پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری با خلاقیت دانش آموزان مقطع پنجم و ششم دبستان های دخترانه صورت گرفت. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی است. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮاﺳﺎس ﻫﺪف، از ﻧﻮع ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮدی ﺑﻮده و از ﻧﻈﺮ روش اﺟﺮا از ﻧﻮع ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﺷﺎﺧﻪی ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ اﺳﺖ. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه والدین دانش آموزان و دانش آموزان دختر مقطع پنجم و ششم شهر... می باشد که به منظور انجام پژوهش حاضر تعداد 48 نفر از والدین دانش آموزان و 48 نفر از دانش آموزان به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه شیوه های فرزندپروری را تکمیل نمودند. داده ها بوسیله آزمون های آماری همبستگی با روش ورود با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند.
در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﺧﺼﻮص ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه از روش ﻣﯿﺪاﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺟﻬﺖ ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ادﺑﯿﺎت ﺗﺤﻘﯿﻖ از روش ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺘﺎبﻫﺎ، ﻣﻘﺎﻻت، ﻣﺠﻼت، ﻃﺮحﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﺑﺎﻧﮏﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ) اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.
روش جمع آوری اطلاعات از جامعه آماری فوق به صورت تصادفی انتخاب شدند. تعداد 48 نفر آزمودنی می باشد و آنها به صورت تصادفی ساده 48 برگه پرسشنامه بین فرزندان و 48 برگه پرسشنامه بین والدین توزیع میگردد تا برحسب درجه از کاملاً مخالف، نامخالف، تقریباً مخالفم، موافق و کاملاً موافق به سئوالات پاسخ دهند و پس از تکمیل پرسشنامه آن را تحویل دهند.
برای اجرای این طرح از دو پرسشنامه استفاده می کنیم (شیوههای فرزند پروری و خلاقیت دانش آموزان) که شامل 30 سئوال پنج گزینه ای است که هر ده سئوال آن مربوط به یک فرضیه است. جهت خلاقیت تعداد 8 سئوال با فرمی مشابه به سئوالات آزمون تورنسی استفاده شده است.که نتایج فرضیات به صورت زیر می باشد:
فرضیه اول: بین سبک فرزندپروری مقتدرانه والدین و خلاقیت کودکان رابطه وجود دارد.
فرضیه دوم: بین سبک سهل گیرانه والدین و خلاقیت کودکان رابطه وجود ندارد.
فرضیه سوم: بین سبک فرزند پروری استبدادی والدین و خلاقیت کودکان رابطه وجود دارد.
فهرست مطالب
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه. 2
1-2- بیان مسئله :3
1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق :4
1-4- اهداف تحقیق.. 5
1-4-1- هدف کلی5
1-4-2- اهداف فرعی5
1-5- فرضیات تحقیق.. 5
1-5-1- فرضیه اصلی5
1-5-2- فرضیات فرعی5
1-6- قلمرو تحقیق.. 5
1-7- متغیر های تحقیق.. 6
1-8- روش تحقیق.. 6
1-9- تعاریف واژه ها:7
فصل دوم
مبانی نظری پژوهش
بخش اول: فرزندپروری... 10
2-1- مقدمه. 10
2-2- تاریخچه فرزندپروری... 10
2-3- تعریف فرزند پروری... 11
2-4- شیوه های فرزندپروری... 12
2-4-1- والدین آسانگیر:13
2-4-2- والدین قدرت طلب:13
2-4-3- روش های مثبت فرزند پروری15
2-4-4- روابط بین خواهران و برداران16
2-5- شیوههای فرزندپروری بر اساس الگوی بامریند.. 17
2-5-1- والدین قاطع و اطمینان بخش (مقتدر منطقی)17
2-5-2- والدین مستبد و دیکتاتور18
2-5-3- والدین سهلگیر (آزادگذار)19
2-5-4- اصول و روشهای موثر و کارآمد فرزند پروری20
2-6- سن والدین و کیفیت فرزندپروری... 22
2-7- اشتغال مادر. 23
2-8- کاربرد تقویت و تنبیه از سوی والدین.. 23
2-9- شیوه های ارتباط والدین با فرزندان.. 24
2-10- الگوی شفیر. 25
2-11- موقعیت و تأثیر خانواده بر رفتار فرزندان.. 27
2-12- اقتدار و نفوذ والدین در خانواده و فواید آن.. 27
2-12-1- مزایای فرزندپروری مقتدرانه(قاطعانه)(بالغانه) :28
2-12-2- نتیجه شیوه فرزندپروری مقتدرانه29
2-13- طبقه اجتماعی و سبک فرزندپروری... 29
2-14- فرهنگ و فرزندپروری... 30
2-14-1- مقایسه شیوه های فرزندپروری31
2-15- جمع بندی... 34
بخش دوم: خلاقیت... 35
2-16- مقدمه. 35
2-17-تاریخچه خلاقیت.... 35
2-18- مفهوم و تعریف خلاقیت.... 37
2-18-1-خلاقیت از دیدگاه روانشناسی38
2-18-2- خلاقیت از دیدگاه سازمانی38
2-19- نظریه های خلاقیت:39
2-19-1- خلاقیت به عنوان الهام خدایی از دیدگاه افلاطون:39
2- 19-2- خلاقیت به عنوان نبوغ اشراقی:39
2-19-3- خلاقیت معمولی و خارق العاده ارسطو:40
2-20- چه چیزی خلاقیت نیست؟. 41
2-21- تفکر خلاق:42
2-22- فرآیند خلاق:42
2-23- ویژگیهای تفکر واگرا از دیدگاه گیلفورد:43
2-23-1- انعطاف پذیری:43
2-24- عوامل موثر در خلاقیت:43
2-25- روشهای پرورش خلاقیت:46
2-26- راهنمای عملی برای تشخیص خلاقیت فرزندان :47
2-27- شوخ طبعی:49
2-28- اصول تورنس برای تفکر خلاق.. 49
2-29- ویژگی های فرزندان خلاق:50
2-30- اشکال مختلف تخیل و جلوه های خلاقیت در فرزندان :52
2-31-رابطه شیوه های فرزند پروری با خلاقیت.... 53
2-32-جمع بندی بخش دوم. 54
بخش سوم: پیشینه تحقیق... 55
2-33- تحقیقات انجام شده. 56
2-33-1- تحقیقات انجام شده در داخل:56
2-33-2- تحقیقات انجام شده در خارج:56
2-34- بحث و نتیجه گیری فصل دوم. 58
فصل سوم
روش تحقیق
3-1- مقدمه:60
3-2- روش پژوهش.... 60
3-3- جامعه آماری:61
3-4- نمونه آماری و روش تعیین حجم نمونه. 61
3-5- روش گردآوری اطلاعات... 62
3-6- روش آماری:62
3-7- ابزار تحقیق:63
3-8- ابزار تحقیق:63
3-8-1- پرسشنامه شیوه های فرزند پروری:63
3-8-2- پایایی و اعتبار آزمون:63
3-8-3- آزمون سنجش خلاقیت:64
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه:66
4-2- آمار توصیفی.. 67
4-2-1- جنسیت:67
4-2-2- تعداد فرزندان:68
