بررسی همبستگی بین هوش و خلاقیت دانش آموزان دبیرستانی شهرستان اسلامشهر
چکیده:
در این تحقیق به بررسی رابطة هوش و خلاقیت و همچنین مقایسة بهرة هوشی و خلاقیت دانشآموزان دختر و پسر پرداخته شده است.
جامعه آماری ما در این تحقیق دانشآموزان دبیرستانی شهرستان اسلامشهر میباشد.
حجم نمونه ما در این تحقیق 100 نفر میباشد که از این 100نفر پسر 50 نفر و 50 دختر میباشند.
و جهت انتخاب نمونهها از نمونهگیری خوشهای استفاده شده است.
در این پژوهش از آزمونهای ریون برای سنجش هوش و آزمون خلاقیت تورنس جهت شنجش خلاقیت دانشآموزان مقطع دبیرستانهای شهرستان اسلامشهر استفاده گردیده است.
در این پژوهش چهار فرضیه مطرح گردیده است.
1- بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانشآموزان پسر همبستگی وجود دارد. نتایج تحیق حاضر نشان میدهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین بهرة هشی و خلاقیت دانشآموزان پسر (43%) که در سطح (1%) میباشد، معنادار میباشد.
2- بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانشآموزان دختر همبستگی وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانش آموزان دفتر (9%) که در سطح (1%) میباشد، معنادار است.
3- بین میزان بهرة هوشی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که t محاسبه شده میزان بهره هوشی دانش آموزان دختر و پسر (575/0) در سطح (5/0) معنادار نیست، یعنی بین آنها تفاوت معناداری وجود ندارد.
4- بین میزان خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که t محاسبه شده میزان خلاقیت دانشآموزان دختر و پسر (08/2) در سطح (5/0) معنادار میباشد.
فهرست مطالب:
چکیده تحقیق
فصل اول : کلیات تحقیق .......................
مقدمه.................................... 4
بیان مسئله............................... 8..
اهمیت تحقیق............................. 10..
اهداف تحقیق............................. 10..
فرضیههای تحقیق.......................... 11..
تعاریف نظری و عملیاتی واژهها............ 11..
فصل دوم : (ادبیات و پیشینه تحقیق)
تعریف خلاقیت............................. 14..
ماهیت استعداد خلاق....................... 16..
رابطة خلاقیت و محیط خانوادگی............. 18..
مردان و زنان خلاق ....................... 19..
روشهای پرورش خلاقیت...................... 20..
عوامل موثر بر خلاقیت..................... 22..
تمرکز به عنوان کلید خلاقیت .............. 25..
برای پرورش خلاقیت کنکاش مغزی بهترین خلاقیت است 25
محیط مساعد برای ایجاد رفتار خلاق......... 28..
عواملی که مانع خلاقیت میشوند ............ 29..
خلاقیت و هوش ............................ 33..
هوش چیست................................ 38..
تقسیمات و طبقهبندی هوش ................. 38..
عوامل موثر بر رشد و پرورش هوش........... 40..
تحقیقات انجام شده....................... 45..
جامعه آماری............................. 49..
نمونه و روش نمونهگیری
ابزار اندازهگیری (اعتبار آزمون)......... 49..
روش جمعآوری اطلاعات...................... 51..
فصل چهارم : (تجزیه و تحلیل دادهها)
توصیف دادهها............................ 54..
فصل پنجم :
مقدمه .................................. 62..
خلاصة تحقیق.............................. 62..
یافتههای تحقیق........................... 3..
پیشنهادها............................... 65..
محدودیتها............................... 66..
منابع .................................. 68..
ضمائم
فهرست جداول
جدول 1-4 میانگین و انحراف استاندارد دانشآموزان پسر در حوزة هوش و خلاقیت .............................. 54
جدول 2-4 میانگین و انحراف استاندارد دانش آموزان دختر در حوزة هوش و خلاقیت ......................... 54
جدول 3-4 آزمون معناداری ضریب همبستگی دانشآموزان پسر در حوزة هوش و خلاقیت............................... 58
جدول 4-4 آزمون معناداری ضریب همبستگی دانش آموزان دختر در حوزة هوش و خلاقیت ......................... 59
جدول 5-4 آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین نمرات پسران و دختران در حوزة هوش........................ 59
جدول 6-4 آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین نمرات پسران و دختران در حوزة خلاقیت ..................... 60
فهرست نمودارها صفحه
نمودار شماره 1 : نمودار چند ضلعی نمرات دانشآموزان دختر و پسر در حوزة هوش .......................... 55
نمودار شماره 2: نمودار چند ضلعی نمرات دانش آموزان دختر و پسر در حوزة خلاقیت......................... 55
نمودار شماره 3: نمودار چند ضلعی نمرات پسران در حوزة هوش .......................................... 56..
نمودار شماره 4 : نمودار چند ضلعی نمرات پسران در حوزة خلاقیت .......................................... 56..
نمودارشماره 5 : نمودار چند ضلعی نمرات دختران در حوزة هوش .......................................... 57..
نمودار شماره 6 : نمودار چند ضلعی نمرات دختران در حوزة خلاقیت .......................................... 57..
پرسشنامه بررسی ارتباط عوامل موفقیت مدیریت دانش با افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی
بررسی همبستگی بین هوش و خلاقیت دانش آموزان
چکیده :
در این تحقیق به بررسی رابطة هوش و خلاقیت و همچنین مقایسة بهرة هوشی و خلاقیت دانشآموزان دختر و پسر پرداخته شده است.
جامعه آماری ما در این تحقیق دانشآموزان دبیرستانی شهرستان اسلامشهر میباشد.
