما ناراحتی یا حمله قلبی قبل از ۵۵ سالگی داشته است .
ـ اغلب در سمت چپ یا وسط سینه ، سمت چپ گردن ، شانه ، یا بازو در حین یا درست بعد از ورزش احساس درد یا فشار دارید .
ـ اغلب احساس غش یا سرگیجه دارید .
ـ احساس تنگی نفس بعد از یک کار مشخص دارید .
ـ فشار خون بالا دارید که تحت کنترل نیست یا اینکه نمی دانید فشار خونتان چند است .
ـ بالای ۶۰ سال هستید و عادت به ورزش ندارید .
ـ در یک وضعیت درمانی هستید مثل مصرف انسولین ، آرتریت
بررسی رابطه بین سبک زندگی ارتقا دهنده سلامتی با کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران
زمینه: شیوه زندگی سالم منبعی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات بهداشتی و ارتقای سلامت، تطابق با عوامل استرس زای زندگی و بهبود کیفیت زندگی است.سبک زندگی به ما کمک میکند تا آنچه را که مردم انجام می دهند،دلیل انجامشان و معنی عملشان برای خودشان و دیگران را درک کنیم.
هدف: در پژوهش حاضر، رابطه بین سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت با کیفیت زندگی در دانشجویان، مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: در مطالعه حاضر، 140 دانشجو با روش غیر تصادفی سهمیه ای از دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی انتخاب و با پرسشنامه SF36 و پرسشنامه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت مورد آزمون قرار گرفتند. تجزیه تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و با آزمونهای آنالیز واریانس یکطرفه ، آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمونهای تی تست نرمال و غیرنرمال و تحلیل رگرسیون، تحلیل شدند.
یافته ها: بین سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت و کیفیت زندگی دانشجویان رابطه معناداری وجود داشت(00/0 p=). از میان شش بعد رفتارهای ارتقادهنده سلامت، " مسئولیت پذیری در مقابل سلامت خود" ، با میانگین 54/28 بیشترین و " مدیریت استرس" با میانگین 03/9 کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. از میان هشت بعد کیفیت زندگی،" عملکرد جسمی" با میانگین 64/26 بیشترین و "محدودیت در ایفای نقش ناشی از وجود مشکلات جسمانی " با میانگین 82/4 کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سبک زندگی ارتقادهنده سلامت با کیفیت زندگی دانشجویان رابطه مثبت قوی دارد و همچنین سبک زندگی و کیفیت زندگی دانشجویان با مقطع تحصیلی ، وضعیت اشتغال و وضعیت تاهل دانشجویان رابطه معناداری دارد و تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیر سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت پیش بینی کننده خوبی برای کیفیت زندگی می باشد.
کلید واژه ها: سبک زندگی، سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت، کیفیت زندگی، دانشجویان.
فهرست مطالب
فصل اول.. 2
کلیات تحقیق.. 2
1-1 مقدمه. 1
1-2 بیان مسئله. 2
1-3 اهمیت و ضرورت: 3
1-4 تعاریف واژه ها: 4
1-4-1 تعریف کیفیت زندگی: 4
1-4-2 تعریف سبک زندگی... 5
1-5 اهداف پژوهش..... 6
1-5-1 هدف کلی: 6
1-5-2 اهداف اختصاصی: 6
1-5-3 اهداف کاربردی... 7
1-6 فرضیه ها 7
1-7 سوالات... 8
فصل دوم. 1
پیشینه تحقیق و چارچوب نظری.. 1
2-1 مقدمه: 9
2-2 پیشینه مطالعه. 9
2-3 چارچوب نظری و مدل تحلیلی... 14
2-3-1 سبک زندگی: 14
2-3-2 تعریف سبک زندگی: 14
2-3-3 تعاریف جامعه شناسی: 15
2-3-4 تعاریف روانشناختی: 16
2-3-5 ارتقاء سلامت و اهمیت آن: 16
2-4 شیوه زندگی: 18
2-4-1 مفهوم شیوه زندگی: 19
2-4-2 عناصر تشکیل دهنده شیوه زندگی سالم : 20
2-4-3 سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت: 21
2-5 نظریات سبک زندگی... 22
2-5-1 مدل نظری سبک زندگی سلامت از کاکراهام : 22
2-5-2 نظریه آدلر: 24
2-6 کیفیت زندگی... 32
2-6-1 مفهوم و تعاریف کیفیت زندگی: 33
2-6-2 مروری تاریخی بر مفهوم کیفیت زندگی: 35
2-6-3 ابعاد کیفیت زندگی... 36
2-6-4 رویکردهای کیفیت زندگی: 37
2-6-5 شاخص های کیفیت زندگی... 39
2-6-6 شاخص کیفیت زندگی از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت : 40
2-7 مدلهای کیفیت زندگی: 41
