اثر بخشی آموزش روش خوددستوری مایکنبام بر بهبود اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان
چکیده:
هدف از این پژوهش: اثر بخشی آموزش خوددستوری مایکنبام بر عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان پسر پایه سوم مقطع متوسطه شهر کوهدشت بود. روش بررسی؛ پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود.حجم نمونه مورد بررسی شامل 33 نفر از دانش آموزان پسر بود که به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در دو گروه آزمایش(15 نفر) و گروه کنترل(15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 6 جلسه 60 دقیقه ای مورد آموزش خوددستوری مایکنبام قرار گرفتند. پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیل برگر ATIو معدل نمرات توسط نمونه های در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. داده های با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار کرفتند.نتایج: یافته های پژوهش نشان داد بین گروه آزمایش و کنترل بعد از مداخله تفاوت معنی داری وجود دارد. ضمنا نتایج نشان داد آموزش خوددستوری مایکنبام اثر بخشی معناداری بر بهبود عملکرد تحصیلی، اضطراب امتحان، نگرانی و هیجان پذیری در گروه آزمایش داشت.
فهرست مطالب:
فصل یکم:کلیات پژوهش:
1-1مقدمه. 2
2-1بیان مسئله. 4
3-1اهمیت وضرورت پژوهش... 6
1-4-1هدف اصلی.. 8
2-4-1اهداف فرعی.. 8
5-1 فرضیههای پژوهش... 8
6-1تعریف واژه گان واصطلاحات پژوهش... 9
1-6-1تعاریف مفهومی.. 9
2-6-1تعاریف عملیاتی.. 10
فصل دوم: پیشینه پژوهش
1-2تعریف اضطراب... 12
2-2ظاهر عمومی و رفتار، علایم اضطراب... 14
3-2علایم رایج اضطراب وتوصیف های افراد دچاراضطراب شدید از وضع خود. 15
4-2حد مطلوب اضطراب... 15
5-2امتحان. 16
6-2باتوجه به این تعریف ازامتحان ملاحضه میشودکه. 18
7-2همچنین امتحان بر حسب این که برای سنجش چه نوع مهارتی و یا کدام موضوع درسی به کار میرود به سه نوع تقسیم میشود. 18
1-7-2 امتحان شفاهی.. 19
2-7-2 امتحان کتبی.. 19
3-7-2 امتحان عملی.. 19
8-2اهداف امتحان. 19
9-2اضطراب امتحان وماهیت آن. 20
10-2اثرات منفی اضطراب امتحان بر پیشرفت تحصیلی در تحقیقات زیادی تأیید شده است. 21
11-2هولندورثوهمکاران (1989) چهار نوع شناخت را که در عملکرد افراد بزرگسال دارای اضطراب امتحان مهم هستند مطرح نمودند. 23
12-2ماهیت اضطراب امتحان. 24
13-2 عملکرد و اضطراب تحصیلی.. 26
14-2اضطراب و نقش آن در عملکرد تحصیلى.. 26
15-2تأثیرات نامطلوب اضطراب... 27
16-2اضطراب در دانش آموزان مختلف خود را به طرق متفاوتی نشان میدهد. 27
17-2اضطراب چگونه درس خواندن دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهد؟. 28
18-2مدیریت اضطراب... 28
19-2به طورکلی،سه عامل اصلی در بروز اضطراب امتحان در دانش آموزان مؤثرهستند. 29
20-2شیوع اضطراب امتحان. 30
22-2تفاوتهای فردی در زمینة اضطراب امتحان. 31
23-2سبب شناسی اضطراب امتحان. 32
24-2عوامل فردی و شخصیتی.. 33
25-2عوامل آموزشگاهی و جامعهای موثر بر اضطراب امتحان. 37
26-2عوامل خانوادگی.. 40
27-2عملکرد و پیشرفت تحصیلی.. 43
28-2هدف... 43
29-2عزت نفس... 45
30-2عزت نفس تحصیلی و پیشرفت تحصیلی.. 46
31-2بر اساس یک الگوی منطقی هر فردی ممکن است چند الگوی احتمالی علی را مطرح کند که هر کدامشان را می توان به صورت نظری مورد بحث قرار داد. 47
1-31-2الف علت ب... 47
2-31-2ب علت الف... 47
3-31-2الف و ب به یک روش تعاملی بر یکدیگر تأثیر می گذارند. 48
4-31-2الف و ب معلوم ج هستند. 48
32-2دیدگاههای نظری در مورد اضطراب... 48
