دیدگاهی دیگر در تفسیر ماده 200 قانون مدنی
چکیده
تدوین کنندگان قانون مدنی ایران جلد اول قانون مزبور را از دو منبع اساسی، یکی حقوق امامیه و دیگری قانون مدنی فرانسه اقتباس کردند و انصافاً در کار خود توفیق چشمگیری داشتند. تأثیر این دو منبع در قانون مدنی ما باعث شده تا مفسرین و اساتید حقوق در تفسیر بعضی مواد قانون مدنی دچار مشکل شوند و در نتیجه برای تفسیر بعضی از مواد از مراجعه مستقیم و دقیق به منابع حقوق اسلامی و حقوق فرانسه گریزی نباشد. از جمله شاخصترین موادی که تجلی دو دیدگاه حقوق اسلامی و حقوق فرانسه در آنها مشهود است مواد 199 و مخصوصاً 200 قانون مدنی در باب اشتباه است که بحثهای پیرامون آنها بعد از هفتاد و پنج سال که از تصویب قانون مدنی میگذرد هنوز پایان نیافته است. اساتید حقوق در این باب تحقیقات گرانبهائی کرده و در کتابها و مقالات متعدد حقوقی در این باره اظهارنظرهای عالمانهای کردهاند. آنچه در این مقاله میآید نیز کوشش نوینی در تفسیر ماده 200 قانون مدنی با توجه به تحقیقات اساتید بزرگوار و با عنایت به منابع فقهی و اروپائی ذیربط است.
فهرست مطالب:
چکیده ۱
مقدمه ۲
الف ـ حقوق فرانسه ۴
۱٫ نظریه نوعی «Theorie objective» ۴
۲٫ نظریه «شخصی» « Theorie subjective» ۴
۳٫ نظریه مختلط یا نظریه وسط ۶
ب ـ حقوق ایران ۷
۴٫ رویه قضایی ایران متأسفانه در این زمینه رهنمودی ندارد. ۱۲
ج ـ نظر مورد انتخاب ۱۳
منظور از خود موضوع معامله ۱۳
منظور از عدم نفوذ ۱۵
ماده ۱۹۴ تصریح دارد: ۱۶
ماده ۷۶۲ قانون مدنی میگوید: ۱۶
ماده ۳۵۳ قانون مدنی قابل دقت است، که میگوید: ۱۶
د ـ بعضی نکات ضروری ۲۲
الف: بطلان مطلق و بطلان نسبی “Nullite absolue et Nullite relative” ۲۴
ب: عدم نفوذ ۲۴
ج: حق فسخ ۲۵
د: مقایسه بطلان نسبی با عدم نفوذ و حق فسخ ۲۵
کتابنامه: ۲۷
بررسی و تفسیر قاعده لاضرر
از جمله قواعدی که در تعدیل یا تکمیل نصوص شرعی کاربرد مؤثر دارد و احکام فرعی فراوانی از آن متفرع شده است قاعده لاضرر یا قاعده نفی ضرر است . با آنکه نصوص شرعی متعددی به عنوان مدرک قاعده مزبور مورد استناد فقها واقع شده است اما بدون تردید قبح ضرر و حسن جلوگیری از آن و در نتیجه نهی از ضرر از احکامی است که عقل صرفنظر از متون شرعی یا ادله نقلی به آن حکم میکند و از مستقلات عقلیه است به عبارت دیگر این قاعده از قواعد کلی مبتنی بر انصاف است .
اهمیت قاعده مذکور به حدی است که بسیاری از فقها از گذشته دور و نزدیک در تالیفات و تقریرات خود رساله مستقلی را به آن اختصاص دادهاند .