2-7-1 مدل ادراکی کیفیت زندگی زان : 41
2-7-2 مدل فرل و هاسی: 42
2-8 کیفیت زندگی در ایران.. 42
2-9 نظریات کیفیت زندگی... 43
2-9-1 نظریه های مبتنی بر فرد : 43
2-9-2 شاب و رابنت (1999) : 44
2-9-3 نظریه های روانشناختی: 45
2-9-4 نظریه های انسان شناسی: 45
فصل سوم. 11
روش شناسی تحقیق.. 11
3-1 مقدمه: 48
3-2 نوع پژوهش: 48
3-3 جامعه مورد بررسی: 48
3-4 معیارهای انتخاب افراد مورد مطالعه: 48
3-5 روش نمونه گیری: 49
3-6 حجم نمونه و شیوه محاسبه آن: 49
3-7 مکان و زمان انجام تحقیق: 50
3-8 متغیرها و نحوه سنجش انها: 50
3-8-1 متغیرها: 50
3-9 ابزار پژوهش: 50
3-9-1 پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت: 51
3-9-2 پرسشنامه SF36 : 51
3-10 روش جمع آوری داده ها: 54
3-11 روش تجزیه و تحلیل دادها: 54
3-12 شیوه انجام کار: : 54
3-13 ملاحظات اخلاقی: 55
فصل چهارم. 48
توصیف و تحلیل داده ها 48
4-1 مقدمه: 56
4-2 توصیف داده ها: 57
4-2-1 توصیف متغیرهای زمینه ای : 57
فصل پنجم.. 56
بحث و نتیجه گیری.. 56
5-1 مقدمه: 76
5-2 بحث و بررسی یافته های پژوهش: 76
5-3 نتیجه گیری... 86
5-4 پیشنهادات اجرایی... 87
5-5 پیشنهاد برای پژوهشهای آینده: 88
5-6 محدودیت ها 89
فهرست جداول
جدول4‑1توزیع سن دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.. 57
جدول4‑2توزیع جنس دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.. 58
جدول 4‑3درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک وضعیت تاهل.. 58
جدول 4‑4درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک وضعیت اشتغال.. 59
جدول 4‑5درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک محل سکونت فعلی.. 59
جدول4‑6درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک محل تولد. 60
جدول 4‑7درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک قومیت... 60
جدول4‑8درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک نوع مذهب... 61
جدول 4‑9درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک مقطع تحصیلی.. 61
جدول 4‑10بررسی نرمالیته سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت و ابعاد آن در دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی 62
جدول 4‑11بررسی نرمالیته متغیر کیفیت زندگی و ابعاد آن در دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.. 63
جدول4‑12بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت و کیفیت زندگی دانشجویان 64
جدول 4‑13بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین ابعاد سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت ومتغیر کیفیت زندگی دانشجویان 64
جدول 4‑14مقایسه میانگین نمرات کیفیت زندگی دانشجویان به تفکیک سن.. 65
جدول 4‑15مقایسه میانگین نمرات کیفیت زندگی دانشجویان به تفکیک جنس.... 66
جدول 4‑16مقایسه میانگین نمرات کیفیت زندگی دانشجویان به تفکیک مقطع تحصیلی.. 66
جدول 4‑17مقایسه میانگین نمرات سبک زندگی دانشجویان به تفکیک سن.. 67
جدول4‑18مقایسه میانگین نمرات سبک زندگی دانشجویان به تفکیک جنس.... 68
جدول 4‑19مقایسه میانگین نمرات سبک زندگی دانشجویان به تفکیک وضعیت تاهل.. 68
جدول 4‑20مقایسه میانگین نمرات سبک زندگی دانشجویان به تفکیک وضعیت اشتغال.. 69
جدول4‑21مقایسه میانگین نمرات سبک زندگی دانشجویان به تفکیک مقطع تحصیلی.. 69
جدول 4‑22مقایسه میانگین نمرات متغیرهای وضعیت تغذیه، مسئولیت در مقابل سلامتی، رشد روحی، روابط بین فردی،فعالیت جسمی به تفکیک سن 70
جدول 4‑23مقایسه میانگین ابعاد کیفیت زندگی به تفکیک سن.. 71
جدول4‑24مقایسه میانگین نمرات ابعاد کیفیت زندگی به تفکیک وضعیت اشتغال.. 72
جدول 4‑25نمرات حداقل ، حداکثر و میانگین ابعاد مختلف رفتارهای ارتقا دهنده سلامت... 73
جدول 4‑26نمرات حداقل ، حداکثر و میانگین نمره سبک زندگی ارتقادهنده سلامت وکیفیت زندگی.. 73
جدول4‑27نمرات حداقل ، حداکثر و میانگین نمره ابعاد مختلف کیفیت زندگی.. 74
جدول 4‑28نتایج تحلیل رگرسیون خطی برای پیش بینی متغیر وابسته کیفیت زندگی از طریق متغیر مستقل سبک زندگی: 74