مشروعیت ولایت فقیه

مشروعیت ولایت فقیه

(مشروعیت ) یکی از قدیمی ترین و اساسی ترین مباحث نظام سیاسی است که از یونان باستان ، توسط افلاطون و ارسطو و سپس از سوی متفکرانی همچون سیسرو ، آگوستین قدیس ، توماس آکویناس ، فارابی ، ابن رشد ، غزالی ، ماوردی ، ابن سینا و سایر شخصیت های مشرق و مغرب زمین مورد توجه قرارگرفته و با تقسیم حکومت به آریستوکراسی ، دموکراسی ، مونارکی ، جمهوری و مانند این ها به بحث ازمصادیق حکومت های مشروع و نامشروع پرداخته شده است . هر حکومت ، دولت و یا نظام سیاسی برای حدوث و بقای خود ناچار به بازشناسی مبانی مشروعیت نظام سیاسی خویش است تا با پشتیبانی از مبانی بتواند در امور عمومی و اجتماعی مردم تصرف کند و حق فرمانروایی را از آن خود قرار دهد ؛ زیرا در زمینه ی مشروعیت سیاسی ، مهمترین پرسش های ذیل پاسخ داده می شود و حق حاکمیت از آن حاکم و لزوم اطاعت از سوی مردم را توجیه می نماید . این که مشروعیت به چه معناست و در کدام یک ازحوزه های علوم سیاسی مورد بحث قرار می گیرد ؟و نیز منبع و منشا مشروعیت در نظام های سیاسی چیست و چه رابطه ای میان مشروعیت با مقبولیت و کارآمدی برقرار است ؟ آیا قدرت ، اقتدار ، زور و غصب حکومت ، منشا مشروعیت و مقبولیت آن می‌گردد و در تثبیت حق حاکمیت توان مند است ؟ آیا مشروعیت مبتنی بر سنت ، مقبولیت آفرین است و آیا توافقات عقلایی و قراردادهای اجتماعی مشروعیت سازند و آیا ویژگی های رهبران فرزانه می تواند منشا مشروعیت قرار گیرد ؟ و ده ها پرسش دیگر .

مشروعیت با دو رکن مهم از نظام های حکومتی سروکار دارد ، نخست با رکن حاکم و این که چرا و به چه دلیل توده ی مردم باید از فرمان ها و دستورهای حاکم اطاعت کنند و بر چه اساسی باید فلان حاکم ، حکمرانی نماید و دوم ، رکن نظام حکومتی و این که چرا برای نمونه حکومت دموکراسی ، لیبرالیستی ، نخبه گرایی ، اشراف سالاری و مانند این ها باید تحقق یابند و اصلاً ملاک مشروعیت حکومت ها چیست ؟ ایا حکومت زورمدارانه و استبدادی ، مشروعیت دارد یا تنها مشروعیت نوع حکومت از طریق رضایت و اراده ی عموم مردم و یا از ناحیه ی انطباق آن با اراده و فرامین حق تعالی تحقق پذیر است ؟

مشروعیت در حوزه ی اندیشه ی سیاسی ، از بحران مفهومی و کاربردی ایمن نیست و بر این اساس پاره ای از نویسندگان با نیافتن خاست گاه آن ، به برداشت های متفاوتی دست یافتند و با خلط میان معنای لغوی و اصطلاحی و نیز آمیختگی میان مشروعیت هنجاری و غیر هنجاری و همچنین مشروعیت ایدئولوژیکی و ساختاری و شخصی ، به تذبذب و اعوجاج فکری گرفتار شدند.

قانونی بودن ، انطباق با سنت ها ، قانونیت همراه با رضایت مردم ، برخورداری از ویژگی های اخلاقی ، توجیه عقلی اعمال قدرت حاکم ، حقانیت تام ، مقبولیت و اراده ی عمومی یا اکثریت توده ی مردم ، مطابقت با آموزه‌های دینی و.. نمونه هایی از تعاریف ارائه شده از این واژه می باشد .