مرحوم علامه بزرگوار شیخ مرتضی انصاری از جمله فقهای بزرگی است که رساله مخصوصی درباره قاعده لاضرر تنظیم نموده این رساله در آخر کتاب مکاسب ایشان به چاپ رسیده است و این در حالی است که مرحوم شیخ در ذیل قاعده اشتغال در آخر فوائدالاصول نیز قاعده لاضرر را مورد بحث قرار داده است . همچنین مرحوم علامه ملا احمد نراقی در کتاب عوائد الایام و نیز محقق بزرگوار شیخ شریعت اصفهانی در خصوص این قاعده تحقیق کردهاند
در زمان معاصر امام خمینی مدظله در این باب تحقیقی به عمل آوردهاند که در ضمن چند رساله دیگر تحت عنوان الرسائل در سال 1384 ه ـ ق در قم به چاپ رسیده است .
فهرست مطالب:
مقدمه :
فصل اول : بررسی و تفسیر قاعده لاضرر
گفتار اول : مدارک قاعده لاضرر
متن حدیث لاضرر
گفتار دوم : معانی قاعده لاضرر
مفاد حقوقی روایت
نقد و بررسی نظرات مربوط به معنای قاعده لاضرر
گفتار سوم : شرح اشکالاتی که بر قاعده لاضرر وارد شده
فصل دوم : تنبیهات قاعده لاضرر
گفتار اول : دفع ضرر از خود با اضرار به غیر
گفتار دوم : تحمل ضرر غیر
گفتار سوم : تعارض ضررین بر یک نفر
گفتار چهارم : تعارض ضررین نسبت به دو نفر
گفتار پنجم : تعارض قاعده لاضرر و قاعده تسلیط
گفتار ششم : اضرار به غیر در اثر اکراه
گفتار هفتم : آیا قاعده لاضرر شامل امور عدمی هم میشود
گفتار هشتم : رابطه خیارات با قاعده لاضرر
گفتار نهم : رابطه قاعده لاضرر باشفعه
گفتار دهم : منع سوء استفاده از حق و قاعده لاضرر
گفتار یازدهم : موارد کاربرد قاعده لاضرر در قانون مدنی
خلاصه :
در بین تست های متداول شخصیت که معمولاً در مراکز روانشناختی ، روانپزشکی به کار بسته میشوند تست ترسیم خانواده از جایگاه خاصی برخوردار است .
3 دلیل برای این اهمیت وجود دارد : نخست آنکه اجرای آن سریع و آسان است ، دوم آنکه ، به منزله شیوة بیان خیالپردازی و خلاقیت کودک ، بهتر از هر تست دیگر می توان محتوای عمیق شخصیت را ، که بر اساس وارسی مستقیم دست یافتنی نیست ، منعکس کند و سوم بدلیل اینکه اغلب اختلالات روانشناختی سازشی تابع تعارض های روانی کودکانه اند (تعارض های ناشی از رقابت برادرانه و تعارض های ادیپی) ، شیوه ای که یک کودک بر اساس آن خود را در قلب خانوادة منتخب قرار می دهد ، ما را به عمق مسائل و مشکلات وی هدایت می کند (کرمن-1381)
تحقیقات قبلی تا حد زیادی مؤید فرافکنی کودک در تست ترسیم خانواده است که البته با بررسی محتوا می توان به کشف و تحلیل آنچه در ذهن کودک است نائل آمد .
در این تحقیق سعی شده است که بار دیگر به بررسی ارزش تشخیصی این آزمون پرداخته شود و آن را در یک نمونه ای از یک جامعه اجرا و با مصاحبه ای که با کودک و خانواده اش صورت پذیرفته مقایسه نمود .
یافته های این پژوهش در اکثر فرضیات مؤید این است که تا حد زیادی می توان بر این تستها اعتبار کرد علی الخصوص به ارزنده سازی و نا ارزنده سازی افراد در این تست باید توجه نمود . ولی در خصوص ترغیب ترسیم و اهمیت این ترتیب باید گفت عوامل مختلف می تواند این حالات را تغییر دهد که باید در ضمن درک دلایل آن به قضاوت پرداخت .