حجم نمونه ما در این تحقیق 100 نفر میباشد که از این 100نفر پسر 50 نفر و 50 دختر میباشند.
و جهت انتخاب نمونهها از نمونهگیری خوشهای استفاده شده است.
در این پژوهش از آزمونهای ریون برای سنجش هوش و آزمون خلاقیت تورنس جهت شنجش خلاقیت دانشآموزان مقطع دبیرستانهای شهرستان اسلامشهر استفاده گردیده است.
در این پژوهش چهار فرضیه مطرح گردیده است.
1- بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانشآموزان پسر همبستگی وجود دارد. نتایج تحیق حاضر نشان میدهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین بهرة هشی و خلاقیت دانشآموزان پسر (43%) که در سطح (1%) میباشد، معنادار میباشد.
2- بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانشآموزان دختر همبستگی وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانش آموزان دفتر (9%) که در سطح (1%) میباشد، معنادار است.
3- بین میزان بهرة هوشی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که t محاسبه شده میزان بهره هوشی دانش آموزان دختر و پسر (575/0) در سطح (5/0) معنادار نیست، یعنی بین آنها تفاوت معناداری وجود ندارد.
4- بین میزان خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که t محاسبه شده میزان خلاقیت دانشآموزان دختر و پسر (08/2) در سطح (5/0) معنادار میباشد.
فهرست مطالب
عنوان
چکیده تحقیق
فصل اول : کلیات تحقیق .......
مقدمه......
بیان مسئله....
اهمیت تحقیق....
اهداف تحقیق...........
فرضیههای تحقیق.....
تعاریف نظری و عملیاتی واژهها...
فصل دوم : (ادبیات و پیشینه تحقیق)
تعریف خلاقیت....
ماهیت استعداد خلاق......
رابطة خلاقیت و محیط خانوادگی...
مردان و زنان خلاق .......
روشهای پرورش خلاقیت.....
عوامل موثر بر خلاقیت..
تمرکز به عنوان کلید خلاقیت ..
برای پرورش خلاقیت کنکاش مغزی بهترین خلاقیت است...
محیط مساعد برای ایجاد رفتار خلاق...
عواملی که مانع خلاقیت میشوند ..
خلاقیت و هوش ..
هوش چیست..
تقسیمات و طبقهبندی هوش ..
عوامل موثر بر رشد و پرورش هوش
تحقیقات انجام شده...
فصل سوم : (روش اجرای تحقیق
جامعه آماری.
نمونه و روش نمونهگیری
ابزار اندازهگیری (اعتبار آزمون)..
روش جمعآوری اطلاعات....
روش آماری
فصل چهارم : (تجزیه و تحلیل دادهها)
توصیف دادهها..
فصل پنجم :
مقدمه .
خلاصة تحقیق.
یافتههای تحقیق..
پیشنهادها.
محدودیتها.
منابع
ضمائم
نقش بازی در پرورش خلاقیت کودکان
مقدمه:
کودکان نیروهای بالقوه ای هستند که برای تداوم و انتقال ارزشها به نسلهای آینده باید مورد توجه قرار بگیرند. زیرا در سنین بالا به دلیل مشغله های فراوان و تحکیم تربیتهای مختلف، بسیاری از نیروها و استعدادهای بالقوه آدمی رو به خاموشی مینهد و به حرکت در آوردن آنها نیاز به مجاهده و تلاش بسیار دارد.
پیامبر اکرم (ص) در این مورد میفرمایند:
«محفوظات طفل نورس مانند نقشی است که بر سنگ رقم میزنند و محفوظات مرد بزرگ مانند نوشته ای بر آب است.»
تعلیم و تربیت کودکان از راه بازی و با پشتوانه ای از تعالیم ربوبی وسیله ای مؤثر برای باروری و تربیت استعدادها و خلاقیت آنان است. چنان که بیشتر روان شناسان اظهار میدارند، بازی 70% زندگی کودکان را تشکیل میدهد و فرهنگ غنی تربیتی اسلام نیز در احادیث و روایات متعدد، بر بازی و سرگرمی کودکان تأکید بسیار داشته است.
خانواده های سالم دارای تشکیلات هستند، برای خود برنامه هایی دارند و میتوانند با بحرانها برخورد کنند.[1] در چنین خانواده هایی بچه های خلاق پرورش یافته و قادر به پیدا کردن راه حلهای جدید برای مسائل خویش هستند.
یکی از عمده ترین هدفهایی که در تربیت فرزندان و بویژه نوجوانان لازم است مورد توجه باشد، پرورش روحیه خودباوری و ایجاد اعتماد به نفس و ابداع میباشد. کسی که اعتماد به نفس نداشته باشد زبون، بیچاره و ناتوان است و نمی تواند از امکانات و استعدادهای موجود خود بهره برداری کند.
یکی از راه های پرورش اعتماد به نفس فرزندان، توجه به جنبه های مثبت و تشویق و ترغیب آنهاست. بازی کردن کودک موجب اندوختن تجارب اجتماعی فراوانی در کودک میگردد که خود موجب پرورش اعتماد به نفس کودک خواهد شد. هیچ چیز مانند تنعم ونازپروردگی، روحیه انسان را ضعیف و ناتوان نمی کند و راه سیر به سوی کمال را بر آدمی نمی بندد. بازی با تمام جوانب آن روح کودک را ورزش میدهد. رشد و نمو و بارور شدن استعدادهای آدمی جز در صحنه زندگی شکل نمیگیرد و بازی نمونة کوچکی از زندگی واقعی است.