1-32-2مفهوم اضطراب و بیماری روانی از دیدگاه آدلر. 48
1-1-32-2روان درمانی آدلر برای افراد روان نژند. 50
2-1-32-2فرایند درمان. 50
2-32-2نظریه مراجعه – محور راجرز. 51
1-2-32-2ماهیت اضطرب و بیماری روانی در نظریه راجرز. 51
3-32-2نظریه ی روان درمانی گشتالت (پرز) 52
1-3-32-2مفهوم اضطراب و بیماری روانی از دیدگاه نظریه پرز. 53
4-32-2نظریه واقعیت درمانی گلاسر: مفهوم اضطراب و بیماری روانی.. 54
33-2چارچوب نظری پژوهش... 56
1-33-2اضطراب ازدیدگاه فروید. 56
2-33-2نظریه توجهی–شناختی وین.. 56
3-33-2مدل اضطراب سپیل برگر. 56
4-33-2 نظریه کمبود هاتوبیاس... 57
5-33-2 نظریه نقص و کمبود دوگانه مایکنبام. 57
34-2 پایه های دیدگاه شناختی.. 58
35-2تغییرشناختی–رفتاری دونالد مایکنبام. 59
36-2چگونه رفتار تغییر می کند. 60
1-36-2 خودنگری.. 60
2-36-2 شروع کردن گفتگوی درونی تازه 60
3-36-2 یادگیری مهارت های تازه 61
37-2آموزش ایمن سازی روانی.. 61
38-2مراحل آموزش ایمن سازی در مقابل استرس مایکنبام. 62
1-38-2مراحل شیوه خود-آموزی.. 62
1-38-2مرحله اول: مرحله درک و فهم. 62
2-38-2مرحله دوم: مرحله اکتساب مهارت ها و تمرین.. 62
39-2حل مسئله. 63
40-2حل مسئله در درمان های شناختی–رفتاری به خصوص در شیوه SITبه دو منظور به کار گرفته می شود 63
41-2مراحل حل مساله. 63
1-41-2مرحله اول: شناسایی و تعریف مسئله. 63
2-41-2مرحله دوم: عوامل به وجود آورنده مشکل.. 64
3-41-2مرحله سوم: ارائه راه حل های ممکن.. 64
4-41-2مرحله چهارم: ارزیابی راه حل های احتمالی.. 64
5-41-2مرحله پنجم: اجرا و ارزیابی.. 64
42-2 آموزش تنش زدایی.. 65
43-2 تغییر خودگویی های منفی به خودگویی های مثبت... 65
44-2 ایجاد مهارت های شناختی و رفتاری مربوط به خود–کنترلی.. 67
45-2مرحله سوم: کاربرد و پیگیری مهارت های اکتساب شده 68
46-2پیشینه تحقیق.. 68
1-46-2تحقیقات داخلی.. 69
2-46-2تحقیقات خارجی.. 82
47-2 خلاصه فصل.. 91
فصل سوم: روش پژوهش
1-3 روش پژوهشی.. 93
2-3(طرح پژوهشی) متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها: 93
3-3جامعه آماری.. 95
4-3روش نمونه گیری.. 95
5-3ابزار گردآوری اطلاعات... 95
1-5-3نحوه نمره گذاری.. 96
2-5-3 اعتبار و روایی.. 96
6-3روش اجرا پژوهش... 97
7-3 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها 99
فصل چهارم: یافته های پژوهشی
1-4یافته های توصیفی.. 101
2-4داده های استنباطی.. 103
1-2-4فرضیه اول. 103
2-2-4فرضیه دوم. 105
3-2-4فرضیه سوم. 107
4-2-4فرضیه چهارم. 110
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5بررسی یافته های پژوهش و ارتباط آنها با نتایج مطالعات قبلی.. 114
2-5جمع بندی و نتیجه گیری از یافته های پژوهش... 120
3-5محدودیت های پژوهش... 121
4-5پیشنهادات پژوهش... 122
1-4-5پیشنهادات برای پژوهش های آتی.. 122
2-4-5پیشنهادات کاربردی.. 123
5-5خلاصه فصل پنجم. 124
منابع و ماخذ:
منابع فارسی.. 126
منابع لاتین.. 132
پیوست ها:
پیوست الف جلسات آموزش خود دستوری مایکنبام. 137
پیوست ب پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیل برگر. 143
اگر در رشته کامپیوتر تحصیل میکنید و به دنبال یک منبع مناسب برای مطالعه درس هوش مصنوعی هستید پاورپوینت حاضر که توسط استاد پورمحقق در دانشگاه مشهد تهیه شده است را به شما توصیه میکنیم.این جزوه بر مبنای کتاب دانشگاهی نوشته استوارت راسل، پیتر نورویگ میباشد که به طور طبقه بندی شده و به دور از توضیحات اضافی کتاب برای آمادگی در امتحان و آشنایی با مقوله هوش مصنوعی آماده شده است.
