مدیریت و رهبری در رسانه
مقدمه:
امروز هم از نظر درک مدیریت و رهبری و هم از نظر عمل کردن به آن روزگاری هیجان انگیز است. آنچنان که در گذشته بی سابقه بوده است، اینک شاهد این آگاهی فزاینده هستیم که توفیق سازمانهایمان مستقیماً به استفاده موثر از منابع انسانی متکی به علوم رفتاری کاربردی، بستگی دارد. و صاحبنظران علم مدیریت رمز موفقیت مدیر را در توان هدایت نیروی انسانی تحت سرپرستی وی میدانند
مباحث مورد بحث در این کارگاه عبارت بود است، تعریف و تفاوت مدیریت و رهبری، مهارتهای رهبری ومدیریت، سبکهای رهبری و ایجاد انگیزه در کارکنان برای تحقق اهداف سازمانی. که در ادامه به این موارد پرداخته میشود.
مدیریت و رهبری آموزشی
- تشخیص مفاهیم:
شاید یکی از مهمترین فعالیت ها در زندگی اجتماعی بشر امروز را بتوان مدیریت دانست. در عصر حاضر به مدد این فعالیت که مأموریتها و اهداف سازمان ها تحقق می یابند، از منابع و امکانات موجود بهره برداری می شود و توانایی و استعداد انسانها از قوه به فعل در می آید. مدیران در انجام وظایف خود فرایندی را دنبال می کنند که شامل اجزایی چون برنامه ریزی، سازماندهی، نظارت و کنترل، انگیزش، ارتباطات، هدایت و تصمیم گیری است. مجموعه این فعالیتهاست که مدیریت را شکل می دهد و هماهنگی و نیل به هدفها را میسر می سازد.
تعاریف گوناگونی برای مدیریت ارائه شده است که به نقل چند مورد از آنها می پردازیم:
صاحب نظری مدیریت را هنر انجام کا به وسیله دیگران توصیف کرده و بر نقش دیگران و قبول هدف از سوی آنان تأکید ورزیده است.
گروهی مدیریت را علم و هنر هماهنگی کوششها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف معین توصیف کرده اند.
گروهی مدیریت را علم و هنر هماهنگی کوششها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف معین توصیف کرده اند.
گروهی مدیریت را در قالب انجام وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و ... بیان نموده اند.
یکی از علمای مدیریت اقتصاد مدیریت را تصمیم گیری دانسته و این وظیفه را بهترین و اصلی ترین نقش مدیر قلمداد نموده است. عالم دیگری بر نقش های مدیر از دیدگاه تازه تری نگریسته و برای مدیر وظایف و نقشهایی چون رهبری سازمان، منبع اطلاعاتی و عامل تصمیم گیری و روابط با سایر سازمانها برشمرده است.
اما کسانی که مدیریت را تعریف کرده اند زمانی که به تفضیل و توجیه تعاریف خود پرداخته اند. ناگزیر به یک سلسله وظایف اشاره کرده اند که هر مدیری در انجام وظیفة خطیر خود ملزم به انجام آنهاست.
نویسندگان و عالمان این رشته بنا بر نگرش و تخصص های خود هرکدام به نحوی با این وظایف برخورد نموده اند. گروهی وظایف خاصی را اصلی قلمداد کرده اند و گروهی دیگر بر وظایف دیگری تأکید ورزیده اند. از این نوع برخورد می توان گفت که فرای مدیریت عمومی که هر مدیر باید دارا باشد نسبت به رشته و شاخه و فعالیت خود نقشی را باید ایفا کند که آن حوزه مدیریتی طلب می کند.
«مدیریت آموزشی»
منظور از مدیریت فعالیت و عملی است که در موقعیتی سازمان یافته برای هماهنگی و هدایت امور در جهات هدفهای معینی صورت می گیرد در این کتاب، مدیریت را عملی تلقی می کنیم که بر دانش و یافته های علمی، توانایی هنری، مهارت فنی و اخلاق اجتماعی مبتنی است. به عبارت دیگر کسی را مدیر می دانیم که بتواند در محیط کار خود به اقتضای موقعیت، اصول ویافته علمی و مهارتهای فنی را هنرمندانه و با رعایت موازین اخلاقی به کار بندد؛ مشکلات را حل کند و هدفی را تحقق بخشد. لازمة چنین مدیریتی در محیط آموزشی آن است که شخص مدیر از هدفها و فراگردهای آموزشی و پرورشی مطلع باشد. سازمان آموزشی و روابط رسمی و غیر رسمی آن را به درستی بشناسد، جوّ سازمانی مساعدی برای انجام وظایف و فعالیت های کارکنان به وجود آورد، از نیروهای انسانی و مادی موجود به طور مقتضی استفاده کند، وحدت و هماهنگی لازم را میان اجزاء و عناصر سازمان ایجاد نماید، همکاران و زیردستان خود را به کار و فعالیت مؤثر برانگیزد، عملکرد سازمان خود را ارزشیابی و انتقاد کند و بالاخره همکاری و مشارکت خود و زیردستان را در انجام امور، اساس مدیریت و رهبری قرار دهد.
منظور از مدیران آموزشی کسانی هستند که در تصمیم گیری های آموزشی نقش دارند و رفتار و عمل آنان جریان آموزش و پرورش را مستقیماً تحت تأثیر قرار می دهد از این رو مدیران آموزش و پرورش، معاونان و کارشناسان آموزشی، مدیران مدارس، مربیان پرورشی و معلمان روزمره مدیران آموزشی تلقی می شوند.
مدیران آموزشی علاوه بر دانش و معلومات در زمینة آموزش و پرورش و روان شناسی، و تسلط بر روشها و مهارت های عملی، باید به اندازة کافی سابقة آموزشی داشته باشند تا بتوانند مأموریت اصلی و مسائل و مشکلات کار خود را به درستی درک کنند علاوه بر آن باید از لحاظ شخصیتی مستعد و پایبند به اصول و موازین اخلاقی بوده تا بتوانند از کجروی ها و انحرافات در محیط آموزشی جلوگیری نمایند و با رفتار و کردار خود سرمشق دانش آموزان قرار گیرند.
اگرچه موضوع مدیریت در زندگی انسان بسیار حائز اهمیت بوده و از آغاز با او بوده ولی با پیشرفت سریع علم و پیچیدگی جوامع نیاز به این علم بیشتر احساس می شود و شاید همین دلیل نیز به آن توجه شده و مدیریت نیز مانند تمام علوم بسیار تخصصی شده است اگرچه مدیریت در تمام شاخه ها از یک اصول کلی تبعیت می کند ولی از جنبه های عملی و فنی با هم تفاوت زیادی دارند. با آنکه تمام مدیریتها در جای خود مهم و پرارزش هستند ولی مدیریت آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا درست عمل کردن یک مدیر آموزشی باعث تربیت صحیح دانش آموزان و مردم جامعه آینده می شود و عدم درستی عمل او لطمات و آسیبهای زیادی بر جا می گذارد که در آینده زندگی شخصی را به خطر می اندازد، جامعه را دچار مشکل می کند و آسیبهای جبران ناپذیری به فرد و اجتماع وارد می کند که اگر یک مدیر در بخشهای دیگر درست عمل نکند چنین فاجعه ای به بار نمی آید. در اینجاست که اهمیت وظیفه مدیر آموزشی روشن می گردد.
مدیر آموزشی نقش حیاتی و حساسی در پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت دارد. مدیر باید دارای ویژگی ها، توانایی ها و مهارت های خاصی باشد تا بتوان با کمال اطمینان، کودکان، نوجوانان و جوانان را به او سپرد. او باید همه عوامل مؤثر در تربیت و ادارة آموزشگاه را بشناسد و از همه مهمتر بداند که چگونه باید با آن ها و روی آنها کار کند. دانش و آگاهی و مهارت های مدیر قبل از پرداختن به مدیریت باید در حدی باشد که نیاز به آزمایش و خطاهای مکرر نباشد. زیرا هر آزمایش و خطایی در مدیریت آموزشی همراه با زیانهای بزرگی خواهد بود که خیلی از آنها جبران ناپذیر است.