فهرست مطالب

مقدمه

1-تعاریف مشروعیت

2-منابع مشروعیت

3-مشروعیت در اندیشه ی سیاسی اسلام

مشروعیت حکومت پیامبر (ص ) و اهل بیت (ع)

مشروعیت حکومت فقیه

1-برهان عقلی و نقلی

2-دلایل نقلی

روایت عمر بن حنظله

شبهات ولایت فقیه

خرید فایل

مبانی مشروعیت مطلقه فقیه

مبانی مشروعیت مطلقه فقیه

پیشگفتار

ملت ایران در پی انقلاب شکوهمند اسلامی خویش در سال 1357 با اکثریتی قاطع به برپایی نظام مکتب و مبتنی بر نظریه «ولایت فقیه» رأی مثبت دادند. بر اساس این نظریه، در عصر غیبت کبری حضرت مهدی «عج» باید در رأس حکومت اسلامی حتما یک فقیه عادل و جامع شرایطی که دارای صلاحیت‌های لازم علمی و عملی برای رهبری است که او از طریق خبرگان منتخب مردم تعیین شده‌‌ است، قرار بگیرد. چنین رهبری تمامی مسوؤلیت‌های ناشی از ولایت امر و امامت امت را به عهده دارد و ضامن عدم انحراف ارکان مختلف حکومتی از وظایف اصیل اسلامی خود می‌باشند.

ولایت فقیه مقوله‌ایست که ریشه در باورهای اسلامی دارد و این باورها و عقاید اسلامی نیز اولا علمی و ثانیا قابل بحث و بررسی هستند ولی بدیهی است که هر کدام از آنها بایستی در بستر واقعی خود مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرند. اصل موضوع ولایت فقیه سخن تازه‌ای نیست بلکه سابقه‌ای هزار ساله در فقه شیعه دارد و در معنای قدیمی‌اش حکومت بر صغار و ایتام و منصب قضاوت تعمیم یافته که در فصل اول با بررسی دوره‌های تاریخی فقها با نگاهی مختصر به آن پرداخته‌ایم اما امام خمینی دایره معانی آنرا به مثابه نظریه دولت مطرح ساخت که شامل معانی گذشته و اما اعم از آنها بود یعنی با این تفاوت که امام قلمرو اختیارات فقیه را به حکومت و قدرت سیاسی گسترش داد و نظریه حکومت اسلامی را به وجود آورد و هم چنین طرح مقوله ولایت مطلقه فقیه از ابتکارات امام خمینی است بگونه‌ای که ایشان صراحتا می‌فرمایند:

« حکومت شعبه‌ای از ولایت مطلقه رسول‌ا.. است که یکی از احکام اولیه اسلام و محکوم بر تمام احکام فرعید حتی نماز ، روزه و حج است‌».

ولایت فقیه شکل حکومتی امام است که به دنبال حاکمیت دین و مقرارت آن در جامعه است نه حاکمیت افراد ولی از آنجا که دین سالاری لزوما دیندارسالاری را به دنبال دارد در نهایت به سالاری علمای عادل می‌انجامد.

در پژوهش حاضر در ابتدا به کلیاتی در مورد واژه «ولایت» «مطلقه» «فقیه» و هم چنین پیشینه بحث ولایت فقیه پرداخته شد است و در بخش‌های دیگر به بررسی دلایل و استدلالات عقلی و نقلی و هم چنین مشروعیت آن از دید امام خمینی خواهیم پرداخت.