4-2-3- تحصیلات والدین:69
4-3- آمار استنباطی.. 70
4-4- پرسشنامه خلاقیت.... 80
4-4-1- متغیر فرزندپروری:83
4-4-2- متغیر خلاقیت:83
4-4-3- گروه بندی متغیر خلاقیت:84
4-4-4- رابطه فرزندپروری و خلاقیت:84
فصل پنجم
نتایج و پیشنهادات پژوهش
5-1- مقدمه. 86
5-2-خلاصه و نتیجه گیری... 86
5-3- نتایج فرضیات... 87
5-3-1- فرضیه اول:87
5-3-2- فرضیه دوم:88
5-3-3- فرضیه سوم:89
5-4- راهکارها89
5-5- محدودیت های تحقیق.. 90
5-6- پیشنهادات... 91
5-7- پیشنهاد به محققان آتی.. 91
منابع.. 92
پرسشنامه شیوه فرزندپروری والدین.. 94
پرسشنامه خلاقیت.... 96
جدول شماره 1: توزیع فراوانی و درصد مورد مطالعه بر حسب جنسیت67
جدول شماره 2: توزیع فراوانی و درصد مورد مطالعه بر حسب تعداد فرزندان68
جدول شماره 3:توزیع فراوانی و درصد کارکنان مورد مطالعه بر حسب تحصیلات69
جدول شماره 4: جدول همبستگی مربوط به فرضیه شماره یک70
جدول شماره 5: جدول همبستگی مربوط به هزینه شماره 371
جدول شماره 6: جدول همبستگی مربوط به فرضیه شماره 272
جدول شماره 7: والدین باید به بچه های خود اجازه دهند تا هر آنچه را که میخواهند انجام دهند.73
جدول شماره 8 : بچه ها باید فقط از آنچه که والدینشان می گویند پیروی کنند، در غیر این صورت باید آنها را تنبیه کرد.74
جدول شماره 9 : اگر به مشکلات بچه ها توجه شود این دردسر را به دنبال دارد که آنها پرورش شده و انتظارات بیشتری از والدین خواهند داشت.74
جدول شماره 10 : هرگاه والدین تصمیمی برای بچه ها می گیرند باید دلایل آن را به آنها بگویند.74
جدول شماره 11 : اگر بچه ها نسبت به محدودیتهای ایجاد شده در خانواده اعتراض کردند والدین باید با صحبت کردن آنها را قانع کنند.74
جدول شماره 12 : والدین نباید در کارهای مربوط به بچه ها دخالت کنند چون بچه ها به طور ذاتی راه خودشان را پیدا می کنند.75
جدول شماره 13: اگر بچه ها مطابق میل والدین خود رفتار کنند در آینده افراد موفقی خواهند شد.75
جدول شماره 14 : بچه ها باید کاری را که والدین از آنها انتظار دارند انجام دهند اما اگر انتظارات والدین غیر قابل قبول بود باید بتوانند آزادانه با والدین خود مطرح کنند.75
جدول شماره 15 : وقتی والدین از بچه ها می خواهند تا کاری انجام دهند بچه ها باید بدون چون و چرا آنرا انجام دهند.75
جدول شماره 16 : والدین نباید بچه ها را در منزل محدود کنند بلکه باید آنها را آزاد بگذارند تا تمام لوازم اطراف خود را دستکاری کنند.75
جدول شماره 17 : هرگاه بچه ها برخلاف میل والدین رفتار کردند والدین باید به جای تنبیه آنها را راهنمایی کنند.76
جدول شماره 18 : والدین خیلی زود باید به بچه ها بفهمانند که رئیس خانواده چه کسی است؟76
جدول شماره 19 : والدین باید در تصمیم گیریهای مربوط به خانواده فقط آنچه را که خاص بچه ها است انجام دهند.76
جدول شماره 20: اگر والدین رفتار و خواستههای بچه ها را محدود نکنند بیشتر مشکلات حل می شود.76
جدول شماره 21: والدین باید هنگام تصمیم گیری در مورد مسائل و برنامه های خانواده نظر بچه ها را دخالت دهند و از آنها نیز نظرخواهی کنند.76
جدول شماره 22 : والدین باید بچه هایی که با نظر آنها مخالفت می کنند به شدت برخورد نمایند.76
جدول شماره 23 : والدین باید به بچه ها اجازه دهند تا در کارهای خودشان تصمیم گیرنده باشند.77
جدول شماره 24 : شوخی و بازی کردن بچه ها در حضور والدین توهین به آنهاست.77
جدول شماره 25 : بچه ها به بازی و توزیع نیاز دارند برای این کار والدین باید به آنها اجازه دهند هر وقت دلشان خواست از منزل خارج شوند.77
جدول شماره 26 : باید به بچه ها اجازه داده شود که اگر فکر می کنند نظراتشان از نظرات والدین فرد بهتر است آن را ابراز کنند.77
جدول شماره 27: وقتی بچه ها مرتکب اشتباهی می شوند هیچ گاه نباید آنها را سرزنش کرد.77
جدول شماره 28 : اگر والدین تصمیمی برخلاف میل بچه ها گرفتند در چنین مواردی باید در مورد آن با بچه ها گفتگو کنند و حتی اگر اشتباه کرده بودند آن را بپذیرند.78
جدول شماره 29: گاهی اوقات والدین با بچه ها سازش کنند نه اینکه همیشه انتظار داشته باشند که بچه ها با آنها سازش کنند.78
جدول شماره 30 : بچه ها را باید آزاد گذاشت تا خودشان تجربه کسب کنند.78
جدول شماره 31: بعضی از بچه ها ذاتاً بد نیستند و باید طوری تربیت شوند که از والدین خود بترسند.78
جدول شماره 32 : بچه ها وقتی بزرگ شوند از سخت گیریهای والدین خود سپاسگزاری خواهند کرد.78
جدول شماره 33 : وقتی بچه ها دچار مشکل و دردسر می شوند (کاری خطایی انجام می دهند) باید بدانند که با مطرح کردن آن مشکل برای والدین خود تنبیه نمیشوند.79
جدول شماره 34 : در مجالس و میهمانی ها باید بچه ها را آزاد گذاشت تا محیط اطراف خود را دست کاری کنند تا حس کنجکاوی آنها ارضا شود.79
جدول شماره 35: بچه ها جدول و کوشا نخواهند بود مگر اینکه درباره کارهای آنها سختگیری آنها.79
جدول شماره 36 : اگرچه بچه ها تجربه کمی دارند اما گاهی اوقات نظر آنها بهتر از نظر والدین است.79
جدول شماره 37 : توزیع فراوانی خلاقیت کودکان80
جدول شماره 38 : توزیع فراوانی خلاقیت کودکان80
جدول شماره 39 : توزیع فراوانی خلاقیت کودکان81
جدول شماره 40 : جدول توزیع فراوانی خلاقیت کودکان81
جدول شماره 41 : جدول توزیع فراوانی خلاقیت کودکان81
جدول شماره 42 : توزیع فراوانی خلاقیت کودکان82
جدول شماره 43 : توزیع فراوانی خلاقیت کودکان82
جدول شماره 44 : توزیع فراوانی خلاقیت کودکان83
دراین تحقیق به بررسی میزان اعتماد به نفس دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان نسبت به خشونت والدین پرداخته می شود.در فصل اول کلیاتی از تحقیق به همراه اهداف و فرضیات مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم به بررسی ادبیات پژوهش در دو بخش پرداخته می شود. در بخش اول در مورد اعتماد به نفس در دانش آموزان دختر و در بخش دوم به بررسی خشونت به خصوص خشونت به والدین به صورت کامل صحبت شده است.