این جزوه در فرمتppt و تعداد 277 صفحه یا اسلاید آماده شده.که به مطالب اصلی و مهم کتاب اشاره دارد و آنهارا به خوبی بیان کرده است.پس با خیال راحت این جزوه را برای امتحان خود مطالعه کنید.
به امید اینکه این جزوه برای شما مفید باشد...
این پروژه ای است پیرامون میزان ترس از امتحانات در دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان که مشتمل است بر تعریف اضطراب ، ویژگی ها و آثار و نشانه های اضطراب امتحان ، علل و عوامل موثر در ایجاد اضطراب امتحان.
در این تحقیق به تعریف اضطراب ، احساس افراد مضطرب می پردازیم و اینکه علل و عوامل موثر در ایجاد اضطراب امتحان کدامند؟ و در مورد نظریه های دانشمندان، انواع اضطراب و نگرانی، عوامل ایجاد اضطراب امتحان اشاره کردیم .
اضطراب یک احساس منتظر و ناخوشایند و اغلب مبهم با علت نامعلوم می باشد که باید آن را از ترس که یک علت معلوم و خارجی دارد تفکیک کرد. اضطراب اغلب با احساس های جسمانی مثل تنگی نفس ، تپش قلب ، تعرق ، سردرد و میل جبری برای دفع ادرار و بی قراری همراه است . نگرانی و اضطراب لازمه حیات و تضمین کننده، سعی و تلاش انسان هاست. اما هنگامی که آن قدر شدت می یابد که منجر به کاهش عملکرد فرد می باشد و به عنوان یک اختلال مطرح می گردد . نگرانی ها در مورد مسائل متعدد رخ می دهد و از جمله آن ها اضطراب امتحان است که یکی از عوامل افت تحصیلی دانش آموزان محسوب می شود.
هدف از نوشتن این پژوهش و انتخاب موضوع به این علت است که در میان روان شناسان این مبحث مورد توجه زیادی قرار گرفته است چون اضطراب امتحان در مورد دانش اموزان به وفور دیده می شود .لذا با توجه به مطالعات و تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته و همچنین امار گیری و جدول فراوانی درصد اضطراب امتحان را در بن دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان نشان کمی دهد . از نتایج به دست امده از این تحقیق میتوان دریافت که با شناسایی علل و دلایل به وجود امدن اضطراب امتحان، میتواند ما را در بررسی هر چه بهتر این علل و پیشگیری و درمان اموزشگاهی و جامعه ای که هر کدام از این ها به شاخه هایی تقسیم می شوند و در اخر به این نکته توجه داشته باشیم که برای درمان اضطراب باید درصدد رفع علل آن باشیم .
فهرست مطالب
چکیده. 1
فصل اول: کلیات پژوهش. 3
1-1- مقدمه. 3
1 – 2 – بیان مساله. 5
1 – 3 – اهمیت مساله. 5
1 – 4 – اهداف پژوهش. 8
1-4-1- اهداف عام. 8
1-4-2- اهداف خاص. 9
1 – 5 – سوالات پژوهش. 9
1 – 6 – فرضیه های پژوهش 1. 10
1 – 7 – متغیر های پژوهش. 10
1 – 8 – تعریف مفاهیم و اصطلاحات. 11
خلاصه فصل اول. 11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه ی پژوهش. 14
2 – 1 – مبانی نظری پژوهش. 14
2 – 1 – 1 – تعاریف اضطراب :. 14
2 – 1 – 2 – انواع اضطراب و نگرانی. 15
2 – 1 – 3 – علائم و نشانه های اضطراب. 17
2 – 1 – 4 – آثار اضطراب. 19
2 – 1 – 5 – ریشه های اضطراب. 21
2 – 1 – 6 – اختلالات اضطرابی در دوره نوجوانی. 29
2 – 1 – 7 – راه های غلبه بر اضطراب. 31
2 – 1 – 8 – تعریف اضطراب امتحان. 32
2 – 1 – 9 – امتحان و اضطراب. 33
2 – 1 – 10 – امتحان چیست ؟. 34
2 – 1 – 11 – ارزشیابی مستمر ، نه امتحان سنتی. 35
2 – 1 – 12 – روز های امتحان و نگرانی های آن. 38
2 – 1 – 13- دانش آموزان و روز های امتحان. 39
2 – 1 – 14 – هدف ارزشیابی و امتحان. 40