در ضمن اینکه می توان تا حدی بر این نقاشی ها اعتبار کرد ولی از این آزمون می توان بعنوان ابزاری بالینی برای تسهیل گفتگو با فرد استفاده کرد و لذا انجام آزمون فرافکنی می تواند در یک مصاحبة بالینی اولیه به «شکستن یخ» رابطه کمک کند ، و چارچوب مناسبی برای انجام گفتگوی اولیه فراهم آورد .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
الف)فصل اول : طرح تحقیق (کلیات) 1
ب)فصل دوم : مروری بر ادبیات موضوع (Literature Review) 28
ج)فصل سوم : آشنائی با قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری) 43
د)فصل چهارم : روش تحقیق 45
هـ)فصل پنجم : یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها 49
و)فصل ششم : خلاصه تحقیق و پیشنهادها 65
پیوستها 69
عنوان صفحه
فصل اول : 1-مقدمه 2
(کلیات) 2-بیان مسئله 4
3-تاریخچه و سابقه موضوع 5
4-اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق16
5-اهداف تحقیق 18
6-چهارچوب نظری تحقیق 20
7-مدل تحلیلی تحقیق 23
8-فرضیه های تحقیق 24
9-روش تحقیق 27
10-قلمرو مکانی تحقیق 27
11-قلمرو زمانی تحقیق 27
12-روش نمونه گیری 27
13-ابزارهای گردآوری داده ها 27
14-روش تجزیه و تحلیل 27
فصل دوم : اطلاعاتی در خصوص پیشینة موضوع و تحقیقات انجام شده 28
(مروری بر ادبیات موضوع)
فصل سوم : آشنایی با قلمرو مکانی تحقیق 43
(قلمروی مکانی تحقیق)
فصل چهارم : آشنایی با روش تحقیق در این پایان نامه 45
(روش تحقیق)
فصل پنجم : تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق 49
(تجزیه و تحلیل)
فصل ششم : خلاصه تحقیق ، پیشنهادها و پیوستها 65
تفسیر ضریب بتا
استفاده از شاخص بتا به عنوان یکی از شاخصهای سنجش ریسک از دهه ۱۹۸۰ به بعد رایج شده است. برای توضیح ضریب بتا و تعیین روابط محاسباتی آن، باید خط مشخصه (Characteristic Line) را مورد بررسی قرار دهیم. این خط، رابطه روند بازدهی یک سهم با روند بازدهی شاخص بازار را تعیین میکند
خطوط در نقاشی کودکان
اگر کودک آدمکی را نقاشی کند
خورشید و ماه
آسمان و زمین
اتومبیل
حیوانات
سر در آوردن از دنیای نقاشی بچه ها
نقاشی بچه ها از محتوا تا عمق
شناخت تعارض های روانی کودکان بر اساس ترسیم نقاشی
اضطراب خود را چگونه در نقاشی منعکس می کند؟
دفاع های "من" چگونه در تست ترسیم خانواده خود را نشان می دهد؟
نا ارزنده سازی به صورت های زیر متجلی می شود
چگونه تعارض های روانی کودک بر اساس تست ترسیم خانواده آشکار می شوند؟
بررسی آیات نماز در جلد اول تفسیر المیزان
مقدمه:یکی از اصولی که قران کریم پس از ایمان به غیب مطرح ساخته به پا داشتن نماز است. انسان با اقامه نماز زیبا ترین شکل پرستش و عبادت را به نمایش میگذارد قران کریم هنگامی که از نماز سخن به میان میاورد میفرماید «اقم الصلوه لذکری» نماز بخوانید تایاد مرا زنده کنید وومن در یاد شما به واسطه نماز ظهور یابمچنین نمازی روحی تازه به کالبد انسان می دمد و ارامش و اطمینان سراپای وجود او را فرا می گیرد که «الا بذکر الله تطمئن القلوب» در دین مبین اسلام نماز به عنوان عبادت برتر عامل نجات انسان از غوطه ور شدن در الودگی ها و منشا مهم خود سازی فرد و جامعه معرفی شده است نمازی که با اگاهی , عشق , خشوع واخلاص به جای اورده شود سبب طهارت روح از زشتی ها و پلیدی ها و نردبان ترقی انسان به سوی معراج وقرب الهی است .