فهرست مطالب

مقدمه ..................................... 1

فصل اول: کلیات ............................ 3

بخش اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی ولایت مطلقه فقیه 4

1-1-1- ولایت ............................... 5

1-1-2- مطلقه .............................. 6

1-1-3- فقیه ............................... 7

بخش دوم: پیشینه بحث ولایت فقیه ............. 8

1-2-1- حکومت در مباحث فقهی ................ 10

الف) فقهای دوره اول ....................... 11

ب) فقهای دوره دوم ......................... 13

ج) فقهای دوره سوم ......................... 14

د) فقهای دوره چهارم ....................... 15

هـ) فقهای دوره پنجم ....................... 16

فصل دوم: مبانی مشروعیت ولایت مطلقه فقیه .... 20

بخش اول: دیدگاه امام خمینی ................ 21

2-1-1- احادیث مرتبط با ولایت فقیه .......... 25

2-1-3- وظایف ولی فقیه برای تشکیل حکومت اسلامی 26

2-1-3- بحث آزادی در نظام ولایت فقیه ........ 27

بخش دوم: نظریه مشروعیت ولایت فقیه .......... 28

2-2-1- بررسی دلایل عقلی نظریه مشروعیت ولایت فقیه 29

2-2-2- بررسی دلایل نقلی نظریه مشروعیت ولایت فقیه 31

2-2-3- شمه‌ای از سیره عملی امام خمینی، احیا گردین 34

نتیجه‌گیری ................................. 38

منابع فارسی ............................... 40

خرید فایل

ولایت فقیه از دیدگاه شیعه و سنی

ولایت یکی از ارکان مهم دو مذهب تشیع و تسنن می باشد و از دیدگاه‌های گوناگون قابل بررسی است. در این پایان‌نامه، مقایسه ای اجمالی صورت گرفته و آرای شیعه و اهل سنت در مورد ولایت بیان گردیده و سعی شده بدون ترجیح نظر یک مذهب بر مذهب دیگر، فقط آرای موافق و مخالف مطرح شود؛ و نیز انواع ولایت در قرآن و مفاهیم و مصادیق آن با عنایت به آیات شریفه‌ای که در ارتباط با ولایت، مورد بحث می باشند مدنظر بوده است.

از جمله نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. توجه و حساسیت فوق العادة پیروان مذهب امامیه نسبت به امر ولایت و پافشاری در اثبات حقانیت اعتقاد خویش.

2. استدلال و نظم فکری اسماعیلیه برای اثبات ادعایشان در مورد جانشینی امام جعفر صادق (ع) و سلسلة امامان مستور.

3. عقیدة شیخیه در مورد رکن رابع و وجه اختلافی که در مورد اعتقاد به وجود امام عصر (عج) با امامیه دارند.

4. اصالت مهدویت در میان پیروان مذهب امامیه و اهل سنت و وجه اختلاف بین این دو مذهب دربارة غیبت امام عصر (عج).

5. وجه اشتراک همة عرفای سنی و شیعه دربارة ولایت علی (ع) و صلح کلی که در امر خاتم‌الاولیا دارند.

6. آشنایی مختصر با نظرات محیی‌الدین ابن عربی دربارة ولی، ولایت و ختم الاولیا.

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

فصل اول: ولایت در قرآن

مقدمه

1-1 ولایت خدا بر مخلوقات

1-1-1 معنای لغوی ولایت

1-1-2 معنای لغوی ولی

1-1-3 معنای اصطلاحی ولایت

1-1-4 معنای اصطلاحی ولیّ

1-1-5 واژه ولایت در قرآن

1-1-7 ولایت تکوینی خداوند

1-1-8 ولایت تشریعی خداوند

1-1-9 تفاوت ولایت تکوینی و تشریعی خداوند

1-1-10 ولایت عام

1-1-11 ولایت خاص

1-1-12 ولایت خاصه با واسطه و بی‌واسطه

1-1-13 ولایت اخصّ

1-2 ولایت مخلوق نسبت به هم

1-2-1 ولایت بشری یا ولایت انسان‌ها نسبت به یکدیگر

1-2-2 ولایت خاص رسول اکرم (ص) و مؤمنینی که در حال رکوع در راه خدا انفاق می کنند.