در انسان گرایشی شگفت وجود دارد که میخواهد آفریننده باشد، چیزی که نبوده است را بیافریند و خلق کند. این تمایل در هر انسانی هست که میخواهد چیزی نو، اثری جدید بیافریند و ابداع کند. این تمایل در هر انسانی هست که میخواهد چیزی نو، اثری جدید بیافریند و ابداع کند، عالم علمش را، نظریه پرداز نظریه اش را، شاعر شعرش را، معمار بنایش را، کشاورز کشتش را و ... هر فاعلی فعلش را دوست دارد و به آن عشق میورزد. این خصلت سازندگی و علاقه به مصنوعات و آفریده های خود از گرایش فطری انسان به خلق و ابداع بر میخیزد که موهبتی الهی است.[2]
فهرست مطالب:
مقدمه....................................................................................................................... 1
بیان مسئله................................................................................................................ 3
ضرورت تحقیق........................................................................................................ 4
پیشینه ی تحقیق....................................................................................................... 5
تفکر خلاق................................................................................................................ 7
دیدگاه گانیه نسبت به آفرینندگی.............................................................................. 7
ویژگی های افراد خلاق و نوآور.............................................................................. 9
1- سلامت فکر و روان........................................................................................ 10
2- انعطاف پذیری................................................................................................ 11
3- ابتکار.............................................................................................................. 12
4- ترجیح دادن پیچیدگی نسبت به سادگی.......................................................... 12
مراحل تفکر خلاق.................................................................................................. 12
تقویت عناصر انگیزشی خلاقیت............................................................................. 15
نقش معلم در پرورش خلاقیت............................................................................... 16
چگونه تفکر خلاق را در خود و دیگران پرورش دهیم؟........................................ 18
موانع خلاقیت کدامند؟............................................................................................ 19
تعریف بازی........................................................................................................... 22
تاریخچه بازی در دوران زندگی انسانها............................................................... 24
پذیرش خطر و کسب تجربه از راه بازی............................................................... 25
انواع بازی ها......................................................................................................... 25
انواع بازی از دیدگاه پیاژه..................................................................................... 27
فواید بازی............................................................................................................. 28
نقش بازی در یادگیری ......................................................................................... 29
مفهوم راهنمایی..................................................................................................... 30
خلاقیت کودک........................................................................................................ 30
رابطه بازی با خلاقیت............................................................................................ 31
توصیه هایی برای والدین و مربیان....................................................................... 35
نتیجه گیری............................................................................................................ 37
پیشنهادات.............................................................................................................. 38
چکیده..................................................................................................................... 41
فهرست منابع و مآخذ............................................................................................ 47
فناوری اطلاعات در برنامه های آموزشی و بررسی روش های مؤثر کاربرد رایانه در ایجاد و رشد خلاقیت
چکیده :
در عصر حاضر که دوره پیشرفت فناوری به خصوص فناوری اطلاعاتی و ارتباطی است کمتر حرفه ای را می بینیم که دستخوش تغییر و تحول قرار نگرفته باشد . تولید اطلاعات ، سازماندهی و اشاعه اطلاعات در سایه وجود رایانه و اینترنت شکل تازه ای به خود گرفته است به طوری که نمی توان از تأثیر این ابزار بر انسان چشم پوشید و ابعاد مثبت آن را در بروز استعدادها و خلاقیت ها نادیده گرفت.
با توجه به تأثیر بسیار زیاد این ابزار بر دانش آموزان و کم توجهی معلمین و مسؤولین به این امر مهم ، می بایست کارهای تحقیقی و پژوهشی زیادی انجام گیرد تا همگان به اهمیت این تغییر و تحول پی ببرند .
بررسی آثار رایانه بر رشد خلاقیت دانش آموزان و معرفی شیوه های مؤثر و مفید کاربرد آن در بروز خلاقیت تحقیقات گسترده ای را می طلبد که با یک برنامه محدود امکان نتیجه گیری درست و دقیق محال می نماید و لازم است شاخص های گوناگونی مورد توجه قرار گیرند .
در این پژوهش ابتدا به تعریف واژه خلاقیت از دیدگاه صاحبنظران پرداخته شده است . سپس عوامل مؤثر در بروز خلاقیت ، رایانه به عنوان ابزار آموزشی ، فواید و اهمیت استفاده
از رایانه ، علت عدم کاربرد چشمگیر رایانه در آموزش و پرورش ، ضرورت توسعه فناوری اطلاعات و استفاده از اینترنت و مهمتر از همه روش های مؤثر کاربرد رایانه در بروز خلاقیت و . . . مورد بررسی قرارگرفته است .
بر مبنای موضوع پژوهش به ارائه و اجرای پرسشنامه ای کوتاه مبادرت ورزیده شده است .
در پایان توصیه ها ، موانع و مشکلات و شرایط اجرایی کاربرد رایانه در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته است .
امید است که در آینده ای بسیار نزدیک به نقش این ابزار مهم بیشتر از حال توجه گردد و تحقیقات گسترده ای توسط طالبان علم و پیشرفت انجام گیرد .