مدیر آموزشی، باید با آگاهی و اعتماد به نفس، افراد و سازمان را به سمت اهداف مورد نظر هدایت کند.
انواع سبک های مدیریتی:
اگرچه غالباً دو اصطلاح مدیریت و رهبری را مترادف به کار می روند ولی در چارچوب مورد بحث میان رهبری و مدیریت می توان تمایز قایل شد به نظر می رسد که مدیریت با بعد هنجاری و رهبری با بُعد شخصی پیوستگی دارد. مدیریت اساساً به اجرای خط مشی و تحقق هدفها توجه دارد، در حالی که رهبری به بررسی و بهبود هدفهای موجود علاقه نشان می دهد. مثلاً مدیر در مورد کارکنان در وهلة اول به بهبود و پیشرفت شایستگی ها و نگرشهای آنان علاقه مند است تا بدان وسیله هدفهای موجود به طور اثربخش تحقق یابند. توجه رهبر در همین زمینه، معطوف به اصلاح و تجدیدنظر در هدفهاست به طوری که مقاصد سازمان برای اعضای آن معنا و مفهوم پیدا کند. مدیریت بیشتر به حال و اکنون توجه دارد در حالی که رهبری حال و آینده را در نظر گرفته، به جریان تغییر برای ایجاد خط مشی ها و رویه های جدید سازمانی اعتنا می کند.
مدیریت اساساً با هدایت رفتار در یک ساختار سلسله مراتبی سروکار دارد در این سلسله مراتب که شامل روابط متقابل اداری است، یک عضو، یعنی مافوق پیشقدم و مبتکر اقدامات و عملیات اداری است و عضو دیگر، یعنی مرئوس یا زیردست پذیرنده و اجراکنندة آنها. اصطلاحات رهبر یا مافوق و پیرو یا زیردست به طور نسبی به کار برده می شوند؛ زیرا که در روابط میان این دو به شیوه و سبک مدیریت یا رهبری در هر سیستم اجتماعی معین بستگی دارد در چارچوب مورد بحث سه سبک مدیریت یا رهبری متمایز قابل تشخیص است:
1- سبک هنجار مدار یا سازمان مدار 2- سبک فرد مدار 3- سبک موقعیت مدار
1- سبک هنجار مدار: این سبک با تکیه بر بُعد هنجاری به انتظارات سازمان اهمیت می دهد و به این فرض استوار است که برای رسیدن به هدفهای سازمان می توان رویه ها، دستورالعملها و مقررات مناسب را با وظایف و انتظارات نقشهای سازمان در آمیخت و از کارکنان سازمان خواست که در انجام وظایف خود آنها را رعایت کنند طبق این سبک در صورتی که نقش های سازمانی به روشنی تعریف شوند و هرکس مسئولیت انجام وظایف خود را بپذیرد نتایج مورد انتظار سازمان حاصل خواهد شد.
تحت این سبک مدیریت زیردستان موظف به اجرای مقررات هستند و مدیر مقررات را تعیین یا اعمال می کند. کشمکشهای حاصله تحت این سبک از نوع کشمکش های نقش است. ملاک موفقیت در این سبک سازگاری رفتار با انتظارات سازمان و اثربخشی است.
2- سبک فردمدار: این سبک بر بُعد شخصی تأکید کرده، انگیزه ها و نیازهای فردی کارکنان سازمان را موردتوجه قرار می دهد و بر این فرض استوار است که موفقیت سازمان به جای اینکه به اجرای دقیق مقررات سازمانی وتبعیت کامل از انتظارات سازمان وابسته باشد بیشتر به افرادی بستگی دارد که در سازمان به کار اشتغال دارند. نباید تصور کرد که سبک فرد مدار کمتر از سبک سازمان مدار به هدفهای سازمان اهمیت می دهد بلکه از لحاظ این سبک تأکید بر بُعد شخصی و توجه به انگیزه های افراد سریعترین راه برای نیل به هدفهای سازمان به شمار می آید. تحت این نوع مدیریت، به افراد امکان داده مهی شود که در حد توانایی خود مناسبترین طریق را برای انجام وظیفه انتخاب کنند. در این حالت چون انجام وظایف به سلیقه و تمایل افراد بستگی دارد لذا انتظارات سازمانی از رسمیت می افتند و حتی ممکن است مانع انجام وظیفه شوند. کشمکشهای بارز در این نوع مدیریت احتمالاً از نوع تعارضهای شخصیتی خواهد بود. ملاک موفقیت در این سبک، همسازی رفتار با انگیزه های فردی کارکنان و کارایی است.
بررسی رابطه مولفه های رهبری تحول آفرین با رفتار شهروندی سازمانی ( مورد مطالعه شهرداری منطقه 8 تهران)
چکیده
تغییرات گسترده و جهانی شدن در دنیای امروز مستلزم سبک رهبری متفاوت و جدیدی است که با استفاده بهینه از منابع و دارایی های مادی و انسانی، اهداف سازمان را تحقق بخشیده و قادر به توسعه ظرفیت ها و استفاده از آن ها باشد. رهبرانی که با خلق چشم اندازهای نوین، تدوین و توسعه بینش ها و الهام بخشی، موجب تحول و نوآوری شده و با برانگیختن پیروان و ایجاد تعهد و مسئولیت پذیری و هماهنگی در آن ها، عوامل و عناصر سازمانی را به گونه ای به کار می گیرند که هم بقای سازمان راتضمین کرده و هم موجبات رشد آن ها را فراهم سازند.
رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری فردی و داوطلبانه است که مستقیما به وسیله سیستم های رسمی پاداش در سازمان طراحی نشده است، اما با این وجود باعث ارتقای اثربخشی و کارایی عملکرد سازمانی می شود(کاهن و کول، 2004 به نقل از شیخ اسمعیلی، 1390). بنابراین و بطور مشخص هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه مولفه های رهبری تحول آفرین با رفتار شهروندی سازمانی ( مورد مطالعه شهرداری منطقه 8 تهران) است. در این تحقیق جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شهرداری منطقه 8 تهران است که تعداد آنها 730 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و در سطح 05/0 خطا و با در نظر گرفتن حجم جامعه ، حجم نمونه مشخص شد. تعداد نمونه 240 نفر برآورد شد. در تحقیق فوق روش جمع آوری اطلاعات ترکیبی از روش کتابخانه ای و میدانی بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که: همبستگی معنی داری بین رهبری تحول آفرین با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان شهرداری منطقه 8 تهران وجود دارد. مقدار همبستگی پیرسون {-.214(**)}محاسبه شده که در سطح 0.01 معنی دار است. نتیجه این آزمون قبول فرض کلی پژوهش است؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که رهبری تحول آفرین مدیران همبستگی معنی داری با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان شهرداری منطقه 8 تهران دارد. ثانیا این همبستگی منفی شده است. یعنی این دو متغیر با هم رابطه منفی دارند. که دلیل آن می تواند سن کم شرکت کنندگان در تحقیق و همچنین تعداد بسیار کم شرکت کنندگان زن باشد. در رابطه با بررسی های بیشتر در این حوزه محقق پیشنهادهایی ارائه داده است.
