مبانی نظری اصل استقلال موافقت نامه داوری از قرارداد اصلی در حقوق تطبیقی
قرارداد داوری را باید از قراردادهای فرعی و تبعی تلقی کنیم که همواره به مناسبت یک قرارداد اصلی (بیع, حمل و نقل کالا، بیمه و غیره) منعقد میشود.
این خصیصة فرعی بودن قرارداد داوری, موجب طرح این سؤال شده است که اگر قرارداد اصلی باطل باشد یا فسخ شود، بطلان و فسخ آن چه تأثیری در قرارداد داوری دارد؟ اگر بطلان یا فسخ قرارداد اصلی را مؤثر در حیات قرارداد داوری بدانیم، با این دور باطل مواجه میشویم که بطلان قرارداد اصلی موجب بطلان قرارداد داوری است و داوری که براساس قرارداد داوری باطل به بطلان قرارداد اصلی رأی صادر می کند, رأی باطل و بی اثری صادر کرده است.
به خاطر رفع چنین اشکالی، در اغلب کشورهای دنیا این نظر پذیرفته شده است که قرارداد داوری از قرارداد اصلی مستقل است و در نتیجه بطلان قرارداد اصلی موجب بطلان قرارداد داوری نیست.
این راه حل را قانونگذار ایران در قانون داوری تجاری بین المللی مصوب 1376 پیش بینی کرده لیکن در قانون آیین دادرسی مدنی آن را نپذیرفته است.
موضوع این مقاله مطالعه اصل استقلال شرط داوری از قرارداد اصلی و تبیین مبانی نظری پذیرش این اصل در حقوق تطبیقی و سپس بررسی و نقد راه حل دوگانهای است که حقوق ایران در خصوص این اصل در پیش گرفته است.
واژگان کلیدی: داوری تجاری بین المللی, شرط داوری, موافقتنامه, داوری, استقلال شرط داوری, قرارداد تبعی, معامله (قرارداد ) اصلی
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
بخش اول: اصل استقلال موافقتنامه داوری از قرارداد اصلی در حقوق بیگانه
گفتار اول: حقوق فرانسه
گفتار دوم: حقوق انگلستان و آمریکا
الف_ رویه قضایی
ب_ نظرات مؤلفین
بخش دوم: اصل استقلال موافقتنامه داوری از قرارداد اصلی در حقوق ایران
گفتاراول: راه حل قضیه در داوری داخلی
الف _ مفهوم وابستگی شرط داوری به قرارداد اصلی در قانون آیین دادرسی مدنی
ب _ وسعت تبعیت شرط داوری از قرارداد اصلی
گفتار دوم: راه حل قضیه در داوری بین المللی
الف _ مفهوم داوری تجاری بین المللی
ب _تبیین ماده 16 قانون داوری تجاری بین المللی
نتیجه گیری
منابع
تنظیم قرارداد داوری با تکیه بر قانون داوری تجاری بین المللی ایران
قانون داوری تجاری بینالمللی در ایران در سال 1376 با تغییراتی که در قانون نمونه آنیترال اعمال نموده به تصویب قوه مقننه رسید. قبل از تصویب این قانون، داوری تجاری بینالمللی تابع مقررات عالی داوری منعکس در قانون آئین دادرسی مدنی (مواد 632- 680) بود. قانون داوری تجاری بینالمللی میکشود تا دخالت دادگاههای ایران در احکام داوری را محدود کرده و نقش داوری در زمینه دعاوی تجاری بینالمللی را تقویت کند. برای اینکه طرفین یک قرارداد تجاری بتوانند از مزایایی این قانون بهرهمند شوند، باید قراردادی داوری خود را مطابق با این قانون تنظیم کنند. شایان ذکر است برخی از مقررات آن با مثررات قانون آنیترال هماهنگی ندارند. لذا در همل برای تجار بینالمللی مذکراتی را ایجاد کرده است. از جمله این مشکلات تنظیم ناقص و غیر دقیق قرارداد داوری است که گاه از مقررات تکمیلی آن ناشی میشود. بنابراین در این مقاله بیان میشود که قرارداد داوری با توجه به چه شروط و محتوایی باید تنظیم شود تا قابل شناسایی و اجرا باشد.