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
فصل اول : کلیات
ـ موضوع
ـ سؤال ﺗﺤﻘﻴق
ـ فرﺿﻴﻪ های ﺗﺤﻘﻴق
ـ روش ﺗﺤﻘﻴق
ـ هدف ﺗﺤﻘﻴق
ـ ضرورت و اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺤﻘﻴق
ـ مفاﻫﻴﻢ کلی
فصل دوم : مبانی نظری ﺗﺤﻘﻴق
ـ نتاﻳﺞ ﭘﮋﻭﻫﺶ های مربوط به روش آموزش به کمک راﻳﺎﻧﻪ
ـ برخی از نتایج تحقیق بین المللی توسعه ICT در آموزش و پرورش
ـ استراتژی آموزش الکترونیکی در کشورهای اروپایی
ـ مفهوم خلاﻗﻴﺖ از دﻳﺪﮔﺎه صاحبنظران
ـ رابطه خلاﻗﻴﺖ ، هوش و پیشرفت تحصیلی
ـ رابطه خلاقیت و نبوغ با بیماریهای روانی
ـ خلاقیت در سطح اجتماعی
ـ دانش
فصل سوم : مزایا و محدودیت های سیستم های رایانه
ـ رایانه ماشین دلهره آور
ـ محدودیت های رایانه
ـ آموزش برنامه ای
ـ انواع برنامه های آموزش برنامه ای
ـ نتایج پژوهش های مربوط به روش آموزش برنامه ای
ـ ماشین آموزشی
ـ آموزش به کمک رایانه
ـ مزایای آموزش رایانه ای
ـ زمینه های تسهیل کننده توسعه ICT در آموزش و پرورش
ـ یادگیری راهی به سوی پرکردن شکاف دیجیتالی
فصل چهارم : داده های آماری
ـ ابزار جمع آوری
ـ روش جمع آوری اطلاعات
ـ یافته های تحقیق
ـ تجزیه و تحلیل یافته ها و تتیجه گیری
فصل پنجم : اراﺋﻪ پیشنهادها و راهکارها
ـ فیلتر کردن راهی برای ایجاد محیط سالم در اینترنت
ـ اثر بخش کردن استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت
ـ راهکارهای گسترش کارآمد و بهینه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش
ـ آموزش الکترونیکی برای معلمان
ـ دیدگاه آرمانی
ـ توصیه ها
ـ موانع و مشکلات اصلی در اجرای برنامه آموزش رایانه ای
ـ شرایط اجرایی
٭ پرسشنامه
٭ منابع
بررسی و مقایسه خلاقیت کودکان اجتماعی و انزوا طلب
مقدمه :
خلاقیت اصطلاح و واژه اغی است که امروزه در محافل علمی و آموزشی و دانشگاهی و کارگاهی و حتی اذهان عموم مردم کاربرد فراوانی دارد.
فراوانی این کاربرد و استفاده از این اصطلاح به موقعّیت فعلی و رشد و ترقّی و پیشرفت جامعه، مربوط می شود. البته این بدان معنی نیست که در سال های گذشته خلاقیت وجود نداشته است زیرا زمینه های پیشرفت و توسعه و رشد و تعالی در عرصه های مختلف که امروزه شاهد هستیم در گذشته پی ریزی شده است.
اما آنچه که در حال حاضر احساس می شود یک نیاز عام و عمومی است ولی در گذشته این اصطلاح و واژه بصورت خاص در میان عدّه ای از فرهیختگان و نخبگان مشهود بود. زیرا این عدّه خاص در دانشگاه ها و مراکز علمی کارهای بدیع و نو خلق می کردند ولی امروزه شاهد خلاقیت بسیار جدید و بدیع یک کارگر ساده در کارخانه یا یک کشاورز در تولید یک محصول خاص یا یک گاودار در تربیت و اصلاح نژاد یک دام و یا یک معلّم در ابداع روش جدید تدریس و مطالعه و یا یک تولید کننده در تولید قطعات صنعتی و یا یک خانه دار در طرز استفاده از مواد غذایی و حفظ و نگه داری از آنها هستیم. و این امر در هر حال حاضر باعث توجّه عده زیادی از دسته های مختلف شغلی و عملی هم شده است.
خلاقیت بیانگر فرآیندی است که طی آن درک کامل و همه جانبه از یک موضوع پدیده و بازیابی آن در درک زوایای ناپیدا و کشف روابط میان مفاهیم و تجزیه و تحلیل داده ها در فضایی از ابداع و نوجویی بوجود می آید (شجری 1379)
تعریف کلی خلاقیت شامل عناصر و پارامترهای چندی است که اولاً خلاقیت یک فرآیند و جریان است و در ضمن در طی فرایند اطلاعات و آگاهی کامل از موضوع که به درک کامل اشاره شده وجود دارد در کنار این آگاهی کامل بازیابی و بازشناسی همه فرایند پدیده یا موضوع در ذهن همراه با زوایا و عناصر مجهول و کشف روابط آن و نیز تجزیه و تحلیل داده ها در هر بخش در انگیزه و فضایی از ابداع و اختراع امر خلاقیت را محقق می سازد.
در این گزارش که به موضوع خلاقیت پرداخته ایم به مقایسه این امر در میان کودکان اجتماعی و منزوی حدود سنی 8 ساله اقدام شده است، هر چند از همان آغاز پاسخ این سئوال روشن است که خلاقیت کودکان انزوا طلب و اجتماعی چگونه است؟ ولی باید غافل نبود که گاهی کودکان انزوا طلب اتفاقاً به دلیل خلاقیت و در فکر فرو رفتن به خاطر موضوعی منزوی شده اند و باید دقت کافی بعمل آید که در این تحقیق به زمینه های این موارد اشاره شده است.