واژگان کلیدی: مولفه های رهبری، رهبری تحول آفرین، رفتار شهروندی سازمانی
فهرست مطالب
فصل اول
1-1 مقدمه
2-1 بیان مساله
3-1 ضرورت تحقیق
4-1 اهداف اصلی
5-1 فرضیه های تحقیق
6-1 تعریف مفهومی و عملیاتی 14
فصل دوم
1-2 رهبری تحول آفرین
1-1-2 گذری بر رهبری
2-1-2 نظریه رفتار رهبری
3-1-2 نظریه اقتضائی
4-1-2 نظریه رهبری تحول آفرین
5-1-2 سابقه رهبری تحول آفرین
6-1-2 رهبری مراوده ای و رهبری تحولآفرین (دو رویکرد متفاوت)
7-1-2 رویکردهای رهبری تحول آفرین
1-7-1-2 نظریه رهبری تحول آفرین برنز(1978)
2-7-1-2 نظریه رهبری تحول آفرین بنیس و نانوس (1985)
3-7-1-2 نظریه رهبری تحول آفرین تی چی و دیوانا (1990)
4-7-1-2 نظریه رهبری تحول آفرین شرمرهورن
5-7-1-2 نظریه رهبری تحول آفرین باس (1999-1985)
6-7-1-2 شاخصهای رهبری چند عاملی از دیدگاه بس و آوولیو
2-2 رفتار شهروندی سازمانی
1-2-2 طبقهبندی ابعاد چندگانه رفتار شهروندی سازمانی یا OCB
2-2-2 ویژگی های کلیدی رفتار شهروندی
3-2-2 حیطه های رفتار شهروندی
4-2-2 مفاهیم مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی
5-2-2 عواملی که شهروندی کارکنان را ارتقاء و پرورش میدهند
1- رضایت شغلی
2- رهبری تحول آفرین
3- درگیری شغلی و شغلها و مأموریتهای جذاب
4- حمایت سازمانی
5- تحقق قراردادهای روانشناختی، عدالت سازمانی و اعتماد
6 )خصوصیات و خصلتهای شخصی کارکنان
5-2-2 سیاست و اقدامات سازمانی که رفتار شهروندی را تشویق و ترغیب میکنند
1) استخدام و جذب
2) آموزش و توسعه
3)ارزیابی عملکرد و جبران پرداخت
6-2-2 سیستمهای غیر رسمی رفتار شهروندی را تشویق و ترغیب میکنند
7-2-2 عوامل کلیدی تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی یا OCB
1) فرهنگ سازمانی
2) شخصیت و وضعیت روحی
8-2-2 تعادل رهبری و فرهنگ سازمانی
9-2-2 متغییرهای پیشبینی کننده رفتار شهروندی سازمانی
1- رضایت شغلی و تعهد سازمانی
2- رهبران سازمانی
3- ادراک انصاف یا عدالت
4- ادراک نقش
5- شخصیت
10-2-2 نظارت رهبری و رفتار شهروندی سازمانی
11-2-2 علل وعوامل شکست و ناتوانی سازمانها برای ایجاد رفتار شهروندی
12-2-2 ترتیب شاخص¬های شناسایی شده در ایجاد رفتار شهروندی کارکنان
1)فداکاری
2) مشارکت (حمایتی،وظیفه¬ای،مدنی،اجتماعی )
3) تحمل پذیری (جوانمردی)
4) توجه
5) وفاداری
6)- وظیفه¬شناسی
3-2 پیشینه پژوهش
4-2 نتیجه گیری
5-2 چارچوب مفهومی تحقیق 27
فصل سوم
1-3 مقدمه
2-3 روش تحقیق
3-3 جامعه آماری، نمونه آماری و روشهای نمونه گیری
4-3 روش گردآوری داده ها
5-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها 80
فصل چهارم
1-4 مقدمه
2-4 تحلیل توصیفی متغیرهای جمعیت شناسی
جنسیت
وضعیت تاهل
سطح تحصیلات
سابقه کار
رشته تحصیلی
سن
وضعیت استخدامی
3-4 تحلیل توصیفی داده های پرسشنامه های تحقیق
الف- اطلاعات توصیفی پرسشنامه رهبری تحول آفرین
ب- اطلاعات توصیفی پرسشنامه شهروندی سازمانی
4-4 تحلیل استنباطی داده های تحقیق 90
فصل پنجم
1-5 مقدمه
2-5 تحلیل و تفسیر نتایج پژوهش
1-2-5 اطلاعات توصیفی پرسشنامه رهبری تحول آفرین
2-2-5 - تحلیل اطلاعات توصیفی پرسشنامه شهروندی سازمانی
3-5 تحلیل نتایج
4-5 پیشنهاد های پژوهشی:
5-5 محدودیتهای محقق: 127
عنوان : بررسی رابطه بین مدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت
فرمت : doc
تعداد صفحات : 218
رابطه بین شایستگی های رهبری روسای شعب و اشتیاق شغلی کارکنان بانک کشاورزی استان گیلان
اشتیاق شغلی یک مفهوم نسبتاً جدید و گسترده در زمینۀ روانشناسی و مدیریت منبع انسانی است. توجه به اشتیاق شغلی در دل تحقیقات مربوط به فرسودگی شغلی ایجاد شد. در طی مطالعاتی که در مورد فرسودگی شغلی انجام گرفت، این سؤال منطقی مطرح شد که از سوی دیگر این پیوستار چه میدانیم و آیا میتوان کارکنانی را یافت که با قدرت زیاد کار کنند و عمیقاً با کارشان درگیر و در آن غرق باشند؟ و اگر این چنین است چه چیزی آ نها را به این سمت میراند. محققان با داشتن سؤالاتی از این دست در آخر قرن بیستم شروع به بررسی منظمتر قطب مقابل فرسودگی نمودند و این مقارن شد با ظهور آن چیزی که جنبش روانشناسی مثبتنگر نامیده شد و همچنین مقارن شد با افزایش تعداد سازمانهایی که بر خصوصیات روانی مثبت کارکنان تأکید میکردند. سازمانهای امروزی خواهان آن هستند که کارمندانشان با انگیزه، خلاق، مسئول و درگیر باکارشان باشند و از آنان انتظار دارند که فراتر از انجام وظایف شغلی حرکت کنند. اشتیاق شغلی نه تنها یک نقش حیاتی برای فهم رفتارهای سازمانی مثبت بازی میکند، بلکه همچنین برای هدایت مدیریت منابع انسانی و سیاستهای بهداشت حرفهای در سازمانها نیز نقش مهمی دارد. از طرفی رهبری در سازمان ارزش و اهمیت قابل توجهی دارد که به نظر، پیچیده و گسترده می آید. شایستگی رهبری[1] مجموعه ای از شایستگیهایی است که توجه زیادی از محققان را به خود جلب کرده است. کارکنانی که احساس کنند رهبرانشان مشتاق و متعهد هستند، به احتمال بیشتری این ویژگیها رادر ارتباط با خودشان پیاده می سازند. با توجه به مطالب بالا سوال اصلی تحقیق به شکل زیر تنظیم گردید: لذا سوال اصلی تحقیق آن است که آیا بین شایستگی رهبری و اشتیاق کارمند رابطه وجود دارد؟ و بر این اساس پنج فرضیه تدوین گشت. جامعه آماری تحقیق کارکنان شعب بانک کشاورزی استان گیلان و شدند روشنمونهگیری در این پژوهش از نوع نمونهگیری تصادفی ساده میباشد. روش گردآوری داده ها، میدانی، ابزار گردآوری پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل نیز آزمون همبستگی و رگرسیون است و همه فرضیهها تایید شدند.