جمعیت آماری کلیه دانش اموزان دختر مقطع متوسطه دبیرستان شهرستان می باشد که در سال 93-1392 مشغول به تحصیل می باشند. حجم نمونه آماری در این تحقیق 100 نفر است که از بین دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب شده است.
طرح پژوهش از نوع آزمایشی و گروهی بوده و نمونه ی موردنظر به صورت کاملا تصادفی انتخاب شدهاند تجزیه و تحلیل دادهها با کمک آمار توصیفی با نرم افزار SPSS و تحلیل واریانس انجام شد.
مشخص می شود که دو متغیر بین اعتماد به نفس دانش آموزان و خشونت والدین رابطه نسبتا بالایی اما در خلاف جهت دارند. یعنی با افزایش مقدار اعتماد به نفس دانش آموزان از مقدار خشونت والدین کاسته می شود. به عبارت دیگر افرادی که اعتماد به نفس بیشتری دارند از خشونت والدین پایین تری برخوردار هستند. . بدین معنی که بین اعتماد به نفس دانش آموزان و خشونت والدین ارتباط معنی داری وجود دارد. بدین معنی که با اطمینان 99% می توان فرضیه مقابل بودن ضریب همبستگی را رد کنیم. در نهایت اینکه می توان گفت یک رابطه نسبتا قوی و معکوس بین این دو متغیر برقرار است.به این معنی که افزایش خشونت والدین باعث کاهش اعتماد به نفس دانش آموزان می شودو بلعکس.
فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-چکیده. 2
1-2-مقدمه. 3
1-3-بیان مسئله. 3
1-4-اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5
1-5-مطالعات نظری... 7
1-6-هدف پژوهش.... 9
1-6-1-هدف اصلی9
1-6-2-اهداف فرعی9
1-7-سوالات تحقیق.. 9
1-8-فرضیات تحقیق.. 10
1-9-قلمرو پژوهش.... 10
1-9-1-قلمرو موضوعی10
1-9-2-قلمرو مکانی10
1-9-3-قلمرو زمانی10
1-10-تعارف واژه ها10
فصل دوم: ادبیات تحقیق
2-1-بخش اول : اعتماد به نفس در دانش آموزان.. 14
2-2-اهمیت اعتماد به نفس.... 14
2-3-عوامل موثر بر اعتماد به نفس.... 15
2-3-1-نوجوانی که اعتماد به نفسش زیاد است :16
2-3-2- نوجوانی که اعتماد به نفسش کم است16
2-4-رهنمود های کلی.. 17
2-5-نحوه شکل گیری اعتماد به نفس.... 21
2-6-زیان عدم اعتماد به نفس.... 22
2-7-حالات فرد فاقد اعتماد به نفس.... 24
2-8-علل عدم اعتماد به نفس.... 24
2-9-اعتماد به نفس و راههای افزایش آن:30
2-10-چگونگی اعتماد به نفس و افزایش آن.. 34
2-11-چگونگی اعتماد به نفس و افزایش آن.. 35
2-12-چه چیز منجر به فقدان اعتماد به نفس می شود؟. 37
2-13-نتیجه گیری بخش اول.. 42
2-14-بخش دوم: خشونت والدین.. 43
2-15-پیش زمینه ها:43
2-16-فرهنگ و اجتماع:45
2-17- اختلافات ناموسی :46
2-18-اقتصاد:46
2-19- استرس و اختلافات روانی:47
2-20-تلویزیون:49
2-21-خشونت خانوادگی :50
2-22-در آمد:50
2-23-دیدگاه زیستی :50
2-24-دیدگاه فروید :50
2-25-دیدگاه یادگیری اجتماعی :51
2-26-دیدگاه اسناد :51
2-27-دیدگاه گرایش به خشونت :51
2-28-دیدگاه فمینیستی :52
2-29-عوامل خطرساز :52
2-29-1-عوامل فردی :52
2-29-2-عوامل خانوادگی :53
2-29-3-عوامل محیطی :53
2-30-چگونه می توان از خشونت والدین جلوگیری کرد؟. 53
2-31-ابعاد و دامنة خشونت.... 57
2-32-آموزههای دینی و نفی خشونت علیه زنان.. 61
2-32-1-ممنوعیت هر نوع خشونت61
2-32-2-ممنوعیت اهانت به مردم62
2-32-3-ممنوعیت غمگینسازی مومنان62
2-32-4-مجازات ویژه برای خشونت فیزیکی علیه زن62
2-32-5-مجازات خشونت مالی علیه زن63
2-32-6-مجازات برخی از خشونتهای ویژه63
2-32-7-نفی خشونت علیه زنان در جنگها64
2-32-8-نفی التذاذ خشونتآمیز64
2-32-9-ممنوعیت آزار رسانی به مردان و زنان مومن65
2-32-10-دوری از خشونت حتی در صورت طلاق65
2-32-11-مجازات خشونتهای روحی و روانی66
2-32-12-نشوز و خشونت67
2-32-14-حاکم اسلامی و مجازات نشوز مرد68
2-33-چارهاندیشیها و راهکارهایی برای حذف یا کاهش خشونت خانگی.. 69
2-34-نتیجه بخش دوم. 71
فصل سوم: روش تحقیق
3-1-طرح پژوهش.... 76
3-2-جامعه آماری:76
3-3-نمونه پژوهش.... 76
3-4-روش نمونه گیری... 76
3-5-ابزار پژوهش.... 76
3-5-1-بررسی روایی و اعتبار. 77
3-6- روش اجرای پژوهش.... 77
3-7-انتخاب آزمودنی.. 77
3-8- روش پردازش داده ها77
فصل چهارم: جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات
4-1-مقدمه. 80
4-2-نتایج توصیفی.. 81
جدول کلی تمام سوالات... 97
4-3-نتایج استنباطی.. 102
4-4-اعتبار یابی.. 102
فصل پنجم: تجزیه تحلیل و نتیجه گیری
5-1- مقدمه. 104
تحلیل نتایج:104
5-2-نتایج تحقیق.. 107
5-3- محدودیتهای تحقیق.. 108
5-4-محدودیت های کلی تحقیق.. 109
5-5-پیشنهادات و راه حل ها109
5-6-1- پیشنهاد برای تحقیقات بعدی110
5-6-2-پیشنهاد به محققان آتی110
پیوست: پرسشنامه. 111
منابع.. 113
جدول 4-1 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 1. 81
جدول 4-2 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 2. 82
جدول 4-3 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 3. 82
جدول 4-4 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 4. 83
جدول 4-5 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 5. 83
جدول 4-6 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 6. 84
جدول 4-7 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه7. 84
جدول 4-8 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه8. 85
جدول 4-9 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه9. 85
جدول 4-10 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه10. 86
جدول 4-11 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 11. 86
جدول 4-12 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه12. 87
جدول 4-14 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 14. 88
جدول 4-15 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه15. 88
جدول 4-16 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 16. 89
جدول 4-17 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 17. 89
جدول 4-18 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 18. 90
جدول 4-19 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 19. 90
جدول 4-20 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه20. 91
جدول 4-21 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه21. 91
جدول 4-22 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 22. 92
جدول 4-23 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 23. 92
جدول 4-24 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 24. 93
جدول 4-25 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 25. 93
جدول 4-28 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 28. 95
جدول 4-29 : ارزیابی نظرات پاسخگویان نسبت به گویه 29. 95
جدول 4-31 گرایشهای مرکزی و شاخصهای مرکزی مولفههای خشونت والدین و اعتماد به نفس دانش آموزان.. 99
جدول4-32: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون.. 102
جدول4-33: خلاصه اعتبار یابی.. 102
فهرست نمودار
در نمودار4-1فراوانی خشونت والدین در قالب نمودار هیستوگرام. 100
در نمودار4-2فراوانی اعتماد به نفس دانش آموزان در قالب نمودار هیستوگرام. 100
در نمودار4-3فراوانی مقطع تحصیلی در قالب نمودار هیستوگرام. 100
هدف: این پژوهش، به منظور بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری (شناختی و فراشناختی)، با سبک های اسناد (درونی و بیرونی) انجام گرفت. به این منظور، پژوهشگر آزمون های راهبردهای یادگیری کرمی و سبک اسناد سلیگمن[1] را در مورد 384 دانش آموز مقطع متوسطه شهرستان شیروان اجرا نموده است.