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول : 1
مقدمه 2
کلیات ( بیان مساله ) 4
اهمیت و ضرورت مساله 12
اهداف تحقیق 13
فرضیات تحقیق 14
تعاریف عملیاتی متغیرها 14
فصل دوم : 16
یادگیری خلاق 17
تحریک نیمکره های مغز 19
گسترش دامنه فعالیت مغز 21
حافظه 23
شناخت حافظه 24
حافظه در تشبیه 24
حافظه و عضله 25
حافظه و انبار 25
تفاوت های فردی در صفات اجتماعی مختلف 26
ارتباط و مکالمه 28
مبادلات کلامی 29
آفرینندگی 31
توانایی ها آفریننده 33
ویژگی های افراد آفریننده 34
آفرینندگی و هوش و استعداد تحصیلی 36
روش آموزش آفرینندگی 36
فصل سوم : 43
روش تحقیق 44
جامعه 46
حجم نمونه 47
ابزار گردآوری اطلاعات 48
داده های خام نمرات اجتماعی و انزوا و خلاقیت 49
نمودار شماره 1 فراوانی کودکان منزوی و اجتماعی 51
نمودار پراکنش 56
فصل چهارم : 59
تحلیل یافته ها 60
تحلیل نموداری یافته ها 62
تحلیل استنباطی یافته ها 63
تحلیل آلفای کرونباخ 64
اعتبار و روایی ابزار گردآوری اطلاعات 65
فصل پنجم : 68
نتیجه گیری 69
محدودیت ها و مشکلات تحقیق 72
پیشنهادات 75
ضمائم و پیوست ها (خلاقیت تورنس) 77
منابع و مأخذ 92
راههای پرورش خلاقیت در دانش آموزان دوره راهنمایی
تحقیق انجام شده در رابطه با راههای پرورش خلاقیت در دانش آموزان دوره راهنمایی ناحیه3 کرج می باشد که با توجه به این مطلب بیان مساله اینکه از چه راهها وشیوه هایی قوه خلاقییت و ابتکار دانش آموزان دوره راهنمایی را رشد و تقویت نماییم.
با توجه به ضرورت و اهمیت موضوع مورد تحقیق یعنی راههای پرورش خلاقیت در دانش آموزان و نقش مهم و حیاتی آن در آموزش و پرورش به ویژه در مدارس لازم است که این موضوع مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.
لذا در این راستا برای این تحقیق سوالات زیر مطرح گردیده است.
1) مدیران و معلمان به چه میزان در رشد و پرورش قوه خلاقیت دانش آموزان می توانند تاثیرگذار باشند.
2) انجام فعالیت های گروهی (پژوهی _ ورزشی, .... ) تا چه حد در رشد و تقویت قوه خلاقیت دانش آموزان موثر است؟
3) چه عواملی مانع رشد و پرورش قوه خلاقیت و ابتکار در دانش آموزان می باشند؟
4) چه تفاوتی میان دانش آموزان خلاق در مقایسه با سایر دانش آموزان مشاهده می شود؟
جامعه آماری و حجم نمونه:
در این تحقیق جامعه آماری تعداد 10 مدرسه راهنمایی از مدارس راهنمایی آموزش و پرورش ناحیه 3 کرج انتخاب گردیده است.
و نمونه آماری نیز تعداد 60 نفر از همکاران مدارس مربوطه می باشند که بطور تصادفی انتخاب شده اند.
ابزار گردآوری اطلاعات:
جهت جمع آوری اطلاعات در این تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است که به پرسشنامه مورد نظر شامل 20 سوال پاسخ بسته در 5 طیف ( خیلی کم, متوسط, زیاد, خیلی زیاد ) طراحی گردیده است.
خلاصه تحقیق:
در پایان پس از جمع آوری اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه مشخص گردید که مدیران و معلمان نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در رشد و پرورش قوه خلاقیت دانش آموزان می توانند ایفا نمایند.
همچنین نتیجه گیری شد که فعالیت گروهی دانش آموزان (ورزشی_ پژوهشی, .... ) تا حد خیلی زیادی می توانند در رشد و شکوفایی قوه خلاقیت آنان تاثیر گذار باشند
طبق نتایج حاصل از پرسشنامه مشخص شد که عوامل مهمی می توانند باعث و مانع رشد خلاقیت در دانش آموزان شوند که از آن جمله می توان به نداشتن هدف مشخص در زندگی, نداشتن انگیزه در امر یادگیری, دلسرد بودن دانش آموزان,کمروئی دانش آموزان, آشفته بودن افکار دانش آموزان و... اشاره نمود.
در پایان تحقیق نتیجه حاصل شد که دانش آموزان خلاق از لحاظ شخصیتی و عملکرد با سایر دانش آموزان تفاوتهایی دارند که از آن جمله می توان به داشتن روحیه و حس استقلال طلبی_ اعتماد به نفس, مداومت و پشتکار در فعالیت های یادگیری, قدرت تجزیه و تحلیل مسائل مختلف و.... اشاره نمود.
پیشنهادات:
1) بهترین مکان جهت شناسایی و استعدادها همچنین رشد و پرورش قوه خلاقیت دانش آموزان مدرسه است.
2) امکانات و تجهیزات بیشتری به مدارس اختصاصی داده شود که در رشد و پرورش و تقویت قوه خلاقیت دانش آموزان بسیار تاثیر گذار است.
3) پیشنهاد می شود جهت اطلاع و آگاهی هر چه بیشتر مدیران _ دبیران_ اولیا جلسات توجیهی توسط کارشناسان علوم مختلف از جمله روانشناسی ( پرورش خلاقیت) برگزار شود.
4)با توجه به نقش حساس و حیاتی مدیریت در مدارس بهتر است جهت اداره امور مدرسه از مدیران کارآمد و خلاق و آشنا به مسائل جدید روز و همچنین مدیرانی که رشته آنها متناسب با امر تعلیم و تربیت می باشد بهره گرفته شود.