واژگان کلیدی: اشتیاق شغلی، شایستگی رهبر، منابع انسانی، بانک کشاورزی
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1) مقدمه 3
1-2) بیان مسئله 3
1-3) اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق 6
1-4) چارچوب نظری 7
1-5) هدف های تحقیق 8
1-6 ) فرضیههای تحقیق 8
1-7 ) تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 9
1-8) قلمرو تحقیق 10
1-8-1) قلمرو موضوعی 10
1-8-2) قلمرو زمانی 10
1-8-3) قلمرو مکانی 10
فصل دوم: ادبیات تحقیق
2-1 مقدمه 12
2-1) بخش اول اشتیاق کارکنان 13
2-1-1) تعریف اشتیاق شغلی 14
2-1-2) اشتیاق شغلی و مفاهیم مرتبط 17
2-1-3) رابطه رضایت شغلی و اشتیاق شغلی 18
2-1-4) محرکهای اشتیاق شغلی 19
2-1-5) رابطه اشتیاق کارکنان با عملکرد مدیران ارشد 22
2-1-6) ابعاد اشتیاق شغلی 23
2-1-7) استراتژیهای مناسب جهت افزایش اشتیاق شغلی 24
2-1-8) مزایای افزایش اشتیاق شغلی کارکنان 27
2-2) بخش دوم شایستگیهای رهبر 28
2-2-1) مقدمه 28
2-2-2) تعریف انواع شایستگی ها ( محوری ، رهبری ، شغلی ) 28
2-2-2-1) شایستگی های محوری 28
2-2-2-2) شایستگىهاى رهبری 29
2-2-2-3) شایستگی شغلی 29
2-2-3) رویکردها و الگوهای شایستگی 30
2-2-4) مدلهای مختلف شایستگی 32
2-2-5) رویکردهای تعیین شایستگیها 36
2-2-6) مدل مفهومی پژوهش 42
2-3) بخش سوم پیشینه پژوهش 43
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
3-1) مقدمه 47
3- 2) فرآیند اجرایی تحقیق 47
3 - 3) روش اجرای تحقیق 47
3- 4) جامعه و نمونه آماری 48
3-5) روش جمع آوری داده ها 49
3 - 6) ابزار جمعآوری داده ها 49
3- 7) روائی ابزار سنجش 50
3- 8 ) پایائی ابزار سنجش 50
3-9- روش تجزیه و تحلیل دادهها 51
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4) تجزیه و تحلیل 54
4-1) توصیف متغیر های تحقیق 54
4-1-1) جنسیت 55
4-1-2) تحصیلات 56
4-1-3) سن 57
4-1-4) سابقه 58
4-1-5) اشتیاق شغلی 59
4-1-6) شایستگی رهبر 60
4-1-7) درستی رهبر 61
4-1-8) تفکر استراتژیک رهبر 62
4-1-9) توسعه سازمان توسط رهبر 63
4-1-10) همکاری رهبر 64
4-1-11) خودآگاهی رهبر 65
4- 2) آزمون فرضیه های تحقیق 66
4-2-1) آزمون فرضیه اول 66
4-2-2) آزمون فرضیه دوم 67
4-2-3)آزمون فرضیه سوم 68
4-2-4) آزمون فرضیه چهارم 69
4-2-5) آزمون فرضیه پنجم 70
4-2-6) آزمون فرضیه ششم 71
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5- 1) مقدمه 75
5-2) نتیجه گیری آمار توصیفی 75
5-3) نتایج آمار استنباطی 76
5-4) بحث 77
5-5) پیشنهادات تحقیق 77
5-6) محدودیتهای تحقیق 79
5-7) پیشنهادات برای تحقیقات آینده 79
منابع 80
فهرست جداول
جدول 2-1) ابعاد تفصیلی شایستگی مدیران 42
جدول 3-1) متغیرها، ابعاد و تعداد سوالات پرسشنامه 49
جدول 3-2) جدول پایایی سوالات مربوط به متغیر های تحقیق 51
جدول 4-1) جدول فراوانی جنسیت 55
جدول 4-2 )جدول فراوانی میزان تحصیلات 56
جدول4-3) جدول فراوانی سن 57
جدول4-4) جدول فراوانی سابقه 58
جدول 4-5) جدول توصیفی اشتیاق شغلی 59
جدول 4-6) جدول توصیفی شایستگی رهبر 60
جدول 4-7) جدول توصیفی درستی رهبر 61
جدول 4-8) جدول توصیفی تفکر استراتژیک رهبر 62
جدول 4-9) جدول توصیفی توسعه سازمان توسط رهبر 63
جدول 4-10) جدول توصیفی همکاری رهبر 64
جدول 4-11) جدول توصیفی خودآگاهی رهبر 65
جدول 4-12) آزمون کولموگروف-اسمیرنوف 66
جدول 4-13) جدول همبستگی بعد درستی شایستگی رهبر و اشتیاق شغلی 67
جدول 4-14) جدول همبستگی بعد تفکر استراتژیک شایستگی رهبر و اشتیاق شغلی 68
جدول 4-15) جدول همبستگی بعد توسعه سازمان و استعداد شایستگی رهبر و اشتیاق شغلی 69
جدول 4-16) جدول همبستگی بعد همکاری شایستگی رهبر و اشتیاق شغلی 70
جدول 4-17) جدول همبستگی بعد خودآگاهی شایستگی رهبر و اشتیاق شغلی 71
جدول 4-18) جدول رگرسیون گام به گام ابعاد شایستگی رهبر و اشتیاق شغلی 72
فهرست نمودار
نمودار 4-1) نمودار ستونی جنسیت 55
نمودار 4-2) نمودار ستونی میزان تحصیلات 56
نمودار 4-3) نمودار ستونی سن 57
نمودار 4-4) نمودار ستونی سابقه 58
نمودار 4-5) نمودار هیستوگرام اشتیاق شغلی 59
نمودار 4-6) نمودار هیستوگرام شایستگی رهبر 60
نمودار 4-7) نمودار هیستوگرام درستی رهبر 61
نمودار 4-8) نمودار هیستوگرام تفکر استراتژیک رهبر 62
نمودار 4-9) نمودار هیستوگرام توسعه سازمان توسط رهبر 63
نمودار 4-10) نمودار هیستوگرام همکاری رهبر 64
نمودار 4-11) نمودار هیستوگرام خودآگاهی رهبر 65
فهرست شکلها
شکل1-1) مدل مفهومی تحقیق 8
شکل 1-2 ) مدل محر کهای شغلی .................................................. 20
شکل 2-2) سلسله مراتب اشتیاق 22
بررسی رابطه بین ادراک مدیران از جو سازمانی با فنون رهبری آنان
هدف کلی پژوهش، بررسی رابطه بین ادراک مدیران از جو سازمانی با فنون رهبری(نفوذ) آنان بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل 119 نفر از مدیران مالیاتی و غیر مالیاتی شاغل در ادارۀ کل امور مالیاتی استان فارس در سال 1389بود که تعداد92 نفر از آنها به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامة تعیین جو سازمانی هالپین و کرافت (1963) و پرسشنامة نیمرخ سنجش نفوذ سازمانی کپنیس و اسمیت (1982) بود. برای سنجش روایی، روش تحلیل گویه و برای سنجش پایایی نیز آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و رگرسیون چند گانه استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که جو غالب بر فضای روابط کارکنان از دیدگاه مدیران جو ملاحظه گری و وجه غالب فنون نفوذ مدیران، فن نفوذ استدلال می باشد. یافته ها همچنین نشان داد که بین ادراک مدیران از رابطه بین جو سازمانی و فنون نفوذ مورد استفاده آنان بر حسب مدرک تحصیلی و سابقه خدمت، تفاوت معناداری وجود دارد.