2 – 1 – 15 – چگونگی سوالات امتحان و اضطراب دانش آموزان 42
2 – 1 – 16 – انواع اضطراب امتحان. 43
2 – 1 – 16 – 1 – اضطراب تسهیل کننده یا تسریع کننده. 43
2 – 1 – 16 – 2 – اضطراب ناتوان کننده. 44
2 – 1 – 17 – عوامل ایجاد اضطراب امتحان. 45
2 – 1- 17 – 1 – عوامل فردی و شخصیتی. 45
2 – 1 – 17 – 2 – عوامل آموزشگاهی و جامعه ای. 48
2 – 1 – 17 – 3 – عوامل خانوادگی. 50
2 – 1 – 18 – نظریه دانشمندان درباره اضطراب امتحان. 51
2 – 1 – 19 – راه کار هایی برای مقابله بر اضطراب امتحان 53
2 – 2 – تحقیقات انجام یافته در ایران و جهان. 58
خلاصه ی فصل دوم. 62
فصل سوم: روش پژوهش. 64
3-1- مقدمه. 64
3 –2– روش انجام پژوهش. 64
3 – 3 – جامعه آماری 1. 65
3 – 4 – حجم نمونه و روش نمونه گیری. 65
3 – 5 – روش آماری تجزیه و تحلیل داده ها. 66
3 – 6 – ابزار پژوهش. 66
3-7- سنجش روایی و پایایی پرسشنامه. 67
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده های آماری. 69
4-1- مقدمه. 69
4 – 2 – تجزیه و تحلیل کمی داده ها. 70
4 – 3- تجزیه و تحلیل کیفی داده ها. 98
فصل پنجم: خلاصه و نتیجه گیری. 101
5 –1- بحث. 101
5 – 2 – پیشنهادات. 103
5 – 3 – محدودیت های تحقیق. 106
فهرست منابع. 108
پیوست ها. 112
پرسشنامه. 112
Abstract115
فهرست جداول
جدول 2-1- علائم جسمانی – روانی اضطراب18
جدول 3-1- جدول شماه گویه های متغیرهای پژوهش67
جدول4-1- توزیع فراوانی وقتی در حال امتحان دادن هستم نگران می شوم70
جدول4-2- توزیع فراوانی وقتی معلم از من سوال می پرسد نگران می شوم71
جدول4-3- توزیع فراوانی در طول سال تحصیلی در مورد قبولی خود نگرانم72
جدول4-4- توزیع فراوانی قبل از امتحان خیلی نگرانم73
جدول4-5- توزیع فراوانی وقتی بعد از امتحان در مورد خوب و بد شدن آن نگران میشوم74
جدول4-6- توزیع فراوانی وقتی بارها آرزو کرده ام ای کاش نگران امتحان نبودم75
جدول4-7- توزیع فراوانی بعضی اوقات خواب می بینم در امتحان نمره پایینی می گیرم76
جدول4-8- توزیع فراوانی بعضی وقتها خواب می بینم به دلیل درس نخواندن معلم از دستم ناراحت شده است.77
جدول4-9- توزیع فراوانی از اینکه معلم از من سوالهایی بپرسد و جواب غلط بدهم میترسم78
جدول4-10- توزیع فراوانی فکر می کنم نگرانی من در مدرسه بیشتر از بچه هاست79
جدول4-11- توزیع فراوانی گاهی خواب می بینم معلم درس می پرسد و من نمی توانم جواب بدهم80
جدول4-12- توزیع فراوانی اگر پاسخ معلم را بلد نباشم بغض جلوی گلویم را می گیرد81
جدول4-13- توزیع فراوانی در منزل در مورد عملکرد خود در مدرسه نگران هستند.82
جدول4-14- توزیع فراوانی وقتی امتحان مشکلی دارم مطالب را فراموش می کنم83
جدول4-15- توزیع فراوانی وقتی معلم می گوید می خواهد امتحان بگیرد اعصابم خورد می شود84
جدول4-16- توزیع فراوانی وقتی معلم از من می خواهد مقابل دانش آموزان با صدای بلند صحبت کنم می ترسم85
جدول4-17- توزیع فراوانی وقتی به رختخواب می روم از نحوه عملکرد فردایم نگرانم86
جدول4-18- توزیع فراوانی وقتی معلم می گوید می خواهم ببینم درس امروز را چقدر یاد گرفته اید نگران می شوم.87
جدول4-19- توزیع فراوانی هنگامیکه معلم می خواهد امتحان بگیرد و عملکرد ضعیفی داشته باشم می ترسم.88
جدول4-20- توزیع فراوانی گاهی خواب می بینم همسالانم کارهایی انجام می دهند که من نمی توانم انجام بدهم.89