موضوع پژوهش: راههای پرورش خلاقیت در دانش آموزان دوره راهنمایی چیست؟
بررسی رابطه بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی (درونگرایی و برونگرایی) بین دانش آموزان
چکیده:
ما دراین پژوهش به دنبال بررسی رابطه ی بین خلاقیت و ویژگیهای شخصیتی (برونگرا، درونگرا) بین دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان ابهر هستیم.و فرض ما در این پژوهش این است که بین خلاقیت و شخصیت افراد رابطه ی معنی داری وجود دارد.
برای بررسی فرضیه مورد نظر و آزمون متغیرهای پژوهش که شامل خلاقیت و شخصیت برونگرا و درونگرا است از آزمون شخصیت آیزنگ (بزرگسالان) که شامل 57 سؤال است و بر روی 120 دانش اموز دختر شهرستان ابهر اجرا شده و برای خلاقیت نیز از آزمون خلاقیت عابدی استفاده شد.همچنین برای آزمون فرضیه از روش استفاده شده است که محاسبه شده (14/9) بزرگتر از جدول در سطح معنی دار 0.01 (63/6) است بنابراین فرض صفر رد می شود و نتیجه می گیریم که بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی رابطه معناداری وجود دارد.
چکیده
فصل اول:
مقدمه
بیان مسئله
اهداف تحقیق
اهمیت و ضرور ت تحقیق
فرضیه تحقیق
سوالات تحقیق
تعریف عملیاتی
فصل دوم:
پیشینه تحقیق
خلاقیت چیست
تفکر خلاق
عوامل موثر در خلاقیت
1) نقش اطلاعات در خلاقیت
2) انگیزش و خلاقیت
3) خلاقیت و میزان خودپذیری
4) تخیل خلاقیت
5) عوامل خانوادگی
ویژگی های افراد خلاق
ویژگی های دانش آموزان خلاق
چگونه می توان خلاقیت را در دانش آموزان پرورش داد
هوش و خلاقیت
خلاقیت و پیشرفت تحصیلی
شخصیت چیست
فرآیندهای اصلی در رشد شخصیت
- ساختار خانواده
- تفاوت های جنسی
- عدم حضور پدر و شاغل بودن مادر
- آثار اولیه گروه همسالان
نظریه فروید در مورد شخصیت
ساختار شخصیت از نظر یونگ
سنخ های شخصیتی در نظریه یونگ
روش های سنجش شخصیت
فصل سوم:
جامعه آماری و حجم نمونه
روش اجرای آزمون
ابزار نمونه گیری
روش جمع آوری اطلاعات
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل آماری
فصل پنجم:
بحث و نتیجه گیری
محدودیت ها
پیشنهادات
منابع
پیوست
بررسی خلاقیت دانش آموزان با نگرشهای فرزند پروری والدین در مدارس مقطع راهنمائی پسرانه و دخترانه استعدادهای درخشان
چکیده:
هدف اساسی از انتخاب موضوع و انجام تحقیق در زمینه خلاقیت دانش آموزان و نگرشهای فرزند پروری والدین ، دستیابی به نتایجی است که احتمالا حاکی از ارتباط برخی از عوامل بین آنهاست . فرضیه اصلی تحقیق عبارت است از " بین نگرشهای فرزند پروری والدین و رشد خلاقیت دانش آموزان رابطه وجود دارد ". در فرضیه های فرعی ، بررسی رابطه خلاقیت با جنسیت ، پایه های تحصیلی ، متغییرهای دموگرافیک و... مد نظر بوده است . برای انجام پژوهش از روش توصیفی ( پیمایشی ) استفاده شده است. نوع نگرش فرزند پروری والدین به عنوان متغییر مستقل و میزان خلاقیت دانش آموزان به عنوان متغییر وابسته در نظر گرفته شده است . به منظور آزمون فرضیه های تحقیق ، اطلاعات مورد نیاز از طریق اجرای دو پرسشنامه به شرح زیر جمع آوری شده است.
1- آزمون زمینه یابی مداد کاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت
2- پرسشنامه زمینه یابی ارزشیابی نگرش والدین
اجرای هر دو پرسشنامه به روش سرشماری انجام گرفته است . جامعه و نمونه آماری را 209 نفر پسر و 218 دختر ( جمعا 427 نفر ) و والدین آنها تشکیل داده است. تجزیه و تحلیل نتایج و داده ها با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی مثل فراوانی ، میانگین ، ضریب همبستگی پیرسون ، انحراف معیار ، آزمونt ، تحلیل واریانس و... به وسیله بسته نرم افزار آماری SPSS13 صورت گرفته است . نتایج تحقیق حاکی است 6/11 % دانش آموزان خلاقیت بسیار زیاد ، 2/42 % خلاقیت زیاد ، 7/28 % خلاقیت کم و 5/17% خلاقیت بسیار کم از خود نشان دادند که 8/53% بالاتر از حد متوسط و 2/46% نیز پائین تر از حد متوسط می باشد . اکثریت والدین (5/92% ) نیز نگرش حد متوسطی به رشد خلاقیت فرزندان دارند. از نظر شیوه های فرزند پروری و میزان خلاقیت دانش آموزان رابطه آماری معنی داری بدست نیامده است (20% r= ) . یعنی والدین دیدگاههای تربیتی روشن و جهت داری که بتواند رشد قوه ابتکار و نوآوری کودکان را پشتیبانی و حمایت کند نداشته و در تربیت فرزندان گرایشات شدیدا محافظه کارانه ای دارند که احتمالا می تواند دلیلی بر تقدم و اهمیت موفقیت تحصیلی بر رشد خلاقیت باشد . ارتباط برخی از عوامل تشکیل دهنده خلاقیت با نگرشهای والدین ، جنسیت دانش آموزان ، تحصیلات و شغل والدین ، وضیت رفاهی خانواده ها و... که مربوط به فرضیه های فرعی تحقیق می باشد قابل توجه است . توزیع فراوانی میزان خلاقیت دانش آموزان نیز به ترتیب برای بسیارکم ، کم ، زیاد و بسیار زیاد 5/17 % ، 7/28% ، 2/42% و 6/16% می باشد. تفاوت معنی داری از نظر میزان خلاقیت دربین پایه های مختلف تحصیلی مشاهده نگردید. در مقام مقایسه ، میزان خلاقیت کلی و عوامل چهارگانه خلاقیت (بسط ، سیالی، ابتکار و انعطاف پذیری ) دردختران بیشتر از پسران است . در مورد متغیرهای دموگرافیک ، نتایج حاکی است : 1- خلاقیت سیالی فرزندان خانواده های مرفه کمتر است. 2 – اکثریت پدران (5/61% ) و مادران (9/47%) دانش آموزان دارای تحصیلات عالی لیسانس و بالاتر هستند. شغل اغلب مادران را خانه داری (46% ) و معلمی ( 3/25% ) و شغل اغلب پدران را کارمندی(3/38%) و آزاد( 27%) تشکیل می دهد . بنابراین نتایج آزمون ، فرضیه اصلی و فرضیه فرعی 2 تحقیق را تائید نمی کند اما فرضیه های فرعی1 و3 و 4 مورد تائید هستند .