تفسیر آفرینش آدم و هبوط او در مرصاد العباد، مصیبت نامه و الهی نامه عطار
چکیده :
هدف از پژوهش حاضر تفسیر آفرینش آدم و هبوط او در مرصاد العباد، مصیبت نامه و الهی نامه عطار (تطابق و عدم تطابق آن با آیات قرآنی) است. این تحقیق ما را به این نتیجه کلی میرساند که باورها و دیدگاههای نجم الدین رازی، عطار و اهل عرفان درباره آفرینش و هبوط انسان، درحقیقت ترجمه و تفسیر همان آیات و احادیثی است که درباره خلقت آدمی بیان شده است، اما در این میان تأکید و توجه اصلی عارفان از جمله نجم الدین رازی و عطار به دخالت مستقیم ذات پاک خداوندی – جل وعلا- در آفرینش و ساختن شکل و قالب انسان با ید قدرت خود و بدون دخالت غیر است و دلیل این مهم را اینگونه بیان میدارند که چون دل انسان، خزانه گنج معرفت خداوند است پس خداوند در خلقت آدمی به هیچ کس و هیچ موجودی اجازه دخالت نمیدهد، علاوه بر این عارفان و به ویژه نجم الدین رازی و عطار معتقدند که خلقت روح قبل از آفرینش جسم است و براین دیدگاه باور دارند که روح آدمی چندین هزار سال قبل از جسد او آفریده شده است و پس از خلقت جسم و قالب انسان ها، روح به کالبد آنان تعلّق میگیرد. از این رو عارفان به ویژه شیخ نجم الدین رازی و عطار، در ارتباط با خلقت انسان نظرات مختلفی را بیان میدارند از آن جمله گاهی هدف از آفرینش انسان را معرفت ذات خداوند میدانند و زمانی دیگر این هدف را محبت انسان به معشوق ازلی یا محبت حق به ذات پاک خود میدانند و گاهی هدف از خلقت او را، اعمال و عبادات او میدانند و در نهایت به احسان حق- جلّ و علا- به بندگان خود اشاره مینماید. این پژوهش در پنج فصل انجام شده که عبارتند از: فصل اول: کلیات تحقیق، فصل دوم: آفرینش انسان در ادیان و قرآن، فصل سوم: آفرینش انسان در اساطیر، ادبیات و عرفان، فصل چهارم: آفرینش انسان در مرصادالعباد، الهی نامه و مصیبت نامه، فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
واژگان کلیدی: آفرینش آدم، تفسیر، هبوط، مرصاد العباد، مصیبت نامه، الهی نامه، قرآن
مقدمه
در این تحقیق دیدگاههای شیخ نجم الدین رازی، عطار و قرآن مجید درباره چگونگی آفرینش انسان و هدف یا اهداف این پدیده عالم خلقت مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار به این صورت بوده است که ضمن بیان دیدگاههای شیخ نجم الدین رازی، عطار و دیدگاههای قرآن نیز درباره آفرینش انسان بیان شود تا دیدگاههای ایشان به درستی معلوم و شناخته شود. «مرصاد العباد داستان دلکش و به هم پیوسته سرگذشت آدمی از آفرینش تا بازگشت ابدی است. نغزترین و گیراترین بخش کتاب «داستان آفرینش آدم» است و آن در واقع شعر عالی منثوری است که از خداپرستی عاشقانه عرفانی مایه گرفته است.»( نجم الدین رازی،1373: 27-26).
مهمترین موضوعی که در سخنان عطار مطرح است، موضوع خدا، انسان و جهان است؛یعنی جهان آفرینش که ارتباط آن با خدا فقط ارتباط خالق و مخلوق یا صانع و مصنوع است و دیگر هیچ! از آن رو که به سبب عدم سنخیت، جهان که جسم است و جهان خدا که روح کل و مطلق، هیچ ارتباطی نمیتوان میان آن دو برقرار کرد مگر آنکه مفصلی که از هر دو بهرهای داشته باشد در این میان قرار گیرد و این مفصل بنا بر نظر عطار و همفکرانش انسان است که آخرین خلقت است که هم از روح الهی بهرهای دارد و هم از جسم جهانی. این است جهانبینی فلسفی یا بهتر بگویم عرفانی عطار،که البته برای تبیین این جهان بینی باید نکاتی را درباره نظر وی در زمینه آفرینش، جان و روح و نفس، عشق، حرکت کمالی انسان، خدا، رابطه انسان و خدا و سر انجام وحدت وجود بررسی کرد.