روش: روش تحقیق از نوع همبستگی می باشد. در تحلیل فرضیه ها از برنامه های آماری SPSS و آزمون t ، تحلیل واریانس یکراهه و مجذور خی استفاده و متغیرهای مربوط به ابعاد اسناد در دو موقعیت درونی و بیرونی مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که میزان استفاده دانش آموزان دختر از راهبردهای یادگیری هم در حوزه شناخت و هم در حوزه فراشناخت از پسران بیشتر است. همچنین دانش آموزان دارای سبک اسناد درونی به طور معنی دار بیشتر از دانش آموزان دارای سبک اسناد بیرونی از راهبردهای فراشناختی یادگیری استفاده می کنند.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که دختران دانشآموز از راهبردهای یادگیری بیشتر از پسران استفاده نموده و در نتیجه احتمال می رود که انتساب های درونی و راهبردهای فراشناخت در افزایش موفقیت و خود ـ کارآمدی تحصیلی، یادگیری عمیقتر و عزت نفس دانش آموزان موثر باشد.
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
روش
یافتهها
بحث و نتیجه گیری
منابع
جدول شماره1. شاخص های آزمونt مربوط به مقایسه میانگین نمره های استفاده دانش آموزان دختر و پسر از راهبردهای یادگیری
جدول شماره2. شاخص های توصیفی مربوط به نمره های دانش آموزان از پرسشنامه راهبردهای یادگیری در بین رشته های مختلف
جدول شماره3. شاخص های آزمون تحلیل واریانس یکراهه
جدول شماره4. داده و شاخص های آزمون مجذور خی مربوط به مقایسه سبک اسناد دانش آموزان پسر و دختر
جدول شماره5. شاخص های آزمون t مربوط به مقایسه میانگین نمره های دانش آموزان دارای سبک اسناد درونی و بیرونی از پرسشنامه راهبردهای شناختی یادگیری
جدول شماره6. شاخص های آزمون t برای مقایسه میانگین نمره های دانش آموزان دارای سبک اسناد بیرونی و درونی از پرسشنامه راهبردهای فراشناختی یادگیری
بررسی تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس دانش آموزان مقطع راهنمایی
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس کودکان بوده است. تحقیق با شرکت 200 نفر دانشآموزان پسر و دختر از هر کدام 100 نفر از بین 4 مدرسه راهنمایی شهر قدس که بطور تصادفی انتخاب شده بودند انجام گرفت. تعداد آزمودنیها از هر مدرسه 50 نفر بوده است. دانشآموزان پرسشنامه عزت نفس و پرسشنامه بدرفتاری والدین را همزمان تکمیل کردند. بررسیهایی که در ارتباط با هدف این تلاش تحقیقی بود نتایجی بدست داده است که عبارتند از:
الف) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس کودکان «کل نمونه» 27/0- است که در سطح 1/0 معنیدار بوده است.
ب) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس کودکان در بین دخترها 245/0- است که در سطح 5% معنیدار بوده است.
ج) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس کودکان در بین پسرها 56/0- است که در سطح 1% معنیدار بوده است.
د) تفاوت تأثیر بدرفتاری والدین بر پسرها و دخترها بوسیله آزمون t بررسی شد که نشان داد میانگین تأثیر بدرفتاری والدین بر پسرها بیشتر از دخترهاست این تفاوت در سطح 1/0 معنیدار بوده است.
هـ) تفاوت میانگینهای عزت نفس در دختران و پسران معنیدار نیست.
تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری بر دانش آموزان تیز هوش مقطع اول دبیرستان(کلاس دهم)
مقدمه :
بسم الله الرحمن الرحیم
اقرأ باسم ربک الذی خلق ، خلقالانسان من علق ، اقرأ و ربک الاکرم ، الذی علم بالقلم ، علم الانسان مالم یعلم [1].
ای رسول بخوان به نام پروردگارت که آفریننده عالم است . آن خدایی که آدمی را از خون بسته بیافرید ، بخوان (قرآن را) که پروردگار تو کریمترین کریمان است آن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت و به آدمی آنچه را نمی دانست تعلیم داد .
تعلیم و یاد دادن نادانسته ها اولین و مهمترین پیام الهی و بزرگترین رسالت انبیا و معلمین بشر است و یادگیری و آموختن مهمترین وظیفه هر انسان است لذا از تولد تا مرگ و در هر زمان و موقعیتی باید این تعلیم و تعلم بین انسانها به نحو شایسته انجام گیرد . از طرف دیگر خداوند در وجود انسان توانمندی ها و استعدادهای شگرفی به ودیعه نهاده است که به واسطه این خلقت به خود آفرین گفته و به انسان مقام اشرف مخلوقات داده است .
یکی از ویژگی های مهم انسانی برخورداری از ظرفیت ذهنی شگرف و توانایی عظیم یادگیری است .
بخش اعظم اطلاعات بشری از طریق این مهارت کسب می شود . پیشرفت و تمدن ، مقابله با طبیعت و مهار آن ، رفع نیازهای متنوع خود ، دستیابی به تکنولوژی پیچیده و غیره همه حاصل تلاش انسان برای یادگیری و تجربهاندوزی بوده است .