جدول4-21- توزیع فراوانی وقتی معلم تدریس می کند احساس می کنم بچه های دیگر بهتر متوجه میشوند90
جدول4-22- توزیع فراوانی در جلسه امتحان کمی دستم می لرزد91
جدول4-23- توزیع فراوانی از امتحان می ترسم92
جدول4-24- توزیع فراوانی در راه مدرسه نگران هستم که معلم امروز امتحان بگیرد.93
جدول4-25- توزیع فراوانی در جلسه امتحان با خود فکر می کنم امتحان را بد خواهم داد94
جدول4-26- توزیع فراوانی وقتی معلم از من می خواهد روی تخته مطلبی بنویسم دستم می لرزد.95
جدول4-27- آزمون ضریب همبستگی فرضیه یک96
جدول4-28- آزمون ضریب همبستگی فرضیه دو96
جدول4-29- آزمون ضریب همبستگی فرضیه سه96
جدول4-30- آزمون ضریب همبستگی فرضیه چهار97
جدول4-31- جدول ANOVA97
جدول4-32- رگرسیون گام به گام متغیرهای پیش بینی97
جدول4-33- آمار توصیفی متغیرهای پژوهش98
فهرست نمودارها
نمودار4-1- توزیع فراوانی وقتی در حال امتحان دادن هستم نگران می شوم70
نمودار4-2- توزیع فراوانی وقتی معلم از من سوال می پرسد نگران می شوم71
نمودار4-3- توزیع فراوانی در طول سال تحصیلی در مورد قبولی خود نگرانم72
نمودار4-4- توزیع فراوانی در طول سال تحصیلی در مورد قبولی خود نگرانم73
نمودار4-5- توزیع فراوانی وقتی بعد از امتحان در مورد خوب و بد شدن آن نگران میشوم74
نمودار4-6- توزیع فراوانی وقتی بارها آرزو کرده ام ای کاش نگران امتحان نبودم75
نمودار4-7- توزیع فراوانی بعضی اوقات خواب می بینم در امتحان نمره پایینی می گیرم76
نمودار4-8- توزیع فراوانی بعضی وقتها خواب می بینم به دلیل درس نخواندن معلم از دستم ناراحت شده است.77
نمودار4-9- توزیع فراوانی از اینکه معلم از من سوالهایی بپرسد و جواب غلط بدهم میترسم78
نمودار4-10- توزیع فراوانی فکر می کنم نگرانی من در مدرسه بیشتر از بچه هاست79
نمودار4-11- توزیع فراوانی گاهی خواب می بینم معلم درس می پرسد و من نمی توانم جواب بدهم80
نمودار4-12- توزیع فراوانی اگر پاسخ معلم را بلد نباشم بغض جلوی گلویم را می گیرد81
نمودار4-13- توزیع فراوانی در منزل در مورد عملکرد خود در مدرسه نگران هستند.82
نمودار4-14- توزیع فراوانی وقتی امتحان مشکلی دارم مطالب را فراموش می کنم83
نمودار4-15- توزیع فراوانی وقتی معلم می گوید می خواهد امتحان بگیرد اعصابم خورد می شود84
نمودار4-16- توزیع فراوانی وقتی معلم از من می خواهد مقابل دانش آموزان با صدای بلند صحبت کنم می ترسم85
نمودار4-17- توزیع فراوانی وقتی به رختخواب می روم از نحوه عملکرد فردایم نگرانم86
نمودار4-18- توزیع فراوانی وقتی معلم می گوید می خواهم ببینم درس امروز را چقدر یاد گرفته اید نگران می شوم.87
نمودار4-19- توزیع فراوانی هنگامیکه معلم می خواهد امتحان بگیرد و عملکرد ضعیفی داشته باشم می ترسم.88
نمودار4-20- توزیع فراوانی گاهی خواب می بینم همسالانم کارهایی انجام می دهند که من نمی توانم انجام بدهم.89
نمودار4-21- توزیع فراوانی وقتی معلم تدریس می کند احساس می کنم بچه های دیگر بهتر متوجه می شوند90
نمودار4-22- توزیع فراوانی در جلسه امتحان کمی دستم می لرزد91
نمودار4-23- توزیع فراوانی از امتحان می ترسم92
نمودار4-24- توزیع فراوانی در راه مدرسه نگران هستم که معلم امروز امتحان بگیرد.93
نمودار4-25- توزیع فراوانی در جلسه امتحان با خود فکر می کنم امتحان را بد خواهم داد94
نمودار4-26- توزیع فراوانی وقتی معلم از من می خواهد روی تخته مطلبی بنویسم دستم می لرزد.95