کلمات کلیدی: ادراک، جو سازمانی، فنون رهبری، مدیران
فهرست مطالب
فصل اول : مقدمه
1 - 2- بیان مسأله.............................................................................................................................. 3
1 -3 - ضرورت و اهمیت پژوهش.................................................................................................. 6
1 - 4- اهداف پژوهش....................................................................................................................... 9
1 - 5- پرسش ها ی پژوهش.......................................................................................................... 9
1 - 6 - تعاریف مفهومی .................................................................................................................. 10
1- 6- 1 - نفوذ سازمانی.................................................................................................................. 10
1- 6- 2 – رهبری ............................................................................................................................ 10
1- 6 - 3- فنون نفوذ سازمانی......................................................................................................... 11
1 - 6 - 4 - جو سازمانی ............................................................................................................... 12
1- 7- تعاریف عملیاتی...................................................................................................................... 14
1- 7- 1- مدیران اداره کل امور مالیاتی .................................................................................... 14
1- 7 - 2- فنون نفوذ سازمانی........................................................................................................ 14
1- 7- 3- جو سازمانی....................................................................................................................... 14
فصل دوم : پیشینه پژوهش
2 - 1- مبانی نظری پژوهش............................................................................................................ 16
2-1-1- مقدمه..................................................................................................................................... 16
2-1-1-1- تاریخچه شکل گیری نظام مالیه در ایران............................................................... 17
2-1-2- جو سازمانی.......................................................................................................................... 17
2-1-2-1- تاریخچه پیدایش جو سازمانی.................................................................................... 17
2-1-2-2- تعریف جو سازمانی....................................................................................................... 18
2-1-2- 3- رویکردهای جو سازمانی............................................................................................. 22
2-1-2- 4 - ابعاد جو سازمانی........................................................................................................ 23
2-1-2- 5 - انواع جو سازمانی 24
2-1-2- 6 - نتیجه گیری................................................................................................................. 26
2-1-3- نفوذ سازمانی........................................................................................................................ 26
2-1-3-1- تعریف نفوذ سازمانی..................................................................................................... 26
2-1- 3 - 2 - تعریف فنون نفوذ سازمانی.................................................................................... 28
2-1- 3 - 3 - انواع فنون نفوذ سازمانی ...................................................................................... 29
2-1- 3- 4- طبقه بندی فنون نفوذ سازمانی............................................................................ 30
2-1- 3- 5 – رهبری و ارتباط آن با نفوذ سازمانی ............................................................ 31
2-1- 3- 6 - قدرت و ارتباط آن با نفوذ سازمانی...................................................................... 32
2-1- 3- 6- 1- تعریف قدرت......................................................................................................... 32
2-1- 3- 6- 2- انواع قدرت............................................................................................................ 34
2-1- 3- 6 - 3-رابطه قدرت و نفوذ سازمانی............................................................................. 36
2-1- 3- 6 - 4 - مقایسه قدرت و نفوذ سازمانی....................................................................... 38
2-1-3-6-5- نتیجه گیری ............................................................................................................. 38
2-2- پیشینة پژوهشی....................................................................................................................... 39
2-2-1- پژوهشهای خارجی............................................................................................................. 39
2-2-1- 1- جو سازمانی................................................................................................................... 39
2-2-1-2-فنون نفوذ سازمانی.......................................................................................................... 40
2-2-1-3- همبستگی جو سازمانی با فنون نفوذ....................................................................... 43
2-2-2- پژوهشهای داخلی............................................................................................................... 44
2-2-2-1- جو سازمانی..................................................................................................................... 44
2-2-2-2-فنون نفوذ سازمانی.......................................................................................................... 45
2-2-3- نتیجه گیری......................................................................................................................... 45
2-2-4- مدل مفهومی پژوهش........................................................................................................ 46
2 -2- پیشینه پژوهشی..................................................................................................................... 46
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
3 - 1 – روش شناسی پژوهش....................................................................................................... 48
3 - 2- جامعۀ آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری........................................................... 48
3 - 3 - ابزار پژوهش.......................................................................................................................... 50
3 -3 - 1 - پرسشنامة تعیین جو سازمانی................................................................................ 50
3- 3 - 2 - پرسشنامة نیمرخ سنجش نفوذ سازمانی................................................................ 50
3-4 - روایی.......................................................................................................................................... 51
3-4-1- روایی پرسشنامه جو سازمانی هالپین و کرافت (1963).................................... 51
3 -4-2- روایی پرسشنامه نیمرخ سنجش نفوذ سازمانی کپنیس و اسمیت (1982... 51
3-5- پایائی............................................................................................................................................ 52
3-5-1پایائی پرسشنامه جو سازمانی........................................................................................... 53
3-5-2 - پایائی پرسشنامه فنون نفوذ سازمانی........................................................................... 53
3 - 6- روش گرد آوری اطلاعات.................................................................................................... 54
3 - 7- روشهای آماری....................................................................................................................... 54
فصل چهار : یافته های پژوهش
4 - 1 - مقدمه..................................................................................................................................... 56
4 - 2 - تحلیل داده ها...................................................................................................................... 56
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5 - 1 - مقدمه..................................................................................................................................... 70
5-2- بحث و نتیجه گیری................................................................................................................ 70
5 - 3 - نتیجه گیری کلی............................................................................................................... 88
5- 4 - محدودیتهای پژوهش........................................................................................................... 90
5-4 - 1 - محدودیتهای اجرائی...................................................................................................... 90
5- 4 - 2 - محدودیتهای پژوهشی................................................................................................. 91
5- 5 - پیشنهادات پژوهش.............................................................................................................. 91
5-5- 1- پیشنهادات کاربردی...................................................................................................... 91
5-5- 2 - پیشنهادات پژوهشی 94
فهرست منابع و ماخذ....................................................................................... 96
پیوست
فهرست جداول
جدول شماره 1 : فراوانی و درصد متغیر تحصیلات مدیران....................................... 48
جدول شماره 2 : فراوانی و درصد متغیر سابقه خدمت مدیران....................................... 49
جدول شماره 3 : فراوانی و درصد متغیر جنسیت مدیران................................................ 49
جدول شماره 4 : طیف ضرائب همبستگی گویه ها با نمره کل ابعاد پرسشنامه
جو سازمانی..................................................................................................................................... 51
جدول شماره 5 : طیف ضرائب همبستگی گویه ها با نمره کل ابعاد پرسشنامه
فنون نفوذ سازمانی....................................................................................................................... 52
جدول شماره 6 : . ضریب آلفاء کرونباخ ابعاد پرسشنامه جو سازمانی............................ 53
جدول شماره 7.: ضریب آلفای کرونباخ ابعاد پرسشنامه فنون نفوذ سازمانی................ 53
جدول شماره 8 : ترتیب انواع جو سازمانی به عنوان جو غالب........................................ 56
جدول شمارة 9 : آزمون تعقیبی بونفرونی- مقایسه زوجی انواع مختلف
جو سازمانی..................................................................................................................................... 57
جدول شمارة 10 : مقایسه فنون نفوذ سازمانی مدیران اداره کل امور مالیاتی............. 58
جدول شمارة 11 : آزمون تعقیبی بونفرونی- مقایسه زوجی فنون مختلف نفوذ
مدیران............................................................................................................................................. 59
جدول شماره 12 : تحلیل رگرسیون انواع فنون نفوذ سازمانی مدیران بر اساس جو
سازمانی ادراک شده...................................................................................................................... .61
جدول شماره 13 : تحلیل رگرسیون انواع فنون نفوذ سازمانی مدیران دارا مدرک
تحصیلی کاردانی و پایین تر بر اساس جو سازمانی ادراک شد......................................... 63
جدول شماره 14 : تحلیل رگرسیون انواع فنون نفوذ سازمانی مدیران دارای مدرک
تحصیلی کارشناسی و بالاتر بر اساس جو سازمانی ادراک شده...................................... 64
جدول شماره 15 : تحلیل رگرسیون انواع فنون نفوذ سازمانی مدیران کم سابقه بر
اساس جو سازمانی ادراک شده................................................................................................ 66
جدول شماره 16 : تحلیل رگرسیون انواع فنون نفوذ سازمانی مدیران دارای سابقه
متوسط بر اساس جو سازمانی ادراک شده............................................................................. 67
جدول شماره 17 : تحلیل رگرسیون انواع فنون نفوذ سازمانی مدیران با سابقه
بر اساس جو سازمانی ادراک شده........................................................................................... 68
رابطه بین سبک رهبری مربیان و تنیدگی ورزشکاران در دانشگاه های شهر تهران
این تحقیق با هدف بررسی ارتباط سبک رهبری مربیان و تنیدگی ورزشکاران دانشگاههای شهر تهران انجام شد. روش تحقیق توصیفی- پیمایش و میدانی بود. 341 از ورزشکاران زن و مرد رشتههای والیبال، هندبال، تنیس روی میز و بدمینتون دانشگاههای شهر تهران از جامعه 3000 نفری به عنوان گروه نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. از سه پرسشنامه ی اطلاعات فردی، پرسشنامه مقیاس رهبری در ورزش (L.L.S) و پرسشنامه تنیدگی (ملکی، رنجبر،1373) برای جمع آوری اطلاعات و داده های تحقیق استفاده شد. روایی پرسشنامه ها در مطالعات قبلی تأیید شده بود، هم چنین پایایی پرسشنامه ها با توزیع 30 پرسشنامه اندازه گیری شد که برای کلیه خرده مقیاس های پرسشنامه مقیاس رهبری در ورزش (L.L.S) آلفای کرونباخ بیشتر از 72/0 و برای پرسشنامه کلی آلفای کرونباخ برابر 89/0 و برای پرسشنامه تنیدگی آلفای کرونباخ برابر 87/0به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل میانگین، واریانس، فراوانی و درصد و در تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها از آزمون های آماری کولموگراف- اسمیرنوف، خی 2، T مستقل، و ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیه های تحقیق درسطح معناداری 05/0 =α استفاده شد. نتایج نشان داد: بیشترین میانگین نمره تنیدگی مربوط به دانشجویان پسر فعال در رشته های ورزشی انفرادی (2/24=SD، 2/112=m) و کمترین میانگین مربوط به دانشجویان دختر فعال در رشته های ورزشی گروهی است (6/32=SD، 94=m). نتایج آزمون خی 2 نشان داد که در گروه مربیان رشته های انفرادی فراوانی سبک های آموزش و تمرین، دموکراتیک و بازخورد مثبت و در گروه مربیان رشته های تیمی نیز فراوانی مشاهده شده برای سبک های آمرانه و حمایت اجتماعی بیشتر از فراوانی مورد انتظار است. نتایج آزمون T مستقل نشان داد که تنیدگی ورزشکاران رشته های انفرادی (6/110=m) بیشتر از میانگین نمره تنیدگی ورزشکاران رشته های تیمی (97=m) است و ورزشکاران رشته های انفرادی از تنیدگی بیشتری برخوردار هستند. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که افزایش نمره سبک رهبری آمرانه مربیان رشته های انفرادی با افزایش میزان تنیدگی ورزشکاران ارتباط دارد. افزایش نمره سبک های رهبری دموکراتیک و آمرانه مربیان رشته های تیمی با افزایش تنیدگی ورزشکاران رشته های تیمی همراه است.