در جهان امروز یعنی عصر انفجار اطلاعات ، تولید اطلاعات جدید و کهنه شدن اطلاعات قبلی آنچنان سریع انجام می شود که مطالب کتابها قبل از بیرون آمدن از زیر چاپ کهنه می شوند (مرتضوی،1374) ، بنابراین ، روش یادگیری (فرآیند) در مقایسه با یادگیری اطلاعات (محصول) در کانون توجه بیشتری قرار گرفته است . چون در فرآیند یادگیری ، این خود فراگیر است که در زندگی واقعی ـ امروز و آینده ـ باید از مهارت چگونگی یادگرفتن خود استفاده کند ، لذا توجه به روش های درست آموزش و آموختن که در آن مسئولیت امر یادگیری به خود فراگیر واگذار می شود ، ضروری به نظر می رسد . در جهان امروز داشتن «سواد علمی ـ فنی» [2] برای هر فرد لازم است . سواد علمی ـ فنی به مجموعه ای از دانستنی ها و مهارت ها در زمینه علوم و تکنولوژی اطلاق می شود که هر انسانی برای زندگی کردن به آن نیاز دارد و در واقع داشتن توانائی در حل مسائل و مشکلاتی است که جامعه امروز بشری با آن مواجه است و این سواد در تمام عمر با 3 شرط تحقق می یابد .
1 ـ داشتن اطلاعات کافی در مورد دانش پایه .
2 ـ وجود انگیزه برای یادگیری .
3 ـ دانستن راه و روش یادگیری(میرعابدینی ، 1378).
لازم به ذکر است که مدارس تنها می توانند بخشی از آموزش های لازم برای مهارت زندگی را در مدت زمانی که دانش آموزان در آن محل سپری می کنند ، در اختیار آنها بگذارند . اما اگر همین فرصت ، بیشتر از ارائه اطلاعات ، صرف روش کسب اطلاعات در زمینه های مختلف شود ، این امید وجود دارد که علاقه و اعتقاد و توان و دانش لازم برای یادگیری مادام العمر ، که لازمه زندگی و تعالی بخش آن است ، در افراد فراگیر به وجود آید .
لذا اندیشمندان از دیرباز به اهمیت یادگیری و ضرورت شناخت آن پی برده اند ، به طوری که تاریخچه بررسی یادگیری به 2400 سال قبل یعنی دوره افلاطون و ارسطو بر می گردد.
افلاطون و ارسطو هر دو فردگرا هستند و ذهن را فعال می دانند ، با این تفاوت که افلاطون را می توان فطرت گرا نامید،زیرا دانش را یکی از ویژگی های ارثی انسان می داند،ولی ارسطو را می توان تجربه گرا دانست،زیرا تجارب حسی را سرچشمه همه دانش ها می دانست . عقاید این دو دانشمند در طول تاریخ روی همه نظریه پردازان یادگیری تاثیر داشته است . مثلاً ، عقاید افلاطون درباره ماهیت دانش از آغاز مسیحیت تا دوره رنسانس نظریه غالب محسوب می شد . از قرن هفدهم به بعد پیروان مکتب تداعی گرایی به مخالفت با نظریه فطرت ـ گرایی برخاستند.به طوری که،در قرن نوزدهم توجه شایانی به قانون تداعی ارسطو (شباهت ، تضاد ، مجاورت و بسامد) مبذول شد . سپس، مکتب رفتار گرایی اسکینر ، با ارائه اصول رفتار گرایی در یادگیری انسان و تهیه فنونی برای مدیریت کلاس و تغییر رفتار افراد ، تاثیرات عمیقی در آموزش و پرورش گذاشت . در نیمه دوم قرن بیستم رویکرد شناخت گرایی در مخالفت با دیدگاه مکانیکی رفتار گرایان دربارهی انسان ، یادگیری را ایجاد تغییر در ساخت شناختی و فرآیندهای ذهنی یادگیرنده تعریف کردند. شناخت گرایان[3] در زمینه یادگیری ، نظریه های متعددی را ارائه نمودند . از جمله ، یادگیری گشتالتی[4] ، نظریه یادگیری معنی دار کلامی آزوبل[5] ، نظریه یادیگری شناختی ـ اجتماعی بندورا[6] و سرانجام نظریه روانشناسی خبر پردازی[7] یا پردازش اطلاعات مطرح شدند . نظریه خبر پردازی یادگیری انسان را یک فعالیت مستمر پردازش اطلاعات می داند و به مطالعه راه هایی می پردازد که آدمیان به توسط آنها دانش را کسب ،ذخیره و یادآوری می کند و آن را مورد استفاده قرار می دهد . دراین نظریه از کامپیوتر به عنوان الگویی برای تبیین ذهنی انسان و فرآیند یادگیری استفاده شد (میرسعیدی،1380).
تدابیری که به این منظور توسط صاحب نظران حوزه روان شناسی خبر پردازی ابداع شد ، با نام روش ها یا مهارت های یادگیری یابه طوردقیق تر راهبردها یا استراتژی های شناختی ، نام گذاری شد و سرانجام روان شناختی فراشناخت ، حوزه اندیشه گری نوینی ، که به راه های هدایت و نظارت بر راهبردهای شناختی خود می اندیشید از دهه 1970 توسط جان فلاول آغاز شد و به تدریج جمع زیادی از اندیشمندان به آن روی آوردند و نظریات و راهبردهای مختلف فراشناختی را ارائه نمودند . بنابراین نظریه های یادگیری قرن بیستم شامل دو مجموعه بزرگ رفتار گرایی و شناخت گرایی است، در نظریات رفتارگرایی موضوع مورد مطالعه ، رفتارهای قابل مشاهده است که باید هر چه دقیقتر و عینی تر بررسی شود . اما دیدگاه شناختی دنیای ذهن را موضوع مورد مطالعه قرار می دهد . دراین حوزه مطالعاتی جدید ، یادگیری انسان به گونه ای عینی و نظام دار تشریح می شود . نتایج تحقیقات انجام شده دراین چهارچوب می تواند در یادگیری وآموزش مورد استفاده روان شناسان و مربیان باشد . علاوه بر این با بهره گیری از نظام پردازش اطلاعات می توان موضوعات مورد نظر دیدگاه های دیگر را نیز به شیوه ای تازه نگریست و آنها را به نحوی عینی ، منطقی و پویا سازمان داد (کدیور،1379) . با توجه به نظریه های شناختی و دانش فراشناختی ، امروزه در امر یادگیری ، فردی موفق است که شیوه آموختن را فرا گرفته باشد . اساس نظام آموزشی در قرن بیست و یکم ، فراهم ساختن زمینه تجربی فعالیت های آموزشی و آموزش چگونه فکر کردن و چگونه یادگرفتن است . بر این اساس ، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش راهبردهای مطالعه و یادگیری بویژه راهبردهای شناختی و فراشناختی در میزان یادگیری درسی و پیشرفت تحصیلی فراگیران می پردازد . این راهبردها ، روش های مختلف فراگیری مطالب ساده و پیچیده را چه از راه شناخت (پردازش عقلی مطالب) و چه از راه فراشناخت (شناخت از شناخت خود) به فراگیر می آموزد . لذا فراگیران با یادگیری این روش ها و استفاده از آنها هنگام مطالعه می توانند بر سرعت و کیفیت یادگیری خود بیافزایند و این امر در دراز مدت منجر به تحولات کیفی در نظام آموزشی می شود . به نظر می رسد اگر معلمان این راهبردها را فراگرفته و در روش تدریس خود پیاده نمایند و آنها را به دانش آموزان نیز یاد دهند ، در این راه کوتاهترین و موثرترین گام ها برداشته می شود(میرسعیدی،1380) .