فهرست مطالب:
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه ...............................................
بیان مسئله تحقیق ..............................
اهمیت و ضرورت تحقیق .............................................................................................................
اهداف تحقیق ...............................................................................................................................
نمونه و جامعه آماری تحقیق .....................................................................................................
روشهای آماری تحقیق ............................................................................................................
فرضیه های تحقیق ..................................................................................................................
تعاریف اصطلاحات و متغییرها ...........................................................................................
فصل دوم : مبانی نظری و ادبیات تحقیق
مقدمه .....................................................................................................................................
معنا و مفهوم خلاقیت ................................................................................................................
تعریف خلاقیت .....................................................................................................................
نظریه های خلاقیت ..........................................................................................................
تفاوت خلاقیت با نوآوری .............................................................................................
ارتباط خلاقیت با هوش ..............................................................................................
خلاقیت و عملکرد نیمکره های مغز ..........................................................................
ویژگیهای شخصیتی و خصوصیات افراد خلاق .........................................................
تخیل بستر خلاقیت ......................................................................................................
خلاقیت در موج سوم ...................................................................................................
خلاقیت به عنوان فرآیند .....................................................................................................
خلاقیت استعدادی برای تمام عمر ................................................................................................
نقش ویژه مدارس در پرورش خلاقیت ............................................................................
تاثیر متقابل معلمان – شاگردان و خلاقیت ....................................................................
راههای آموزش و پرورش خلاقیت .....................................................................................
خلاقیت و مقاوت سازمانهای آموزشی .......................................................................................
عوامل بازدارنده خلاقیت ( کشنده های خلاقیت ) ......................................................................................
تاثیر فرهنگ و محیط بر خلاقیت .........................................................................................................
سبکهای فرزند پروری و خلاقیت ....................................................................................................
سلطه جویی والدین مانع بروز خلاقیت فرزندان .............................................................................
تنوع فرهنگی در رابطه با فرزند پروری ..........................................................................................
تحقیقات داخلی ................................................................................................................................
تحقیقات خارجی ..........................................................................................................................
فصل سوم : روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات
مقدمه ..........................................................................................................................
روش تحقیق ( روش اجرای تحقیق ) ..................................................................................
روشهای جمع آوری اطلاعات و داده های تحقیق .....................................................................................
جامعه آماری تحقیق ...........................................................................................................................
برآورد حجم نمونه تحقیق .........................................................................................................
متغییرهای تحقیق .....................................................................................................................
ابزارهای اندازه گیری تحقیق ( مشخصات پرسشنامه ها ) .....................................................
روایی ابزارهای اندازه گیری تحقیق ......................................................................................
پایائی ایزارهای اندازه گیری تحقیق .........................................................................................
روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده های تحقیق .........................................................................
فصل چهارم : یافته های تحقیق و تجزیه وتحلیل داده ها
مقدمه ..............................................................................................................................
یافته های توصیفی تحقیق.........................................................................................................
یافته های استنباطی تحقیق ...........................................................................................................
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه ...................................................................................................................
نتیجه گیری تحقیق ..............................................................................................................
یافته های تحقیق .................................................................................................................
پیشنهادات تحقیق ........................................................................................................................
محدودیت ها ، مشکلات و موانع تحقیق .......................................................................................
فهرست منابع فارسی .........................................................................................................................
فهرست منابع انگلیسی ....................................................................................................................
ضمائم
1- پرسشنامه آزمون مداد کاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت
2- پرسشنامه ارزشیابی نگرش والدین
3- پرسشنامه ارزشیابی میزان خلاقیت دانش آموزان توسط معلمان
فهرست جداول
جدول 1-4 : توزیع فراوانی ، فراوانی نسبی پایه تحصیلی فرزندان ........................................
جدول 2-4 : توزیع فراوانی , فراوانی نسبی جنسیت فرزندان ..............................................
جدول 3-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت رفاهی خانواده پاسخگویان ...............
جدول 4- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت منزل مسکونی خانواده پاسخگویان ...