فهرست مطالب
فصل اول :کلیات طرح
1-1 مقدمه.. 2
1-2 بیان مسأله.. 3
1-3 اهمیت موضوع و انگیزه انتخاب آن.. 6
1-4 اهداف.. 8
1-4-1 هدف کلی.. 8
1-4-2 اهداف اختصاصی.. 8
1- 5 فرضیههای تحقیق.. 8
1-6 پیش فرضهای تحقیق.. 9
1-7 محدودیتهای تحقیق.. 9
1-8 تعریف مفاهیم و واژهها.. 9
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1 رهبری.. 14
2-2-1 تعریف رهبری.. 14
2-2-2 ماهیت رهبری در ورزش.. 15
2-2-3 نظریههای رهبری.. 16
2-2-3-1 خصوصیات و صفات ویژه رهبری.. 17
2-2-3-2 نظریههای رفتار رهبری.. 17
2-2-3-3 رهبری اقتضایی.. 20
2-2-3-4 نظریه رهبری وضعیتی.. 23
2-2-4 رفتار مورد لزوم رهبر.. 27
2- 3 تنیدگی.. 33
2-3-1 دیدگاهای نظری در مورد تنیدگی.. 35
2-3-1-1 سندروم سازش عمومی سلیه.. 35
2-3-1-2 الگوی تعاملی تنیدگی.. 36
2-3-1-3 دیدگاه زیست شناختی تنیدگی.. 37
2-3-2 فیزیولوژی تنیدگی.. 38
2-3-3 اثرات تنیدگی.. 39
2-4 مروری بر مطالعات انجام شده.. 44
2-4-1 مطالعات انجام شده در داخل کشور.. 44
2-4-2 مطالعات انجام شده در خارج از کشور.. 47
2-5 جمع بندی.. 50
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
3-1 جامعه و نمونه تحقیق.. 53
3-2 نوع و روش تحقیق.. 54
3-3 متغیرهای تحقیق.. 54
3-4 ابزار اندازه گیری.. 54
3-4-1 پرسشنامه ی اطلاعات فردی.. 54
3-4-2 پرسشنامه مقیاس رهبری در ورزش (L.S.S).. 54
3-4-3 پرسشنامه تنیدگی.. 55
3-6 روش اجرا.. 57
3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 57
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری
4-1 توصیف عوامل جمعیت شناختی.. 59
4-1-1 جنسیت:.. 59
4-1-2 تأهل.. 59
4-1-3 سن.. 60
4-1-4 مقطع تحصیلی:.. 60
4-1-5 رشتهی ورزشی:.. 61
4-1-6 سابقه ورزشی.. 61
4-1-7 میزان فعالیت ورزشی در طول هفته:.. 62
4-1-8 تنیدگی:.. 62
4-1-9 سبکهای رهبری.. 63
4-2 تجزیه و تحلیل استنباطی دادها.. 64
4-2-1 فرضیه صفر اول.. 64
4-2-2 فرضیه صفر دوم:.. 65
4-2-3 فرضیه صفر سوم.. 66
4-2-4 فرضیه صفر چهارم.. 67
4-2-5 فرضیه صفر پنجم.. 67
4-2-6 فرضیه صفر ششم.. 68
4-2-7 فرضیه صفر هفتم.. 68
4-2-8 فرضیه صفر هشتم.. 69
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
5-1 خلاصه تحقیق.. 71
5-2 بحث و نتیجهگیری.. 74
5-3 پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 78
5- 4 پیشنهاد برای سایر محققان.. 79
منابع.. 80
پبوست ها.. 87
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1 ابعاد رفتار رهبر در ورزش (چلادوری و صالح1980، چلادوری1993) 26
جدول 2-2 بیماریهای ناشی از تنیدگی در دستگاهای مختلف بدن (روزنامه اطلاعات، سه شنبه 10 فروردین 1372 شماره 19872).. 41
جدول 2-3 اثرات روانی تنیدگی (کاری کوپر، زندگی با اضطراب، ترجمه ماشاءالله مدیحی، چاپ اول، یادآوران، 1370).. 42
جدول 3-1 مقیاس تعیین میزان تنیدگی.. 56
جدول 4-1 توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونهها بر اساس جنسیت 59
جدول 4-2 توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونهها بر اساس وضعیت تأهل 59
جدول 4-3 توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونهها بر اساس مدرک تحصیلی 60
جدول 4-4 توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونهها بر اساس رشتهی ورزشی 61
جدول 4-5 توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونهها بر اساس سابقه ورزشی 61
جدول 4-6 توزیع فراوانی و درصد فراوانی نمونهها بر اساس میزان فعالیت ورزشی در طول هفته.. 62
جدول 4-7 وضعیت تنیدگی در دانشجویان دختر و پسر با توجه به رشتهی ورزشی گروهی یا انفرادی.. 62
جدول 4-8 دادههای توصیفی مربوط به سبکهای رهبری.. 63
جدول 4-9 فراوانی سبکهای رهبری رشتههای تیمی و انفرادی.. 64
جدول 4- 10 نتایج آزمون خی 2.. 65
جدول 4-11 نتایج آزمون کولموگراف – اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع دادهها در دو گروه.. 65
جدول 4-12 نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه تنیدگی در ورزشکاران 66
جدول 4-13 ارتباط بین سبکهای رهبری مربیان و تنیدگی ورزشکاران رشتههای انفرادی.. 66
جدول 4-14 ارتباط بین سبکهای رهبری مربیان و تنیدگی ورزشکاران رشتههای تیمی 67
جدول 4-15 ارتباط بین سن و میزان تنیدگی دانشجویان ورزشکار رشتههای انفرادی 68
جدول 4-16 ارتباط بین سن و میزان تنیدگی دانشجویان ورزشکار رشتههای تیمی 68
جدول 4-17 نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه میزان تنیدگی ورزشکاران دختر و پسر رشتههای انفرادی.. 69
جدول 4-18 نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه میزان تنیدگی ورزشکاران دختر و پسر رشتههای تیمی.. 69
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل 2-1 شبکه سبک سنج مدیریت.. 19
شکل 2-2) مدل چند بعدی رهبری (چلادوری و صالح، 1978، چلادوری، 1993) 27
شکل 2-3) تأثیر محرک در به وجود آمدن تنیدگ.. 34
شکل 2-4) تنیدگی به عنوان یک پاسخ ارگانیستمی.. 35
نمودار 4-1 وضعیت سنی دانشجویان.. 60
بررسی رابطه سبک رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس راهنمایی
این تحقیق به منظور گردآوری نظرات دبیران در مورد سبک رهبری مدیران مدارسشان بر اساس نظریه لیکرت و رابطه آن با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس می باشد. فرض اساسی این تحقیق آن است که بین سبک رهبری مدیران براساس نظریه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.