عطار در«مصیبت نامه» نظریه تکاملی خود را چنین میآورد که از میان مخلوق میل آدمی به پیشرفت و ترقی است و این تمایل نمودار بلندی نفس اوست و همجنس بودنش با عالم الوهیت. انسان مرغی است از عالم غیب فرود آمده و عمری به سرگشته تا باز به آشیان خویش رسیده است.این عشق به رجعت یکی از آن جهت است که جهان جسمانی بار جان وی را نتواند کشید، و دیگر بدان سبب که هبوط او دلیل نقص وی است و حال آنکه آدمی خواهان کمال است و کمالش در عروج به آنجاست که از نخست بوده. الهینامه نیز مانند کتب دیگر با ستایش خداوند و نعت رسول اکرم(ص) و خلفای چهارگانه آغاز می شود و سپس در هشت بیت روح انسان را مورد خطاب قرار میدهد و برای او شش فرزند : نفس، شیطان، عقل، فقر، علم و توحید ذکر می کند، سپس بیدرنگ وارد اصل داستان میشود.
قرآن مجید نیز، کتاب زندگی و نسخه تکامل و سعادت و پیشرفت آدمی است، بنابراین به جا و ضروری است به یکی از سوالات اساسی انسان که همواره برای او مطرح بوده و هست«هدف ازآفرینش انسان چیست؟» و بشر میخواسته است بداند برای چه آفریده شده است و هدف از زندگی چیست؟ جواب داده شود.
فهرست مطالب
عنوان.......................................................................................................................................... صفحه
چکیده............................................................................................................................................... 1
مقدمه... ........................................................................................................................................... 2
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- بیان مسأله.................................................................................................................................... 5
1-2- روش کار.................................................................................................................................... 8
1-3- پرسش اصلی پژوهش................................................................................................................... 9
1-4- سوالات فرعی ............................................................................................................................. 9
1-5- فرضیه ها..................................................................................................................................... 9
1-6- پیشینه پژوهش ............................................................................................................................ 10
1-7- اهداف پژوهش............................................................................................................................ 12
1-8- روش پژوهش ............................................................................................................................. 12
1-9- ابزارهای گرد آوری اطلاعات ....................................................................................................... 12
فصل دوم
آفرینش انسان در ادیان و قرآن
2-1- آفرینش انسان.............................................................................................................................. 14
2-2- انسان نماینده خدا در زمین............................................................................................................ 15
2-3- فرشتگان در بوته آزمایش ............................................................................................................ 19
2-4- آدم در بهشت ............................................................................................................................. 22
2-5- چرا « ابلیس » مخالفت کرد ؟........................................................................................................ 24
2-6- آیا سجده برای خدا بود یا آدم ؟.................................................................................................... 25
2-7- بهشت آدم کدام بهشت بود؟.......................................................................................................... 25
2-8- گناه آدم چه بود ؟....................................................................................................................... 26
2-9- روایت قرآن و کتاب مقدس.......................................................................................................... 27
2-10- مقایسه معارف «قرآن» با «تورات»................................................................................................. 28
2-11- خدا چرا شیطان را آفرید ؟.......................................................................................................... 31
2-12- بازگشت آدم به سوی خدا........................................................................................................... 31
2-13- چرا جمله (( إِهبَطُوا )) تکرار شده است ؟...................................................................................... 32
2-14- مخاطب در إِهبَطُوا کیست ؟......................................................................................................... 32
2-15- هدف آفرینش از دیدگاه قرآن ................................................................................................... 33
2-16- پیامبر و امام، هدف خلقت........................................................................................................... 36
2-17- قرب ربوبی............................................................................................................................... 38
2-18- جهان آفرینش به سوی کمال....................................................................................................... 40
2-19- آدم در مسیحیت........................................................................................................................ 41
2-20- شواهدی و تفاسیری از خلقت نو در مسیحیت................................................................................. 44
فصل سوم
آفرینش انسان در اساطیر، ادبیات و عرفان
3-1- آفرینش انسان از خاک .............................................................................................................. 46