بیان مساله
در ایران همه نهادهای دولتی از جمله وزارت آموزش و پرورش همه ساله مبالغ هنگفتی از بودجه کشور را صرف مسائل آموزش و پرورش از جمله تربیت معلم ، تهیه و چاپ کتاب ، حقوق کارکنان، تدارک کلاس های بازآموزی و کارآموزی ، تدریس روش های مختلف آموزشی و غیره می کنند. خانواده ها نیز سرمایه و وقت زیادی را صرف یادگیری فرزندان خود می کنند و حتی بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان وقت و نیروی زیادی را صرف مطالعه ، آموزش ویادگیری می کنند ، اما باز هم متوجه می شویم که یادگیری درست صورت نگرفته است، یادر حد مورد انتظار نیست و آنها به نتیجه دلخواه نرسیده اند و آمادگی های لازم را کسب نکرده اند . لذا نه تنها دولت به بازخورد مناسب نمی رسد،بلکه حتی افت تحصیلی [8] از مهم ترین مسائل مبتلا به نظام آموزشی کشور ماست که همه آن سرمایه ها و اوقات گرانبها را هدر می دهد (واحدی، 1379). البته در این مورد عوامل مختلفی از جمله «علل مربوط به فراسیستم اجتماعی» مانند : فقدان یا کمبود بازار کار مناسب برای فارغ التحصیلان ، وجود مشغولیت های ذهنی و یا سرگرمی های مختلف و نیز «علل مربوط به نظام آموزشی» ماند : ارزشیابی بر اساس محفوظات ، فقدان یا کمبود ارتباط مطالب با زندگی واقعی فرد ، بی ثباتی و تغییرات پی در پی نظام آموزشی و غیره در تعامل با هم و با درجه تاثیر متفاوت در این مساله نقش دارند . یکی از عوامل مهم در عدم یادگیری مطلب ، عدم به کارگیری ظرفیت بالای یادگیری و فعالیت دانش آموزان مدارس در اثر عدم آشنایی دانش آموزان با راهبردهای یادگیری و مطالعه و استفاده صحیح از آنها است . به نظر تایرنی[9] و همکاران (1990) هدف اساسی خواندن و یا مطالعه و یادگیری ، توانا ساختن کودکان و دانش آموزان است تا خود را بشناسند، علایق و استعدادهای خود را رشد دهند ، برای مشکلات گروهی و فردی راه حل هایی بیابند و نیز اینکه بتوانند راهبردهای خود را تحول بخشیده و مستقل از دیگران مطالب را درک کنند (یوسفی،1380).
از اینرو ، جهت دست یابی به اهداف فوق ، شناخت و درک صحیح مطلب آموختنی به عنوان یکی از اهداف و فعالیتهای مهم آموزشی مطرح می شود . این درک ، مهارت بسیار پیچیده ای است که مستلزم تعامل میان فرآیندهای ادراکی و مهارت های شناختی و دانش فراشناختی است و در یادگیری درست و عملکرد تحصیلی مطلوب در ابعاد مختلف ، اهمیت زیادی دارد .
لذا پژوهش حاضر سعی دارد تاثیر کاربرد راهبردهای شناختی و فراشناختی بر یادگیری دروس پایه را بررسی کند و به این سوالات پاسخ دهد که آیا کاربرد راهبردهای یادگیری (مرور ذهنی تکالیف ، بسط دهی تکالیف ، سازمان دادن مطالب و نظارت بر درک مطلب ) باعث پیشرفت تحصیلی می شود ؟
1 ـ آیات 1 تا 5 سوره مبارکه علق
[2] ـ Scientific and Technological Litracy
[3] - Cognitive
[4] - Gestalty Learning
[5] - Azobel Meaningful Verbal Learning
[6] - Bendora Social-Cognitive Learning Theory
[7] - Processing Psychology Cognitive
[8] ـ Drop ـ Outs
[9] ـ Tierny.B
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل دوم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل سوم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل چهارم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل پنجم
بحث و بررسی نتایج
محدودیتهای پژوهش
پیشنهادهای پژوهش :
پیشنهادهای کاربردی :
منابع فارسی
منابع انگلیسی
بررسی ارتباط مهارت اجتماعی با عزت نفس کودکان مقطع ابتدایی
محدودترین جمع انسانی خانواده است که از زن ومرد و فرزندان آنها تشکیل میشود. واقعیت این است که کودک در مرکز تعاملاتی قرار دارد که از متغیرهای خانوادگی و روشهای فرزند پروری اثرمیپذیرد .ارتباط یکی از مهمترین زمینه های سلامت زندگی اجتماعی و منشأ فرهنگ و به عنوان زمینه و مبنای حرکت و ارتقای انسانی است که اگر ویروسی شود، بی شک پایه اصلی زندگی می لغزد و رضایت از آن محو می شود. در این میان ارتباط مؤثر با دیگران، مهارتی است که انسان را در موقعیّت ممتاز و بهتری قرار می دهد و دستیابی به موفّقیّت و خوشبختی را سهل تر می سازد(نظری نژاد1376).