روش تحقیق به صورت پیمایشی است، جامعه آماری این پژوهش کلیه دبیران زن شاغل در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 84-83 به تعداد 201 نفر می باشند که با استفاده از جدول (تاکمن) از بین 201 نفر دبیر شاغل در 11 مدرسه شاهد تعداد 133 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعیین گردید. جهت جمع آوری اطلاعات لازم در مورد مسأله تحقیق، از دو نوع پرسشنامه بسته پاسخ استفاده گردید. یکی پرسشنامه ای که سبک رهبری مدیران را براساس چهار سبک رهبری لیکرت مورد بررسی قرار می دهد و دیگری پرسشنامه رضایت شغلی (مینه سوتا) می باشد که میزان رضایت شغلی دبیران را از کارشان مورد بررسی قرار می دهد. روش غالب در این پژوهش روشی همبستگی پیرسون می باشد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از بسته نرم افزاری رایانه ای (spss) و با آزمونهای تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه "Anova" و بررسی معنی دار بودن تفاوت میانگین نمرات دو گروه مستقل "t.test" و همچنین آزمون تکمیلی دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج ذیل حاصل گردید.
1- بین سبک رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد
2- بین سبک رهبری آمرانه – استثماری لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری موردنظر رابطه معنی داری وجود ندارد
3- بین سبک رهبری آمرانه – خیرخواهانه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود ندارد
4- بین سبک رهبری مشورتی لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد
5- بین سبک رهبری مشارکتی لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.
فهرست مطالب
عنوان ............................................................................................... صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه......................................................................................................... 2
بیان مسأله ................................................................................................ 3
دلایل ضرورت و توجیه انجام تحقیق ....................................................... 3
اهداف تحقیق ............................................................................................. 5
اهداف کلی تحقیق ...................................................................................... 5
اهداف ویژه تحقیق .................................................................................... 6
فرضیههای تحقیق ..................................................................................... 6
فرضهای تحقیق یا جانشین ....................................................................... 6
متغیرهای اساسی تحقیق .......................................................................... 6
تعریف عملیاتی واژهها و اصلاحات .......................................................... 7
تعریف رهبری .......................................................................................... 7
تعریف سبک رهبری لیکرت ...................................................................... 8
تعریف رضایت شغلی ............................................................................... 9
دبیران ..................................................................................................... 10
مدارس شاهد ......................................................................................... 11
مشکلات و تنگناهای تحقیق ..................................................................... 11
فصل دوم: ادبیات تحقیق
بخش اول (رهبری) ................................................................................. 14
مقدمه....................................................................................................... 14
تعریف رهبری ........................................................................................ 15
تمایز مدیریت و رهبری........................................................................... 16
تعریف سبک رهبری................................................................................ 17
تئوریهای رهبری .................................................................................. 18
تئوریهای شخصیتی رهبری ................................................................. 19
نظریه سنتی رهبری ................................................................................ 19
نظریة صفات شخصی رهبر.................................................................... 20
تئوریهای رفتاری رهبری ..................................................................... 20
مطالعت دانشگاه آیووا ............................................................................ 21
مطالعات دانشگاه اُهایو ........................................................................... 22
مطالعات دانشگاه میشیگان ..................................................................... 22
شبکه مدیریت ......................................................................................... 23
تحقیقات اسکاندیناوی ............................................................................. 25
تئوریهای اقتضایی ................................................................................ 26
الگوی فیدلر ............................................................................................ 26
تئوری موقعیتی هرسی و بلانچارد.......................................................... 28
تئوری مبتنی برتبادل نظر رهبر با اعضاء .............................................. 31
تئوری مسیر ـ هدف ............................................................................... 32
الگوی رهبری مشارکتی ......................................................................... 34
متغیرهای موقعیتی در الگوی تجدیدنظر شده رهبری مشارکتی ............ 35
پنج شیوة رهبری در الگوی رهبری مشارکتی ....................................... 36
سیستمهای مدیریت ................................................................................ 37
سبک رهبری لیکرت ................................................................................ 37
تئوریهای جدید رهبری ........................................................................ 41
جایگزینی رهبری .................................................................................... 41
رهبر عملگرا و رهبر ایجاد کنندة تحول .................................................. 42
رهبر عملگرا ........................................................................................... 43
رهبرانی که تحول ایجاد میکنند ............................................................. 43
بخش دوم (رضایت شغلی)...................................................................... 45
ارزشها ................................................................................................... 45
انواع ارزش ............................................................................................ 45
نگرشها ................................................................................................... 46
انگیزش ................................................................................................... 47
نظریههای انگیزش .................................................................................. 49
تئوریهای محتوایی ................................................................................ 50
1ـ تئوری سلسله مراتب نیازها................................................................ 50
2ـ تئوری دو جنبهای انسان ................................................................... 53
3ـ تئوری دو عامل انگیزش .................................................................... 53
4ـ تئوری سه نیاز مککلند ..................................................................... 54
5ـ تئوری نیازهای زیستی، تعلق و رشد ................................................ 55
تئوریهای فرآیندی ................................................................................ 56
1ـ تئوری انتظار و احتمال ...................................................................... 56
2ـ تئوری برابری ................................................................................... 58
3ـ تئوری اسناد ...................................................................................... 59
انواع نگرش ............................................................................................ 60
رضایت شغلی ......................................................................................... 62
رابطه انگیزش با رضایت شغلی ............................................................. 62
1 تاریخچه مطالعات در مورد رضایت شغلی ......................................... 62
2 تعریف رضایت شغلی ......................................................................... 63
(1-2) تعیین رضایت شغلی .................................................................... 66
3 عوامل تعیین کنندة رضایت شغلی ....................................................... 67
4 عوامل مؤثر بر رضایت شغلی ............................................................ 69
5 فاکتورهای مؤثر در رضایت شغلی از نظر «جنیفر» ........................... 70
6 پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی .................................. 71
7 نظریههای رضایت شغلی .................................................................... 72
- نظریه «بروفی»..................................................................................... 72
- نظریه «کورمن» .................................................................................. 73
- نظریه «پارسون» ................................................................................. 74
اندازهگیری رضایت شغلی ..................................................................... 75
بخش سوم (سابقه تحقیقاتی موضوع) .................................................... 77
تحقیقات خارجی ..................................................................................... 77
تحقیقات داخلی ........................................................................................ 80
خلاصه فصل .......................................................................................... 84
فصل سوم: روش انجام تحقیق
روش تحقیق ........................................................................................... 87