3-2- خلقت انسان در اساطیر یونان....................................................................................................... 49
3-3- خلقت انسان در اساطیر بین النهرین............................................................................................... 51
3-4- آفرینش انسان در اساطیر زرتشتی................................................................................................. 53
3-5- آفرینش انسان در اساطیر چین...................................................................................................... 54
3-6- آفرینش انسان در اساطیر آفریقا.................................................................................................... 55
3-7- آفرینش انسان در اساطیر مصر...................................................................................................... 57
3-8- منشأ پیدایش انسان از گیاه........................................................................................................... 57
3-9- نخستین جفت در اساطیر ایرانی.................................................................................................... 58
3-10- پیدایش انسان در اساطیر آفریقا.................................................................................................. 60
3-11- کاربرد عناصر ایزدی در آفرینش انسان ...................................................................................... 60
3-12- اساطیر مانوی و گنوسی............................................................................................................ 62
3-13- پیدایش انسان در اساطیر بابلی ................................................................................................... 63
3-14- آفرینش انسان در اساطیر چین و مصر ........................................................................................ 64
3-15- پیدایش انسان از نسل خدایان..................................................................................................... 64
3-16- آفرینش موجودی دیگر به همراه انسان ...................................................................................... 68
3-17- خلق انسان به شکل آفریدگار.................................................................................................... 70
3-18- آفرینش زن در مرتبة دوم.......................................................................................................... 71
3-19- از دست دادن سعادت جاودانگی............................................................................................... 74
3-20- جهان پس از مرگ.................................................................................................................. 77
3-21- فلسفه آفرینش از دیدگاه عرفان، فلسفه وکلام ............................................................................. 78
3-22- نظریه عرفا.............................................................................................................................. 78
3-23- نظریه فلاسفه........................................................................................................................... 82
3-24- نظریه متکلمان......................................................................................................................... 85
3-25- دیدگاه ملاصدرا...................................................................................................................... 86
فصل چهارم
آفرینش انسان در مرصادالعباد، الهی نامه و مصیبت نامه
4-1- سیمای انـسان کامل در آثار عطار ............................................................................................ 90
4-2- آفرینش روح از دیدگاه عطار................................................................................................... 95
4-3- خلقت آدم در چهل شبانه روز .................................................................................................. 97
4-4- داستان آفرینش آدم و حوا از دیدگاه عطار.................................................................................. 98
4-5- سجده کردن فرشتگان بر حضرت آدم و خلیفه و جانشینی آدم برروی زمین ................................... 106
4-6- سجده نکردن شیطان بر حضرت آدم ........................................................................................ 108
4-7- فریفته شدن حضرت آدم و رانده شدن از بهشت (هبوط) .............................................................. 109
4-8- نفخ روح ............................................................................................................... 114
4-9- تأویل واژه نور........................................................................................................................ 115
4-10- مقام ابلیس ............................................................................................................................. 116
4-11- خانه ی عنکبوت ..................................................................................................................... 118
4-12- آفرینش انسان از دیدگاه شیخ نجم الدین رازی ......................................................................... 118
4-13- اهداف خلقت آدم از دیدگاه نجم الدین رازی .......................................................................... 125
4-14- خلقت و آفرینش انسان در مرصادالعباد ..................................................................................... 126
4-15- و مراد از امانت و عرض آن : انا عرضنا الامانة............................................................................. 126
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
5-1- نتیجه گیری .............................................................................................................................. 131
فهرست منابع....................................................................................................................................... 136