جدول 5- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری براساس توزیع تحصیلی پدر دانش آموزان
جدول 6- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس توزیع تحصیلی مادران دانش آموزان ...
جدول 7- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل پدران ....................................
جدول 8- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل مادران ....................................
جدول 9-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی میزان نگرش رفتار والدین نسبت به فرزندان ..........................
جدول 10- 4 : توزیع فراوانی نسبی میزان خلاقیت کلی تورنس دانش آموزان .........................................
جدول 11- 4 : رابطه خلاقیت با میزان نگرش ..........................................................................................
جدول 12- 4 : مقایسه میانگین میزان خلاقیت بین دختران و پسران ..................................................
جدول 13- 4 : مقایسه میزان خلاقیت بین پایه های تحصیلی ........................................................
جدول 14- 4 : مقایسه وضعیت رفاهی خانواده ها و خلاقیت دانش آموزان ....................................
جدول 15- 4 : مقایسه میزان خلاقیت با میزان نگرش والدین .............................................................
جدول 16- 4 : مقایسه میزان همبستگی انواع نگرش والدین با خلاقیت فرزندان .................................
فهرست نمودارها
نمودار 1-4 : توزیع فراوانی ، فراوانی نسبی پایه تحصیلی فرزندان ........................................
نمودار 2-4 : توزیع فراوانی , فراوانی نسبی جنسیت فرزندان ..............................................
نمودار 3-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت رفاهی خانواده پاسخگویان ...............
نمودار 4- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی وضعیت منزل مسکونی خانواده پاسخگویان ...
نمودار 5- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری براساس توزیع تحصیلی پدر دانش آموزان
نمودار 6- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس توزیع تحصیلی مادران دانش آموزان ...
نمودار 7- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل پدران ....................................
نمودار 8- 4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی نمونه آماری بر اساس شغل مادران ....................................
نمودار 9-4 : توزیع فراوانی و فراوانی نسبی میزان نگرش رفتار والدین نسبت به فرزندان ..........................
نمودار 10- 4 : توزیع فراوانی نسبی میزان خلاقیت کلی تورنس دانش آموزان .........................................
با توجه به برخورد جوامع بشری با مسائل ناهمگون بی شمار فزاینده وابستگی متقابل بین کشورها، تحلیل رفتن منابع طبیعی، سرعت فزاینده تغییرات و مسائل عدیدهای از این قبیل نیاز به یافتن تصویری هر چه جامعتر و دقیقتر از آینده برای هر جامعه از ضروریات است. (کفایت، 1372).
تورنس (1959) استدلال میکند که تصاویر آگاه و ناخودآگاه از آینده، نیروی محرک مهمی در پس دستاوردهای آیندهاند. تصاویر مثبت آینده، نیروی پر توان مغناطیسی هستند که ما را به تحرک واداشتهاند و به ما انرژی لازم را برای حرکت به پیش به سوی امکانات، راهحلها و دستاوردهای خلاقی و جدیدی میدهند از طرفی برای آنکه بتوانیم قدرت تصور خود را افزایش دهیم و تصاویر مثبتی از آینده خلق کنیم باید خلاقیت خود را پرورش دهیم. چه نیاز به به خلاقیت اجتناب ناپذیر است، بنابراین در این دنیای پیچیده کنونی که در هر رقابتهای بسیار فشرده جوامع مبتکر و مختلف برای دستیابی به جدیدترین تکنولوژی و منابع قدرت هستیم. افراد تیز هوش خلاق و صاحبان اندیشههای نو و جدید همانند گرانبهاترین سرمایهها از جایگاه بسیار بالا و ارزشمندی برخوردار هستند.
فهرست مطالب
فصل اول 4
مقدمه 5
بیان مسئله : 9
ضرورت و اهمیت تحقیق : 10
فصل دوم پیشینه تحقیق 13
پیشینه تحقیق 14
تعریف خلاقیت 17
مفهوم خلاقیت 20
نظریه های مربوط به خلاقیت: 23
خلاقیت معمولی و خارق العاده: 27
چه چیزی خلاقیت نیست؟ 28
تفکر خلاق: 31
فرآیند خلاق: 32
عوامل موثر در خلاقیت: 35
عواملی که مانع خلاقیت می شود: 42
روشهای پرورش خلاقیت: 44
ویژگی های کودکان خلاق: 50
اشکال مختلف تخیل و جلوه های خلاقیت در کودکان: 56
شیوه های ارتباط والدین با فرزندان: 58
الگوی شفیر: 61
1- والدین مقتدر (همتای ربع اول در الگوی شیفر): 62
2- والدین سهل گیر (همتای ربع دوم در الگوی شیفر): 62
3- والدین مستبد (همتای ربع سوم در الگوی شیفر): 63
4- والدین مسامحه کار بی اعتنا (همتای ربع چهارم در الگوی شیفر): 64
موقعیت و تأثیر خانواده بر رفتار فرزندان: 65
چگونه رفتارهای ولدین می تواند خلاقیت را برانگیزد: 66
نیل به دستاورد – نه نمره 69
والدین فعال و مستقل: 70
قدردانی از خلاقیت: 70
تصور ذهنی از آینده: 71
شوخ طبعی: 72
اصول تورنس 72
شیوه های فرزندپروری: 74
فصل سوم 81
مقدمه: 82
نمونه آماری: 82
روش آماری: 83
ابزار تحقیق: 84
ابزار تحقیق: 84
پرسشنامه شیوه های فرزند پروری: 84
پایایی و اعتبار آزمون: 85
آزمون سنجش خلاقیت: 87
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها 89