جامعه و نمونه آماری ............................................................................ 88
تعداد و روش نمونهگیری ...................................................................... 89
روش و ابزار گردآوری اطلاعات ........................................................... 90
روایی و اعتبار پرسشنامهها .................................................................. 93
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ................................................................ 95
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
بخش اول ـ توصیف دادهها ................................................................... 97
بخش دوم ـ تحلیل استنباطی دادهها ..................................................... 120
آزمون فرضیهها .................................................................................. 121
فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها
خلاصه یافته های پژوهشی ................................................................. 125
یافته های دیگر پژوهش ....................................................................... 128
محدودیتهای تحقیق .............................................................................. 130
الف – محدودیتهای خارج از کنترل محقق ........................................... 130
ب – محدودیتهای در اختیار محقق ...................................................... 131
پیشنهادها ............................................................................................. 131
فهرست منابع فارسی ........................................................................... 133
فهرست منابع خارجی............................................................................ 137
ضمائم................................................................................................... 138
فهرست جدولها
عنوان ............................................................................................... صفحه
1-2: عوامل مؤثر در رضایت شغلی ...................................................... 70
1-3: تعداد نمونه در هر ناحیه از شهر تهران........................................ 89
1-4: مشخصات آماری دبیران به تفکیک سن......................................... 97
2-4: مشخصات آماری دبیران به تفکیک میزان تحصیلات..................... 98
3-4: مشخصات آماری دبیران به تفکیک سابقه تدریس......................... 99
4-4: مشخصات آماری دبیران به تفکیک سابقه تدریس درمدارس شاهد 100
5-4: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک تأهل .......................................... 101
6-4: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران.......... 102
7-4: توزیع فراوانی پاسخ آزمودنیها به کل پرسشنامه
سبک رهبری لیکرت..................................................................... 103
8-4: توزیع فراوانی پاسخ آزمودنیها به کل پرسشنامه رضایت شغلی 105
9-4: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه شمال 106
10-4: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه جنوب 107
11-4: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه شرق 108
12-4: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه غرب 109
13-4: توزیع فراوانی سبکهای رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه مرکز 110
14-4: توزیع فراوانی سؤال یکم پرسشنامه رهبری............................. 111
15-4: توزیع فراوانی سؤال دوم پرسشنامه رهبری............................ 111
16-4: توزیع فراوانی سؤال سوم پرسشنامه رهبری........................... 111
17-4: توزیع فراوانی سؤال چهارم پرسشنامه رهبری........................ 111
18-4: توزیع فراوانی سؤال پنجم پرسشنامه رهبری........................... 112
19-4: توزیع فراوانی سؤال ششم پرسشنامه رهبری.......................... 112
20-4: توزیع فراوانی سؤال هفتم پرسشنامه رهبری........................... 112
21-4: توزیع فراوانی سؤال هشتم پرسشنامه رهبری.......................... 113
22-4: توزیع فراوانی سؤال نهم پرسشنامه رهبری............................. 113
23-4: توزیع فراوانی سؤال دهم پرسشنامه رهبری............................ 113
24-4: توزیع فراوانی سؤال یازدهم پرسشنامه رهبری....................... 114
25-4: توزیع فراوانی سؤال دوازدهم پرسشنامه رهبری..................... 114
26-4: توزیع فراوانی سؤال سیزدهم پرسشنامه رهبری..................... 115
27-4: توزیع فراوانی سؤال چهاردهم پرسشنامه رهبری.................... 115
28-4: توزیع فراوانی سؤال پانزدهم پرسشنامه رهبری...................... 115
29-4: توزیع فراوانی سؤال شانزدهم پرسشنامه رهبری.................... 115
30-4: توزیع فراوانی سؤال هفدهم پرسشنامه رهبری........................ 116
31-4: توزیع فراوانی سؤال هجدهم پرسشنامه رهبری....................... 116
32-4: توزیع فراوانی سؤال نوزدهم پرسشنامه رهبری...................... 116
33-4: توزیع فراوانی سؤال بیستم پرسشنامه رهبری......................... 117
34-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و یکم پرسشنامه رهبری............... 117
35-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و دوم پرسشنامه رهبری.............. 118
36-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و سوم پرسشنامه رهبری............. 118
37-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و چهارم پرسشنامه رهبری.......... 118
38-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و پنجم پرسشنامه رهبری............. 119
39-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و ششم پرسشنامه رهبری............ 119
40-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و هفتم پرسشنامه رهبری.............. 119
41-4: ضریب همبستگی بین سبکهای رهبری لیکرت با رضایت شغلی 120
42-4: ضریب همبستگی بین سبکهای رهبری با هر یک از عوامل رضایت شغلی 120
43-4: آزمون فرض اول....................................................................... 122
44-4: آزمون فرض دوم...................................................................... 122
45-4: آزمون فرض سوم..................................................................... 122
46-4: آزمون فرض چهارم.................................................................. 123
47-4: آزمون فرض پنجم..................................................................... 123
فهرست نمودارها
عنوان ............................................................................................... صفحه
1-2: شبکة مدیریت ................................................................................ 24
2-2: پیشبینیهای نظریة اقتضایی رهبری.............................................. 27
3-2: الگوی موقعیتی رهبری هرسی و بلانچارد .................................... 30
4-2: تئوری مسیر ـ هدف ...................................................................... 33
5-2: سلسله مراتب نیازها ...................................................................... 52
6-2: مدل رضایت شغلی ........................................................................ 72
1-4: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک سن............................................... 97
2-4: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک میزان تحصیلات........................... 98
3-4: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک سابقه تدریس............................... 99
4-4: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک سابقه تدریس در مدارس شاهد 100
5-4: توزیع فراوانی دبیران به تفکیک تأهل 101
وظایف و اختیارات رهبری
«در مقایسه با وظایف و اختیارات عالیترین مقامات در سه کشور امریکا، فرانسه و انگلستان
در این مقاله، نخست نگاهى به نحوه و سیر تاریخى تدوین قانون اساسى در کشور ما و سه کشور امریکا، فرانسه و انگلیس افکنده مىشود. هدف عمده در این بررسى و پژوهش این است که میزان مشارکت و حضور مردم و نحوه تبلور مردمسالارى و دمکراسى در نظام حکومتى کشورهاى مزبور تبیین گردد. خواننده در این مقاله به وضوح مىبیند که نظام جمهورى اسلامى ایران و ولایت فقیه، در مقایسه با کشورهاى مدعى دمکراسى و مردمسالار، دمکراتیکتر و مردم سالارتر است.
قانون اساسى و تعریف آن: عبارت «قانون اساسى» ترجمه انگلیسى، (CONSTITUTIONAL LAW) است. این معادل در آغاز انقلاب مشروطیتبه وسیله رهبران مشروطه عرضه شد و در زبان فارسى رایج گردید. در طول قرن بیستم، اغلب کشورهاى آسیایى در اثر تحولات داخلى، از نظام حکومت استبدادى به حکومت پارلمانى و نظام قانونى روى آوردند. همه این کشورها عبارت، (CONSTITUTIONAL) را به زبانهاى ملى خود ترجمه کرده، بر روى مهمترین قانون بنیادى کشور خود گذاردند. قانون اساسى، همانطور که از نام آن پیداست، جاى بیان اصول کلى حکومت و طرحریزى تشکیلات اساسى کشور است. بنابراین، در متن قانون اساسى هر کشور معمولا شکل حکومت، شکل پارلمان (این که یک یا دو مجلس تشکیل شود)، حدود اختیارات و تکالیف هر یک از سه قوه حکومتى (مقننه، مجریه، قضاییه)، حقوق و تکالیف شهروندان در مقابل حکومت، نحوه انتخاب یا انتصاب رؤساى سه قوه و امثال این مسائل کلى درج مىگردد. بدین ترتیب، قانون اساسى هر کشور مهمترین قانون مملکتى است. قانون اساسى چهارچوب حقوقى و سیاسى حکومت را معین و در داخل کشور نوعى نظم حقوقى برقرار مىکند که این نظم حقوقى قطعات مختلف کشور را متحد و در کنار هم نگه مىدارد. (1)
پی نوشتها
1- محمد عالیخانى، حقوق اساسى، تهران، دستان، 1373، ص 14 - 13
2- جلالالدین مدنى، حقوق اساسى و نهادهاى سیاسى جمهورى اسلامى ایران، چاپ سوم، تهران، مؤلف، 1374، ص 393
3- قاسم شعبانى، حقوق اساسى و ساختار حکومت اسلامى ایران، تهران، مؤسسه اطلاعات، 1373، ص 41
4- عالیخانى، پیشین، ص 275- 276
5- شعبانى، پیشین، ص 39-40
6- قانون اساسى فرانسه، ترجمه اداره کل توافقهاى بینالمللى، ریاست جمهورى ایران، (تهران، اداره کل قوانین و مقررات کشور، تابستان 1376)
7- قانون اساسى ایالات متحده امریکا، اصلاحیه دوازدهم، [1804].
8- قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران، اصل یکصد و نهم.
9- همان، اصل یکصد و هفتم.
10- مدنى، پیشین، ص 276
11- عالیخانى، پیشین، ص 288- 286
12- قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران فصل هشتم، اصل یکصد و یازدهم.
13- قانون اساسى فرانسه، اصل 68.
رهبری و مدیریت آموزشی
می توان به جرأت گفت که در دوره مورد بحث، مدیریت آموزشی در نظام آموزش و پرورش ایران معنا و مصداق واقعی خود را عملا” پیدا نکرد .
در ساختار متمرکز و بوروکراتیک وزارت آموزش و پرورش ، روسای آموزش و پرورش ، معاونان آموزشی ، مدیران واحدهای آموزشی و مدیران مدارس همه کارگزاران اداری و اجرایی تلقی می شدند که به دستورات صادره از سازمان مرکزی عمل می کردند و خود آزادی عمل چندانی برای ابراز وجود ، ابتکار، نوآوری و خلاقیت نداشتند .