ارتباط مؤثر رابطه ای است که در آن شخص به گونه ای عمل می کند که در آن علاوه بر اینکه خودش به خواستههایش می رسد، افراد مقابل نیز احساس رضایت دارند.بسیاری ازمحققان اتفاق نظر دارند که مهارتهای اجتماعی آموختنی هستند زیرا کودکانی که در محیط های نامناسب بزرگ شده اند ازلحاظ اجتماعی رفتارهای نامعقول دارند . باتوجه به این مسائل دست اندرکاران تعلیم وتربیت کودکان نقش مهمی در طراحی برنامه های آموزشی دارند. و از مهارتهای اجتماعی بهره گرفته وبا استفاده از تجارب خود برنامه های مربوط به مهارت های اجتماعی راطراحی میکنند. کیفیت روابط در دوران کودکی اهمیت اساسی دارد. زیرادر این زمان است که بذرهای عزت نفس کاشته می شود ،تصور می شود که مادر از این لحاظ نقش محوری ایفا می کند.(بیابانگرد1376). اگر مادر با فرزند رابطه سالم داشته باشد کودک خواهد توانست در مورد خود و توانایی برقراری روابط شخصی و صمیمی در بزرگسالی احساس مثبت داشته باشد و عکس این موضوع صادق است ، شکست در ایجاد همبستگی عاطفی با مادر می تواند به اضطراب دایمی ناشی از بی توجهی یا طرد منجر شود . پیام هایی که کودکان به مرور و با گذشت زمان از افراد مهم پیرامون خود در مورد خودشان دریافت می کنند برای عزت نفس آن ها بسیار مهم است بعلاوه عزت نفس خود پدر و مادر ،عملکرد وساختار خانواده نیز درمیزان عزت نفس کودک اهمیت دارد. (اسمیت-موت1999)[1]
همسالان و دوستان از مهمترین عوامل اجتماعی شدن کودکان به شمار می آیند. آنها از طرق مختلف بر یکدیگر تأثیر می گذارند و از یکدیگر تأثیر می پذیرند. بسیاری از محققان بر این عامل تأکید دارند و از آن به عنوان ارتباط افقی یاد کرده اند، یعنی ارتباطی که در بین افرادی نسبتاً هم سطح از لحاظ سنی، طبقه اجتماعی، تحصیلی، اقتصادی و ... برقرار است. تا قبل از یک سالگی به ندرت ارتباطی معنی دار بین کودکان برقرار می شود. کودکان ده ماهه به گونه ای با یکدیگر برخورد می کنند که انگار عروسک اند، برای هم صدا در می آورند، موهای همدیگر را می کشند یا اعتنایی به یکدیگر نمی کنند. از حدود دو سالگی به بعد اولین ارتباط های معنی دار میان کودکان ایجاد می شود. البته دوام این ارتباط ها بسیار اندک است و در حد چند دقیقه بازی با یکدیگر باقی می ماند. در سنین دبستانی و پیش دبستانی، کودکان علاقه مند به برقراری ارتباط با همسالانی اند که شاد و زیبا باشند و اسباب بازی ها، خوراکی ها و وسائل خود را در اختیار آنها قرار دهند. ارتباط و دوستی های این دوره حالت موقت و گذرا داشته، به سرعت شکل می گیرند و سریعاً تغییر می کنند. ویژگی های ارتباطات خاص این دوره تقریباً مطابق رشد اخلاقی کودکان این دوره است ( پیش قراردادی). کودک ,پایبندی مداوم به ارتباطات خود ندارد، به راحتی دوستانش را کنار می گذارد بدون این که علت خاصی وجود داشته باشد. و درک عمیقی از دوستان، صمیمیت و ارتباط متقابل ندارد. در سال های میانه و پایانی کودکی ارتباطات براساس کمک به یکدیگر و رفع نیازهای هم شکل می گیرند و اعتماد به هم نقش مهمی در تداوم آن ایفا می کند. کودکان درکی ذهنی از دوستان پیدا می کنند و دوستان تنها اشخاصی نیستند که با هم بازی می کنند، بلکه کسانی اند که ویژگی ها و مشترکات خاصی بین آنها برقرار است که یکی از آنها دوست داشتن همدیگر است. تحول و تغییر در استدلال های پنهان مربوط به دوستی با فرد یا اشخاص خاص، با افزایش سن تغییر می یابد. در اولین مرحله رشد دوستی و ارتباط، معمولاً استدلال نهان در ارتباط بین دو کودک و نزدیکی فیزیکی آنها به همدیگر است. یعنی این دو به این دلیل ساده با هم دوست اند که همسایه، دوست خانوادگی، هم مدرسه یا هم کلاس اند.(باستانی1386).
فرهنگ اجتماعی و آموزش آن به کودکان از عناصر اصلی شکل گیری تمدن درخشان مسلمانان بوده است و در روند اجتماعی کردن کودکان ، موثر بوده است. فرد آموزش دیده می توانست با انتخاب و ارائه رفتار مناسب در زمان و وضعیت معین از هدر رفتن نیروها جلوگیری به عمل آورد و بدین گونه پیشرفت و توسعه جامعه از سرعت کافی برخوردار شود. طرد کردن یا نادیده گرفتن کودکان در حقیقت تحت تاثیر ویژگی های اخلاقی و موقعیت های مختلف نهفته در متن مورد آموزش قرار می گیرد و کودکانی که رفتار اجتماعی منفی را کسب می کنند پس از گذشت مدتی حتی تا دوران بزرگسالی از جلب توجه دیگران ناتوان می مانند. اجتماعی شدن و ارائه رفتار مناسب، یک سیستم دو جانبه ارتباطی، میان فرد و جامعه است به همین جهت هم تاثیرات فرهنگی و هم الگوهای رشدی فرد بطور هم زمان مد نظر قرار داده می شود و به همین دلیل آموزش مهارت های اجتماعی را نمیتوان از زمینه هایی که رفتار در آن واقع می شود (مدرسه) جدا کرد. اختلال رفتار اجتماعی در سنین کودکی به شکل پرخاشگری، انزوا، گوشه گیری و ناپختگی جلوه می کند که در حقیقت هر سه شکل اختلال، حاکی از عدم یادگیری مهارت های اجتماعی است (حسینی و دری) .
مهارت های اجتماعی را می توان شامل: مهارت در تشخیص احساس های خویش، مهارت کنترل خویش، مهارت در ارتباط کلامی، مهارت در همدلی و همدردی، مهارت در ارتباط با گروه، مهارت در تشخیص خصوصیات گروه,جرئت ورزی و ... است.
بنا به تعریف، مهارتهای اجتماعی به رفتارهای آموخته شده و مقبول جامعه اطلاق میشود، رفتارهایی که شخص میتواند با دیگران به نحوی ارتباط متقابل برقرار کند که به بروز پاسخهای مثبت و پرهیز از پاسخهای منفی بینجامد (کارتلج و میلبرن، 1985، ترجمه نظرینژاد).[2]
در این راستا، رفتار اجتماعی بر تمامی جنبههای زندگی کودکان سایه میافکند و بر سلامت روانی، سازگاری و شادکامی بعدی آنها تاثیر میگذارد. توانایی فرد از نظر کنار آمدن با دیگران و انجام رفتارهای اجتماعی مطلوب، میزان محبوبیت او را میان همسالان و نزد معلمان، والدین و دیگر بزرگسالان مشخص میکند. میزان توانایی فرد در مهارتهای اجتماعی به طور مستقیم به رشد اجتماعی فرد و کمیت و کیفیت رفتارهای اجتماعی مطلوبی که از خود نشان میدهد، مربوط میشود (متسون و اولندیک، 1988، ترجمه بهپژوه، 1384)[3]
طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده، یکی از مسائلی که در مقطع ابتدایی از اهمیت زیادی بر خوردار است، داشتن مهارت اجتماعی دانش آموزان است.مهارت اجتماعی به مجموعه رفتارهای فراگرفته قابل قبولی گفته می شود که فرد را قادر میسازد با دیگران رابطه موثر داشته و از عکس العمل های نا معقول اجتماعی خودداری کند. ( گرشام و الیوت 1984)[4]
در این دوران (کودکی)است که فرد نسبت به شخصیت خود آگاهی پیدا میکند .دراین راستا ارزش گذارشتن به ویژگی های خودکه یکی از ویژگیهای مهم وقابل بحث درباره رشد خود محسوب می شود میتواند به شکل گیری یکی دیگراز جنبه های مهم رشدکه همان شکل گیری و تکوین هویت فردی است بینجامد(براهنی1378 ). یکی از دلایل اصلی که سبب می شود کودکان خاصی محبوبیت نداشته باشند این است که این کودکان مهارت های اجتماعی مناسبی که می تواند آن ها را دوست داشتنی جلوه دهد، ندارند. آن ها در یک وضعیت دو سویه گرفتارند. از طرفی، دانش آموزان بی دقت فرصتی برای تمرین مهارت اجتماعی نمی یابند و از طرف دیگر آن هایی که در مهارت های اجتماعی ضعیف هستند قادر به برقراری دوستی نیستند(لوییس و دورلاگ 1991)[5]
احساس عزت نفس در کودکان ازنگرش والدین و معلمین نشأت می گیرد(مارسیا کروگر1979) [6]
همه کودکانی که پا به مرحله رشدمی گذارند بایداز آزادی و استقلال نسبی برخوردارباشند.