1-2-3 ولایت مؤمنین بر مؤمنین

1-2-4 ولایت اصناف خاص فقهی

1-2-5 ولایت کافران بر مؤمنین

1-2-6 ولایت ملائکه بر انسان‌ها

1-2-7 ولایت شیاطین نسبت به انسان

1-2-8 نمودار بحث ولایت در رسالة حاضر

فصل دوم: ولایت و رابطة آن با امامت

مقدمه

2-1 امامت

2-1-1 امام در لغت

2-1-2 معانی امام در قرآن

2-1-3 امامت نزد امامیه

2-1-4 رابطة ولیّ، نبیّ و رسول

2-1-5 فرق بین رسول و نبی و امام

2-1-6 مقام ولایت قابل وصول برای همگان است

2-1-7 امامت و تشیع

2-1-7-1 اهمیت امامت

2-1-8 تحکیم ولایت

2-2 وصایت و غدیر خم

2-2-1 عقیدة وصایت و جانشینی حضرت علی (ع)

2-2-2 حدیث یوم الدّار

2-2-3 حدیث منزلت

2-2-4 حدیث غدیر

2-2-5 حدیث ثقلین

2-2-6 حدیث لوح

2-2-7 ولایت تشریعی و تکوینی در نبوت و امامت

2-2-8 انواع ولایت تشریعی

2-2-8-1 تفویض تشریع احکام

2-2-8-2 زعامت سیاسی و اجتماعی

2-2-8-3 ولایت در اموال عمومی

2-2-8-4 مرجعیت در معارف و احکام اسلام

2-2-9 ولایت تکوینی

2-2-10 علی (ع) و مسئلة وصایت از دید عرفانی اهل سنّت

2-2-11 واقعة غدیر خم

2-2-12 غدیریه‌ها

2-3 ولایت فقیه

2-3-1 ولایت فقیه از نظر شیعه

2-3-2 سخنی از مرحوم آیت الله بروجردی (ره)

2-3-3 نظر امام خمینی (ره) دربارة ولایت فقیه

2-3-4 ولایت اعتباری

2-3-5 ولایت تکوینی امام معصوم از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)

2-3-6 نظر شیخ مفید (ره)

2-3-7 نظر شیخ مفید (ره) دربارة اقامة حدود

2-3-8 نظر محقق کرکی (ره)

2-3-9 دیدگاه قرآن و حدیث دربارة حکومت فقیه

2-3-9-1 حدیثی از اهل سنّت دربارة خلافت

فصل سوم: آیات ولایت در تفاسیر شیعه و سنّی

مقدمه

3-1 آیة کمال دین و اتمام نعمت

3-1-1 زمان و سبب نزول آیه

3-2-1 آیة ولایت

3-1-3 زمان و سبب نزول آیه

3-1-4 آیة تبلیغ

3-1-5 زمان و سبب نزول آیه

3-1-6 اشعار صفی علیشاه در شأن آیات مذکور

3-2 ولایت در نهج‌البلاغه

خرید فایل

ولایت فقیه و ضرورت وجود و اطاعت از آن و پاسخ به اشکالات

شرح مختصر:

بحث خود را با نام خدا وسپس با توضیح این مطلب که" منکر ولایت‌فقیه، منکر ضروری فقه است " آغاز می‌نمایم:

اگر کسی ولایت فقیه را مردود بداند، مرحوم آیه‌الله العظمی بروجردی(قده) او را منکر ضروری فقه اسلام و نه تنها فقه تشیع، می‌داند مرحوم صاحب جواهر نیز در این زمینه می‌فرماید:((استوانه‌های مذهب به ولایت فقیه حکم کرده‌اند و کسی که در ولایت فقیه وسوسه کند طعم فقه را نچشیده است و رمز کلمات ائمه معصومین(ع) را نفهمیده است.))