فهرست مطالب
مقدمه
بخشاول: شرایط لازم قبل از تنظیم قرارداد داوری
1- اهلیت طرفین قرارداد
2- قابل ارجاع بودن اختلافات به داوری
بخشدوم: شکل و فرم قراردادی داوری
1- کتبی بودن قرارداد داوری
2- مستقل یا وابسته بودن توافق داوری
بخش سوم: محتوای قرارداد داوری
1- موضوع داوری
2- تعیین داوران و آیین رسیدگی
بخش چهارم: مقررات تکمیلی قانون داوری تجاری بینالمللی
نتیجه گیری
منابع و مأخذ
داوری یکی از مهم ترین راهکارهای سرعت بخشیدن به حل و فصل اختلافات حقوقی افراد ، ایجاد نظم عمومی ، حقوقی و کاهش بار سازمان قضایی است. داوری یک نوع دادرسی اختصاصی به شمار می رود بدین دلیل که طبق ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی : « داوری در رسیدگی و رای ، تابع مقررات آیین دادرسی نیستند ولی باید مقررات مربوط به داوری را رعایت کنند. »
ایران شاید بیش از هر کشور دیگری در دنیا در طول دهههای گذشته درگیر حل و فصل دعاوی له و علیه خود از طریق داوری بینالمللی بوده است. نگاهی بر بیش از هزاران پرونده در دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده و پروندههای دیگری که در داوریهای خاص یا نزد مؤسسات داوری بینالمللی مطرح بوده و هست اهمیت امر آموزش، ترویج و توسعه داوری بینالمللی و آشنایی با قواعد و ضوابط خاص حاکم بر آن را نشان میدهد
به طور قطع تصویب قانون داوری تجاری بینالمللی ایران و الحاق ایران به کنوانسیون نیویورک درباره شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی و ایجاد مرکز منطقهای داوری تهران بیانگر نمونههایی از اهمیت این موضوع در سالهای اخیر در ایران است. بدیهی است رفتار قضایی در برابر داوری بینالمللی و کاربرد مناسب و شایسته قانون داوری تجاری بینالمللی و اجرای کنوانسیون نیویورک توسط دادگاههای ایران و آموزش این امر مهمترین و اساسیترین گام برای ایجاد محیطی مساعد جهت رشد و ترویج داوری بینالمللی به منظور یکی از تضمین های سرمایه گذاری خارجی در ایران میباشد. در نهایت هدف این دوره آموزش داوریهای تجاری بینالمللی به منظور به روز نمودن اطلاعات و ارتقاء سطح دانش کارشناسان مراکز و دیگر مؤسساتی که با این روش به حل و فصل اختلافات میپردازند ، بوده و کمک خواهد کرد تا مفاهیم حل و فصل در قرارداد و مراجع حل و فصل را در صورت بروز اختلاف ارزیابی نمایند تا هماهنگیهای لازم برای دفاع مؤثر در دعاوی له و علیه دستگاههای ذیربط به وجود آید
فهرست مطالب
مقدمه و چکیده …………….. ۳
داوری بین المللی ……………… ۴
• مقدمه……………….۴
• درباره داوری بین المللی…………. ۴
• تاریخچه داوری بین المللی………. 5
• اجرای حکم در داوری بین المللی…. 6
اولیت داوران در دعاوی تجاری و بینالمللی…….. 6
• مقدمه……… 6
• شیوه های حل اختلاف…….. 7
• مزایای داوری بین المللی ………. 8
• تفکیک داور بین المللی از داور ملی……. 9
• شکل گیری داوری بصورت سازمانی یا موردی…….. 11
• جرح داور……… 12
• مرجع رسیدگی به جرح سازمانی یا ارگانی……. 13
• راه حلی جهت رسیدگی به جرح داوری بین المللی… 14
• تشریفات جرح داور……………. 15
• نمونه ای از جرح داوران در دیوان داوری ایران و ایالات متحده..17
• جرح موفق و ناموفق….. 18
حل و فصل دعاوی و اختلافات داخلی و بین المللی……. 20
منابع ................ 23