لذا باید عزت نفس کودکان را تقویت کرد برای این کار چهار رکن
وجوددارد:محبت،زمان،انضباط،پذیرش.نخستین محیطی که کودک در آن زندگی را آغاز می کند خانواده است. کودکی که موردبی اعتنایی و توهین دیگران قرار گیرد دچار حس حقارت و خود کم بینی می شود.تمام افراد انسان از زایل شدن شخصیت خود ناراحت می شوند و این عارضه در کودکان عاطفی تر و حساس تر است . راجرز احترام بدون شرط به کودکان را اساس تشکیل عزت نفس در آنان می داند(شاملو1378).
پدرومادر نخستین معلم ومربی کودک اند.عملکردورفتارآنها درس آموزنده ایی برای کودکان است. بسیاری از کودکان نمیتوانند اعتماد بنفس داشته باشند چون مهارت اجتماعی کافی کسب نکرده اند. بدین سان آموزش و مهارت و روش کسب موفقیت و پیروزی در امور, خود ازعوامل عزت نفس است .درطول سالهای مدرسه برخی از کودکان به وسیله همسالان خود طرد می شوند که این به دلیل نداشتن مهارت اجتماعی کافی است (پارکر و اشر1978)(1).
علاوه بر عوامل فردی نقش عوامل خانوادگی و اجتماع هم در ایجاد و گسترش این آسیب ها و هم اتخاذ رویکرد های اجتماعی در پیشگیری و کنترل آنها ملموس تر می گردد لذا موقعیت نهاد خانواده و اجتماع در محیطی که به طور دائم درحال دگرگونی است مستلزم اتخاذ رویکرد ها روش ها و ابزارهایی است که امکان انعطاف مبتنی بر دانایی و خلاقیت را بسرعت به آن بدهد .چه در دنیایی ساده و آرام وچه در دنیای پر تحول کودکان ما زندگی خواهند کردو صد درصد نیاز به ابزاری قدرتمند جهت سازگاری با این محیط دارند(پایان نامه).
در اسلام نیز نظراتی در این مورد ارائه شده است.خداوند برای انسان در اساس انسان بودنش بهره وری هایی را فراهم کرده که مایه امتیازاواز دیگر موجودات است.مقصود ازاصل عزت این است که باید انسان مکرم را عزیز داشت.و مایه های عزت نفس اورا فراهم کرد.از این رو یکی از اوصاف خداوند رب العز[7] است.
2.خداوند صاحب عزت
این وصف بیانگر ان است که خداوند مالک وصاحب عزت است.قرآن کریم نیز در آیاتی به عزت نفس اشاره میکندودر چند جا تصریح شده که تمام عزت نزد خداوند است. پیامبر(ص)در حدیثی فرمودند:پروردگار شما همه روزه می گوید منم عزیز و هرکس عزت دو جهان خواهدباید اطاعت عزیزکند (تفسیرنورالثقلین).
همچنین اما حسن (ع)در روایتی می فرماید:هرگاه بخواهی بدون داشتن قبیله عزیز باشی از سایه لذت معصیت خدا بدرآی و در پناه عزت اطاعت او قراربگیر.(بحارالانوار).
همه ما مستحق دریافت احترام از دیگران هستیم در مورد کودکان نیز دروهله اول بعنوان انسان صرف نظر ازطبقه اجتماعی،نژاد،جنسیت،سن،مذهب و در وهله دوم بعنوان وکودک خانواده صرف نظر از فرزند اول یا دوم بزرگی یا کوچکی باید مورد احترام واقع شویم بنابراین عزت نفس نقش بسزایی در احقاق حقوق افراد دارد. (ریس و گراهام 1991)
فهرست مطالب
فصل اول
1-1مقدمه. 1
1-2 بیان مسئله و سوالهای پژوهش.... 7
1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش.... 8
1-4 فرضیه های پژوهش.... 9
هدف پژوهش.... 10
متغییرها 10
1-5 تعاریف و اصطلاحات... 10
تعاریف عملیاتی.. 11
فصل دوم
2-1 چهارچوب نظری.. 14
2-2آماده سازی مهارت های اجتماعی در6 مرحله. 16
2-3 عزت نفس از دو بخش تشکیل می شود. 18
2-4 ابعاد مهارتهای اجتماعی.. 19
2-5 انواع رفتار جرأت مندانه. 25
هدف های جرأت ورزی.. 25
2-6 مزایای رفتار جرأتمندانه. 25
2-7 والدین و روابط همسالان. 28
2-8 ماهیت عزت نفس.... 30
2-9 نحوه شکل گیری عزت نفس.... 31
2-10 پیشنهادهایی برای تقویت عزت نفس کودکان. 33
2-11 مؤلفههای اساسی عزتنفس.... 39
2-12 علل پیدایش خویشتن و عزتنفس.... 41
2-13 مفهوم عزتنفس.... 46
2-14 بدرفتاری جسمانی یا جنسی.. 51
2-15 رویکرد اسلام نسبت به عزت نفس.... 55
2-16 تعریف عزت نفس از دیدگاه اسلامی.. 56
2-17 نفس در نظریه دانشمندان اسلامی.. 57
2-18 تاریخچه. 57
2-19 .به نظرکوپر اسمیت منابع عزت نفس شامل موارد ذیل می باشد. 60
2-20 پیشینه های پژوهش.... 60
پژوهش های انجام یافته در داخل.. 62
پژوهش های انجام یافته در خارج.. 64
فصل سوم
3-1 روش پژوهش.... 68
3-2 جامعه آماری.. 68
3-3 نمونه آماری و نحوه نمونه گیری.. 69
3-4 شیوه جمع آوری اطلاعات آزمون آماری.. 69
ابزار گرد آوری پژوهش.... 70
فصل چهارم
4-1 بخش اول آمار توصیفی.. 73
بخش دوم :آمار استنباطی.. 77
فصل پنجم
5-1 بحث و نتیجه گیری.. 81
5-2 پیشنهادات... 83
5-3 محدودیت ها 84
منابع.. 85