در بین معاصرین تنها مرحوم آیه العظمی خوانساری(ره) می‌باشند که ولایت مطلقه فقیه را مورد تردید قرار داده و بهره مندی از اجرای الهی را به قیام و ظهور حضرت حجه‌بن‌الحسن(روحی و ارواح العامین له الفدا) موکول کرده‌اند. ایشان در حقیقت فایده دین را به زمان حضور معصوم(ع) محدود نموده و برخلاف ضرورت، ادامه احکام را در زمان غیبت امام‌عصر(عج) لغو و منتفی دانسته‌اند و دلیل این مسأله را محرومیت، از برکات وجودی آن بزرگوار ذکر نموده‌اند!
البته صحیح است که نمی‌توان به ناقص بودن دین معتقد شد و حجت را از بندگان خدا سلب کرد؟ چگونه آن مرحوم وافرادی نظیر ایشان در گذشته وجود ولی‌فقیه را برای ایتام و قاصرین لازم دانسته‌اند، لیکن برای ملت اسلام وایتام ال محمد (ص) و جامعه مسلمین لازم ندانسته‌اند؟! و با نبود ولی‌فقیه، به یغما رفتن عزت وشرف مسلمانان و منافع مادی و معنوی آنها را توسط گرگهای جهانخوار و جهانخواران گرگ نظاره‌گر باشند!!

فهرست مطالب

مقدمه

گروههای مخالف ولایت فقیه

دشمنان اسلام

منحرفین

ناآگاهان

اشکالات وارد شده به ولایت فقیه

جدیدبودن نظریه ولایت فقیه

وجود فقهای متعدد واجد شرایط

بحثی پیرامون شورای رهبری

رابطه مرجعیت با رهبری

عدم توانایی فقها برای اداره کشور

ولایت فقیه منافی قداست فقهای اسلام

علت عدم صراحت در بیان قرآن

نتیجه گیری

منابع

خرید فایل

قلمرو ولایت فقیه در احکام شرعی با تأکید بر اجرای عدالت در جامعه

پایان نامه کارشناسی ارشد الهیات گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی 140 صفحه چکیده: نظریه‌ ی ولایت فقیه از مهمترین دستاوردهاى اندیشه‌ ی سیاسى مکتب تشیع است و اگر چه اصل آن از سابقه ‏اى بسیار طولانى در بین فقها برخوردار بوده و کسى منکر ولایت فقیه نشده است، اما حدود اختیارات ولى فقیه در عصر غیبت همواره مورد بحث‏ بوده و سؤالات و شبهاتى را برانگیخته است. با پیروزى انقلاب شکوهمند اسلامى به رهبرى امام خمینى رحمة الله و تثبیت اصل ولایت فقیه در قانون اساسى و عینیت ‏یافتن آن در جامعه، بحث پیرامون اختیارات از اهمیت ویژه ‏اى برخوردار شده و در محافل مختلف نیز مطرح می باشد. با این توصیف مسئولیت همه ی احکام شرعی به عهده ی ولی فقیه است تمامی مقررات با حکم و تنفیذ او مشروعیت می یابد و همین طور تمام احکام اسلامی در حوزه ی نظم اجتماعی مباشراً یا به تفویض به عهده ی ولی فقیه است. البته ...

تحقیق ولایت فقیه

              فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)تعداد صفحات:17 فهرست مطالب: ولایت چیست؟ منظور از حکومت ولایى چیست؟ویژگى هاى جامعه ى ولایى ولایت فقیه چیست؟ و فقیه چه نوع ولایتى دارد؟ولایت و قیمومیّت ولایت و محجوریّتولایت فقیه یک بحث کلامى است یا فقهى؟جایگاه ولایت فقیه در اصول و فروع دین  چرا «ولایت فقیه» مى گوییم نه «وکالت فقیه»؟منابع     ولایت چیست؟ سؤال از چیستىِ هر شىء، در واقع، پرسش از تعریف کامل، جامع و مانع از ماهیّت و کُنهِ حقیقى آن شىء است. هرگاه از چیستى و ماهیّتِ پدیده اى تکوینى پرسش به میان آید، مثلا پرسیده شود «انسان چیست؟» به اصطلاحِ دانشمندان منطقى، بهترین تعریف، ارائه ى حدّ تام است که مشتمل بر جنس قریب و فصل قریب مى باشد; اما وقتى از، امرى اعتبارى و مربوط به جهان تشریع و قرارداد سؤال شود، ارائه ى ت ...

مشروعیت ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات:47   فهرست مطالبعنوان صفحهماهیت جهان‌بینی توحیدی در دیدگاه متفکران مسیحی و امام‌خمینی 3دستگاه رهبری در دیدگاه متفکران غرب و امام‌‌خمینی 5گفتمان رهبری در اسلام، خلافت، سلطنت، امامت 10طبقه‌بندی نظریات مختلف در مورد ولایت فقیه 16سیری در تکوین اندیشه‌های امام خمینی 20مشروعیت و مقبولیت و گستره اختیارات و لایت از دیدگاه امام خمینی 22نتیجه‌گیری 42   ...

دانلودمقاله وظایف و اختیارات ولایت فقیه در رهبری جمهوری اسلامی ایران

          خبرگزاری مهر: ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی مترقی ترین اصل از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که بر اساس شرایط مندرج در همین قانون از سوی نمایندگان مردم در مجلس خبرگان انتخاب و بر اساس نص این میثاق ملی ، رهبری را برعهده می گیرد. متن زیر مروری بر اصول مربوط به اختیارات و وظایف رهبری در قانون اساسی دارد. ضمن اینکه تغییرات انجام شده در این اصول طی بازنگری سال 68 نیز ضمیمه گشته است.دراصل دوم آمده است: جمهوری اسلامی، نظامی است بر پایه ایمان به:‏1 - خدای یکتا (لا اله ‏الا الله) و اختصاص حاکمیت و تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او.2 - وحی‏ الهی و نقش بنیادی آن در بیان قوانین.3 - معاد و نقش سازنده آن در سیر تکاملی انسان به سوی خدا.4 - عدل خدا در خلقت و تشریع.5 - امامت و رهبری مستمر و نقش اساسی آن در تداوم انقلاب اسلام.6 - کرامت و ارزش و ...

قلمرو اختیارات ولی فقیه از دیدگاه فقهای شیعه اختیارات ولی فقیه از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات68   فهرست مطالب مقدمه بخش اول: ولایت مطلقه فقیه فصل اول: نظریه اسلام در باب حکومت: انتصاب یا انتخاب؟ گفتاراول:‌ نصب خاص و نص عام در حاکم گفتار دوم: چگونه می توان فقیه جامع الشرایط و مبسوط الید را از میان فقها تشخیص داد؟ فصل دوم:‌ ضرورت ولایت مطلقه فقیه گفتار اول: معانی ولایت (تکوینی،تشریعی، مطلقه) گفتار دوم: حدود اختیارات ولی فقیه گفتارسوم: تشکیک در ولایت مطلقه از سوی بداندیشان الف: آیا کاربرد صحیح حجر در امور عمومی صحیح است؟ ب : آیا لازمه محجوریت، ناتوانی از تصدی است؟‌ج: مردم در نظام ولایت فقیه ، ناتوان و محجور فرض نمی شوند.د: آیا ولی فقیه بر فقها نیز ولایت دارد؟‌بخش دوم: اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها- فصل اول: مسائل مطروحه- فصل دوم:‌ پاسخ به سؤالات مطروحهبخش سوم:‌رابطه مرجعیت و ولایت فقیه - فصل اول: ماهیت ک ...

اصل ولایت فقیه و تحلیل تطبیقی با تاکید بر مطلقه بودن آن

فرمت فایل : docx(قابل ویرایش)تعداد صفحات:55 عنوان : مبانی کلی اصل ولایت فقیه و تحلیل تطبیقی نظریات صالحی نجف آبادی و مصباح یزدی با جوادی آملی و امام خمینی (ره) با تاکید بر مطلقه بودن آن چکیده: واقعیت این است که حکومت اسلامی به معنای عام خود پس از زمان پیامبر اسلام حکومت شیعی رسمی به خود ندیده است تا این که سرانجام 25 سال بعد که حضرت علی (علیه السلام) خلافت را در دست می گیرند و حدود 5 سال طعم حکومت اسلامی حقیقی را دوباره به مردم می چشانند . ...